خودکشی به سبک ایرانی!

ایران کشوری در جنوب غربی آسیا با 80 میلیون جمعیت است. مردمانی که در تاریخ و فرهنگ آنها اسطوره‌های تکرار نشدنی همچون؛ حافظ، سعدی، رازی و ابوعلی سینا و ... به چشم می خورَد. اگر بسیاری از پیشرفت ها در علوم مختلف را ریشه یابی کنیم قطعا سرنخ تفکرات و نظریات دانشمندان ایرانی آشکار است اما بر خلاف این پیشینه‌ی قوی، امروزه در لابلای پیشرفت هایمان، هجم انبوهی از آسیب های رفتاری و تغییرات عمیق در سبک زندگی مشاهده می‌شود.

اهمیت ندادن به مبانی عقلی و معنوی در تصمیم‌گیری و نحوه‌ی مصرف، لذت‌جویی، تجمل‌گرایی و ... از جمله مواردی است که باعث شده‌ در بسیاری از رتبه‌های نامطلوب، ایران در ردیف‌های برتر قرار گیرد. در ادامه برخی از این رتبه های تاسف آور را با هم مرور می کنیم:

بینی های قلمی

امروزه بروز ترین و عجیب ترین عمل های زیبایی را می توانید در ایران مشاهده کرد. فرقی نمی کند عمل زیبایی بینی باشد یا کاشت چال گونه! در کمتر محیطی وارد می شوید که در آنجا فردی که عمل زیبایی انجام داده، حضور نداشته باشد. موردی که مشاهدات میدانی شما هم آن را تایید می کند. دکتر ابراهیم رزم (رییس پنجمین کنگره بین المللی انجمن راینولوژی ایران) در سال 1394 اعلام کرد که ایران جزو پنج کشور اول دنیا در تعداد اعمال جراحی پلاستیکی و رتبه اول در جراحی بینی است.

نوشابه رفیق سفره‌ها

نوشابه یکی از مواد غذایی ثابت سفره های ایرانی است، دکتر گل علیزاده نایب رییس انجمن پزشکان عمومی ایران در سال 92 ایران در جایگاه نخست مصرف نوشابه گازدار اعلام کرد. در واقع مصرف ایرانی ها حدودا چهار برابر مصرف جهانی این نوشیدنی است، مصرفی که به دنبال خود پوسیدگی دندان، چاقی، سوء تغذیه ، اثرات مخرب بر کلیه و اختلال در خواب را دارد.(1) این نوع روند مصرف در کنار مصرف پایین کلسیم از جمله شیر باعث شده است ایران همچنین در رتبه اول پوکی استخوان نیز قرار داشته باشد.

خشم گزینه ای دم دست

اگر میزان خبرهای ناامید کننده را در رسانه ها و آمار جرم و جنایت و رفتارهای بزه را بررسی کنید به رابطه ی معناداری میان این دو گزینه دست خواهید یافت. متاسفانه میزان رفتارهای خشونت آمیز در جامعه رشد داشته و به سادگی در خیابان ها قابل مشاهده است. مؤسسه مطالعاتی «گالوپ» در همین رابطه ایران را در سال ۲۰۱۷ عصبانی‌ترین کشور جهان معرفی کرده است. طبق این پژوهش از میان ۱۴۲ کشور مورد پژوهش قرار گرفته شده در سال ۲۰۱۷ به ترتیب ایران، عراق و سودان جنوبی عصبانی‌ترین مردم جهان را دارند.(2)

آنتی بیوبیک، درمان هر درد!

ایرانی ها برای درمان دردها به سراغ اولین درمانی که می روند استفاده از انتی بیوک ها است متاسفانه این تجویز ها هم به صلاحدید پزشکان و هم به اصرار و تشخیص بیماران(!)  مصرف می شود. متاسفانه ایران چند سالی است که رتبه اول مصرف این دارو را به خود اختصاص داده؛ اصغر سلیمی، نماینده مردم سیرم در مجلس با اعلام دوباره این رتبه، خبر از برنامه ریزی وزارت بهداشت برای کاهش مصرف آن داده است.

شادیم یا غمگین؟

طبق آماری که فروردین سال جاری وزیر بهداشت در همایش روز جهانی بهداشت اعلام کرد: میزان شیوع افسردگی طی 26 سال گذشته 2 برابر شده است این بیماری روحی از نظر بار بیماری ها، رتبه چهارم را دارد و براساس پیش بینی ها در سال ۲۰۳۰ بیماری افسردگی در رتبه دوم بیماری ها قرار خواهد گرفت. موسسات مختلفی، با معیارهای مختلف میزان شادی را در کشورها اندازه گرفتند. ایران در رتبه های اول کشورهای غمگین قرار دارد این قصه در آمارهای موسساتی که شادی را می‌سنجند تکرار شده است و در میان انواع آمارهای اعلام شده وضعیت ایران تفاوت چندانی ندارد و در لیست کشورهای شاد در سال 2016 با نزول جایگاه در رتبه 105 قرار داشته است.

مهاجرت و  فرار مغزها

متاسفانه آمار فرار مغزها و مهاجرت در ایران، روند خوبی را طی نمی کند و دولت‌ها علی‌رغم شعارهایی برای رفع این مسئله و اعلام برنامه برای جذب نخبگان، تاکنون نتوانسته‌اند برنامه‌ای موثر در این زمینه داشته باشند. نخبگان به مثابه نیروی انسانی مهم‌ترین ثروت و سرمایه برای ایران و پیشرفت آن در آینده است اما متاسفانه طی 10 سال گذشته کشورمان رتبه ششم در مهاجرت به خارج از کشور را داشته با اینکه امارهایی اینچنین مانند رتبه اول ایران در فرار مغزها در برخی از رسانه ها مطرح می شود معاونت علمی‌وفناوری ریاست جمهوری در گزارشی امسال اعلام کرده است: "در گزارش سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (2015) ایران جزء 20 کشور اول و در گزارش بانک جهانی (2016) جزء 30 کشور اول ارسال کننده مهاجر قرار ندارد.

در نهایت از منظر نرخ و میزان کلی مهاجرت، ایران بر طبق هیچ گزارش معتبر بین‌المللی جزء کشورهایی با نرخ بالای مهاجر محسوب نمی‌شود و نرخ مهاجرت کشور در مقایسه با میانگین 3.2 درصدی جهانی پایین‌تر و کمتر از نصف آن است. در سال 2015، رتبه کشور از نظر تعداد مهاجر ارسالی، در ردیف پنجاه و چهارم دنیا بوده است."

ایرانی‌های تلگرام باز

طبق یکی از تحقیقات انجام گرفته توسط ایسپا، از هر ده ایرانی شش نفر در شبکه‌های اجتماعی عضویت دارند طبق امارهایی که الکسا می دهد ایران در استفاده از شبکه های چون تلگرام واینستاگرام در رده های بالای استفاده قرار دارد. در اینستاگرام ایرانی ها با 24 میلیون عضو در جایگاه هفتم و در تلگرام نیز در رتبه اول مصرف از این شبکه قرار دارند این در صورتی است که در کشور روسیه که تلگرام متعلق به آن کشور است، رتبه میزان استفاده کمتر از ایران می باشد.

چاقی کودکان

ایرانی ها در رتبه چاقی رتبه 77 را دارند اما کودکان وضعیت بدتری از کل جمعبت را به خود اختصاص داده اند، رییس بیمارستان شریعتی و رییس مرکز تحقیقات چاقی وآداب غذایی دانشگاه علوم پزشکی تهران با هشدار نسبت به افزایش چاقی در میان کودکان در اینباره گفته است: از نظر شیوع چاقی در میان کودکان در جهان مقام اول را داریم‌ و این مساله در آینده نزدیک سلامت جامعه را تهدید می‌کند.

سرانه مطالعه

بارها شنیده‌ایم که سرانه مطالعه در ایران دو دقیقه است اما یقینا آش اینقدر هم شور نیست. همه می‌دانیم که حال فرهنگ مطالعه و سرانه آن در کشورمان خوب نیست، طبق آخرین آمارهای جهانی سرانه مطالعه در ایران تنها 13 دقیقه است.

تصادفات جاده ای

دکتر ایرج حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت در سال آذر 95 اعلام کرد که رتبه ایران در مرگ بر اثر حوادث ترافیکی نسبت به جمعیت هشتم است این رقم طبق آمار جهانی و بر اساس برآورد درصد مرگ و میر جاده ای (براساس هر 100 هزار نفر)   که در آبان همین سال اعلام شد: 34.1 بوده یعنی ایران در رتبه چهارم قرار دارد.

جنگ آرایشی

امروزه بازار فروش لوازم آرایش در ایران پر رونق است این اما نشانه از آراستگی در ایران نیست چرا که روش استفاده از این لوازم منطق صحیح نداشته و در بسیاری از موارد رویکرد افراط گونه در یک کشور مسلمان در برابر کشورهای غربی دارد. ایران در رتبه استفاده از لوازم آرایش در خاورمیانه بعد از عربستان در جایگاه دوم قرار دارد.

سکته مغزی

سرطان هر چند در میان بیماری‌ها در حال پیش‌روی است اما طبق آنچه نایب رئیس انجمن سرطان ایران، گفته است: سازمان بهداشت جهانی سرطان را از نظر میزان بروز شیوع به ۵ رتبه تقسیم بندی کرده که رتبه کشورمان چهارم است و این یعنی ایران ابتلای بالایی به این بیماری در مقایسه با سایر کشورها ندارد اما برخلاف این مورد در رابطه با سکته مغزی اوضاع فرق می‌کند. متاسفانه طق اماری که کاویان قندهاری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد،داده است  بعد از بیماری قلبی و سرطان، سکته مغزی عامل سوم مرگ و میر در دنیا شناخته شده است و ایران بعد از اوکراین رتبه دوم شیوع این بیماری را دارد. در همین رابطه ملک زاده معاون  تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در مراسم اختتامیه شانزدهمین کنگره سالانه ملی و ششمین کنگره بین المللی پژوهشی دانشجویان علوم پزشکی کشور رتبه ایران را در زمینه بروز سکته های قلبی و مغزی در سنین جوانی از همه کشور های جهانی رتبه بالاتری اعلام کرد.

موارد نامطلوب دیگری هم هستند که در آنها جایگاه خوبی نداریم از جمله رتبه‌های مصرفی‌مان چه در مصرف مواد غذایی و چه در مصرف انرژی رتبه‌های مطلوبی نیست که هر کدام حدیث مفصلی دارد از جمله رتبه چهارم در مصرف گاز، رتبه پانزدهم در مصرف برق و مصارف چند برابر نمک، نان و ... از متوسط جهانی ازنمونه های آن است.

شاگرد اول نباشیم!

فرهنگ و تاریخ ما می گوید ملت ایران در داشتن سبک زندگی صحیح  لیاقت و درایت بالایی دارد اما متاسفانه سبک ها و تصمیم های اشتباه ما چنین آمارهایی را رقم زده است. هر کدام از ما در جایگاه و نقشی که داریم باید از خودمان شروع کنیم تا ارقام این آمارها برعکس شود. ما رتبه های خوب بسیاری هم داریم چون رتبه اول در اهدای خون؛ رتبه اول در تولید اقلامی چون پسته، زعفران و خاویار و رتبه های برتر در دارا بودن منابع روی و... . در کنار این موارد طبق گزارش توسعه انسانی سازمان ملل شاخص امید به زندگی در ایران طی 40 سال اخیر رشد داشته و 180 کشور دنیا بیشر شده است این نشان می دهد در بسیاری از رتبه های نامطلوب که ریشه روانی، فرهنگی و اقتصادی دارند می توان موازنه را تغییر داد، آنچه مهم است تکیه بر ظرفیت های مادی و معنوی برای بهبود سایر آمارها و شاخص ها می باشد.

پی‌نوشت:

1- ایران به جایگاه نخست مصرف نوشابه در دنیا رسید، خبرگزاری تسنیم،1392
2- موسسه گالوپ: ایرانی ها رتبه اول خشمگینی را در دنیا دارند، پایگاه خبری انتخاب، 1396

---