دست شما درد نکنه، چرا زحمت کشیدید

چندین ماه تلاش برای برگزاری جشن عروسی، حسابی عروس و داماد را خسته می کند. بعد از از عروسی تازه آنها نفس عمیقی می کشند که از دست این مراسمات راحت شده اند و الان می توانند با خیال راحت و بدون فکرکردن به قسط هایی که باید از این به بعد بپردازند، چند روزی استراحت کنند. اما گویا عروس خانم فراموش کرده اند که فردا باید دوباره خود را بزک کنند و لباس پوشیده بر صندلی بالای مجلس بنشینند تا مراسم پاتختی نیز برگزار شود تا اقوام و خویشاوندان هدایای خود را تقدیم آنها کنند.

بیشتر بخوانید: حنا حنا آوردیم، دخترتونو بردیم پایانی بر باورهای غلط عروسی

البته در گذشته مراسم پاتختی به گونه دیگری برگزار می شد، بدین صورت که سه روز بعد از جشن عروسی با عنوان «روز سوم» که با جشن و پایکوبی همراه بوده، برگزار می شد و پذیرایی از مهمانها به صورت آش و شیرینی بوده اما اکنون با گذر ایام مراسم پاتختی به طور همزمان یا به فاصله یک روز بعد با جشن عروسی برگزار می شود.  و بعد از صرف پذیرایی نوبت به اهدای هدایای مهمان‌ها می‌رسد. در ابتدا رسم بر آن است تا بزرگترها و افراد نزدیک هدایای خود را به فراخور توانایی تقدیم عروس و داماد کنند، اگرچه مهمان‌ها سعی می‌کنند هدایای آبرومندانه خود را به‌صورت جنس اعم از پتو، ظروف تزئینی کریستال و بلور، ساعت، تابلو و ... پیشکش عروس کنند اما بهتر آن است تا بزرگ‌ترهای عروس و داماد از خانم‌های فامیل بخواهند تا این هدایا تبدیل به احسن شده و به‌صورت پول و سکه تقدیم گردد تا عروس و داماد طبق سلیقه خودشان با پولهای جمع شده کمبودهای جهیزیه شان و قسط های مربوط به مخارج خانه و عروسی را تهیه کنند.

برگزاری این مراسم به نظر طرفین بستگی دارد چرا که ممکن است زوجین خسته از تکرار مراسم بفکر استراحت باشند و یا حتی توانایی هزینه کردن برای این جشن بعد از مراسم عروسی را نداشته باشند و عقاید هرکس نسبت به این جشن متفاوت است اما هستند افرادی که طبق رسوم گذشته پایبند به برگزاری مراسم پاتختی هستند و لذا از آنجایی که این مراسم دربردارنده هزینه های سرسام آور نمیشود و از طرفی با کمک مالی به زوجین همراه است با ساده و کم خرج برگزار شدن آن خاطره خوبی را ثبت و ضبط می کنند. اغلب خانواده ها از میوه و شیرینی هایی که از شب عروسی باقی مانده است برای پذیرایی از مهمانها استفاده می کنند. البته این نیز بسته به سلیقه خانواده ها می تواند باز یک مراسم پرهزینه باشد و یا نباشد.

اما اگر در فلسفه وجودی این دورهمی زنانه بعد از عروسی بنگرییم، در واقع مجلسی بوده تا اقوام و خویشاوندان که در شام عروسی شرکت داشته اند، حالا با آوردن هدایای خود خانواده عروس و داماد را خوشحال کنند. البته این هدایا همانگونه که گفته شد تا چندی پیش بیشتر همان وسایل منزل بود. یعنی ممکن بود چند نفر همزمان پتوآو.رده باشند و آن وقت عروس و داماد می توانستند یا آنها را برای خود نگه دارند و یا بفروشند تا از پول آن استفاده کنند. اما اکنون که بازار جهیزیه های سنگین داغ است و دیگر دختر خانم به دو پتو و یک دست پارچ و لیوان خاله خانم نیازی ندارد، از همین رو دیگر بردن لوازم زندگی در جلسه پاتختی از مد افتاده است. حالا دیگر صفرهای جلوی چک پول ها و سکه های گرمی و ... ارز رایج پیشکشی به عروس داماد از سوی فامیل شده است.

بعد از خوردن کمی شربت و بزن و بکوب و شادی، یکی از خانواده داماد و یکی از خانواده عروس مسئول گرفتن هدایا می شوند، بر کرسی دیگری می نشینند و یک نفر میرزا بنویس هم آنها را کمک می دهد. با هر ضربه طبل و دف فردی که مسئول اعلام کردن هدیه هاست می گوید عمه خانم بزرگ داماد یک..دو..سه..چهار..پنج..شش.....تراول صد هزارتومانی، آنگاه صدای هلهله ها بلند می شود، اما در ین این غوغای رقص و آواز، عمه کوچک آقای داماد سر در لباس خود فرو می برد که مبلغی بسیار پایین تر از خواهر بزرگ خود گذاشته است و با اعلام کردن مبلغ هدیه او، پچ پچ های گوشه و کنار سالن قطعا بلند خواهد شد. از طرف دیگر خویشاوندان عروس گوش تیز و چشم باز کرده اند که فامیل داماد بیشتر هدیه می دهند یا خودی ها و اگر آنها سیر پول دادن و سکه دادن هایشان بیشتر باشد آنگاه با پاشنه های ده سانتی خود می توانند در چشم اقوام داماد بروند که آنها دست و دل بازتر هستند. اینکه این خوانش ها و میرزا بنویس ها چندساعت طول می کشد بستگی به تعداد مهمانها و گستردگی فامیل دارد.

بیشتر بخوانید: 7 رسم قابل تغییر در عروسی فوت و فن‌های برگزاری جشن پاتختی

و باز هم یک مراسم  که نقش کمک گر به خانواده عروس و داماد را داشته اشت جای خودش را به یک مجلس دلهره آور برای اقوام می دهد که چه کنند تا آبروی آنها در اثر صفرهای کم اهدایی آنها از بین نرود و در گوششان زمزمه ای وای خاله عروس چرا این مبلغ داد واقعا روی اش شده است، نشود.  و همین شد تا برخی از خانواده ها ترجیح دهند در همان شب عروسی از دوستان و آشنایان محترم بخواهند اگر قرار است مبلغی را کادو بدهند، در همان شب تحویل یکی از خانواده عروس و داماد دهند و آنها خودشان بعد در منزل زحمت شمردن را  در حضور خانواده می کشند.

البته از هر چه بگذریم سنت بسیار جذاب جهاز دیدن بعد از اتمام مراسم پاتختی خوش تر است.
با ما همراه باشید.

---

منابع: عروسی با ما،نوعروس