چگونه یک پولدار بورسی بشویم؟
اگر واقعا می خواهید وارد دنیای بورس شوید و سود کنید باید حوصله کنید و به دقت این مطلب را بخوانید. بورس هر روز رکورد می شکند و خیلی ها دوست دارند وارد بازی بورس شوند و سود کنند. هم اکنون بازدهی بورس به 120 درصد رسیده یعنی اینکه هر کس در بورس پولی داشته سرمایه او بیش از دو برابر شده است.
شاخص بورس ایران 81 هزار واحد شده یعنی بورس ایران پربازده ترین بورس جهان است.برای درک این مطلب بهتر است بدانید بعد از بورس تهران،شاخص بورس ژوهانسبورگ حدود 45 هزار است. یا بد نیست شاخص بورس لندن 3500 واحد است و شاخص بورس داوجونز آمریکا 16 هزار است. رشد عجیب و غریب بورس یعنی اینکه خرید و فروش بورس زیاد می شود و ارزش معاملات بورس زیاد می شود و همه اینها یعنی سود بیشتر. برای اینکه سهامدار شوید نیازی نیست حتما ثروتمند باشید؛ خیلی ها با مبالغ بسیار کم وارد بورس شدند و الان یکی از خبره ها و ثروتمندان کشور محسوب می شوند. شما حتی با مبلغ یک میلیو تومان می توانید سهامدار شوید.
هول نشوید
برای اینکه وارد بورس شوید حتما باید مانند یک سرمایه گذاری که به کارش ایمان دارد رفتار کنید. باید به این فکر کنید که خاص هستید و دچار هیجانات کاذب نمی شوید. معمولا کسانی که بدون تفکر و استراتژی دنبال رو عامه هستند ضرر می کنند. می دانید چند نفر از مردم عامه و عادی از طبقه متوسط و ضعیف جامعه هر آن چه داشتند فروختند و دلار و سکه خریدند؛ دلار 3400 تومان و سکه یک میلیون و 400 هزار تومانی. اینها همان کسانی کردند که دیدند عده ای می دوند و دنبال آنها دویدند بدون اینکه از کسی چیزی بپرسند و تفکری کنند. مطمئن باشید این افراد در زمان افت قیمت سکه و دلار سریع به بازار می روند تا بفروشند و وقتی می فهمند عجله کردند که خیلی دیر شده است.
وقتی در تیر 1384 احمدی نژاد رئیس جمهور شد به علت سخنانش علیه بورس شاخص کل سقوط کرد و خیلی از سرمایه گذاران سهام خود را فروختند. در بورس برای اینکه سهام را زودتر بفروشی باید قیمت را کمتر عرضه کنی و همین امر موجب سقوط قیمت آن سهم می شود. شایع شده بود رئیس جمهور جدید می خواهد بورس را تعطیل کند. در این بین یک خانمی که فکر اقتصادی داشت رفت و تا توانست سهامهای که مفت شده بود را خرید و چیزی نشد که بورس سرو سامان گرفت و میلیون ها تومان سود کرد. اگر او هم به شایعات توجه می کرد الان یک خانم ثروتمند نبود
پس برای اینکه وارد بورس شوید نباید ببینید عامه چه می کنند بلکه باید ببینید خواص چه می کنند و کارشناسان چه می گویند. مثلا در زمان واگذاری سهام مخابرات بسیاری از این آدمهای خاص سرمایه گذاری کردند چون می دانستند 90 درصد درآمد مخابرات سود است و در اقتصاد انحصاری ایران ضرر مخابرات معنایی ندارد. بگذریم از اینکه آنها 6 ماه بعد از واگذاری مخابرات بیش از 250 درصد سود کردند! پس برای اینکه وارد بورس شوید خوب فکر کنید و هدف تعیین کنید. حتی برای این مساله که اگر همه سرمایه تان را از دست دادید باید برنامه ریزی کنید.
به تالار بورس مراجعه کنید
اولین کاری که برای سرمایه گذاری در بورس باید انجام داد گرفتن "کد معاملاتی" است. این کد به منظور راحتتر شدن و سرعت یافتن بیشتر کار به افراد داده میشود؛ همان طور که بانک به مشتری خود شماره حسابی میدهد که مشتری با آن شماره شناخته میشود. بنابراین، سیستم معاملاتی بورس افراد را به وسیله کد معاملاتی آنها شناسایی می کند. برای گرفتن کد معاملاتی، می توانید با مراجعه به یکی از کارگزاری ها و ارایه فتوکپی شناسنامه یا کارت ملی خود کد مربوط به خود را دریافت دارید. کارگزارها چه کسانی هستند؟ کارگزاران افرادی هستند هر روز به جز روزهای پنجشنبه و ایام تعطیل از ساعت 9 صبح الی 12 ظهر در تالار بورس حاضر شده و تمامی تقاضاهای خرید و فروش را وارد سیستم معاملات می کنند. کد معاملاتی شامل سه حرف اول نام خانوادگی به همراه یک عدد ثابت میباشد. به عنوان مثال، کد معاملاتی کسی که نام خانوادگی او معتمدکیا است میتواند "معت00101" باشد.
بعد از دریافت کد معاملاتی باید به یکی از کارگزاری های بورس مراجعه و از کارگزار تقاضای فرم درخواست خرید کنید. کارگزار فرمی را در اختیار شما قرار می دهد و شما علاوه بر تکمیل فرم باید مبلغی را که می خواهید سرمایه گذاری کنید به حساب کارگزار واریز و فیش آن را به همراه فرم تکمیل شده تحویل کارگزار نمایید و رسید بگیرید.طی زمان معینی، پس از آماده شدن اوراق سهام، با تحویل رسید قبلی به کارگزار اوراق سهام خود را دریافت می کنید. علاوه بر خرید حضوری، اشخاص می توانند از طریق اینترنت نیز اقدام به خرید کنند و پس از انجام هر عملیات پرینت آن را به عنوان رسید دریافت نمایند. در فرم درخواست خرید، مواردی از قبیل مشخصات خریدار، تعداد سهام مورد تقاضا، مبلغ سرمایه گذاری و... گنجانده شده است. از جمله مواردی که خریدار در فرم درخواست خرید باید مشخص کند قیمت و نوع سهم مورد نظر خود می باشد. برای این کار، خریدار چند راه در پیش رو دارد:
راه اول این که خریدار، چون اطلاع چندانی از سهام و اوراق موجود در بورس ندارد، مبلغی را که می خواهد در بورس سرمایهگذاری کند در اختیار کارگزار می گذارد و از او می خواهد که به انتخاب خودش بهترین سهام را برای او خریداری کند، ضمن آن که می تواند اولویتهای مورد نظر خود را به کارگزار اطلاع دهد.
راه دوم این است که خریدار، اگر خرید سهام خاصی را در نظر دارد آن را به کارگزار می گوید، مثلاً می گوید "اگر سهام فلان کارخانه عرضه شد برای من خریداری کنید." در این حالت، چون قیمت سهم توسط خریدار اعلام نشده است کارگزار اختیار دارد که به هر قیمتی که سهم مورد نظر مشتری عرضه شد آن را خریداری نماید. لازم به ذکر است که کارگزاران غالباً مسئولیت پذیری و تعهد اخلاقی لازم را دارند و سعی می کنند به بهترین قیمت ممکن سهام مورد نظر مشتری را برای او خریداری نمایند. در هر صورت کارگزار اطلاعات مشورتی خود را در اختیار خریدار قرار می دهد و در تصمیم گیری و انتخاب به او کمک میکند.
و بالاخره راه سوم خرید سهام این است که خریدار از کارگزار تقاضای خرید سهم معینی را با قیمت معین میکند و کارگزار نیز مطابق درخواست مشتری اقدام به خرید می نماید.
فروش سهام
برای فروش سهام نیز، همچون خرید، فروشنده باید به کارگزار مراجعه و فرم درخواست فروش را تکمیل کند. برای این کار فروشنده دو راه در پیش رو دارد:
راه اول این که به کارگزار اختیار می دهد تا سهامش را به قیمت بازار بفروشد؛ در این حالت کارگزار موظف است تا سهام مشتری را به بالاترین قیمت پیشنهادی روز بفروشد.
راه دوم این که فروشنده در فرم فروش قید می کند چنانچه قیمت سهام او در بورس تا حد معینی افزایش یافت اقدام به فروش کند. به عنوان مثال به کارگزار می گوید که هر سهم او را زیر قیمت 200 تومان نفروشد. در این صورت کارگزار منتظر میماند تا قیمت سهم به حد مورد نظر برسد و سپس اقدام به فروش می کند.
توصیه های بورسی
خبرگان بازار سرمایه توصیه هایی به مشتریان دارند و معتقدند اگر افراد این توصیه ها را به کار گیرند فعالیت هایشان با موفقیت بیشتر و پیامدهای منفی کمتری همراه خواهد بود. در ادامه برخی از این توصیهها را شرح میدهیم:
الف. خانه تان را نفروشید!
از آنجا که بازار سهام یکی از بازارهای پرنوسان می باشد خبرگان بازار توصیه می کنند که بهتر است افراد از بکارگیری سرمایه های اصلی و ضروری خود در این بازار پرهیز کنند. آنها معتقدند کسانی که می خواهند در این بازار سرمایه گذاری کنند بایستی نه تنها اولویت را به رفع نیازهای اولیه زندگی خود بدهند، بلکه حتی از بکارگیری آن بخش از درآمد خود که برای هزینه های اتفاقی در نظر گرفته اند در بازار بورس صرفنظر کنند. خبرگان بازار سرمایه میگویند بهتر است افراد پس اندازهای اضافی خود را وارد بازار سهام کنند. پس نباید خانه و زندگی تان را بفروشید بلکه با همان 500 هزار تومان یا یک میلیون تومان وارد بورس شوید؛ خجالت نکشید.
ب. دشمن شایعات باشید
یک سرمایه گذار عاقل از احساسات خود تبعیت نمی کند و یا تحت تأثیر حرفهای دیگران قرار نمی گیرند. احساسات و شایعات در فعالیتهای اقتصادی و به خصوص در بازار سهام می تواند موجب ضرر و زیان فراوان باشد. وقتی در تیر 1384 احمدی نژاد رئیس جمهور شد به علت سخنانش علیه بورس شاخص کل سقوط کرد و خیلی از سرمایه گذاران سهام خود را فروختند. در بورس برای اینکه سهام را زودتر بفروشی باید قیمت را کمتر عرضه کنی و همین امر موجب سقوط قیمت آن سهم می شود. شایع شده بود رئیس جمهور جدید می خواهد بورس را تعطیل کند. در این بین یک خانمی که فکر اقتصادی داشت رفت و تا توانست سهامهای که مفت شده بود را خرید و چیزی نشد که بورس سرو سامان گرفت و میلیون ها تومان سود کرد. اگر او هم به شایعات توجه می کرد الان یک خانم ثروتمند نبود. واقعیت امر این است که سرمایهگذاری در بازار سهام باید براساس تحقیق و اطلاعات صحیح انجام شود.
معمولا کسانی که بدون تفکر و استراتژی دنبال رو عامه هستند ضرر می کنند. می دانید چند نفر از مردم عامه و عادی از طبقه متوسط و ضعیف جامعه هر آن چه داشتند فروختند و دلار و سکه خریدند؛ دلار 3400 تومان و سکه یک میلیون و 400 هزار تومانی. اینها همان کسانی کردند که دیدند عده ای می دوند و دنبال آنها دویدند بدون اینکه از کسی چیزی بپرسند و تفکری کنند. مطمئن باشید این افراد در زمان افت قیمت سکه و دلار سریع به بازار می روند تا بفروشند و وقتی می فهمند عجله کردند که خیلی دیر شده است
ج. برای کوتاه مدت سرمایه گذاری نکنید
سرمایه گذاران نباید نگران نوسانات و افت و خیزهای روزانه بازار باشند که در مورد بازار سهام امری عادی است، بلکه پیوسته باید روند بلندمدت را مورد توجه قرار دهند؛ چرا که شرکتهای بورسی معمولاً شرکتهای بزرگی هستند و طبیعتاً کارها و پروژه هایی که در دست انجام دارند کلان و بسیار بزرگ خواهد بود. پرواضح است که سود پروژه های بزرگ در کوتاه مدت به دست نمی آید و در بلندمدت حاصل میشود. در نتیجه سرمایهگذاران میبایست برای دریافت واقعی سودِ سرمایههای خود در بازار سهام، به سرمایه گذاری با دید بلندمدت نگاه کنند.
د. سبد سهام تشکیل دهید
بازار سهام دارای ویژگی هایی است که از آن جمله می توان به بالا و پایین رفتن قیمتها و ریسک یا خطر افت شدید قیمتها اشاره کرد. از آنجا که به طور معمول و در طی زمان قیمت برخی سهام افزایش و قیمت برخی کاهش می یابد، برای در امان ماندن از خطر کاهش قیمت سهام خریداری شده، خبرگان بازار توصیه می کنند که خریداران بهتر است سبدی از سهام خریداری کنند و از خریدن یک نوع سهم پرهیز نمایند؛ چرا که وقتی سهامدار سرمایه خود را به سهام متعدد و متنوعی اختصاص می دهد پایین آمدن احتمالی قیمت برخی از این سهام از طریق بالا رفتن قیمت برخی دیگر از سهام موجود در سبد جبران می شود و در این صورت سرمایه گذار می تواند به راحتی خطر احتمالی کاهش قیمتها را رفع کند.
محسن جندقی
بخش اقتصاد تبیان
