تبیان، دستیار زندگی

بسم الله الرحمن الرحیم

زندگی نامه، درجات و کرامات علامه حضرت آیت الله العظمی شیخ علی اصغر مازندرانی(رض)

قال رسول الله(ص) «العلماء مصبابیح الارض و الخلفاء الانبیاء و ورثتی الانبیاء»دانشمندان چراغهای زمین و جانشین پیغمبران، وارثان من و وارثان دیگر پیامبرانند.توانگران مردگان متحرکند که با روحی سرد دمسازند، دانشمندان به جاودانی دنیا پایدارند، اگر چه پیکر اینان با بدرود گفتن این جهان از بین میرود، اما به همراه آثارشان در گفتارشان و نگاه های مردم جان دارند و زنده اند. قسمتی از زندگی نامه، درجات و کرامات مرحوم علیین جایگاه استاد العظماء ریس الفقها جامع کمالات علم و تقوی حضرت آیت الله شیخ علی اصغر مازندرانی نور مرقد.

یکی از مشاهیر اهل تشیع، ستاره درخشان آسمان فقاهت، مجتهد فرهیخته و حکیم فرزانه، عالم برجسته حضرت آیت الله العظمی شیخ علی اصغر مازندرانی میباشد. او در سال 1245 قمری در شهر امیرکلا پا به عرصه گیتی نهاد و پس از رسیدن به اوان نوجوانی و آشنایی با قرآن بخاطر عشق، علاقه وافر و استعداد قابل توجه، به سوی تحصیل علوم اسلامی روی آورد و علوم ابتدایی را در محضر اساتید حداد(ره)، مرحوم شریعتمدار بزرگ(ره)، مرحوم ابوفاضلی(ره) و حضرات آیات عظام ملا محمد اشرفی(ره) فرا گرفت، وی پس از تحصیلات مقدماتی از پدر اذن خواست تا برای ادامه تحصیل راهی نجف اشرف شود، پدر نیز هجرت ایشان را مشروط به بازگشت پس از فراگیری علوم مختلفه نمود و ایشان نیز پذیرفته و راه نجف اشرف را در پیش گرفتند و در کنار آیات عظام سید محمد باقر حجتی(ره) و شیخ علی علامه مازندرانی(ره) فقه و اصول استدلال را  در محضر استوانه های علمی نجف یعنی میرزا حسین خلیل تهرانی(ره)، آخوند خراسانی(ره) و میرزا حبیب الله رشتی(ره) و حکمت و علوم معقوله را در محضر حکیم حاج ملا اسماعیل بروجردی(ره) استفاده کرد و به مقام رفیع اجتهاد نائل آمد.

شیخ علی اصغر مازندرانی پس از مدتی تصمیم به بازگشت وطن میگیرد اما مورد اصرار علمای نجف واقع شده مبنی بر اینکه همانجا اقامت گزیند. اما وی پس از دریافت اجازه های متعدد و معذور بودن خود و جهت اداء فریضه دینی عازم وطن گردید. پس از ورود به ایران در شهر کرمانشاه مورد استقبال علمای آن دیار واقع شد و از وی تقاضای میکنند مدتی در آن شهر اقامت گزینند او نیز به درخواست، پاسخ مثبت میدهد و برای مدتی ساکن آنجا میگردند(از آنجایی که همسر مکرم ایشان در آستانه آوردن نوزادی بود، دلیل بر ماندنشان افزود). بهر حال مدتی در کرمانشاه اقامت گزیدند(تا فرزندش که دختر بود متولد میشود) پس از اندک زمان علیرغم اصرار فراوان آن سامان به امیرکلا باز میگردند.حضرت آیت الله العظمی شیخ علی اصغر مازندرانی که از علما و مجتهدین بزرگ و نمونه بابل و معاصر با علمایی چون شیخ کبیر(ره) و شیخ اشریعه نوری بابلسری(ره) بود، و در بین خاص و عام به تعبد، زهد، تواضع، ملکات فاضله و مکارم اخلاقی زبانزد و انگشت نما و مورد ارادت همگان بوده است.

وی که در تقوی و زهد واقعا شخصیتی مثال زدنی و کم نظیر بود بخاطر مراتب بلند علمی در مدت کوتاه توجه مومنین را به خود معطوف داشت و مرجع تقلید عده زیادی از مومنین گشت. حتی چنانچه در بابل معروف است و یکی از علمای معاصر نیز نقل نمودند استفتائاتی از بابل به نجف اشرف فرستاده میشود ولی مراجع عظام نجف از پاسخ دادن امتناع می ورزند و فرمودند در آن باره به شیخ علی اصغر مراجعه و از ایشان استفتاء کنید.این امر نشان از مقام بلند علمی و معنوی معظم له، میدهد که همواره مورد عنایت و توجه اعاظم علمای نجف اشرف نیز بوده اند. همچنین پس از بازگشت، برای اولین بار در منطقه مراسم عزاداری حضرت زهرا (س) با دوروایت(75 یا 95) را برقرار کردند. معظم له ضمن آنکه بر کرسی تدریس تکیه زده و فضلا و روحانیون زیادی را از سرچشمه زلال علم و معنویت خود سیراب و راه تهذیب نفس، خودسازی و سیر وسلوک در رسیدن به کمالات معنوی را تعلیم می فرمودند به اقامه جماعت، تبلیغ، ترویج احکام و معارف اسلام نیز اشتغال داشتند و علیرغم مقام بلندی که در علم و فقاهت کسب کرده بود هیچگاه از ارشاد مردم غفلت نمی ورزیدند. بیان شیوا و بلیغ او هر شنونده ای را تحت تاثیر قرار می داد و دلدادگی و شیفتگی به معارف دین و خاندان عصمت و طهارت(ع) را در عمق جان مستمع جای میداد. طبق نقل یکی از علمای معاصر بابل، آن حضرت مدت دوازده سال را فقط در موضوع توحید و جوانب آن برای مردم سخنرانی فرمودند وی دریایی از معارف بوده و علوم قرآنی و حدیث از تجربیات بالا و نیز قدرت سخنوری فوق العاده برخوردار بودند. همچنین مسجد جامع امیرکلا منزل اولیه آن عارف صمدانی بوده است که بعد ها به مسجد تبدیل شد. آن عالم ربانی در عبودیت و راز و نیاز بدرگاه الهی و ریاضتهای شرعی واقعا نمونه بود و در اثر همین مناجات و مقام رضا و تسلیم و خودسازی بود که به منزلت بلند معنوی دست یافت و کراماتی از او صادر گشت که به برخی از آن میپردازیم:

به اتفاق تعدادی(که شاید 40 نفر) از مومنین امیرکلا به مشهد مقدس جهت پابوسی امام علی ابن موسی الرضا(ع) مشرف میگردند، در مسیر بازگشت در منطقه ای برای استراحت و نماز توقف میکنند همراهان برای وضو آبی پیدا نمیکنند در نتیجه از آقا سوال میشود که چه باید کنند آقا فرمودند تحمل داشته باشید، پس از چند لحظه ابتدا آن حضرت از حضار تعهد گرفت که آنچه را که می بینند نباید تا زمان مرگ او نقل کنند، مردم نیز تعهد می سپارند آقا کوزه ای آب را نشان داد و فرمودند بروید از آن کوزه وضو بگیرید. جملگی از آب آن کوزه استفاده کردند و با کمال تعجب مشاهده کردند پس از اتمام وضو همچنان آب در کوزه باقی است. لازم به ذکر است همراهانی که عهد کرده بودند پس از مدتی عمل نکردند و عمر آقا کمتر از یکسال(شاید نه ماه) طول کشید.

مورد بعد رود بابل است که طغیان کرده بود مردم به طرف منزل آقا رفتند و قضیه را در میان گذاشتند، آن عالم بزرگ در محل حاضر شدند، با ریختن تربت سید الشهداء به رودخانه، کم کم رود طغیان خود را از دست داد و به حالت عادی و طبیعی حرکت کرد.

دیگر اینکه، شخصی از همسایگان آن عالم جلیل القدر نقل میکردند، زمانی از روز در کوچه عبور میکردم تا به درب منزل آقا رسیدم صدای روضه و مصیبت سید الشهداء به گوشم رسید، با تعجب ایستادم، درب بسته بود. پس برای همسایه دیگر قضیه را نقل کردم و تا مدتی به گوش کردن نوای روضه پرداختیم، بعد درب را فشار دادیم که شاید در اشتباه هستیم دیدیم که صدای روضه و مصیبت قطع شده است. به هر حال آن نابغه دوران، عالم و مجتهد وارسته پس از عمری سرشار از تقوا و دیانت و خدمت و تلاش در حدود 1330 قمری برابر یا 1290 شمسی دار فانی را وداع گفت و به دیار رحمت واسعه حق شتافت.

بدنبال ارتحال وی بازار امیرکلا و بابل یکپارچه تعطیل، مردم سوگوار و سیاهپوش، با تجلیل و احترام خاصی پیکر مطهرش را تشییع و در باغ رضوان- پشت شهرداری فعلی امیرکلا- به خاک سپردند. مقبره آن بزرگوار در زمان رضاخان تخریب شده و قبرشان مخفی بود، تا اینکه بعد ها توسط نوه گرامیشان مرحوم حاج علی اصغر خلیلی(ره) تعمیر و مقبره ای ساخته شد. آن عالم ربانی علاوه بر رساله علمیه، حاشیه هایی بر عروه الوثقی و رساله ای در مناسک حج از خود به یادگار نهاده و دارای کتابهای فراوانی بوده است که با نهایت تاسف در دسترس نیست.

نویسنده: علیرضا پاکدین امیری 

پاکدین امیری، علیرضا، زندگی نامه، درجات و کرامات علامه حضرت آیت الله العظمی شیخ علی اصغر مازندرانی (رض)، (ویرایش سوم- دیماه 1390) ، [فوری در دسترس]، <http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=934&articleID=368266>، [تاریخ مشاهده متن ذکر گردد].

منابع:

1- صالح طبری، صمد(1387)، بابل سبزه دیار، انتشارات بهار نارنج.

2- باقرزاده‌بابلی، عبدالرحمن؛ سبحانی‌تبریزی، جعفر(1377)، آشنایی با فرزانگان بابل در سه قرن اخیر، انتشارات مبعث.

3- نوری، مهدی،(1373)، زندگی نامه علمای بابل، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد.