پرسش

خدا كجاست

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
"كجاست؟" یعنی در كدام مكان است و مكان فقط در مادیات مطرح است. به عبارت دیگر، مكان برای مجردات معنا ندارد؛ یعنی پرسش از این كه مثلاً جبرائیل یا عزرائیل كجاست پرسش معقولی نیست، چون آن چیز باید شأن مكانی داشته باشد تا پرسش از مكان او موجّه باشد. مجردات چون جسمانی نیستند، دارای مكان نیز هم نیستند.
خدای متعال در همه عوالم وجود دارد. در عوالم لامكان كه واضح است، اما در عالم مادی نیز بدون این كه مكانی اشغال كند همه جا حضور دارد. به تعبیر امیرالمؤمنین(ع)، "خداوند داخل در همه اشیاء است، بدون این كه با آن ها امتزاج داشته باشد؛ و خارج از همه آن ها می باشد، بدون این كه مفارقت داشته باشد!"
برای تقریب به ذهن می توانید از تفكر در نفس و افكار خویش كمك بگیرید. با تأمل ذهنی، تصوراتی برای خود بسازید. اشیاء و صوَری كه در ذهن شما موجود هستند، ساخته نفس شما می باشند و لحظه به لحظه به وسیله نفس اداره می شوند، به طوری كه اگر آنی نفس شما از توجه به آن ها منصرف شود و به جایی دیگر توجه كند، بلافاصله همه معدوم می شوند و هیچ اثری از آن ها نمی ماند.
حال در نسبت بین نفس و روح خود و آن صوَر ذهنی، خوب توجه كنید؛ جان همه آن ها از جان شما است. در واقع نفس شما در همه آن ها حضور دارد، بدون این كه نفس شما یكی یا همه آن صورت های ذهنی باشد؛ از سوی دیگر خارج از ذات آن صورت ها می باشد، اما نه به نحوی كه اشیاء بیرون از ما چنین است.
می بینید كه ما در صور ذهنی خویش هستیم بدون آمیختگی و بیرون از آن ها هستیم بدون مفارقت و جدایی!(تأمل شود)
حال خود را جای یكی از آن صور ذهنی، كه موضوع نفس شما هست، قرار دهید و بپرسید: این نفس و جانی كه ما را ساخته است، كجاست؟ هر چه از زبان آن صورت خیالی گفتید، به جای خود در پرسش از خدای ما كجاست بگذارید.(دقت شود)
جان آدمی آیینه ای است كه خداوند را بهتر از همه اشیاء دیگر می نمایاند؛ گر چه باز چون خود مخلوق است و محدود، و صورت سازی آن محتاج به ابزار و منابع غیر از خود است، و صدها نقص دیگر، و هرگز قابل تشبیه به خداوند نیست؛ كه «لیس كمثله شئ».
البته اذعان داریم كه به سبب انس ذهنی ما به مادیات تصور موجودات مجرد برای ما سخت است.
با التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.