پرسش

بسم الله الرحمن الرحیم
سلام بر عزیزان زحمتكش .خسته نباشید
دهه فجر را 25 سالگرد انقلاب اسلامی را به همه شما برادران و خواهران مومن تبریك میگویم.
من سوالی در رابطه با اسامه (فرمانده سپاه پیامبر ص) دارم كه منابع اهل سنت تا چه حدودی میپذیرند كه ابوبكر عمر و دیگرانی كه مطرح اند .با این سپاه به طرف موته باید میرفتند.
و آیا اصلا این قضیه را میپذیرند ؟ اگر كه میپذیرند .باز گشت و نا فرمانی آنها را چه طوری توجیه میكنند.و اگر هم كه نمیپذیرند به چه شكل. و در كدام منابع معتبر اهل سنت این قضایا آمده است.
خدا نگهدار شما برادران زحمتكش اجر تان با خدا و دست حق بهمراهتان خدا حافظ..

پاسخ

با سلام و عرض تحیت!
در این كه عمر و ابوبكر از سپاهیان اسامه بودند، تردیدی نیست. مطالعه كتابهای زیر، كه همگی از منابع اهــل سنت است، مؤید همین مطلب است:
"شرح نهج البلاغه"، تألیف ابن ابی الحدید، ج1، ص9.
"تاریخ طبری"، ج3، ص186.
"تاریخ بغداد"، تألیف ابن عســاكر، ج2، ص391.
"طبقات"، تألیف ابن اسعد، ج2، ص41.
"سیره ابن هشام"، ج2، ص650.
"كنزالعمال"، ج2، ص650.
در همین كتابها، و نیز كتابهای زیر، به تخلف این دو از دستور پیامبر نیز اشاراتی شده است؛ خصوصاً در شــرح نـهج البلاغه ابن ابی الحدید به تفصیل این وقایع را نگاشته است.
البته، هستند از میان اهل سنت كسانی كه اصل این كه عمر و ابوبكر جزء سپاهیان اسامه بوده اند را انكار می كنند؛ ولی با وجود منابعی كه در اول نگاشتیم، بطلان آن واضح است.
غالب علمای اهل سنت پس از پذیرش اصل واقعه، به توجیه آن پرداخته اند.
عمده آن چه در كتاب "المراجعات"، تألیف مرحوم آیت الله سید عبدالحسین شرف الدین، از قول عامه، در بیان این توجیهات آمده، از قرار زیر است.
1. صحابه به دلیل بیماری پیامبر(ص) و وخامت حال ایشان، و در عین حال كمال دلسوزی و علاقه به حضرتش در رفتن مسامحه كردند. بنابر این مسئله تخلف از روی غرض و تعمدی نبوده، و صرفا از روی حسن نیت بوده است.
2. به دلیل آن كه افراد مسن و سالخورده به صورت طبیعی حاضر نیستند كه تحت مدیریت و زیر پرچم جوانها قرار بگیرند، لذا از میان صحابه كسانی كه از سن بالایی برخوردار بودند، قادر نبودند تا تسلیم حكم اسامه جوان شوند. بنابر این كراهت ایشان از ریاست اسامه بدعت و عصیان محسوب نمی شود، بلكه اقتضای طبع بشری و سرشت آدمی است.
3. این تعبیر كه پیامبر(ص) متخلفین از لشكر اسامه را لعن فرمود، از نظر سند تاریخی اعتبار ندارد، و چنین نقلی از ایشان از طرق اهل سنت وارد نشده است. این ادعایی است كه از جانب شیعیان و منابع روایی آنان مطرح است.
4. تخلف ابابكر و عمر و غیر آنان از اعزام مجدد به همراه لشكر اسامه بعد از رحلت، به خاطر تثبیت مملكت اسلامی و روشن شدن وضع خلافت ایشان بود، كه خود هدفی مقدس و قابل قبول است.
مرحوم شرف الدین در جواب عذرتراشی های بالا، در ذیل بیان آن فرموده است كه با تمام تأكیدات و سفارشات رسول خدا صلوات الله علیه در مورد تعجیل و همراهی با لشكر اسامه و این كه خود با بدن تب دار، با دست مبارك خود، پرچم را برای اسامه بسته و بر كسانی كه از پیوستن به این لشكر تخلف ورزند، نفرین كند، دیگر سرپیچی با این توجیهات و هیچ توجیهی قابل قبول نخواهد بود، ولو نسبت به نیت ایشان هم خوش بین باشیم، و آن را از روی اهداف و اغراض سیاسی ندانیم.
حداقل چیزی كه از این تخلفات معلوم می شود آن است كه اینان پیامبر را در تصمیم گیریهایش بر خطا می دانسته، و فهم خود را بر تصمیم پیامبری كه مؤید به الهامات و تأییدات الهی است، مقدم می داشته اند. صرف این كه كسی مقام پیامبر را نشناخته باشد، خود بزرگترین مشكلی است كه نمی توان انكار آن كرد.
این كه گفته شود طبع افراد مسن چنین و چنان است، آیا مجوز آن است كه انسان به حكم خدا و رسولش عمل نكند؟!!!!
آیا ایمان و تقوا جز این است كه انسان بر هوای نفسش برای خدا جلوگیری كند؟!
مسئله لعن پیامبر(ص) در مورد متخلفین از سپاه اسامه در منابع اهل سنت، از جمله مقدمه "الملل و النحل"، تألیف شهرستانی و "السقیفه"، تألیف ابوبكر احمد بن عبدالعزیز جوهری و " شرح نهج البلاغه"، تألیف ابن ابی الحدید آمده است. اینها از اهل سنت نیستند؟!
برای تفصیل بیشتر به ترجمه كتاب المراجعات، تألیف سید عبدالحسین شرف الدین، كه با نام "رهبری امام علی علیه السلام، در كتاب و سنت، به ترجمه جعفر امامی چاپ شده، مراجعه كنید.
مرحوم علامه مجلسی ره نیز در كتاب شریف "بحارالانوار"، ج30، به تفصیل به این ماجرا اشاره كرده، و بعضی از این توجیهات را پاسخ داده است كه در صورت امكان، مطالعه آن را نیز به شما توصیه می‌كنیم.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.