پرسش

ایا معجزه قانون علیت را نقض میكند یا خیر.
اگر نقض میكند چرا و چگونه.
اگر نقض نمیكند. چرا.

پاسخ

خیر؛ مقتضای اصل علیت این است كه ،‌هر موجود ممكن، علتی دارد. اما این كه هر علتی باید لزوماً قابل شناخت به وسیله آزمایشهای انسانی باشد، به هیچ وجه لازمه اصل علیت نیست و دلیلی هم بر آن نمی‌توان یافت. قابل توجه است كه پذیرفتن اصل علیت نفی علل غیر مادی ـ و یِا علل مادی غیر قابل شناخت ـ نیست تا با پذیرش آن نتوان معجزه را پذیرفت. نهایت اصل علیت آن است كه هر معلولی علتی دارد، چه عادی و چه غیر عادی، پس منافاتی با اعجاز ندارد كه مستند به علت غیر عادی و غیر قابل شناخت است.
بلكه اساسا اصل علیت در باره ماهیت علت و چگونگی آن داعیه ای ندارد، بلكه تنها اصل وجود علت را الزامی و ضروری برای هر ممكنی می شمرد. حال این علت می تواند مستقیما خواست خدا باشد.
این غایت مقتضای اصل علیت فلسفی است. اما در ادله شرعی چیزی بیش از آن آمده است و آن این كه خداوند بدون اسباب اجرای اراده خود نمی كند.
"أبی الله أن یجری الأمور إلا بأسبابها" (اصول كافی/ج1/ص183/ح7)
البته این روایت هم تنها وجود اسباب را لازم می شمرد، ولی مادی بودن و یا قابل شناخت بودن آن را نه.
در این مطلب به خوبی دقت شود كه مسائل ذهنی زیادی را حل خواهد كرد.
موفق و موید باشید.