هیجان سینماهای مردمی

 

جشنواره دهه 60

شش دوره از جشنواره فیلم فجر در دوران هشت سال دفاع مقدس برگزار شد و شرایط خاص اجتماعی آن دوران بر حال و هوای فیلم ها نیز تاثیر بسزایی داشت، اما این شرایط باعث نشد که جشنواره با وقفه مواجه شود، چرا که در این دهه، بیش از 20 سینما پذیرای علاق همندان به سینما بود و فیلم های حاضر در جشنواره را اکران می کرد. اولین دوره جشنواره فجر در سال 61 و با میزبانی هشت سینما در تهران کلید خورد و در این دهه «سینما آزادی» با بیشترین حضور، سینمای اصلی نمایش دهنده فیلم ها بود و همواره سینمابازهای بسیاری را به سمت خود می کشاند. سال 67 که اولین دوره جشنواره فجر پس از جنگ محسوب می شد، شلوغترین سال از لحاظ تعدد سالن های سینما در دهه 60 بود. در آن سال، 14 سینما فیلم های بخش سودای سیمرغ را اکران می کردند که دو سینمای«تیسفون» و«صحرا» سالن های مخصوص مهمان های خارجی و دارندگان کارت ویژه ورود بود و علاقه مندان عادی سینما نمی توانستند از آنها استفاده کنند.

جشنواره دهه 70

سال های ظهور سوپراستارهای جوان سینما، سال های ویژه ای هم برای سینماها در دهه 70 بود. سینما«آزادی» این دهه را نیز پرفروغ شروع کرد، تا حدی که در سال 75 با فروش 150 میلیون تومانی رکورد پرفروشترین سینمای ایران را به نام خود ثبت کرد. اما این رکوردشکنی خیلی خوش یمن نبود و دو ماه پس از جشنواره پانزدهم و اواخر فرورودین 76 ، به دلیل آتش سوزی از بین رفت و تخریب شد. اتفاقی که پرفروشترین سینمای ایران را نزدیک به یک دهه از جشنواره فجر دور کرد و البته موقعیت را برای فروش بیشتر سینماهای رقیب هموارتر کرد. در تاریخ جشنواره فجر، سینما «بهمن» در دهه 70 ، حضور پررنگی داشت و در تمامی ادوار برگزارشده در این دهه، جزء سینماهای اصلی نمایش دهنده فیلم ها بود. اگرچه رقبای خوبی مثل «آفریقا»، «فلسطین» و «عصر جدید» داشت، اما هیچ یک از این سینماها در تمام ادوار جشنواره در این دهه حضور نداشتند و حداقل یک غیبت در کارنامه شان به چشم می خورد. نکته جالب توجه جشنواره فیلم فجر در این دهه، اختصاص یک سینما به رسانه ها بود، اتفاقی که از سال 71 و در یازدهمین دوره از این جشنواره رخ داد و تا به امروز نیز پابرجاست. در 9 سال حضور سینمای اهالی رسانه در دهه 70 ، سینماهای «قدس» و «فلسطین» هرکدام با سه دوره، رکوردداران میزبانی از خبرنگاران، منتقدان و صاحب نظران حوزه سینما بودند.

جشنواره دهه 80

در دهه 80 ، هم جشنواره و هم سینماهای میزبان، سال به سال سروشکل بهتری می گرفت. سینما «آزادی» که اواسط دهه 70 از دور رقابت ها کنار رفته بود، 10 سال بعد به جشنواره برگشت و در چهار سال پایانی دهه 80 ، باز هم با استقبال خوبی مواجه شد، هرچند از این منظر، توانایی رقابت با سینماهایی مثل «فرهنگ» و حتی «استقلال» را هم نداشت.
سینما «فرهنگ» با حضور در تمام ادوار برگزاری جشنواره در دهه 80، از نبودن 10 ساله «سینما آزادی» نهایت استفاده را برد و توانست فاصله خود را با رقبا زیادتر کند و به تنها سینمایی تبدیل شود که فقط پنج دوره از جشنواره فجر را از دست داده و در مابقی ادوار برگزاری آن، به عنوان یک سینمای اصلی حضور داشته است. دهه 80 یک رکورد جالب توجه هم در تاریخ جشنواره فیلم فجر دارد و آن مربوط به بیست و هشتمین دوره این جشنواره است که در سال 88 برگزار شد.
در این سال 23 سینما برای پخش آثار حاضر در جشنواره در نظر گرفته شد که بیشترین تعداد سینما در تمام ادوار برگزاری آن است. البته از این تعداد فقط 12 سینما مردمی بود و 11 سینمای دیگر برای گروه های خاص تماشاگران همچون اهالی رسانه، تهیه کنندگان، خانه سینما، صداوسیما و مقامات کشوری و لشکری بود!

جشنواره دهه 90

تا به امروز شش دوره از جشنواره فجر در دهه 90 برگزار شده و همه در انتظار برگزاری هفتمین دوره آن هستند. در طول این سال ها در کنار سینماهای قدیمی و پربازدیدی که طرفداران خاص خود را داشتند، پردیس های سینمایی نیز سهم زیادی از میزان مخاطبان جشنواره ها را به خود اختصاص دادند و چند سالی می شود که علاوه بر خیابان های اصلی که سینماهای جشنواره در آنها حضور دارد، پاساژهای بزرگ هم به محلی برای صف های چندصدنفری علاقه مندان به هنر هفتم تبدیل شده است. سینما «آزادی»، پردیس «کوروش»، پردیس «ملت» و پردیس «چارسو» چهار پاتوق اصلی فیلم بازها در چند سال اخیر بود و به نظر می رسد در دوره سی و ششم جشنواره فجر نیز این چهار سینما باز هم شاهد حضور گسترده علاقه مندان باشد. اگرچه هنوز هم تعداد زیادی از مخاطبان سینما حضور در سالن های قدیمی را به پاساژها و پردیس های جدید ترجیح می دهند و سینماهایی مثل «ملت» ، «فرهنگ» و «فلسطین» همچنان جزء سینماهای اصلی نمایش دهنده فیلم های حاضر در جشنواره فجر هستند. نکته جالب توجه دیگر درخصوص «برج میلاد» است، سالن اجتماعات اصلی برج از سال 90 تا 95 میزبان اهالی رسانه بود و در طول این سال ها برای اکران فیلم های مهم، برخی از سالن های کوچک طبقات پایینی برج نیز مورد استفاده قرار می گرفت. اما امسال پردیس ملت میزبان اهالی رسانه است و «برج میلاد» بعد از سال ها، دهه فجر خلوت تری را تجربه خواهد کرد. 

در جستجوی سینماهای درجه یک

صحبت های مدیر امور سینماهای جشنواره ملی فجر درباره سینماهایی که در جشنواره امسال میزبان مردم هستند:

انتخاب سینماهای مدرن: از بین تمامی سینماهای تهران طبق فرمول های موقعیت و کیفیت، از همه نظر مثل صدا، تصویر، صندلی و... مورد بررسی قرار گرفت تا از بین آنها سینماهای مدرن و پیشرفته تر انتخاب شود. به طور کلی باید این نوید را به مردم بدهیم که هرکس بلیت جشنواره فجر را برای هریک از سینماهای تهران و در هر نقطه ای از شهر خریداری کرد، مطمئن باشد که آن سینما از طرف جشنواره بررسی و تایید شده و از هر نظر حائز شرایط شناخته شده است که توانسته وارد جشنواره فیلم فجر شود.

اکران شهرستان ها: امسال تقریبا در تمام مراکز استان ها جشنواره همزمان با تهران برگزار می شود. چند سینمای استاندارد و درجه یک نیز همزمان با جشنواره در استان های مختلف افتتاح خواهد شد. مثلا در استان خراسان رضوی و شهر مشهد دو مجموعه بزرگ افتتاح می شود، یکی در بازار بزرگ اطلس با 11 سالن و بیش از هزار صندلی و دیگری مجموعه فرهنگی تجاری آرمیتا با چهار سالن و 400 صندلی.

اهمیت پردیس ها: ما در شهری زندگی می کنیم که یکی از مشکلات اساسی همه ما، پارکینگ است. ما وقتی مجموعه هایی داریم که می توانند راه حلی برای این مشکل داشته باشند، باید از آنها استفاده کنیم تا به نوعی به خانواده هایی که قصد دیدن فیلم های جشنواره را دارند، تسهیلات ارائه دهیم که با آمدن پردیس های سینمایی و مجموعه های چند سالنه، این مشکل به نفع خانواده ها حل و فصل شد. امکانات رفاهی مختلف و کیفیت درجه یکی که سالن های این پردیس ها دارد، مخاطبان زیادی را به سمت خود جلب کرده است.
به نظرم باتوجه به این روند، طبیعی است که پردیس های سینمایی جایگزین سینماهای تک سالنه در کشور شود. این روندی است که در سراسر دنیا هم اتفاق افتاده و جواب داده است. استاندارد بالا، دسترسی راحت، امکانات رفاهی و مواردی از این دست عواملی است که باعث می شود مخاطب سینما پیش از هر سالنی، بلیت های پردیس ها یا مجموعه های سینمایی را پیش خرید کند که البته همه این موارد در انتخاب 12 سینمای مردمی جشنواره سی و ششم سهیم بوده است.

 قیمت هر سری از بلیت‌های جشنواره، ۱۳۲ هزارتومان

پس از گروه بندی فیلم های سینمایی سی و ششمین جشنواره فیلم فجر برای سینماهای مردمی، قیمت بلیت‌های جشنواره امسال مشخص شد. هر سری از بلیت‌های جشنواره فیلم فجر به قیمت ۱۳۲ هزار تومان در سایت سینما تیکت از روز ۳۰ دی ماه قابل خرید خواهد بود و بلیت‌ها به صورت سری‌های ۱۱ عددی به فروش می‌رسد.
با توجه به اینکه تعداد فیلم‌های هر سری بیش از ۱۱ تاست، در سانس‌های مختلف به صورت رندوم (اتوماتیک) یکی از فیلم ها - طوری که حق هیچ فیلمی ضایع نشود- حذف خواهد شد. به نظر می‌رسد حذف یک فیلم به صورت رندوم، تصمیم صحیحی نباشد و نارضایتی مخاطبان را به همراه آورد. به طور مثال، مخاطبی را در نظر بگیرید که با هدف دیدن دو فیلم «به وقت شام» حاتمی‌کیا و «چهارراه استانبول» مصطفی کیایی، مجبور به تهیه سری دوم بلیت‌های جشنواره فیلم شده است. حال در سیستم تصادفی، یکی از دو فیلم مورد علاقه‌اش حذف می‌شود، چه حالی پیدا می‌کند؟!
شاید حذف مستندها، اقدام معقول‌تری باشد. چون عمده مخاطبان، جشنواره فیلم فجر را با آثار سینمایی می‌شناسند و کمتر تمایل به دیدن آثار مستند دارند.

بیشتر بخوانید: ۱۶ مجموعه سینمایی در تهران میزبان فجر می‌شود سینماهای مردمی سی‌وششمین جشنواره فیلم فجر اعلام شد

---

منابع: بولتن جشنواره فیلم فجر/ نقد سینما