5 - آرزوهاى طولانى!
قال على (علیه السلام):
«ما اَطالَ اَحَدٌ الاَْمَلَ اِلاّ نَسِىَ الاَْجَلَ و اَساءَ الْعَمَلَ»;
«هیچ انسانى آرزوهاى خود را طولانى نمى كند، مگر این كه مرگ را فراموش مى كند و اعمال او بد مى شود!»(1).
شرح و تفسیر
آرى آرزوهاى دور و دراز، انسان را گرفتار سوء رفتار و قبح اعمال مى كند. در زبان عرب دو لغت به معناى امید و آرزوست; یكى «رجاء» و دیگرى «أمَل» است، اوّلى بار مثبت دارد و منظور از آن امید و آرزوى سازنده است، ولى «اَمَل» گاه بار منفى دارد و به معنى آرزوهاى غیرسازنده است. ظاهراً در فارسى «امید» معادل «رجاء» و «آرزو» معادل «امل» است. حضرت على (علیه السلام) در این روایت پرمعنى به یكى از جنبه هاى منفى «أمل» مى پردازد و تأثیر سوء آن را در اعمال انسان گوشزد مى نماید.
سؤال: راستى چرا «آرزوهاى طولانى» این قدر بد است؟
پاسخ: خاصیّت زرق و برق مادّى دنیا این است كه از دور جاذبه قوى دارد، امّا وقتى انسان به نزدیك آن مى رسد به آن عادت مى كند و جاذبه خود را از دست مى دهد. مانند موادّ مخدّر كه افراد قبل از رسیدن به آن برایشان جاذبه دارد، امّا وقتى معتاد شدند دیگر جذبه اى براى آن ها
ندارد. و باید مرتّباً مقدار آن را افزایش دهند تا در كام مرگ فرو روند.
شخصى كه اجاره نشین است و از مشكلات آن رنج مى برد آرزو مى كند كه خانه اى ملكى، هر چند كوچك نصیبش شود و این برایش فوق العاده جاذبه دارد، امّا هنگامى كه به آن مى رسد، پس از مدّت كوتاهى برایش عادى مى شود و آرزوى خانه اى بزرگ تر با امكانات بیش تر مى كند، امّا به آن هم قانع نیست و هر روز در فكر منزل مرفّه ترى است.
هفت اقلیم ار بگیرد پادشاه *** همچنان در بند اقلیمى دگر!
بنابراین آرزوها مرز و پایانى ندارد، بدین جهت اگر انسان بخواهد به آرزوهاى خویش برسد باید تمام نیرویش را صرف رسیدن به آن نماید و طبیعى است كه دیگر وقت و نیرویى ندارد كه صرف جهان آخرت نماید. بدین جهت در احادیث معصومین آرزوهاى طولانى مذمّت گردیده و موجب فراموش كردن آخرت شمرده شده است(1).
این مطلب را نیز در نظر داشته باشیم كه زیادى نعمت، كه معمولا آرزوهاى طولانى در راستاى تحصیل آن است، در بسیارى از موارد مایه بدبختى است! حضرت رسول (صلى الله علیه وآله) از بیابانى عبور مى كردند، فرمود: بروید مقدارى شیر بیاورید و پول آن را هم به صاحب حیوان بدهید. صاحب آن حیوان از دادن شیر به پیامبر(صلى الله علیه وآله) امتناع ورزید! پیامبر (صلى الله علیه وآله) دعا كرد كه اموالش زیاد شود! از آن جا گذشتند و به شبان دیگرى رسیدند و همان تقاضا را مطرح كردند. آن شبان ادب كرد و به سرعت مقدارى شیر در اختیار پیامبر (صلى الله علیه وآله) و همراهان قرار داد. حضرت دست به دعا برداشت و فرمود: خدایا! به اندازه كفاف و عفاف به او نعمت ارزانى دار! اصحاب از تفاوت این دو دعا، براى آن دو نفر پرسیدند؟ حضرت فرمود: زیادى نعمت براى شخص اوّل مایه رنج و عذاب است.
--------------------------------------------------------------------------------
1. غرر الحكم و درر الكلم، جلد 6، صفحه 101، حدیث 9676.
...............................................................
سلام
خوب دکتر رویا عزیز خوش اومدید
احتمالا شما از دوستان شازده کوچولوی خوب هستید درسته؟
هم به شازده کوچولو و هم به دکتر رویای عزیز بگین که به انجمن ایمیل بفرستند...چون کارتون دارم.
و اما سرکار جاسون عزیز
شما که جدید نیستید اماااااا برای ادامه فعالیت حتما به انجمن ایمیل بفرستید چون با شما بیشتر کار دارم.
و
ماندگاری عزیز...از شما هم یه سوال تو ایمیل پرسیدم ...خوشحال میشم هر چه سریعتر پاسخ اونو بدین...حتی اگه جواب هم نداره حتما جواب سلامش رو بفرستید.
یا علی
anjoman.qoran@tebyan.org