پرسش

بنام خدا
سلام و خسته نباشید
من مقیم كشور قرقیزستان شهر بیشكك هستم. از آنجا كه خود اهل فن و متخصص در مسائل جغرافیائی و علی الخصوص در امر جهت یابی نیستم در تعیین قبله سخت دچار مشكلم. و بدلیل اینكه متخصص مورد اطمینان را نمی توانم پیدا كنم برای كمك گرفتن تصمیم گرفتم به شما مراجعه كنم.
بنده در بخش مشاوره هر چه گشتم بخشی را پیدا نكردم كه سئوال بنده مستقیما مربوط به آن بخش باشد و بخاطر اینكه سخت در زحمت هستم و برای نمازها و اندك عبادتهای دست و پا شكسته خود نگرانم, بامید اینكه اگر شما بخواهید می توانید به حقیر كمك كنید, تصمیم گرفتم با شما درد دل نمایم.
مسلمانهای سنی مذهب شهر بیشكك و می شود به جرأت گفت تمام این كشور نمازهای خود را مستقیما به سمت مغرب می خوانند. برادران شیعی كه اكثراً مهاجران هستند به سمتی در حدود 30 و 35 درجه از مغرب مایل به جنوب نماز می خوانند.
در این میان عده ای از دوستان یعنی برادران شیعی به سمت قبله اهل تسنن شهر (یعنی به طرف مغرب) نماز می خوانند. و مشكل بنده از اینجا شروع می شود. نمی دانم قبله كدام عده صحیح است. الآن بنده دچار دوگانگی قبله شده ام. با دوستان دسته اول به یك سو و همراه برادران دیگر به سوی دیگر نماز می گزارم. لازم به ذكر است كه روزانه توسط برادران دسته دوم (یعنی آنهائی به سمت مغرب نماز می خوانند) نمازهای یومیه به جماعت و روزهای جمعه نماز جمعه برگزار می گردد. نمی دانم چكار كنم و اصل كدام را اتخاذ كرده دیگری را رها كنم؟!
به تازگی از دفتر مقام معظم رهبری و مرجع عالیقدر خود در رابطه همین مسئله استفتاء نمودم. از دفتر آن حضرت در پاسخ فرمودند: اگر علم به انحراف قبله در حد مذكور (30-35 درجه) داشته باشید نماز باطل است.
پس از این فرمایشات مشكلم حل نگردید. اگر آقا می فرمودند كه در این حد (اختلاف 30-35 درجه) مشكلی برای نماز ایجاد نمی كند من راحتتر می توانستم به هر دو سو نماز بخوانم.
طبق برداشت شخصی خود (با اطلاعات قاصر) قبله نمی تواند در شهر بیشكك مستقیما به طرف مغرب باشد (چون احتمالاً به بیت المقدس می خورد نه به كعبه). بنظر حقیر قبله باید بین جنوب غربی و غرب واقع شده باشد, البته از جنوب غربی مایل به غرب. (در واقع همان 30-35 درجه از مغرب به جنوب).
مرا راهنمائی كنید! بفرمائید در شهر بیشكك طبق نظر متخصصین در كدام زاویه جهت قبله را باید تعیین نمود؟ (به زبان خیلی ساده بفرمایید كه خود خوب فهمیده و به دوستانی كه خواهان هستند خوب تفهیم كنم, چرا كه غیر از من افرادی نیز مقلد آقا هستند و در این مورد حكم شرعی خود را نمی دانند).
شرعا چند درجه انحراف عمدی و سهوی از قبله برای نماز گزار معفو است؟ (بفتوای امام اگر كسی كه دور از كعبه باشد طوری بایستد كه بگویند رو به قبله نماز می خواند, كافی است.)
سئوال دیگر: اگر امام جماعت همیشه به قبله ای نماز بخواند كه بر اساس علم ماموم جهت گیری درست نباشد- الف) ماموم با حفظ صحت نماز جماعت به تنهائی حق دارد به سمت مورد نظر خود بایستد؟ (ممكن است با این كار ماموم نظم و زیبائی صفوف را بهم بزند. و حتی جلب توجه كرده و برای خود مشكلات اجتماعی دیگر سازد)
ب) كلاً می توان بخاطر حفظ وحدت به امامی كه با انحراف 30-35 درجه از قبله نماز می خواند اقتداء نمود و نماز خود را اعاده نكرد؟
ج) اجازه هست كه افراد دیگر را نیز به چنین نماز جماعتی تشویق كرد و یا تسهیلات حضور آنان را فراهم كرد (مانند اینكه همسر و فرزندان خود را همراه ببرم)؟
د) بنده خیلی علاقمند هستم در نمازهای جماعت و جمعه شركت كنم, و به سادگی حاضر نیستم آنها را از دست بدهم, لذا در صورتی كه جواب سئوالها منفی باشد (یعنی در صورتی كه ماموم حق نداشته باشد در بین صفوف نماز جماعت بتنهائی به سمت دیگر رو كند و در صورتی اقتداء به امامی كه با 30-35 درجه انحراف نماز می خواند مجاز نباشد (بشرط عدم اعاده) ) بفرمائید راه حل مشكل من چیست و به چه نحو می توان اقدام كرد كه بنده موفق به نماز جماعت و جمعه شوم؟ (ولو با رجوع به مرجع دیگردر این مسئله حاضرم مشكل برطرف گردد)
سئوال: برای مامومینی كه قصد دارند (آماده اند) با انحراف 30-35 درجه از قبله (طبق عادت روزانه شان و شاید هم بدون اطلاع از انحراف) نماز بخوانند می شود امام جماعت شد؟
سئوال: در حال رانندگی می توان نوافل ظهر و عصر و یا هر نماز واجب دیگر بجا آورد؟
سئوال: لطفاً اركان و نحوه بر گزاری نمازهای واجب و مستحبی كه در حال حركت خوانده می شود را جداگانه بیان فرمائید.
(لطفاً حد الامكان جوابها مطابق فتاوی حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مد ظله) باشد و در غیر این صورت قید گردد.)
از اول اعلام می كنم اگر در همین راستا باز هم برای بنده سئوالاتی ایجاد شود و یا فرمایشات شما را خوب متوجه نشوم دوباره مزاحم شما خواهم بود تا مسئله برایم كاملاً حل شود.
پیشاپیش از شما تشكر می كنم و برایتان آرزوی سلامتی و موفقیت دارم.
در این دیار غربت قربیتر از شما را پیدا نكردم.
shamy_ma@yahoo.com
شامی. بیشكك.

پاسخ

دوست گرامی - پاسخ شما در دست تهیه است ، اما قبل از هر چیز دو پیشنهاد برای شما كه در خارج از كشور هستید داریم .
1- از لوح فشرده نجوم اسلامی تهیه شده توسط "موسسه لوا" كاملا" می توانید استفاده كنید ، هم برای تعیین دقیق قبله و هم برای اوقات شرعی و هم برای تعیین اول و آخر ماه و هم اطلاعات خسوف و كسوف و هم برای تقویم تطبیقی و...
2- استفاده از كتاب اوقات شرعی و قبله (نسخه خارجی) كه باز توسط همین موسسه در قم تهیه گردیده شده است .
موفق باشید