تبیان، دستیار زندگی

خندیدن؛ بهترین دارو

 خندیدن؛ بهترین دارو

     كارشناسان می گویند: " فواید شادی و شوخ طبعی را هرگز دست كم نگیرید."

     سالهای  سال است كه  نشریه ریدرز دایجست به خوانندگان خود می گوید: " خنده بر هر درد بی درمان دواست".

بر اساس تحقیقات نشریه انجمن پزشكی آمریكا، این موضوع كاملا حقیقت دارد. دكتر دونالد دبلیو بلك، در شماره هفتم این نشریه می نویسد: " خندیدن باعث حفظ تعادل بدن و تحریك گردش خون  می شود. خلاصه  اینكه،  خندیدن  با  خود  سلامت  و  شادمانی  را   به   همراه می آورد."

     ما همگی می خندیم ، اما معمولا به تاثیر خارق العاده خندیدن بر روی بدن خود فكر نكرده ایم. خندیدن  معمولا از صورت و با یك لبخند شروع می شود كه ماهیچه های دهان ، بینی ، گونه ها و ماهیچه های اطراف چشم ما را به ورزش وا خواهد داشت. در خنده های بلند و پرهیجان مثل قهقهه یا خنده هایی كه آدم را روده بر می كند  دیافراگم،  ماهیچه های  شكمی و شش ها درگیر می شوند.  شما می توانید آنقدر بخندید كه به گریه بیفتید و خون به صورت شما هجوم بیاورد و به شما ظاهری گلگون و حاكی از سلامتی دهد. با خندیدن، ضربان قلب افزایش می یابد و هیپوتالاموس و غده هیپوفیز و غدد فوق كلیوی تحریك می شوند.

     همچنین خنده و خندیدن:

     __ محركی قوی برای تولید اندورفین  است. اندورفین آن دسته از ترشحات مرموزی است كه به ما قدرت تحمل درد می دهند.

     __ سیستم ایمنی را تقویت  می كند. مطالعات نشان می دهند مردمی كه زیاد می خندند ایمونوگلوبین بیشتری دارند، ایمونوگلوبین مدافع بدن ما در مقابل  عفونت ها ی تنفسی است.

     __ ضربان قلب را افزایش می دهد و اكسیژن بیشتری برای مغز فراهم می كند. این به ما كمك می كند كه به آرامش برسیم و راحت تر فكر كنیم و مهم تر از همه اینها، خندیدن به سادگی لذت بخش است.

     خندیدن تاثیرات  روانی سودمندی دارد. "داروین" خنده را ابزاری برای تخلیه فشار عصبی اضافی یا هیجانات روحی می داند كه عدم تخلیه آنها، ایجاد مشكل  می كند.  " اصل آنتی تز" او، خنده را متضاد گریه می شمارد چرا كه گریه علامت افسردگی است. "فروید" نیز خنده را نوعی رها شدن از انرژی روحی و ذهنی  می داند. از نظر فروید خنده تاثیری پالایشی دارد و دیده شده است كه انسانها اغلب بعد از خندیدن احساس آرامش بیشتری می كنند.

     "نورمان كازینز" نویسنده سابق روزنامه "ساتر دی ریویو" در كتاب خود "ساختارشناسی یك مرض" گفته كه چگونه توانسته است از یك ناهنجاری و ناتوانی نخاعی، با ترك بیمارستان و رفتن به یك جای خوش آب و هوا  و لذت بردن از تاثیرات روان درمانی كتابها و فیلمهای خنده دار، رهایی بیابد. كازینز درباره این تجربه خود می گوید: "من به این كشف مهم دست پیدا كرده ام كه ده دقیقه قهقهه زدن، تاثیری مثل یك داروی مسكن  دارد. خنده به  من  این  نیرو  را می داد تا دست كم دو ساعت بی درد بخوابم، سرانجام من به این نتیجه رسیدم كه آنچه واقعا مرا درمان كرد، خندیدن به زمین و زمان بود."

     "برتراند راسل" می گوید: " خنده ارزانترین و مؤثرترین داروی اعجاب انگیز است. خنده یك داروی همگانی و جهانی است."

     دكتر  "پاول مك گی"، یك روانشناس اهل نیوجرســــی كه  به مطالعه  تاثیرات   خنده  در طول 20 سال پرداخته است،  می گوید: "ساختارذهن آدمی روی سیستم سلامت بدن او تأثیر می گذارد. " پیام او این است : " برای حفظ سلامتی خود مواظب شرایط روحی تان باشید. "

            روانشناسان صنعتی از مدتها پیش به این نتیجه رسیده اند  كه شوخ طبعی  باعث راحت تر شدن كارها، كاهش استرس و افزایش بهره وری، كارایی و روحیه  می شود.

     در بسیاری از بیمارستانها بخشی به خنده و شوخی اختصاص داده شده است. در چهار سال گذشته، پروژه شوخ طبعی در نیویورك بودجه ای را به 125 بیمارستان، خانه های پرستاری و سایر آژانس های مربوطه برای ارائه برنامه های شادی و خنده آور تخصیص داد.

      دكتر "جوئل گومان"، سرپرست  پروژه شوخی و مزاح می گوید: "خندیدن شما را از فكر و خیال آزاد می كند. ماهیچه های شما به استثنای ماهیچه صورت و شكم به حالت آزاد در می آیند."

            "جویس آنیسمان سالتمن"، یك روان درمان و دستیار استاد دانشگاه در دانشگاه ایالت كنتاكی جنوبی خنده را به یك نرمش درونی تشبیه می كندكه برای انجام آن نیاز به لباس یا لوازم خاصی ندارید. او به تولید اندورفین (ماده از بین برنده درد)‌، اشك پاك كننده چشم و گل انداختن گونه ها به عنوان مزایای خنده اشاره می كند.

     آنیسمان سالتمن همچنین به مزایای ثابت شده روان شناختی خنده اشاره می كند و می گوید خنده تمام چرخه های منفی و  افسردگـــــی  را  از بین می برد و چشم انداز جدیدی را برای  مردم فراهم می كند.

     اگرچه خنده یك عمل ذاتی است _ در كودكان در 5 تا 9 هفتگی به طور طبیعی اتفاق می افتد حتی در كودكانی كه نابینا یا ناشنوای مادرزاد هستند _ اما كارشناسان به ما می گویند كه هنوز همگی ما نیاز داریم تا یاد بگیریم بیشتر بخندیم.

     پیرو توصیه كارشناسان، ما باید هوشمندانه گوشه ای از زندگی خود را به شوخی و مزاح اختصاص  دهیم و اطراف خود را پر كنیم از آدمهایی كه زیاد می خندند و با آنها بخندیم ، قصه های خنده دار بخوانیم و فیلمهای كمدی تماشا كنیم و بالاتر از همه اینكه به خاطر بسپاریم: زندگی خشن و توان فرسا خواهد شد اگر ما آن را جدی بگیریم!

چه چیزی خنده آور است؟

            به زبان ساده، حس شوخ طبعی و مزاح، توانایی خندیدن به چیزهایی است كه خنده دار هستند و دیدن جنبه های مضحك و خنده دار چیزهایی كه اغلب آنها را بسیار جدی می گیریم.

     ما همگی از چیزهایی كه معنای خنده داری دارند خنده مان می گیرد ، فیلمها و تئاترهای كمدی، داستانهای خنده دار و جوكها. برای پرورش حس شوخ طبعی و مزاح خود، باید خودمان را بیشتر در معرض برنامه های خنده دار قرار دهیم، مخصوصا زمانی كه احساس می كنیم با خنده حالمان عوض

می شود‌. شوخی  و  مزاح  وقایع  جدی را به حاشیه می راند و شرایط سخت و مشكل را قابل كنترل تر می كند.

     اما  پیدا كردن چیزهای خنده دار  و  جالب،  در  برخی موقعیت ها نیازمند مهارت است. مثلا وقت گیر كردن نوك عصای دستی تان در سوراخی در پیاده رو، در حالی كه همراه شما بی خبر به راه ادامه می دهد، یا وقتی كه پیش متخصص می روید تا از او بخواهید دست مصنوعی تان را كه به دور یك لیوان نوشیدنی چسبیده است، جدا كند. مثل بیشتر مهارت ها، این مهارت هم برای پرورش یافتن نیازمند تمرین است. داشتن یك حس شوخ طبعی و مزاح بدین معنا نیست كه به هر چیزی بخندید، اما بدین معنا است كه به جنبه های جدی و شوخی چیزها به یك چشم نگاه كنید. این به برخی از ما كه طبیعتا منطقی و جدی هستیم، كمك می كند تا متعادل تر و شوخ تر شویم.

     برای درك كامل حس شوخ طبعی بهتر است فرق میان خندیدن به خودمان، خندیدن به شرایط و خندیدن به دیگران را درك كنیم.

     __  خندیدن به خودمان احتمالا ایمن ترین نوع شوخی است زیرا معمولا تهدیدی برای دیگران محسوب نمی شود و ما را به عنوان فردی مثبت و متعادل معرفی خواهد كرد.

     __  خندیدن به شرایط نیز عموما خطری ندارد مگر در شرایطی كه فرد یا گروهی حساس و ناراحت شوند یا جبهه بگیرند.

     __  خندیدن  به  دیگران  كمترین  ضریب امنیت و ایمنی را دارا است زیرا ممكن است باعث بی احترامی یا بی حرمتی به طرف یا گروه مقابل شود. پس پر واضح است كه باید از خندیدن به دیگران اجتناب كنیم، اما استثنائاتی هم وجود دارد. شوخ طبعی برای افراد معلول یك پیچیدگی دیگر دارد.

     معلول شدن از هر دو جنبه فیزیكی و احساسی، تجربه دردناكی است. اغلب فرد معلول بسیار متفاوت از مردم عادی می بیند و احساس می كند. فرد معلول اغلب آسیب دیده است و این معمولا احساس خوشایندی نیست.

     اساسا مردمی كه دچار بحران یا تغییری دردناك در  زندگی  خود  می شوند  _ مثلا  معلول شدن _  تمایل دارند كه این تجربه را با شرایط احساسی شان تلفیق كنند. آنها نمی توانند این تجربه دردناك را از خود دور كنند. آنها در این واقعه آنقدر غوطه ور شده اند كه این تجربه دردناك بخشی جداناپذیر از احساسات دردناك درونی شان شده است. در این زمان، حتی حس شوخ طبعی نیز در شرایطی خاص می تواند ساختگی و تصنعی تلقی شود.

     خنده و شوخ طبعی برای كسانی  كه به تازگی معلول شده اند، بسیار سخت است اما برخی از ایشان قادر به انجام این كار هستند. این توانایی بیشتر در افرادی مشاهده می شود كه از یك حس سالم شوخ طبعی در درجه اول برخوردارند. با این حال، نكته مهم این است كه همه آنها اعلام كرده اند كه دیدگاه  مثبت و شوخ طبعانه آنان باعث بهبودشان شده است.

     علت  امر  این  است  كه  توانایی  آنها درخندیدن به خودشان و شرایط موجود، به آنها كمك می كند كه از معلولیتشان از نظر احساسی دور شوند. این امر به آنها كمك می كند كه آن واقعه منفی را از احساسات خود جدا كنند. در نتیجه آنها یاد می گیرند كه چگونه نسبت به یك تجربه منفی، احساسات مثبت داشته باشند. در واقع این امر مهارت باارزشی برای همه ماست!

     زمان، عامل مهم دیگری است كه به ما كمك خواهد كرد. فاصله زمانی باعث افزایش فاصله احساسی می شود. پس هر فرد معلول با تجربه باید قادر باشد تا شوخ طبعی و مزاح را در شرایطی پیدا كند كه یك فرد تازه معلول شده هر گز نمی تواند.

     در این زمینه درسهای چندی وجود دارد. اول اینكه خندیدن به خودمان نه تنها خطری ندارد بلكه شفابخش است و عموما سریع ترین كاری است كه می توانیم بعد از یك رویداد دردناك انجام دهیم و بهترین كار برای سلامت ذهنی و روحی ما محسوب می شود.

     ثانیا چون كسانی كه تازه قطع عضو شده اند معمولا چه از نظر احساسی  و چه از نظر زمانی  قادر به جدا كردن  خودشان  از  عمل  جراحیشان  نیستند،  بازدیدكنندگان  از  فرد  قطع عضو شده، باید آسیب پذیری او را نسبت به شوخی درك كنند و در مورد تعریف كردن حكایتهای خنده دار در طول ملاقات شان حتی در مورد خودشان محتاط باشند. ثالثا با افزایش فاصله حسی و زمانی، راحت تر می توان معلولیت فرد را جدی نگرفت و با این افراد شوخی كرد.

     نهایتا كسانی از ما كه معمولا قادر به شوخی كردن نیستند، باید بیشتر روی خودشان كار كنند . از نظر فورست گامپ" شوخ طبعی نوعی لذت است" . با فكر كردن به شادمانی نمی توان به شادمانی دست یافت. پس باید واقعا شاد بود. فقط همین!

قدرت شفابخش شوخی و مزاح

     در اینجا ده شیوه و راهكار برای افزودن شوخ طبعی به زندگیتان پیشنهاد می كنیم:

1- اخم های خود را باز كنید. یاد بگیرید كه همیشه لبخند بزنید و زیاد بخندید. به خاطر بسپارید كه خنده مسری است البته بدبینی هم همین طوراست. پس ترجیح می دهید چه چیزی به دیگران هدیه كنید؟ می دانید پاسخ  چیست، مردم  دوست  دارند  در اطراف  كسانی  باشند كه شادی و نشاط به آنها هدیه می دهند. همواره در دسترس، با محبت و مهربان باشید . هرگز نگذارید كه مشكلات شما را دچار ترشرویی كند. همیشه آماده شوخی كردن باشید وقتی دیگران نمی توانند این كار را بكنند.

     " بهترین راه برای شاد كردن خودت این است كه دیگری را شاد كنی." مارك تواین

2- هر روز زمانی را به خنده اختصاص دهید. كار خود و دیگر ضروریات را جدی بگیرید  اما خود و مشكلاتتان را زیاد جدی نگیرید. سعی كنید چشمانتان را به روی  شوخی و مزاح بگشایید. همیشه در شرایط پیش آمده به دنبال شوخی و مزاح باشید. مطمئنا قطـــع عضو می تواند نوعی ناتوانـــی خاص و مهم باشد، اما همیشه چیزهای خنده دار زیادی برای آدمهای قطع عضو شده اتفاق می افتد. آماده باشید كه بگویید: " چه چیز خنده داری ! یا:  " سالها بود كه چنین اتفاق خنده داری را تجربه نكرده بودم ." استیو آلن

3- در  پایان  هر  روز  از  خودتان بپرسید:" امروز چه چیزهای خنده داری برای من اتفاق افتاد؟ امروز چه كاری كردم كه خنده دار بود؟ چه موارد خنده داری دارم كه برای دیگران تعریف كنم؟ " تمام تجربه های خود را در یك دفترچه یادداشت كنید. هرگز از جمع آوری قصه های خنده دار باز نایستید.

     برنامه های تلویزیونی خنده دار مورد علاقه خود را فقط در ساعات پخش تماشا نكنید ، بلكه آنها را ضبط كنید و هر گاه به تغییر وضعیت و شاد شدن نیاز داشتید از آنها استفاده كنید. از پوشه یا یك آلبوم برای نگهداری مقالات خنده دار، نمایشها و كارتونهای مورد علاقه تان استفاده كنید. یك نوار خنده دار با خودتان داشته باشید تا هنگام ترافیك آن را گوش دهید و لذت ببرید.

     وقتی كه به دنبال چیزهای خنده دار و جالب می گردید، افكار مضحك و جملات بامزه ناگهان به ذهن تان خطور می كند،‌ آنها را به خاطر بسپارید و برای شاد كردن دیگران از آنها استفاده كنید.

4- یاد بگیرید كه از شوخی و مزاح به عنوان وسیله ای برای بهبود روابط تان در زندگی استفاده كنید. شما افرادی را می شناسید كه در كار مایوس و نگران هستند و دكترهای بسیار جدی یا متخصصین اندام مصنوعی یا كارگرانی كه به شما خدمت نمی كنند. دیگر نیاز ی به ذكر نام همسرانشان، رؤسا و موتورسوارها نیست. حس شوخ طبعی بهترین سپرده ای است كه شما می توانید در بانك  روابط خود نگهداری كنید.

     " خنده كوتاهترین فاصله بین دو نفر است." ویكتور بورگ

5- بهترین كار اجتناب از شوخی و مزاحی است كه باعث خنده و مسخره كردن دیگران می شود. اگر پروتز شما شكست و شما افتادید و كسی  فریاد زد " چوب خشك !" احتمالا از این رفتار چندان خوشتان نمی آید. حس شوخی و مزاح را در خودتان پرورش دهید. بگذارید كه شوخی و خنده شما به كسی كمك كند نه اینكه او را ناراحت و رنجیده كند.

     " برخی مردم،‌ دیگران را وادار می كنند كه به عده ای دیگر بخندند و برخی كاری می كنند كه مردم با هم بخندند. آیا  شوخی  و  مزاح  شما  دیگران  را  از  هم  جدا می كند یا موجب نزدیكی شان می شود؟" . نورمن كازینز

6- یاد بگیرید كه به خودتان بخندید و دیگران با شما و نه به شما بخندند. بی خطرترین هدف برای شوخی شما، خودتان خواهید بود. حس شوخی و مزاح پذیرش اشتباهاتتان را آسانتر می كند. اكثر مردم دوست دارند با كسانی باشند كه با آنها راحت ترند، بدون توجه به معایبی كه آن فرد دارد. این حس كامل بودن را در خود از بین ببرید چون باعث می شود احساس یك طرار و دغل باز را پیدا كنید. جهان به كسانی كه وانمود می كنند بسیار كامل هستند اصلا نیازی ندارد بلكه به كسانی نیاز دارد كه از مردمی كه به محدودیتهایشان واقفند دستگیری كنند. این قبیل مردم معمولا حس خوبی از شوخی  و  مزاح دارند.

7- اگر معلول هستید مثلا بازوی خود را از دست داده اید، بگویید: " من دستم از دنیا كوتاه است! "  ، یا  اگر پای  شما  قطع  شده  است،  بگویید: " چه شوتی ! حالا  چه  كار می شه كرد؟" این جملات باعث می شود كه خنده بر لبهای دیگران بنشیند و در نظر دیگران بیشتر دلچسب باشید.

     " لبخند زدن هیچ خرجی برای شما ندارد." هاری اچ. والدریپ

8- هرگز نامه های خشك و خالی برای دوستانتان نفرستید بلكه جوك هم بفرستید. وقتی كه با دوستان یا  زیردستان  خود  صحبت می كنید سعی كنید خاطرات شاد و شیرین خود را به جای درد دلهای شكایت آمیز یا غیبت های منفی تعریف كنید. در طول غذا خوردن هم از مسایل شاد و مسرت بخش صحبت كنید. از دیگران بخواهید كه آنها هم قصه های خنده دار خود را برای شما تعریف كنند. شما هر چیزی كه بخواهید به دست خواهید آورد، اگر شادی  و نشاط می خواهید آن را طلب كنید. همیشه هم آماده گفتن این عبارت باشید " خوب ، این خیلی خنده داره!"

     " بهترین كاری كه می توان در حل یك مشكل پیدا كرد، پیدا كردن كمی شوخی و مزاح در آن است." فرانك ای كلارك

9- در این عصر تفریح و خنده، از این كه ملال آور یا كسل كننده باشید، ناراحت نشوید. اگر مردم شما را آدم جالبی نیابند، به سمت افراد دیگر و كانال دیگر خواهند رفت. مزاح و شوخی مؤثر شنوندگان را مشتاق می كند. یك گفتگو و ارتباط صحیح با بیشتر از یك رشته كلمات سر و كار دارد. یك داستان خوب یك تصویر عینی از خود ارائه می دهد. مردم داستانهای پر از شوخی و مزاح شما را به خاطر سپرده و به خوبی آن را برای خود تشریح می كنند.

   "وقتی كه چیزی خنده دار است ، سعی كنید در آن به دنبال یك حقیقت پنهان بگردید." جرج برنارد شاو

10- بــه خودتان اجازه دهید كه یك آدم شوخ جلوه كنید،‌ بگذارید آدم بزرگی باشید كه خصوصیات كودكی اش را هنوز حفظ كرده است. گه گاهی هم احساسات و شادی خود را نشان دهید.

     " آن گوشه ای را كه هستید، درخشان كنید. نیازی نیست كه دنیا را تغییر دهید، اما می توانید آن گوشه ای را كه در آن قرار دارید، با حس شوخی و مزاحتان تغییر دهید و روشن كنید." برایان لی

     همیشه جایی برای بازی و زمانی برای خندیدن و لبخند زدن در زندگی باقی بگذارید. در محل كار و در خانه لبخند بزنید و بگذارید شوخی و شیطنت از شما شروع شود.