پرسش

پلاسما چیست؟

پاسخ

پلاسما در تعریف، یك مخلوط گازی رسانا، شامل یك غلظت مشخص از كاتیونها و الكترونها است. این گونه‌های باردار توانایی جذب انرژی زیاد از منبع در دسترس را دارند و درنتیجه دمای محیط را بسیار بالا می‌برند.
بطور كلی از انواع طیف‌بینی‌های اتمی و مولكولی و آن هم از نوع نشری، جذبی و فلوئورسانس برای جداسازی و شناسایی عناصر استفاده می‌كنند. لازمه‌ی تولید طیفهای فرابنفش و مرئی عناصر، كه در شناسایی عناصر روش مهمی به شمار می‌رود، این است كه نمونه‌های آزمایشی به اتم تبدیل شوند. در این فرایند اجزای تشكیل دهنده‌ی نمونه‌ی آزمایشی، تجزیه شده و به ذرات بنیادی گازی (اتمها یا یونها) تبدیل می‌شوند. سپس طیف نشری، جذبی یا فلوئورسانس اتمها یا یونهای حاصل به عنوان مبنای تجزیه‌ی كیفی و كمی عناصر موجود در نمونه به كار می‌روند. لازمه‌ی اینكه نمونه به ذرات بنیادی گازی (اتمها یا یونها) تبدیل شوند این است كه در محیطی با دمای بسیار بالا قرار بگیرد، برای اینكار از راههای مختلفی استفاده می‌كنند. از جمله می‌توان به قوس الكتریكی، جرقه، پلاسما یا شعله اشاره نمود. به وسیله‌ی این روشها، ضمن اینكه نمونه به اتم تبدیل می‌شود، كسر كوچكی از ذرات دچار برانگیختگی الكترونی می‌شوند. بازگشت ذرات اتم شده‌ی برانگیخته شده به حالتهای پایه‌ی آنها، طیفهای نشری تولید می‌كند كه برای تجزیه و شناسایی مفید هستند.
از جمله‌ی پلاسماها می‌توان به پلاسمای آرگن اشاره نمود. در پلاسمای آرگن كه برای آنالیزهای نشری بكار گرفته می‌شود، یونهای آرگن و الكترونها گونه های رسانای اصلی می‌باشند. اگرچه كاتیونهای متشكل از نمونه نیز می‌توانند شركت داشته باشند. یونهای آرگن تشكیل شده در پلاسما، توانایی جذب قدرت و انرژی كافی از یك منبع خارجی را دارند تا دمای محیط را در یك سطح خاص نگه دارند كه در آن دما، یونیزاسیون صورت می‌گیرد. با استفاده از پلاسمای آرگن می‌توان به دماهایی به بزرگی 10000 درجه كلوین دست یافت.