پرسش

با سلام اطلاعاتی در مورد قرص زنیكال وعوارض ان را از شما راهنمایی می خواستم با تشكر

پاسخ

با سلام به شما دوست عزیز،

مسأله قرصهای لاغری كه اكنون تبلیغات زیادی برای ترویج آن صورت می گیرد، سئوال بسیاری از افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقی است. مطمئناً شما هم در سایت های دیگر و یا حتی در داروخانه ها، با این قبیل داروها برخورد كرده اید و این سئوال برایتان مطرح شده كه آیا واقعاً داروهای لاغری مؤثرند؟
درمورد اثرات این داروها اخبار ضد و نقیض زیادی موجود است. سایت های تبلیغاتی، از اثرات مفید این داروها و كاهش وزن بدون تحمل گرسنگی صحبت می كنند ولی در سایت های پزشكی مطالب دیگری مشاهده می شود.
تحقیقات پزشكی و بررسی های آماری افرادی كه دارو مصرف كرده اند نشان می دهد، این داروها یا بی اثر هستند و یا اثر آنها بسیار كوتاه مدت است و پس از قطع دارو، وزن شخص به حالت اولیه باز می گردد.
مصرف دارو باید همراه با رژیم لاغری و انجام فعالیت ورزشی باشد تا اثر آن ماندگار شود. در بسیاری از افراد عوارض جانبی مصرف دارو بروز می كند و گاهی آنقدر شدید است كه می توان گفت، دارو بجای اینكه بیماری چاقی را درمان كند، بیماری دیگری را هم بوجود آورده است.
این نكته حائز اهمیت است كه استفاده از این داروها، به تنهایی برای كاهش وزن، به هیچ عنوان یك راه درمان اصولی نیست و فرد حتماً احتیاج به رژیم غذایی مناسب تحت مراقبت یك رژیم درمان و فعالیت بدنی منظم دارد.

مصرف داروهای لاغری برای چه كسانی مورد نیاز است؟
استفاده از این داروها تنها برای افرادی مجاز است كه :
1) نمایه توده بدنی آنها ( BMI) بالاتر از 30 باشد؛ بدین معنی كه در مرحله چاقی درجه 2 باشند و هیچ بیماری خاصی نداشته باشند. پس به افرادی كه كمی اضافه وزن دارند توصیه می شود از این داروها استفاده نكنند و فقط افراد خیلی چاق مجاز به استفاده از این داروهاهستند.
2) افرادی كه در اثر اضافه وزن و چاقی مبتلا به دو عارضه مزمن شده اند، مثلاً در اثر اضافه وزن طولانی مدت دچار فشار خون بالا و دیابت شده اند.

در میان این همه دارو كدامیك برای درمان چاقی توصیه می شوند؟
در حال حاضر تنها تعداد معدودی از قرصهای موجود در بازار توسط سازمان غذا و دارو تأیید شده اند و مصرف آنها تنها برای مدت كوتاهی ، چند هفته و حداكثر چند ماه مجاز است.
این داروها، اگر پایه گیاهی داشته باشند اثرات جانبی كمتری دارند. بیشتر داروهای مورد استفاده ، قرصهای ضد اشتها هستند كه از این جمله ؛ Tenuate,Didrex, Sanorex, Mazanor, Adipex-p, Meridia است. بیشتر این داروها قرصها و یا كپسولهایی هستند كه موجب كاهش اشتها شده و باید توسط پزشك به مقدار لازم تجویز شوند.
نوع دیگر از داروهای تجویز شده، قرصهای ممانعت كننده از جذب چربی ها هستند مثل xenical ( زنیكال) كه با چربی موجود در غذا تركیب شده و جذب آنرا تا30 درصد كاهش می دهد.
Meridia و Xenical تنها داروهایی هستند كه برای طولانی مدت به افراد خیلی چاق توصیه می شوند.

داروهای ضد اشتها چگونه عمل می كنند؟
این داروها شرایطی را در بدن بوجود می آورند كه فرد احساس گرسنگی نكند، به این صورت كه باعث تولید بیشتر هورمون سروتونین و یاكاتكول آمین می شوند. این دو هورمون تولید شده درمغز، بر رفتارغذایی فرد اثر گذاشته و با افزایش تولید آنها فرد احساس سیری و پُری می كند.

نحوه عمل داروهای جاذب چربی چگونه است؟
با مصرف این داروها، چربی خورده شده، در روده شكسته نشده و یا جذب آن مختل می شود.

آیا داروهای لاغری واقعاً مؤثرند؟
بطور كلی از بین این داروها تنها Xenical و Meridia تقریباً موثر بوده اند و به همراه رژیم غذایی موجب كاهش وزن به میزان 2 تا 10 كیلو در مدت یكسال شده اند.
در افراد مختلف با شرایط بدنی متفاوت، پاسخ به این داروها یكسان نیست. در ضمن هیچ دستور مشخصی وجود ندارد كه چه میزان از قرص تجویز شده مؤثر است و پزشك تنها با توجه به اطلاعات و تجربیاتش میزان مورد نیاز را تعیین می كند. افرادی كه بسیارچاق هستند با مصرف 6 ماه از این داروها، می توانند تا 10 درصد وزنشان را كاهش دهند و این میزان كاهش وزن بسیار با اهمیت است و از ابتلا آنها به فشار خون، دیابت ودیگر بیماری های مزمن جلوگیری می كند. در عین حال تحقیقات زیادی در مورد اثرات جانبی و یا اثرات بعدی ناشی از مصرف این داروها انجام نشده است.
در صورتی كه قصد استفاده از داروهای لاغری را دارید و یكی از شرایط زیر در شما وجود دارد، حتماً با پزشك در میان بگذارید:
1- اعتیاد: برای فعالیت مناسب دارو احتیاج به شرایط خاصی است كه عدم اعتیاد یكی از آنهاست.
2- اگر با مصرف قرص، وزنتان تغییری نكرد و شما دچار ثبات وزن شدید.
3- در صورتیكه اثرات جانبی ناشی از مصرف قرص در شما بروز كند.

عوارض جانبی مصرف قرصهای لاغری چیست؟
در صورتی كه این داروها بیش از اندازه مصرف شوند و یا مدت مصرف بیش از چند هفته شود، عوارض زیر بروز می كند:
- افزایش ضربان قلب
- افزایش فشار خون
- تعرق زیاد
- یبوست
- كم خوابی
- تشنگی زیاد
- گیجی
- پربودن بینی
- سردرد
- اضطراب
- خشكی دهان-
ازعوارض قرص Xenical كه مانع جذب چربی است، ایجاد نفخ، تكرر دفع، مدفوع چرب و غیره است.
درصورتی كه با مصرف این داروعوارضی مثل سوزش قلب، قائدگی همراه با درد، ورم بدن در قسمت پا و مچ، آكنه و احساس سرما، بروز كرد، سریعاً با پزشك معالجتان مسأله را در میان بگذارید.
كسانی كه دچار فشار خون نامنظم، بیماری قلبی ، تپش قلب و یا سابقه سكته هستند، نباید از داروی Meridia استفاده كنند و كلیه كسانی كه از این دارو استفاده می كنند، باید فشار خونشان را كنترل كنند.

حفظ وزن كاسته شده، چگونه ممكن است؟
اثراین داروها كوتاه مدت است. اگر فرد بخواهد پس از كاهش وزن، برای مدت طولانی ثابت بماند، باید در تمام مدت مصرف قرص، عادت غذایی اش را تغییر دهد و فعالیت ورزشی منظمی داشته باشد تا پس از قطع دارو با پرخوری به وزن اولیه بازنگردد.
داروهای ضد اشتها برای همه افراد توصیه نمی شوند. افراد مسن و كودكان نباید از این داروها استفاده كنند . در صورتی كه می خواهید از داروهای لاغری استفاده كنید، حتماً پزشك را از شرایط جسمی تان مطلع سازید؛ اینكه باردار یا شیرده هستید، حساسیت خاصی دارید و یا تحت درمان با داروی دیگری هستید یا در صورتی كه مبتلا به دیابت، فشار خون ، بیماری قلبی ، صرع ، بیماری كلیوی، اعتیاد، تیروئید پركار، افسردگی، سردرد میگرنی و فشار چشم هستید، حتماً پزشك را مطلع سازید.
كارشناس تغذیه تبیان