پرسش

لطفا در خصوص پتروشیمی و محیط زیست مطالبی ارائه فرمایید و چند سایت در اینباره معرفی فرمائید . با تشكر و قدردانی

پاسخ

بیش از نیم قرن از مصرف فرآورده‌های نفتی به صورتی غیر از سوخت می‌گذرد. به مرور زمان و با پیشرفت علم و تكنولوژی، انسان تعداد روزافزونی از ئیدروكربنها را به طور خالص از سایر فرآورده‌های نفتی جدا كرده و به مصرف تولید سایر مواد شیمیایی و صنعتی رسانیده است. صنایع وابسته به نفت را كه از مواد نفتی محصولات غیرنفتی تهیه می‌كنند را صنایع پتروشیمی می‌نامند. مواد اولیه‌ حاصل از صنعت نفت كه برای تهیه سایر فرآورده‌های شیمیایی به كار می‌رود، مواد پتروشیمی نامیده می‌شود.
در حال حاضر از كل ئیدروكربنهای تولیدی در جهان فقط حدود پنج درصد یا كمی بیشتر به عنوان مواد اولیه در صنایع پتروشیمی به مصرف می‌رسد، ولی ارزش فرآورده‌های ساخته شده از این پنج درصد در حدود 2 برابر ارزش محصولات نفتی است كه از بقیه 95% ئیدروكربنهای تولیدی به فروش می‌رسد. بنابراین كاملاْْ منطقی است كه حتی‌المقدور از مصرف این ئیدروكربنها به عنوان مولد انرژی جلوگیری به عمل آید و اولویت خاصی برای استفاده از این ذخایر باارزش و محدود در دنیا در صتایع پتروشیمی داده شود.
گسترش صتایع پتروشیمی، اثرات چشمگیر و پراهمیتی در پیشرفت اقتصادی و توسعه صنایع و بالا بردن سطح تكنولوژی در جهان و در سالهای اخیر در ایران داشته است.
به عنوان مثال در كارخانه كود شیمیایی شیراز و مجتمع پتروشیمی بندر امام خمینی، با استفاده از گاز طبیعی و نیتروژن هوا، سالانه صدها هزار تن آمونیاك تولید می‌شود. آمونیاك حاصل همراه با مواد دیگر برای ساختن مقادیر عظیمی اوره، نیتریك اسید، آمونیوم نیترات، كودهای مخلوط و غیره به كار می‌رود. در این مجتمعها همچنین مواد دیگری از قبیل سدیم كربنات، سدیم فسفات، گوگرد، سولفوریك اسید و فسفریك اسید تهیه می‌شود.
در مجتمع پتروشیمی آبادان با استفاده از گاز اتیلن و پروپن حاصل از پالایشگاه نفت آبادان، سالانه مقادیر زیادی پلاستیك نوع P . V. C همراه به هزاران تن سود سوزآور و نوعی فرآورده شیمیایی به نام دودسیل بنزن تهیه می‌شود. از ماده اخیر در كشور ما برای تهیه پودرهای رخت‌شویی (مواد پاك‌كننده غیر صابونی) استفاده می‌كنند. انواع فرآورده‌های شیمیایی آروماتیك نیز در آبادان تولید می‌شود.
مجتمع پتروشیمی ایران كه از بزرگترین مجتمعهای پتروشیمی دنیا خواهد بود عهده‌دار تهیه مقادیر زیادی مواد شیمیایی گوناگون از قبیل مواد زیر می‌باشد:
كلرید اتیلن، كلرید وینیل، پلی اتیلن، پلی پروپیلن، كائوچوی مصنوعی، بنزن، آنیلین و مشتقات آن، سود سوزآور و گاز مایع.
در كارخانه دوده سازی‌ (كربن بلاك) اهواز دوده تهیه می‌شود. این ماده از سوختن ناقص گاز طبیعی حاصل می‌شود. این ماده در رنگسازی و لاستیك سازی و برخی صنایع دیگر اهمیت فراوان دارد.
صنایع مهم دیگری چون تهیه انواع پلاستیكها و نایلن‌ها، الیاف مصنوعی، داروهای گندزدا، حشره‌كشها، شامپوها، كرمهای زیبایی، مواد منفجره و غیره نیز وابسته به صنایع پتروشیمی است.
پلیمرها كه امروزه در ساخت انواع وسیله‌ها نقش بسیار مهمی دارند یك از محصولات باارزش صنعت پتروشیمی است. پلیمرها یا ماكرومولكولها، مولكولهایی با جرم مولكولی بسیار زیاد هستند كه از به‌هم پیوستن مولكولهای ساده و كوچك به وجود می‌آیند. این مولكولهای ساده را مونومر می‌نامند. تفلون یك پلیمر فلوئوردار است. پلیمر پلی‌لاتیلن، از به هم پیوستن مولكولهای اتیلن تحت فشار زیاد و حرارت 100 تا 400 درجه بدست می‌آید. پلاستیك نوع P . V. C از به هم پیوستن مولكولهای كلرید وینیل حاصل می‌شود. در صنعت پتروشیمی از واكنشهایی مانند كراكینگ ( شكستن مولكولهای بزرگ به مولكولهای كوچك) و آنتی‌كراكینگ ( اتصال مولكولهای كوچك و تبدیل آنها به مولكولهای بزرگ) استفاده می‌كنند.
مطالب فوق مختصری راجع به پتروشیمی بود. اما در مورد محیط زیست سؤالتان خیلی كلی است، در مورد حفاظت محیط زیست می‌خواهید؟ در مورد آلاینده‌ها؟ یا نقش محیط زیست در زندگی انسان؟… الیته محیط زیست چندان هم به شیمی مربوط نمی‌شود، به هر حال شما سؤال خود را محدودتر نمائید، امیدوارم بتوانم به شما كمك كنم. در مورد سایت اینترنتی، سایت در این زمینه و به زبان اصلی (انگلیسی) را می‌توان از www.google.com جستجو كرد، اما به زبان فارسی می‌توانید با گرفتن شماره تلفنهای شركتها و ادارات مربوط به پتروشیمی و محیط زیست از 118، آدرس سایت را از خودشان بگیرید. البته قبل از آن می‌توانید وارد همین سایت Googleشده، سپس آیكون مربوط به تصاویر Image را فعال نموده، سپس كلمات محیط زیست و پتروشیمی را جداگانه و به زبان فارسی وارد نموده، سپس آیكون search یا جستجو را كلیك نمائید، چنانچه سایتهای خود را در شبكه جهانی قرار داده باشند، می‌توانید به این روش به آدرس آنها دست یابید.