پرسش

با توجه به ایه تطهیر كه در بین آیات ( در داخل ایه) كه راجع به همسران ÷یامبر (ص) صحبت می كند آمده و موارد مشابه مثل ایه ( الیوم اكملت لكم دینكم ... ) كه در÷ایان ایات مربوط به حلال و حرام در خوردن امده و نیز با توجه به اینكه این قران كه در دست ما است در زمان عثمان مرتب شده آیا این آیات جابجا نشده اند و اگر جواب مثبت است آیا این خود یك تحریف نیست كه عده ای را به گمراهی می اندازد و فرد را از منظور اصلی آیه كه ولایت می باشد دور می كند .
لطفا توضیح مفصل با توجه به سخنان آستاد جوادی املی بدهید

پاسخ

دوست محترم!
ما در این نوشتار بنابر تقاضای شما، نظر آیت الله جوادی آملی را در مورد آیه تطهیر، به شرح ذیل ارائه می دهیم.
یكی از سؤالات اساسی در باره آیه شریفه این است كه اگر ارتباطی با قبل و بعد خود ندارد، چرا در این بخش از قرآن كریم قرار گرفته است؟
در جواب این سؤال، دو احتمال وجود دارد.
احتمال اول: مجموع این آیات یكجا نازل شده، یعنی این دو جمله به صورت جمله معترضه همراه با قبل و بعد خود نازل شده، و نزولی جداگانه نداشته باشد، چنان كه ظاهر قرآن كریم همین را اقتضا می كند.
برای این احتمال دو توجیه می توان ذكر كرد:
1. خداوند متعال برای صیانت از تحریف و دست برد بدخواهان، این جمله را در اینجا قرار داده است. دشمنان تا بتوانند توجیهی بر این آیه به نفع خود داشته باشند، خود را در خطر تحریف قرآن قرار نمی دهند.
2. گوینده آن، یعنی خدای سبحان بر اثر اهتمامی كه به این جمله داشته، آن در وسط كلام خود ذكر كرده است. شاید بتوان گفت به قصد برجسته شدن و جلب توجه كردن در اینجا آورده شده است.
این از فنون خطابه است كه برای جلب توجه به یك جمله، این چنین كنند.
احتمال دوم: این جمله(آیه تطهیر) جدا از بقیه جملات نازل شده، لیكن هنگام جمع آوری قرآن در اینجا قرار گرفته است. این احتمال نیز دو توجیه دارد:
1. پیغمبراكرم(ص) به اذن الهی دستور دادند كه در اینجا قرار گیرد.
2. پس از رحلت رسول اكرم(ص) با تصمیم گردآورندگان قرآن، بدین صورت تنظیم شده است.
اگر چه این احتمال با دو توجیه آن، برخی مشكلات تفسیری آیه را حل می كند، لیكن اثبات آن دشوار است و به دلیل معتبری نیاز دارد.
البته آنچه بیان شد بر این مبنا بود كه این آیه شریفه، ارتباطی با قبل و بعد خود نداشته باشد، لیكن می توان گفت: ارتباط با قبل و بعد كاملاً محفوظ است. به این بیان كه پس از خطاب به همسران پیامبر اكرم(ص) و بیان چند حكم اختصاصی آنان، خطاب را متوجه "اهل بیت" كرده، و می فرماید: ای اهل بیت! این احكام برای سخت گیری بر همسران پیامبر(ص) نیست، بلكه برای حفظ حیثیت اجتماعی شما اهل بیت است، كه خدا اراده اذهاب رجس و تطهیرتان را دارد؛ زیرا شما در موقعیتی هستید كه آبرویتان از ناحیه هیچ كس نباید هتك شود. بنابراین اگر همسران پیامبر(ص) مرتكب خلاف شوند، عذابی دو برابر خواهند داشت، نه از آن جهت كه به اذهاب رجس و تطهیر شما لطمه ای وارد می شود، بلكه از آن جهت كه به حیثیت اجتماعی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) اهانت شده است.
این مطلب را با تصرفی اندك، از كتاب "ظهور ولایت در صحنه غدیر" كه برگرفته از آثار آیت الله جوادی آملی است و توسط محمد صفایی گردآوری شده، نقل كردیم.
برای مطالعه بیشتر می توانید به آن كتاب، ص168ـ164، مراجعه نمایید.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.