پرسش

با عرض سلام و خسته نباشید
لطفاٌ در مورد ازدواج با اهل كتاب از دیدگاه اسلام توضیح كاملی بدهید ( قرآن - احادیث - نظرات فقهای اهل شیعه و سنت )
در ضمن اگر منابع و مقالاتی یا سایتهایی در مورد این موضوع وجود دارند راهنمایی كنید .( برای تحقیق فوق لیسانس حقوق )

پاسخ

با سلام و تحیت.
دوست گرامی!
در این باره به این مطالب توجه نمایید: در امر مهمی مانند ازدواج، با اینكه از طرفی سفارش بسیاری بر انجام آن شده، و همچنین توصیه بر سهل و آسان برگزار كردن آن شده تا افراد بیشتری بتوانند به این امر مهم عمل نمایند، ولی در عین حال برای آن محدوده و حدود و ثغوری معین شده است، كه خود این هم حاكی از اهمیت ویژه ازدواج است.
البته در ممنوعیت ازدواج زن مسلمان با مرد كافر تاكید بیشتری وجود دارد.
ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان را می توان از چند دیدگاه و منظر مورد بررسی قرار داد:
الف ـ قرآن كریم: خداوند متعال در برخی از آیات به گونه ای صریح، و در برخی دیگر به صورت ضمنی، ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان را ممنوع دانسته است، مانند: «ولاتنكحوا المشركین حتی یؤمنوا...» یعنی با مردان مشرك ازدواج نكنید مگر اینكه مؤمن شوند...(بقره/221)، وآیه شریفه «ولاتمسكوا بعصم الكوافر...» (ممتحنه/10) كه در این آیه خطاب به مسلمانان می فرماید اگر زنی از كفار پیش شما آمده وبه شما پناه آورده و به دین اسلام گروید، او را به شوهر كافرش برنگردانید و به او پناه دهید، و هرگز متوسل به عقد و پیمان كافران نشوید.
همچنین خداوند متعال می فرماید: «... ولن یجعل الله للكافرین علی المؤمنین سبیلا» یعنی خداوند هیچگاه برای كافران نسبت به اهل ایمان راه تسلط باز نخواهد نمود.(نساء/141)
این در حالی است كه به سبب اختیارات تكوینی و قانونی كه مرد در خانه و نظام خانواده دارد، ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان، یك نوع تسلط كافر بر مسلمان می باشد.
ب- روایات: در تفسیر آیه شریفه «... والمحصنات من الذین أوتوا الكتاب ...»(مائده/5) كه ازدواج مردان مسلمان با زنان اهل كتاب را جائز دانسته است، روایات متعددی وارد شده و بیان می دارد كه این آیه از آیات منسوخه می باشد و نسخ شده است با آیاتی مانند: «ولاتنكحوا المشركات حتی یؤمنّ ...» و آیه «... و لا تمسكوا بعصم الكوافر...»(ر.ك. به مجمع البیان، ج2، ص162 و تفسیر البرهان، ج1، ص214)
این در حالی است كه ازدواج زن مسلمان، نسبت به مرد مسلمان، در ازدواج با غیرمسلمان از اولویت ویژه ای برخوردار است. از اینرو همه فقهای اسلام ازدواج مرد مسلمان با زن غیر مسلمان را، تنها با دو شرط اجازه داده اند: یكی اینكه آن غیر مسلمان از اهل كتاب(یهودی، مسیحی، زرتشتی) باشد، و دیگر اینكه ازدواج موقت باشد نه دائم. در حالیكه همه بالاتفاق ازدواج زن مسلمان با غیر مسلمان را بطور مطلق ممنوع دانسته اند.
ج- اجماع: در چنین مسأله ای فقهای اسلام ـ از همه مذاهب آن ـ اجماع و اتفاق بر این مطلب دارند كه ازدواج زن مسلمان با مرد غیرمسلمان، به طور مطلق ممنوع می باشد.
د- فلسفه تحریم: مواردی را كه در این زمینه بعنوان احتمال می توان ذكرنمود، عبارتند از:
یك) اختلاف در اعتقادات و سلوك و روش، باعث اختلاف و جدایی در هدف می شود، در حالی كه ازدواج برای ایجاد اتحاد و یك رنگی در سلوك و روش، برای رسیدن به هدف واحد می باشد. چگونه می توان اتحاد فكری بین دو نفری ایجاد نمود كه هر كدام از آنها معتقد است دیگری بر باطل است.
دو) از آنجایی كه ازدواج مایه آرامش فكری و روحی زن و مرد معرفی شده است، چگونه این آرامش و تسكین قلبی با ازدواجی فراهم شود كه بین زن و مرد در اصلی ترین مسأله روحی و فكری، كه همان اعتقادات است، تفاوت كلی و اساسی وجود دارد.
سه) از آنجا كه بطور غالب، زن تحت تأثیر افكار و عقائد شوهر قرار می گیرد، بعید نیست كه زن مسلمان عقائد خود را رها كند و به آیین غیر مسلمانان درآید.
چهار) تربیت اولاد از مهمترین توابع ازدواج است، و بطور غالب فرزندان بر اساس آیین و دین پدر پرورش می یابند، لذا یك زن مسلمان با ازدواج با غیر مسلمان علاوه براینكه نمی تواند مطمئن به آینده فكری و اعتقادی فرزندانش باشد.
پنج) زندگی اسلامی قرار است بر محبت و مودت، و ارتباط با خدا و ایمان به او برپا گردد، در حالیكه در چنین ازدواجی این امر در معرض خطر است.
برای مطالعه در زمینه ازدواج با اهل كتاب می توانید به این منابع مراجعه نمایید:
1- منابع فقهی:
از كتب اهل سنت كتاب "الفقه علی المذاهب الاربعه"، ج4، صص 223-199.
از منابع شیعه كه به آراء اهل سنت هم اشاره دارد كتاب "الخلاف"، شیخ طوسی، ج 4، صص 318-311.
2- منابع تفسیری:
می توانید به تفسیر "نمونه"، "المیزان"، و "مجمع البیان" _ كه به فارسی هم ترجمه شده است_ به تفسیر آیه 5 سوره "مائده" مراجعه نمایید.
3- منابع روایی:
كتاب "بحارالانوار"، ج 101، صص 383-375.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی_ قم.