دارساوین، روایتی ناب از قم تا کردستان

دارساوین تنها یک نام ساده و معمولی که مانند نام های دیگری که امروز بر روی جلد یک کتاب خودنمایی می کنند، نیست. دارساوین دیروز یعنی در دهه شصت روستایی است از توابع سردشت با جاده ای زیبا و کوهستانی که شاهد بخش مهمی از وقایع جنگ و قائله کردستان بوده است.روزهایی که با ظهور و بروز ضد انقلاب و حضور آنان در مناطق روستایی غرب کشور از یک طرف و مقاومت رزمندگان ایرانی برای پاکسازی این مناطق از لوث وجود دشمن همراه بوده است.

انتخاب نام دارساوین برای کتاب خاطرات سردار فتح اله جعفری سرتیم یگان حفاظت از امام خمینی (ره) در قم و بنیانگذار یگان زرهی سپاه پاسداران از آن روست که خواننده در این اثر با دو بخش از خاطرات شفاهی یکی از سرداران دفاع مقدس و همراهان انقلاب روبرو می شود.

در بخش اول کتاب خاطرات سر تیم حفاظت بیت امام خمینی در سال های ابتدایی پیروزی انقلاب روایت می شود. روزهایی که امام در قم مستقر شده بودند و پس از مدتی به دلیل ناراحتی قلبی به  بیمارستان قلب تهران منتقل می شوند.

 در همین بخش از خاطرات با روایت هایی مواجه می شویم که تاکنون بازگو و منتشر نشده است و همین ناگقته های جذاب را می توان به عنوان برگ برنده اثر به حساب آورد. آن هم در روزگاری که چهاردهه از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد و نسل جوان مشتاق و کنجکاو در جستجوی شنیدن واقعیت های تاریخی آن دوره است. رییس تیم حفاظت بیت امام راحل، در این کتاب ناگفته هایی را درباره استقرار ایشان در ساختمانی واقع در خیابان دربند در فروردین سال ۱۳۵۹ بیان می کند.

بخش بعدی کتاب اما جذاب تر و خواندنی تر است. شرح روزهایی که جعفری با همه ارادتی که به امام و بیت ایشان دارد راهی جبهه های جنگ می شود و کردستان  مقصد بعدی ماموریت اوست.از این جا به بعد دارساوین و جاده کوهستانی آن لوکیشن اصلی خاطرات اوست . رویارویی با ضد انقلاب و همراهی با شهید صیاد شیرازی و گروهی 64 نفره برای پاکسازی منطقه تا نحوه اسارت به دست ضدانقلاب، فصل مهم و خواندنی کتاب را تشکیل می دهد.

از خبرنگاری تا نویسندگی

سعید علامیان را هم باید جزو خبرنگارانی دانست که پس از سال ها حضور در رسانه، ادامه راه نوشتن را در عرصه ای دیگر دنبال می کنند. علامیان حالا به عنوان نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات پایداری و دفاع مقدس نامی شناخته شده است.

بیش از یک دهه است که او به خلق آثاری پرداخته است که یک مولفه و ویژگی مهم دارند و آن هم تجربه حضور وی در جنگ هشت ساله ایران و عراق و مسوولیت صفحه جنگ روزنامه جمهوری اسلامی در آن زمان است. تجربه ای که باعث می شود، زاویه دید و پرداخت او به موضوعات دفاع مقدس واقعی و خواندنی باشد.ماموریت در ساحل نیسان، لشگر آچار به دست، برای تاریخ می گویم (خاطرات محسن رفیقدوست) و مجموعه سه جلدی روایت زندگی شهید باقری از آثار قابل توجه این نویسنده است.

علامیان این بار در دارساوین به سراغ خاطرات سردار فتح الله جعفری، سرتیم یگان حفاظت از امام خمینی (ره) در قم و بنیانگذار یگان زرهی سپاه پاسداران رفته است و با روایتی مستند گونه، خاطرات شفاهی و سادداشت های روزانه سردار را به صورت پرسش و پاسخ تدوین کرده است.

علامیان، دارساوین را بر ساختار بنا کرده است. بدین شکل که در بخش نخست خاطرات و دست نوشته های روزانه جعفری آورده شده و بخش دوم به صورت پرسش و پاسخ میان راوی و نویسنده. این ویژگی ارائه اثر باعث می شود خواننده لحظات و موقعیت هایی که راوی در آن قرار داشته است را بیشتر درک کند. ضمن آنکه جزییاتی که در اختیار خواننده قرار می گیرد، به جذابیت و خوانش اثر توسط مخاطب کمک شایانی می کند.
 

خاطره، مقدمه شناخت جنگ

به قول مرتضی سرهنگی خاطرات مقدمه شناخت جنگ است چرا که یا باید جنگ را دید و یا درباره آن خواند. خاطرات نزدیک‌ترین روایت به جنگ است و مردمی‌ترین ادبیات که در دنیا خوانده می‌شود همین ادبیات است.دارساوین هم بر همین اساس نشان می دهد که قرار گرفتن یک نویسنده در کنار یک نظامی و بلعکس چقدر اثر دقیق و سالمی را می تواند به دست خواننده برساند.

فتح الله جعفری از جمله فرماندهان جنگ است که همه وقایع جنگ تحمیلی و ایام مسوولیت در بیت امام خمینی(ره) را به صورت یادداشت های روزانه جمع آوری کرده است. عادتی نیکو که از از دوران نوجوانی آغاز شده و تا همین امروز ادامه پیدا کرده است.دست نوشته ها و یادداشت هایی که غالبا احتیاج به توضیح و گویا سازی داشته و نویسنده کتاب این کار را با ارجاعات به پی نوشت ها انجام داده است.

یادداشت ها در واقع نشانه هایی هستند که راوی را به وقایع نانوشته تاریخ زمان خود مرتبط می کند. و حتی ممکن است خاطراتی را به یاد آورد که در هنگام روایت برای نویسنده فراموش کرده است.

راوی خود در این باره می گوید: «مطالبی هم بود که کامل برای آقای علامیان توضیح دادم و البته مطالبی هم بود که نگفتم. مثلا در ذیل خاطره ای که در زمستان ۵۸ می گذشت عنوان کردم در آن سالها دسته های مختلف مردم از شهرستانها و با پای پیاده برای دیدار حضرت امام(ره) به تهران می آمدند. در یکی از این روزها که این جماعت در محل اقامت امام(ره) حاضر شده بودند و خواستار دیدار با ایشان را داشتند نتوانستند مرحوم آقای توسلی و مرحوم حاج احمدآقای خمینی را پیدا کنم و این کار را به انجام برسانم. در نتیجه به ناچار خودم به محضر حضرت امام(ره) رفتم تا از ایشان بخواهم در این دیدار حاضر شوند.»

در دارساوین با خواندن بخشی از خاطرات دوران نوجوانی با راوی، خانواده و  روزهای پرشور و حرارت نوجوانی در قبل از انقلاب آشنا می شویم.

بعد همراه با راوی به مقطعی از تاریخ انقلاب اسلامی می رویم که حضرت امام خمینی در دهم اسفند 57 به قم عزیمت می کنند و شرحی از دیدارها و روزهای سکونت امام را از زبان مسوول حفاظت بیت ایشان می خوانیم. این دوره تا بروز بیماری قلبی و انتقال امام به تهران و سکونت در دربند و جماران ادامه می یابد.

در فصل «زمانی برای دل کندن» که اتفاقا از قسمت های جذاب و خواندنی کتاب است با عارفی آشنا می شویم که تکلیف جنگ و دفاع از میهن او را از بیت امام و رهبرش جدا می کند و از این جا به بعد با قصه جنگی او در غرب کشور یعنی کردستان و دارساوین همراه می شویم.

دارساوین حاصل حدود 50 ساعت گفتگوی نویسنده و سردار جعفری است. وفاداری به حفظ اصالت متن یادداشت ها و دست نوشته ها، لحن و گفتار روایات شفاهی در کتاب  مورد تاکید نویسنده بوده است.

کتابی که بر اساس توالی تاریخ نگارش روزنوشت هاست و بیان خاطرات شفاهی نیز از این توالی پیروی کرده است. دارساوین در 544 صفحه و در شش فصل همراه با ضمائم و عکس ها کتابی گویا از حوادث روزهای انقلاب و دفاع مقدس است که توسط انتشارات سوره مهر روانه بازار کتاب شده است.

بیشتر بخوانید: خاطرات مقدمه شناخت جنگ است

---