پرسش

باسلام وعرض تهنیت به مناسبت میلاد خجسته حضرت ابا عبدالله الحسین (ع)وحضرت سجاد(ع)وحضرت ابوالفضل العباس(ع)وامام عصر (عج )خواهشمندم در موردمسئله عاق والدین ووظایف فرزندان در برابر والدین ونیز وظایف والدین در برابر فرزندان وحقوق متقابل آنهارابفرمائیدكه چه می باشد؟ودرمورد والدینی كه حقوق فرزندان را رعایت نمی كنند وبین آنان تبعیض قائل می شوند چه حكمی جاری می باشد من والدینی را می شناسم كه حرمت فرزند خود را درمقابل دیگران می شكنند آیا فقط فرزندان مورد عاق والدین قرار كی گیرند یا والدین هم مورد عاق فرزندان خود قرار می گیرند؟ضمنا من در جائی خوانده بودم كه منظور از والدین حضرت رسول اكرم و حضرت علی می باشند زیرا این بزرگواران والدین واقعی امت می باشند ومنظور از عاق والدین عاق شدن بوسیله این بزرگواران است نه والدین خودمان
باتشكر از شما عزیزان
التماس دعا

پاسخ

با عرض سلام و تحیت!
در شریعت اسلام برای پدر و مادر از یك سو، و برای فرزندان از سوی دیگر وظایفی معین شده است، و طرفین ملزم به رعایت این امور و وظایف می‌باشند. رعایت این حقوق می‌تواند ضامن سلامت روانی و اخلاقی خانواده‌ها باشد؛ عواطف انسانی و مسئله حق شناسی نیز بر بسیاری از این حقوق صحه می گذارد.
به این آیات بنگرید:
1.«لا تعبدون إلا الله و بالوالدین إحسانا»(بقره/83)،
2.«ألا تشركوا به شیئاً و بالوالدین إحسانا»(انعام/151)،
3.«و قضی ربك ألا تعبدوا إلا إیّاه و بالوالدین إحسانا( ؟‌ ؟ ؟ ؟ ).
مشاهده می‌كنید كه خداوند، احسان به پدر و مادر را با پرستش و عبادت خود همراه كرده است كه این نشانگر بزرگی و اهمیت این مسئله است. همان طوری كه نیكی و احسان به والدین بر فرزندان واجب است، هم چنین حقوقی برای اولاد بر پدر و مادر واجب است.
در روایتی از پیامبراكرم(ص) نیز آمده است كه هرگاه والدین حقوق فرزندان را رعایت نكنند، به عاق فرزندان دچار می‌شوند.
مرحوم شهید دستغیب در كتاب گناهان كبیره، به بسیاری از این حقوق اشاره می‌كند كه در صورت نیاز می‌توانید به آن مراجعه نمائید.(گناهان كبیره، ج1، ص135و ص136)
یكی از وظایف دقیق اولیاء اطفال در راه پرورش صحیح شخصیت كودكان و حفظ عدل و توازن در محبّت به آنها است.
از پیامبراكرم(ص) روایت شده است كه دیدند پدری یكی از دو فرزندش را بوسید، و به دیگری اعتنایی نكرد؛ آن حضرت فرمودند: «فهلا ساویت بینهما» یعنی چرا با آنان به طور مساوی رفتار نكردی؟!(مكارم الاخلاق، ص113)
و نیز در روایتی دیگر آمده است:«إعدلوا بین أولادكم كما تحبّون أن یعدلوا بینكم» یعنی بین فرزندانتان به عدالت رفتار كنید، همان گونه كه دوست دارید بین شما به عدالت رفتار نمایند.(بحارالانوار، ج23، ص113)
در باره این كه آیا منظور از والدین، پدر و مادر واقعی هستند یا پیامبر اكرم و امیر‌المؤمنین ـ علیهما السلام ـ باید بگوئیم، منافاتی بین این دو نیست؛ فرزندان كوچك را پدران و مادران مورد حمایت قرار می‌دهند و امت اسلامی را نیز پیامبراكرم(ص) و امیرالمؤمنین(ع)، همانند والدین، مورد حمایت قرار می‌دهند.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.