پرسش

با سلام!
فرض كنید شخص ایكس از آقای ایگرگ یك ملیون تومان دزدیده باشد و شخص ایگرگ هم نه در این دنیا و نه در آن دنیا از آقای ایكس راضی نباشد. آن دنیا چگونه این مبلغ حساب می شود. تا جایی كه من می دانم تمام اعمال ما به ثواب و گناه تبدیل میشود. آیا با یك فرمول عمومی این عمل انجام می شود و كاری به رضایت آقای ایگرگ نیست. در ضمن سود این پول را هم خدا در نظر میگیرد كه چندین سال در دست ایكس بوده یا نه فقط عین آن مبلغ به گناهان ایكس افزوده میشود. شاید آقای ایگرگ این پول را می خواسته در راه فساد و یا راه ثواب خرج كند در این صورت آیا این اهداف آقای ایگرگ در كم یا زیاد شدن گناهان آقای ایكس تاثیر دارد یا نه. فرض كنید آقای ایكس در قید حیاتش توبه كرده و چون زیاد دزدی كرده از این یك ملیون تومان یادش نبوده ولی برای اطمینان مبلغ ده ملیون تومان رد مظالم كنار گذاشته است. آقای ایكس پس از توبه اكثر كارهای خوب و خیر را انجام میدهد. حال كه در آن دنیا آقای ایگرگ از دست آقای ایكس ناراضی است و آقای ایكس كلی ثواب كرده بازهم باید برای مدتی در جهنم باشد یا خدا در این موارد رضایت آقای ایگرگ را با مقداری ثواب كه خودش در نظر میگیرد جایگزین میكند.

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
ما سؤال شما را در چند بخش جواب می دهیم.
1. شخصی كه مال دیگری را دزدیده و یا غصب كرده است، علاوه بر این كه باید اصل مال را به صاحبش برگرداند، ضامن منافع از دست رفته آن مال در مدتی كه در دست او بوده نیز می باشد؛ یعنی اگر مالی را بدون رضایت از صاحب مال گرفت، چه در این دنیا و چه در آن دنیا، هم به خاطر اصل مال و هم به خاطر منافعی كه آن مال داشته است، به كسی كه مالش را غصب كرده بدهكار و مدیون است، كمااین كه این مطلب از روایات معصومین(علیهم السلام) فهمیده می شود.(وسائل الشیعه، ج17، ص308، كتاب الغصب)
2. اما در مورد تأثیر نیت و قصد صاحب مال در خوب یا بد مصرف نمودن آن مال، باید گفت: هر كس به نیت خود مجازات می شود. عمل غاصب بر اساس نیت غاصب محاسبه و مجازات دارد، و نیت مغصوب منه در آن تأثیری ندارد.
برای مطالعه در این زمینه می توانید به كتاب "گناه شناسی" نوشته محمدی اشتهاری و كتاب "راه روشن"، ترجمه كتاب شریف "المحجة البیضاء"، ج8، فصل نیت، ترجمه محمدصادق عارف مراجعه نمایید.
3. اما در مورد این كه غاصب توبه كرده و دیون را پرداخت نموده، ولی برخی از آن دیون را فراموش نموده، نیز باید گفت باز اعمال هر كس به حسب نیت مجازات می شود. لذا در فرض مزبور، اگر نیت خیر و توبه واقعی بوده، و در حد توان در جبران حق الناس تلاش شده، و رد مظالم هم صورت گرفته، خداوند از فضل خود موجبات رضایت شخص خسارت دیده را فراهم می كند؛ انشاء الله تعالی.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.