پرسش

آیا همه افراد(زن و مرد.مسلمان و غیر مسلمان. خوب و بد) وارد بهشت میشوند؟

پاسخ

بدون تردید ، همیشه باید میان جرم و جریمه، تناسب برقرار باشد. هر قدر جرم سنگین تر باشد مجازات و جریمه آن نیز سنگین تر می شود. البته این قانون و قاعده در مجازاتهای قراردادی است. ولی در مورد آثار وضعی و طبیعی اعمال انسان مسأله به گونه دیگری است، چرا كه گاه انسان بر اثر یك لحظه غفلت و سهل انگاری گرفتار سرانجامی سخت و غیر قابل جبران می شود، بعنوان مثال یك لحظه غفلت در رانندگی ممكن است به جراحات شدید و یا حتی به مرگ انسان منجر شود. بنابراین بین جرایم قراردادی و بین آثار وضعی و طبیعی اعمال انسان، تفاوت اساسی وجود دارد. و از طرفی محاسبه و مجازات در قیامت بر اساس قانون قراردادی نبوده بلكه بر طبق آثار وضعی و طبیعی اعمال انسانها می باشد.
از اینرو خداوند متعال در آیات متعددی، عده ای از انسانها را وعده عذاب داده به گونه ای كه به طور دائم و همیشگی در عذاب خواهند بود، آنها عبارتند از: 1) كافران: «ان الذین كفروا لن تغنی عنهم اموالهم و لا اولادهم من الله شیئا و اولئك اصحاب النار هم فیها خالدون» (آل عمران/ 16) یعنی كسانی كه كافر شدند هرگز اموال و اولادشان آنها را از خدا بی نیاز نمی كند، آنها اصحاب آتشند و جاودانه در آن خواهند ماند.
2) منافقان:«… لن تغنی عنهم اموالهم و لا اولادهم شیئا و اولئك اصحاب النار هم فیها خالدون» (مجادله / 17) یعنی اموال و اولاد آنها به هیچ وجه آنها را از عذاب الهی حفظ نمی كند، آنها اصحاب دوزخند و در آن می مانند.
3) آنهایی كه غرق گناهند:« بلی من كسب سیئة و احاطت به خطیئته فاولئك اصحاب النار هم فیها خالدون» (بقره / 18) یعنی آری كسانی كه تحصیل گناه كنند و آثار گناه سراسر وجودشان را احاطه نماید، آنها اهل آتشند و جاودانه در آن خواهند ماند.
4) قاتلان و جانیان:« و من یقتل مؤمنا متعمدا فجزائه جهنم خالدین فیها…» (نساء/93) یعنی هر كس فرد با ایمانی را از روی عمد به قتل برساند كیفر او دوزخ است و جاودان در آن می ماند….
5) رباخواران:« فمن جائه موعظة من ربه فانتهی فله ما سلف و امره الی الله و من عاد فاولئك اصحاب النار هم فیها خالدون» (بقره/275) یعنی آن كسی كه اندرز الهی به او برسد و (از ربا خواری) خودداری كند سودهائی را كه قبلاً (قبل از نزول حكم تحریم) به دست آورده از آن او است و كار او به خدا واگذار می شود، اما كسانی كه برگردند و مرتكب این گناه شوند، اهل آتشند و همیشه در آن خواهند ماند.
6) ظالمان و ستمكاران:« و قال الذین آمنوا ان الخاسرین الذین خسروا انفسهم و اهلیهم یوم القیامه الا ان الظالمین فی عذاب مقیم» (شوری/45) یعنی كسانی كه ایمان آورده بودند گفتند: زیانكاران واقعی آنها هستند كه خود و خانواده خویش را روز قیامت، از دست داده اند، آگاه باشید كه ظالمان در عذاب دائمند.
7) سبك اعمالان:« و من خفت موازینه فاولئك الذین خسروا انفسهم فی جهنم خالدون» (مؤمنون/103) یعنی آنها كه ترازوی عملشان سبك می باشد كسانی هستند كه سرمایه وجود خود را از دست داده و در جهنم خالدند.
8) گنهكاران به طور عام:« و من یعص الله و رسوله فإن له نار جهنم خالدین فیها أبدا» (جن/ 23) یعنی هر كس نافرمانی خدا و رسول كند، آتش دوزخ مسلماً برای او است و جاودانه در آن می مانند.
لازم به توضیح است كه مراد از گناه در این آیه شریفه بنا بر نظر اكثر مفسران، گناهی است كه به ترك دعوت به توحید و به گرایش به شرك و كفر منجر شود، نه هر گناه معمولی؛ و لذا بسیاری از مفسران تصریح كرده اند كه مراد، عصیان در توحید است.
این دسته از آیات در مورد كسانی بود كه عذاب الهی برای آنها دائمی و همیشگی است، ولی از طرف دیگر ما آیات بسیاری هست كه بهشت و نعمتهای جاودان بهشتی را به انسانهای مؤمن وعده و نوید می دهد. همچنین روایات متعددی داریم كه داشتن ذره ای ایمان در دل و یا عشق به ولایت حضرت علی(ع) و اهل بیت(ع) را عامل نجات از جهنم و عذاب الهی می داند.
امام صادق(ع) می فرماید:«… لایدخل النار من فی قلبه مثقال حبه من خردل من ایمان…» یعنی كسی كه به اندازه یك خردل (اسپند) ایمان در قلبش داشته باشد، داخل آتش نمی شود. (بحار الانوار، ج 8، ص 355، ح 7)
در روایت دیگری از رسول گرامی اسلام(ص) چنین نقل شده است:«ان ولایة علی حسنة لاتضر معها شیئ من السیئات و ان جلّت الا ما یصیب اهلها من التطهیر منها بمحن الدنیا و ببعض العذاب فی الاخره الی ان ینجوا منها بشفاعة موالیهم الطیبین الطاهرین…» یعنی همانا ولایت علی(ع) نیكی و خیری است كه با وجود آن هیچ گناهی هر چند بزرگ باشد زیان نمی رساند، و اگر دوستدار اهل بیت(ع) به گناه مبتلا شد با برخی از گرفتاریهای دنیا كه به او می رسد، و به سبب پاره ای از عذابهای اخروی تطهیر می شود تا به شفاعت سروران طیب وطاهر از گناهان نجات كامل یابند. (بحار الانوار، ج 8، ص 352، ح 2)
با توجه به این مطالب می توان اینگونه نتیجه گرفت:
1) آنهایی كه كافر شده و خداوند و معاد و نبوت را انكار می كنند، و همچنین افراد ذكر شده در آن اقسام هشتگانه، اگر به گونه ای عمل نموده اند كه به طور كلی همه راههای سعادت و نجات را به روی خود بسته اند و پل های پشت سر خود را خراب كرده اند، می توان گفت كه خالد و جاودان در عذاب الهی خواهند ماند؛ و اگر در طول زندگی كار خوبی انجام داده اند به همان اندازه از عذاب آنها تخفیف داده شده، ولی برای همیشه در عذاب می مانند.
2) افراد نیك و با ایمان و صالحین از انسانها و آنهایی كه خالص و مخلص بوده اند و در نامه اعمال آنها جز نیكی و خیر دیده نمی شود، باذن الهی برای همیشه در بهشت رضوان خداوند جای خواهند داشت.
3) كسانی كه مؤمن هستند و اعمال خیر و نیك زیادی دارند، ولی در كنار آنها گناهان و معاصی نیز در نامه اعمال آنها ثبت شده است، پس از تصفیه حساب و عبور از جهنم و پاك شدن، وارد بهشت شده و برای همیشه در آنجا خواهند ماند.
در این زمینه امام رضا(ع) می فرمایند:« … و مذنبوا اهل التوحید یدخلون النار و یخرجون منها و الشفاعة جائزة لهم» یعنی گناهكاران اهل توحید در آتش داخل شده و از آن خارج می شوند و شفاعت در حق آنان روا است. (بحارالانوار، ج 8 ، ص 362، ح 36)
در آخر به چند نكته مهم توجه فرمائید:
1ـ توبه همه گناهان را پاك می كند. این معنا در آیات و روایات زیادی مورد تأكید است. البته مراد از توبه توبه واقعی و از صمیم قلب است، و نه توبه ظاهری و غیر واقعی.
2ـ هر كس كه ایمان به خدا و معاد و نبوت داشته باشد و بر اساس دین و مذهب خود، به اعتقادات و احكام دینی خود عمل نماید، داخل بهشت می شود.
بله اگر احیانا گناهی در نامه اعمال خود داشته باشد كه از آن توبه نكرده، در ابتدا برای پاك شدن از گناهانی كه مرتكب شده وارد جهنم می شود و پس از پاك شدن، برای همیشه در بهشت رضوان الهی جا می گیرد. در این مورد بین زن و مرد، و مسلمان و غیر مسلمان فرقی نیست، بلكه ایمان و اعتقاد به خداوند و معاد و رسالت، مایه نجات انسانها است كه آنها هم در همه ادیان یكسان می باشند.
امام رضا(ع) می فرمایند:«ان الله لایدخل النار مؤمنا و قد وعده الجنه» یعنی خداوند هیچ مؤمنی را وارد آتش نمی كند، در حالی كه به او وعده بهشت داده است. (بحار الانوار، ج 8، ص 362)
3ـ شفاعت ،یكی از عوامل پاك شدن گناهان، و بخشیده شدن انسان گنهكار است. افراد صالح و شایسته، و اولیای الهی، بویژه رسول گرامی اسلام(ص) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، از آن افرادی هستند كه می توانند شفیع انسان گنهكار شده و او را از عذاب و جهنم نجات دهند.
البته نكته قابل توجه این است كه شفاعت یك شرط اساسی دارد و آن اینكه در انسان باید آن قابلیت و لیاقت باشد تا بتواند مورد شفاعت آن بزرگواران قرار گیرد، و اینگونه نیست كه هر انسان گنهكار به خاطر این مسأله، سوء استفاده كرده و به گناه روی آورد و بگوید دیگران ما را شفاعت می كنند.
4ـ بهشت خداوند از نعمتهای جاودان و همیشگی است، چرا كه انسان در آخرت زندگی جاودان و همیشگی خواهد داشت. از اینرو كسانی كه از همان ابتدا، و یا پس از پاك شدن در جهنم، و یا مورد شفاعت صالحان قرار گرفتن، وارد بهشت الهی می شوند، برای ابد و همیشه از نعمتهای الهی بهره مند خواهند شد، و هر كس كه وارد بهشت شود دیگر از بهشت او را خارج نمی كنند. منتهی باید توجه داشت كه بهشت نیز دارای سلسله مراتب است و براساس مقدار و میزان تقوا و ایمان، به مؤمنان درجه و پاداش داده می شود.
پیروز باشید.