پرسش

به نام خدا
در آخرین آیه سوره الاسراء اینكه گفته ذات الهی را به بزرگترین اوصاف كمال ستایش كن . بزرگترین اوصاف كمال چیست ؟و ما چگونه ستایش كنیم خدا را به این اوصاف؟
سوال دوم اینكه حضرت مهدی (عج الله تعالی فرجه ) را چه كسی خورشید مغرب نامیده و چرا؟ با توجه به اینكه پیامبران همه در مشرق ظهور كردند.
متشكرم و همیشه در پناه حضرت حق باشید.

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
1. در آیه آخر سوره شریفه "اسراء" آمده است:«...و كبّره تكبیراً» یعنی خداوند را بسیار بزرگ دار.(اسراء/111)
البته آن چه شما در ترجمه قرآن مرحوم الهی قمشه ای خوانده اید ترجمه همراه با توضیح و تفسیر است، والا ترجمه تحت اللفظی آیه «وكبّره تكبیراً» همان بزرگ داشتن خداوند است.
قرآن كریم پس از این كه اوصافی چند از خداوند متعال را برمی شمارد، به پیامبر(ص) به طور مؤكد دستور می دهد خدا را بزرگ بشمار؛ و قطعاً مفهوم آن اعتقاد به بزرگی پروردگار و التزام به لوازم آن است، نه تنها گفتن "الله اكبر" به زبان.
این نكته نیز شایان توجه است كه معنی اعتقاد به بزرگی خدا این نیست كه او را در مقایسه با موجودات دیگر برتر و بالاتر بدانیم، بلكه چنین مقایسه ای بین خالق و مخلوق اصلاً غلط است؛ بلكه ما باید او را برتر از آن بدانیم كه با چیزی قابل مقایسه باشد؛ چنان كه امام صادق(ع) این گونه تعلیم فرموده اند:
كسی نزد آن حضرت گفت: "الله اكبر"؛ امام فرمودند: خدا از چه چیز بزرگ تر است؟
عرض كرد: از همه چیز.
امام فرمود: با این سخن خدا را محدود كردی.(چون آن شخص، خداوند را با موجودات دیگر مقایسه نموده، و سپس او را برتر از آنان شمرد.)
آن شخص پرسید: پس چه بگویم!؟
حضرت فرمود: بگو "الله اكبر من أن یوصف"، یعنی خدا برتر از آن است كه به وصف آید و قابل توصیف باشد.(تفسیر نورالثقلین، ج3، ص239)
بنابراین در این آیه شریفه مراد این است كه چنین خدایی با چنان صفاتی، از هر چه فكر كنی برتر و بالاتر است؛ از این رو "كبّره تكبیرا"، یعنی او را هر چه می توانی بزرگ دار. ترجمه مرحوم الهی قمشه ای ناظر به همین معنا است.
برای مطالعه بیشتر می توانید به كتب تفسیری به ذیل آیه شریفه، به خصوص به "تفسیرنمونه" ج12، ص330 مراجعه فرمایید.
2. اما در مورد این كه چرا به حضرت مهدی(عج) "خورشید مغرب" گفته می شود، شاید به این خاطر است كه این لقب را امام علی(ع) به ایشان داده اند؛ چرا كه در روایتی از امام علی(ع) كه در آن امام عصر(عج) را توصیف می كنند، آمده است: «...إنّ ألذی یصلی خلفه عیسی بن مریم هو الثانی عشر من العترة، التاسع من ولد الحسین بن علی، و هو الشمس الطالعة من مغربها..." یعنی آن كسی كه مسیح(ع) پشت سر او نماز اقامه میكند، او دوازدهمین نفر از عترت و خاندان پیامبر(ص)، و نهمین فرزند حسین بی علی است و او خورشیدی است كه از مغرب آن طلوع می كند.(بحارالانوار، ج52، ص195)
البته از جمله علائم ظهور و یكی از نشانه های ظهور حضرت مهدی(عج) نیز، طلوع خورشید از مغرب شمرده شده است. حال واقع آن چیست و چه تأویلی دارد، بر ما معلوم نیست.(بحارالانوار، ج52، ص181، حدیث4)
برای مطالعه بیشتر می توانید به كتاب "بحارالانوار"، نوشته علامه محمدباقر مجلسی(ره)، ج52، باب علامات ظهور مراجعه نمایید.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.