پرسش

چه كسی موفق به اندازه گیری شعاع اتمی شد و چگونه؟

پاسخ

تعیین اندازه‌’ اتم مسئله‌ی مشكلی است. اگر اتم به صورت یك كره در نظر گرفته شود، شعاع اتمی فاصله‌ی بین مركز هسته و دوردسترین مكان آخرین الكترون را باید در نظر گرفت. اما تراكم ابر الكترونی یك اتم متغیر است و احتمال یافتن الكترون و فاصله‌ی آن از هسته متغیر است. جداسازی یك اتم تنها و اندازه‌گیری آن در عمل غیر ممكن است. اما شیمیدانها می‌آیند و دو اتم مثل هم را كه با هم پیوند برقرار كرده را در نظر می‌گیرند و می‌گویند اگر طول پیوند بین این دو اتم را اندازه گرفته و تقسیم كنیم، شعاع اتمی مربوط به یكی از آنها بدست می‌آید. به عنوان مثال اگر طول پیوند بین دو اتم كلر Cl – Cl را كه 98/1 آنگستروم است را نصف كنیم، شعاع اتمی كلر 99/0 آنگستروم بدست می‌آید. اما اینكه سؤال فرموده‌اید اولین بار چه كسی شعاع اتمی را اندازه گرفت، اولین بار آقای نیلس بور اندازه‌ی اتم ئیدروژن را كه تنها یك الكترون دارد با استفاده از مدل اتمی خود ارائه كرد، وی مستقیم اندازه‌ی اتم ئیدروژن را اندازه نگرفت ، بلكه با استفاده از یك سری محاسبات و اینكه الكترون ئیدروژن در مداری دور هسته‌ی اتم می‌چرخد و فاصله‌ی آن مدار از هسته چقدر است، یك اندازه برای اتم ئیدروژن ارائه داد. این اندازه برابر 11-**10*5 ( پنج ضربدر ده بتوان منفی یازده) متر بود. اگر به محاسبات آن نیاز دارید، مجددا سؤال بفرمائید تا آنها را برای شما بفرستم.