پرسش

روایاتی درباره برگزاری مراسم جشن و سرود خوانی برای تولد ائمه در زمان ائمه بعدی ارائه كنید

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
هر چند آن چه شما نگاشته اید، با صراحت در تاریخ وجود ندارد ـ كه شاید به سبب اوضاع اجتماعی آن روزگار باشد ـ ولی نكته هایی كه در متون اسلامی می توان یافت، حاكی از این مطلب است كه این ایام دارای ویژگی خاص و جلوه ای دیگر هستند.
این نكات، كه در ذیل به آن ها اشاره می كنیم، نه تنها در كلمات معصومین(ع) وجود دارد، بلكه در كلمات محدثان بزرگ شیعه نیز به كثرت مشاهده می شود.
مرحوم سید بن طاووس در این باره ـ در فصلی تحت عنوان بزرگداشت روز ولادت پیامبر(ص) ـ می گوید: سزاوار است هر زمانی را به اندازه فائده و احسانی كه در آن است گرامی بداریم، و روز میلاد پیامبر بنابر اتفاق مسلمانان روز بسیار پر بركتی است، پس سزاوار است این روز را با توجه به شرف و قدر و منزلت پیامبر گرامی اسلام(ص) پاس بداریم.(اقبال الأعمال، ص96)
تعبیراتی كه در سخنان ائمه(ع) در این باره دیده می شود، حاكی از مباركی این ایام است؛ برای نمونه می توان به توقیع امام حسن عسكری(ع) درباره تولد امام حسین(ع)، كه شیخ عباس قمی آن را در منتهی الآمال نقل كرده است، اشاره كرد.(منتهی الآمال، ج1، ص205)
توصیه های عبادی، مانند روزه و خواندن زیارات و ادعیه در این ایام، نیز شاهد دیگری بر این مدّعا است.
به عنوان نمونه می توان به روزه مستحبی در 17 ربیع الأول(روز تولد پیامبر اكرم(ص)) و 20 جمادی الثانی(روز تولد حضرت فاطمه زهرا(س)) و نیز دعایی كه در توقیع امام حسن عسكری(ع) درباره روز تولد امام حسین(ع) آمده است، و نیز دعایی كه سید بن طاووس در مورد تولد امام جواد(ع) و امام هادی(ع) نقل كرده است، اشاره كرد.(ر.ك. به إقبال الأعمال، ص81 و 110 و 146 و 202)
نمونه هایی از این قبیل فراوان است.
با این همه، گزارشی در تاریخ درباره برگزاری جشنهایی در این مورد به چشم نمی خورد، كه همان گونه كه در ابتدا نیز ذكر شد می تواند ناشی از جریانات سیاسی و خفقان حاكم بر جامعه آن روز باشد كه اجازه چنین فعالیت هایی را از ائمه معصومین(ع) سلب می كرده است؛ به علاوه كه در هر جامعه ای به گونه ای مراسم مذهبی برگزار می شود. شاید به این جهت است كه ایشان برای گرامی داشت یاد و خاطره این ایام به ابراز و وسایل دیگری متوسل می شده اند.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.