دانش- همشهری آنلاین:
انجام
موفقیتآمیز اولین آزمایش با بزرگترین شتابدهنده ذرات در جهان برای
یافتن رازهای کیهان (20 شهریور) باعث شادمانی فیزیکدانان ذرهای شد به
گزارش خبرگزاری فرانسه از ژنو دانشمندان حاضر در مرکز کنترل این
شتابدهنده در "سازمان پژوهش هستهای اروپا" (سرن) پس از این موفقیت
فریادی شادی سردادند.
رابرت آیمار، مدیر عامل سازمان، این رویدار را "روزی تاریخی" برای سرن
و عطش انسان برای دانستن خواند. او گفت: "انسانها در به دنبال پاسخ به
این پرسش بودهاند که از کجا آمدهاند و به کچا باید بروند، اینکه آیا
کیهان پایان خواهد یافت و کیهان در آینده به کجا خواهد رفت."
درست در ساعت 7:30 صبح به وقت گرینیچ، اولین دسته پروتونی به درون
شتابدهنده Large Hadron Collider یا LHC - دستگاه عظیمی که 100 متر زیر
زمین در مرکز سرن ساخته شده است، تزریق شد.
هدف از این آزمایش حل کردن برخی از بزرگترین معماها در فیزیک است:
اینکه آیا "ذره هیگس" Higgs boson - ذره بنیادی فرضی یا "بوسونی" که
اسپین آن صفر است - وجود دارد که ماهیت جرم سایر ذرات را توضیح
دهد؛ و توضیحدهنده "ماده تاریک" و "انرژی تاریک" که 96 درصد کیهان را
تشکیل میدهد باشد، و مشخص کند که آیا بعدهای دیگر به موازات بعدهای خود
ما وجود دارد یا نه.
[درجستوجوی ذره طلایی]
در تونل حلقوی 27 کیلومتری این شتابدهنده در مرز فرانسه و سوئیس، دستهپرتوهای پروتونی موازی تا سرعتی نزدیک به سرعت نور شتاب داده خواهند شد.
[آیا ماده میتواند با سرعت نور حرکت کند؟]
مغتاطیسهای ابررسانای این دستگاه پرتوهای پروتونی را که در جهت خلاف
یکدیگر میچرخانند تا رشتهای از پروتونها در چهار لابراتوار عظیم در آن
به یکدیگر برخورد کنند، و به این ترتیب شرایطی که درهنگام وقوع مهبانگ در
13 میلیارد سال پیش رخ داد و به آفرینش کیهان انجامد، شبیهسازی شود.
مجموعههایی از شناساگرها ذرات زیراتمی که از این تصادم به وجود
میآیند ردیابی خواهند کرد و به دنبال ردپای ذرات بنیادی جدید خواهند
گشت.
آزمایش ابتدایی روز چهارشنبه، مرحله ابتدایی روندی طولانی و محتاطانه
برای وارسی تجهیزات و شیوههای عملیاتی پیش از آن است که بتوان این برخورد
دادن ذرات را انجام داد.
حرکت اولین دسته پروتونهای تزریقشده بخش به بخش کند میشد، تا تایید
شود که دستگاههای نظارتی و مغناطیسهای چرخاننده به درستی کار میکنند.
سرعت پروتون عامدانه به خاطر فرآیند وارسی دستگاه کند شده بود.
اتمام این حرکت پروتونها در جهت عقربههای ساعت که یک ساعت به طول انجامید، با غلیان شادی کارشناسان حاضر در اتاق کنترل همراه شد.
به گفته دانشمندان آزمایش حرکت پروتونها در خلاف جهت عقربههای ساعت در ساعات آخر روز چهارشنبه انجام خواهد شد.