تبیان، دستیار زندگی

تغذیه حوزه‌ای است که معمولا بیشتر افراد، خود را در آن متخصص می‌دانند و اطرافیانشان را راهنمایی می‌کنند و نسخه‌های بخور و نخور می‌پیچند. در صورتی که تغذیه، رشته‌ای تخصصی است و هر شخصی نمی‌تواند بدون دانش و آگاهی، درباره آن نظر دهد و به دیگران نیز توصیه کند.

قفسه فروشگاه‌های امروزی از محصولات و فرآورده‌هایی پر است که برچسب «فاقد چربی» دارند، ولی برای پایین نگه داشتن سطح کلسترول خون، استفاده از این محصولات گزینه مناسبی نیست. مواد ‌غذایی فاقد چربی بیش از آن که راه‌حلی برای این مشکل باشند، دردسر آفرینند. روی بسیاری از فرآورده‌های غذایی عناوین مختلفی با عنوان فاقد چربی و کم‌چرب حک شده که براساس گزارش سازمان غذا و داروی آمریکا، هر یک از آنها مقادیر خاصی از چربی را نشان می‌دهد. موادی که برچسب فاقد چربی دارند در هر بسته حاوی کمتر از 5‌/‌0 گرم چربی هستند. مواد غذایی حاوی برچسب کم‌چرب، حاوی مقادیر مختلفی از چربی شامل 3 گرم چربی، 25 درصد چربی کمتر، یک‌سوم کالری کمتر یا 50 درصد چربی کمتر هستند.

برخی تصور می‌کنند به دلیل وجود برچسب فاقد چربی مجازند هر اندازه که می‌خواهند از آن ماده مصرف کنند. در حالی که بسیاری از تولیدکنندگان این قبیل مواد غذایی برای این که طعم دلچسبی به این مواد تجاری بدهند، موادی از قبیل شکر، آرد و نمک اضافه می‌کنند که طبیعتا باعث بالا رفتن کالری می‌شود. از سوی دیگر، چنانچه مواد غذایی طعم ناخوشایندی داشته باشد، افراد برای ایجاد حس رضایت به پرخوری روی می‌آورند.

 

چربی سالم، نه حذف چربی

زمانی که حرف از سلامت و بهداشت تغذیه به میان می‌آید، ذهن افراد به سوی مقدار مصرف چربی می‌رود. در حالی که نوع چربی بسیار مهم‌تر از میزان آن است. در واقع، محققان در مطالعات هشت ساله خود دریافتند احتمال ابتلا به حملات قلبی، سکته و سایر انواع بیماری‌های قلبی ـ عروقی در زنانی که از رژیم‌های کم‌چرب استفاده می‌کردند در مقایسه با آن گروه از زنانی که رژیم معمولی را در پیش گرفته بودند، یکسان است. برخی بررسی‌ها هم نشان می‌دهد هیچ ارتباطی میان رژیم‌های غذایی پرچرب و بیماری‌هایی از قبیل سرطان و اضافه وزن وجود ندارد. حفظ میزان چربی تا 30 درصد در رژیم غذایی بسیار اهمیت دارد ولی نکته قابل توجه، مصرف چربی‌های سالم برای حفظ سلامت قلب است.

 

چربی‌های خوب جایگزین چربی‌های مضر

کلسترول ماده‌ای است که به طور کلی برای عملکرد تمام اندام‌های بدن بخصوص هورمون‌ها و بافت‌های عصبی ضروری است. با وجود این، انواع خاصی از کلسترول مانند لیپوپروتئین‌‌های کم‌حجم یا LDL خطرات زیادی به همراه دارد و با بیماری‌های قلبی و تصلب شرایین ارتباط مستقیم دارد. با وجود این برخی چربی‌ها مانند لیپوپروتئین‌‌های پرحجم یا HDL، چربی‌های خوب و مفید محسوب می‌شوند.

HDL سه نوع است؛ چربی‌های اشباع دارای یک پیوند دوگانه مانند روغن کانولا و روغن زیتون کمک زیادی به کاهش چربی‌های LDL در جریان خون و نیز افزایش میزان چربی HDL خون کرده و در حقیقت HDL چربی‌های بد LDL را به کلی از جریان خون حذف می‌کنند. چربی‌های اشباع دارای چند پیوند دوگانه نیز در ماهی‌هایی از قبیل ماهی تن و سالمون یافت شده و باعث کاهش کلسترول LDL می‌شوند. چربی‌های بد، چربی‌های اشباع هستند و در کره، گوشت‌های حیوانی و لبنیات پرچرب وجود دارند. این چربی که به چربی ترانس معروف است، در روغن‌های هیدروژنه، محصولات تجاری پخته، فست‌فودها و مواد ‌غذایی فرآوری شده وجود دارد. پزشکان همواره توصیه می‌کنند برش‌های باریک گوشت را برای خوردن انتخاب کرده و تا حد امکان از محصولات کم‌چرب استفاده کنید.

 

آنچه درباره رژیم نمی‌دانید

بی‌توجهی به رژیم غذایی می‌تواند روی روند کاهش وزن اثرگذار باشد. در افرادی که قصد لاغر شدن دارند، رعایت نکردن یک رژیم متعادل و درست ممکن است تمام تلاش آنها را نقش بر آب کند و در نتیجه، پاسخ معکوس بگیرند. برخی برای کاهش وزن، کالری مصرفی روزانه خود را به حداقل می‌رسانند و با این کار به مرور وزن اضافی خود را از دست می‌دهند ولی این راهکار، سوخت و ساز یا متابولیسم بدن را کند کرده و با کنار گذاشتن رژیم غذایی، بدن نسبت به قبل با سرعت کمتری کالری از دست داده و وزن دوباره به حالت قبلی خود بر‌می‌گردد.

 

حذف صبحانه

برخی تصور می‌کنند حذف صبحانه راه ساده‌ای برای کاهش کالری مصرفی روزانه به شمار می‌آید در صورتی که تنها نتیجه آن گرسنگی در طول روز و ریزه‌خواری در محل کار یا منزل و حجم زیاد وعده نهار می‌شود که کالری بیشتری را جذب بدن می‌کند، ولی صبحانه‌ای غنی از پروتئین و فیبر مانع گرسنگی در طول روز و پرخوری می‌شود. افرادی که وعده صبحانه را به طور کامل مصرف می‌کنند نسبت به افرادی که این وعده را از رژیم روزانه حذف می‌کنند، بدن سالم‌تری دارند.

 

کم‌آبی ممنوع

نوشیدن آب یکی از راهکارهایی است که می‌تواند روند کاهش وزن را افزایش دهد. وجود آب برای سوختن کالری ضروری است. با کم‌آب شدن بدن، متابولیسم و نیز سرعت کاهش وزن کم می‌شود. افرادی که روزانه هشت لیوان آب مصرف می‌کنند، بیشتر از سایر افراد با کاهش وزن مواجه می‌شوند.

 

کابوس لبنیات

در برنامه تغذیه‌ای بیشتر افرادی که از رژیم‌های خاص پیروی می‌کنند، مصرف لبنیات ممنوع است ولی حذف این فرآورده‌ها در عوض این که مفید باشد، بیشتر زیان‌آور است و نتیجه عکس دارد. علاوه بر این، بدن با دریافت کلسیم کافی، چربی‌سوزی بیشتری پیدا کرده و با کمبود کلسیم، بدن چربی بیشتری تولید می‌کند. شواهد حاکی از آن است که مکمل‌های کلسیم هرگز نمی‌تواند اثرات مثبت مواد غذایی حاوی این مواد را به همراه داشته باشد. همچنین سعی کنید همواره از مواد لبنی کم‌چربی استفاده کنید.

 

ورزش، راهکار کمکی

زمانی که ورزش نمی‌کنید و کاملا بی‌تحرک هستید، تمام بار کاهش وزن را بر دوش رژیم غذایی می‌اندازید. از این رو، از خوردن بسیاری از مواد غذایی محروم می‌شوید ولی با داشتن تحرک بیشتر می‌توان در عین تداوم بر کاهش وزن، برخی مواد مورد علاقه‌تان را نیز مصرف کنید.

 

دوی ماراتن یا غذا خوردن؟

اگر در رستوران‌های شلوغ شهر به مشتریان دقت کرده باشید حتما دیده‌اید که عده‌‌ای لقمه‌های غذای خود را یکی پس از دیگری در دهان گذاشته و حتی گاه نیمه جویده، آن را می‌بلعند. غذا خوردن، دوی ماراتن نیست که برنده و بازنده داشته باشد. آهسته غذا خوردن باعث لذت بردن بیشتر از لقمه‌های غذا شده و باعث می‌شود فرمان سیری پیش از پرخوری به مغز رسیده و فرد زودتر دست از غذا خوردن بکشد. همین مساله به ظاهر ساده نقش مؤثری در کاهش وزن دارد.

 

کالری زیاد نوشیدنی‌ها

برخی تصور می‌کنند اگر موقع گرسنگی به جای غذا از مایعات استفاده کنند، می‌توانند مانع افزایش کالری مصرفی بدن شده و به مرور کاهش وزن داشته باشند، در حالی که نوشیدنی‌هایی مانند قهوه، چای، نوشابه و انواع آبمیوه‌های شیرین فقط تشنگی را رفع کرده و نه‌تنها هیچ تأثیری روی گرسنگی ندارند، بلکه به دلیل شیرین بودن، کالری بیشتری جذب بدن می‌کنند. بهتر است مایعاتی از قبیل آب، شیر کم‌چرب، آب سبزیجات و آبمیوه‌های طبیعی را جایگزین مایعات ناسالم کنید. رعایت همین نکات ساده براحتی می‌تواند به شما در رسیدن به وزن ایده‌آل کمک کند، گرچه توصیه همیشگی «سیب» مراجعه به متخصص تغذیه است.

جام جم

دندان‌ها مرواریدهای سفیدی است که گرچه می‌توانند زیبایی را برای انسان به ارمغان بیاورند ولی در طول زندگی ناملایمات زیادی می‌بینند. بی‌توجهی به بهداشت و استفاده نادرست، دندان‌ها را در معرض خطر پوسیدگی قرار می‌دهد. سیگارکشیدن و خردکردن برخی مواد غذایی با دندان از جمله عواملی است که سلامت آنها را تهدید می‌کند. علاوه بر این موارد، برخی مواد غذایی نیز تأثیر منفی روی دندان‌ها بر جا می‌گذارد. همچنین علاوه بر مسواک‌زدن، نخ دندان نیز باید استفاده شود و سالی دو بار برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کرد، اما در واقع این کارها کفایت نمی‌کند و باید بیش از اینها مراقبت دندان‌ها بود.

مسواک بعد از غذا ممنوع

همواره شنیده‌اید متخصصان دهان و دندان توصیه می‌کنند روزانه سه بار و پس از هر وعده غذایی دندان‌های خود را مسواک بزنید، اما این کار نباید بلافاصله پس از صرف غذا صورت گیرد، زیرا اسیدی‌شدن محیط دهان پس از خوردن غذا، مینای دندان را نرم کرده و ممکن است باعث ساییده شدن و از بین رفتن آن شود. پزشکان هشدار می‌دهند بهترین زمان برای مسواک‌زدن دندان‌ها، 30 تا 60 دقیقه پس از صرف غذاست. در این فاصله زمانی، اسیدیته دهان به حالت خنثی درآمده و مینای دندان حفظ می‌شود. همچنین مسواک‌زدن با مسواک خیلی سخت و نیز محکم مسواک‌کردن دندان‌ها می‌تواند نابودی مینا را به همراه داشته باشد. بهتر است از مسواک‌هایی نرم با برس‌های گرد استفاده شود.

نخ دندان

استفاده از نخ دندان برای تمیزی دندان‌ها و زیر لایه لثه باعث سلامت و حفظ بهداشت لثه می‌شود ولی گاه محکم مسواک‌زدن و استفاده نادرست از نخ دندان، التهاب لثه ایجاد می‌کند که در نهایت به پوسیدگی دندان‌ها منجر می‌شود. از سوی دیگر، شما باید بعد از هر بار مصرف مواد غذایی مسواک بزنید، زیرا هر چه تماس دندان با مواد خوراکی بیشتر باشد، احتمال فساد و پوسیدگی بیشتر می‌شود.

 

معاینه فراموش نشود

دندانپزشکان معمولا توصیه می‌کنند افراد هر شش ماه برای معاینه دهان و دندان به متخصص مراجعه کنند ولی بسیاری از مردم به این توصیه‌ها بی‌توجه هستند. همین مسأله به مرور زمان باعث ایجاد پلاک و جرم روی دندان‌ها می‌شود که در نهایت، پلاک عمیقی به وجود می‌آید. تشکیل جرم روی دندان پس از مدتی ساختارهای حمایتی دندان مانند استخوان‌های این ناحیه را سست کرده و موجب پوسیدگی می‌شود.

 

دندان ابزار نیست

برخی تصور می‌کنند فقط مواد شیرین عامل خرابی دندان‌ها است غافل از این که برخی مواد مصرفی هم که بافت سفتی دارد می‌تواند مخرب باشد. به عنوان مثال یخ به دلیل سختی بافتی که دارد، ممکن است باعث دندان درد، ترک خوردن یا حتی شکستن دندان‌ها شود. تکه‌کردن آبنبات و یخ، بازکردن در بطری یا گره طناب، باز کردن کیسه‌های پلاستیکی یا کاغذی با دندان و هزاران کار عجیب و غریبی که گاه افراد با دندان‌های خود انجام می‌دهند، از جمله مواردی است که بی‌احتیاطی در این زمینه می‌تواند تبعات بدی برای دندان‌های شما همراه داشته باشد. برخی کودکان عادت دارند هنگام درس‌خواندن و برای تمرکز بیشتر، سر مداد و خودکار خود را بجوند. فشاری که هنگام این کار به دندان‌ها وارد می‌شود، آسیب‌های بدی به همراه خواهد داشت.

 

ورزشکاران مراقب باشند

ورزش‌هایی از قبیل فوتبال، بسکتبال، کشتی، بوکس، دوچرخه‌سواری و انواع دیگری از رشته‌های ورزشی ممکن است به دلیل خطراتی که برای ورزشکار به همراه دارد، باعث آسیب به دندان‌ها و شکستگی آنها شود. متخصصان توصیه می‌کنند بهتر است این افراد هنگام ورزش از محافظ دندان و لثه استفاده کنند تا کمترین آسیب ممکن به دندان‌ها وارد شود.

 

دندان قروچه

برخی افراد عادت دارند هنگام خستگی یا در شرایط پراسترس یا حتی خواب، دندان‌هایشان را روی هم فشار دهند که به آن دندان قروچه اطلاق می‌شود. این کار معمولا باعث از بین رفتن سطح بالایی مینای دندان، شکستگی و پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.

 

بهداشت دندان سن و سال نمی‌شناسد

هیچ وقت برای حفظ سلامت دندان‌ها دیر نیست و از دوره نوزادی تا مرگ باید این روند را ادامه داد. والدین نباید اجازه دهند نوزادان در حالی که شیشه شیر داخل دهانشان است، بخوابند زیرا باقی ماندن شیر یا حتی آب میوه داخل دهان در طول شب دندان‌ها را در معرض پوسیدگی قرار می‌دهد. بهترین راه، دور نگهداشتن شیشه شیر از دسترس کودکان هنگام خواب است.

 

سیگار کشیدن ممنوع

سیگار کشیدن به اندازه سایر فرآورده‌های تنباکو، دندان‌ها را زرد کرده و باعث بروز برخی بیماری‌های لثه می‌شود. تنباکو همچنین خطر ابتلا به سرطان دهان، لب و زبان را افزایش می‌دهد.

 

مواد خوراکی، عامل خرابی دندان

مواد غذایی را شاید بتوان یکی از شایع‌ترین دلایل خرابی و پوسیدگی دندان‌ها برشمرد. نوشابه‌های گازدار و نوشیدنی‌های ورزشی حاوی مقادیر بالایی مواد قندی یا مواد اسیدی است. آبمیوه نیز به دلیل دارا بودن مقادیر زیادی قند می‌تواند باعث پوسیدگی دندان‌ها شود، ولی نسبت به نوشیدنی‌های گازدار گزینه مناسب‌تری است.

معمولا زمانی که سطح دندان‌ها رنگی می‌شود، به دلیل جذب بیشتر باکتری‌ها، احتمال پوسیدگی را افزایش می‌دهد. به همین دلیل مصرف زیاد چای و قهوه که جزو مایعات رنگی است، به مرور باعث زردشدن دندان‌ها و فساد آنها می‌شود. همچنین مواد غذایی سرد و گرم، دردهای دندانی ناگهانی ایجاد می‌کند.

تمام مواد خوراکی شیرین خطر پوسیدگی را افزایش می‌دهد؛ به عنوان مثال، پاستیل به دلیل شیرین و نرم بودن به دندان چسبیده و باعث ترشح اسیدهایی می‌شود که در تماس مستقیم با مینای دندان قرار می‌گیرد. همچنین مواد غذایی نشاسته‌ای مانند سیب‌زمینی سرخ کرده زمانی که روی دندان باقی می‌ماند، باکتری‌هایی تولید می‌کند که پس از حدود 20 دقیقه موجب پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.

مواد اسیدی و قندی موجود در مواد غذایی مختلف عامل پوسیدگی دندان‌ها محسوب می‌شود. مواد قندی بویژه ساکاروز منبع تغذیه میلیون‌ها باکتری داخل دهان است. باکتری‌ها باعث ایجاد پلاک‌های دندانی بوده و اسید لاکتیک تولید می‌کند که به مرور موجب پوسیدگی دندان‌ها می‌شود. ساکاروز بدترین نوع مواد قندی است که بسختی به دندان چسبیده و حتی موقع مسواک‌زدن نیز خیلی دشوار از دندان جدا می‌شود.

اسید نیز به طور طبیعی در بسیاری از مواد غذایی مانند میوه‌ها تولید می‌شود. مواد اسیدی بدون نیاز به باکتری‌ها نیز می‌تواند پوسیدگی دندان را به دنبال داشته باشد. معمولا بسیاری از اسیدهای تولید شده را با نوشیدن آب می‌توان خنثی کرد و از بین برد. بنابراین مسواک‌زدن بلافاصله پس از صرف غذا، به دلیل تولید اسید در داخل دهان می‌تواند خطر نابودی مینای دندان و پوسیدگی آنها را افزایش دهد. به دلیل وجود فرورفتگی‌های زیاد روی دندان ها، مسواک‌زدن آن را نرم کرده و نسبت به اسید تحریک‌پذیر می‌کند. علاوه بر مواد قندی و اسیدی، باقی‌ماندن اضافه مواد غذایی به مدت طولانی در میان دندان نیز از جمله عوامل مخرب به شمار می‌رود. هر چه باکتری‌ها زمان بیشتری برای تولید اسید داشته باشند، آسیب‌های جدی‌تری به دندان وارد می‌کنند.

 

با احتیاط غذا بخورید

برخی مواد خوراکی آسیب‌های جدی به دندان‌ها وارد می‌کند که آگاهی از این موضوع می‌تواند خطر ابتلا به پوسیدگی‌های دندان را کاهش دهد.

- سیب به عنوان یک میوه مفید و پرطرفدار، اسید بسیار بالایی دارد. مصرف روزانه یک سیب شما را از پزشک بی نیاز می‌کند، ولی بهتر است بعد از مصرف سیب دهان را با آب شست‌وشو دهید.

- آبنبات‌های سفت و محکم معمولا حاوی مقادیر بالایی مواد قندی بوده و افراد برای آب شدن آن اغلب آن را می‌جوند که باعث آسیب به دندان می‌شود.

- انواع ترشی به دلیل سرکه فراوانی که در تهیه آن به کار می‌رود، بشدت اسیدی بوده و به دندان‌ها آسیب زیادی وارد می‌کند.

- نان سفید، مواد قندی فراوان و بشدت حالت چسبندگی دارد. ذرت بوداده نیز مشخصاتی مشابه نان سفید دارد و در اثر چسبندگی به دندان‌ها می‌تواند باعث پوسیدگی آنها شود. ژله و کره بادام‌زمینی نه تنها باعث تغذیه باکتری‌ها می‌شود، بلکه چسبندگی به سطح دندان‌ها را نیز تسهیل می‌کند. علاوه بر این، گوشت و مواد پروتئینی نیز حاوی مقادیری مواد قندی بوده و باقی‌ماندن گوشت میان دندان‌ها، پوسیدگی را به همراه دارد. رعایت این امور سودبخش می‌تواند به بهداشت دندان‌ها کمک کرده و سهم زیادی در سلامت دهان و دندان ایفا ‌کند.

جام جم

آنچه باید درباره سینه‌پهلو بدانید

اگر حواسمان نباشد با سرد شدن هوا ممکن است در یک چشم به هم زدن سینه پهلو شویم. سینه‌پهلو یا ذات الریه بیماری‌ای است که قدمت شناخت آن به ۴۷۰ سال پیش از میلاد برمی‌گردد. با این حال، هنوز درمانی قطعی برای این بیماری وجود ندارد و هر سال چهار تا پنج میلیون کودک زیر پنج سال در دنیا بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. ایران هم از این آمار مستثنا نیست. درباره دلیل شیوع این بیماری در فصل سرد سال و را‌ه‌های پیشگیری از آن با دکتر سهیلا خلیل‌زاده، فوق‌تخصص ریه کودکان، رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های تنفسی کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت‌وگو کرده‌ایم.

از کجا باید متوجه شویم سرما خورده‌ایم یا سینه‌پهلو کرده‌ایم؟

در بیشتر موارد یک سینه‌پهلو یا عفونت ریه با یک سرماخوردگی شروع می‌شود، حتی بعضی‌ به‌دلیل این‌که به سرماخوردگی‌های مقطعی و سرفه‌های طولانی‌مدت عادت کرده‌اند، از ابتلایشان به سینه‌پهلو خبر ندارند و فکر می‌کنند سرفه جزئی از زندگی‌شان است، اما سرفه علامت یک بیماری تنفسی است. تکرار تنفس در کودکان و درد قفسه‌سینه یا سرفه‌های خلط‌دار در بزرگسالان از عواملی است که می‌تواند نشان‌دهنده یک بیماری تنفسی باشد که باید جدی گرفته شود. معمولا باید با استفاده از روش‌های تشخیصی مانند رادیولوژی دلیل اصلی این مشکل مشخص شود. بیماران باید زیر نظر پزشک، درمانشان را هفت تا ده روز ادامه دهند. بعضی اوقات بیماران از پزشکی به پزشک دیگر مراجعه می‌کنند و درمان‌های متفاوتی می‌گیرند. این کار باعث می‌شود سرا‌‌‌نجام میکروب به آنتی‌بیوتیک‌های مختلف مقاوم ‌شود. بنابراین تا حدی خود بیماران در طولانی و دشوار شدن درمان مقصرند.

بعضی از بیماران چند روز پس از درمان دوباره با علائم شدیدتری به بیمارستان برمی‌گردند، چرا سینه‌پهلو به طور قطعی درمان نمی‌شود؟

اگر بتوانیم میکروب را از مجاری تنفسی جدا و آنتی‌بیوتیک مناسب را تجویز کنیم، این بیماری درمان‌پذیر است؛ اما در بعضی موارد ممکن است درمان درست نباشد یا بدن بیمار به درمان خوب جواب ندهد. این‎ افراد یا میکروب‌هایی مقاوم دارند و آنتی‌بیوتیک‌های معمولی روی آنها اثر نمی‌کند یا در کل ممکن است ویروسی باشد که داروی مناسبی برای آن وجود ندارد. بنابراین اگر طول درمان را براساس نوع میکروب جلو ببریم یا ببینیم بیمار به چه نوع آنتی‌بیوتیکی حساس است، معمولا از این راه به درمان کامل دست می‌یابیم. طول درمان هفت تا ده روز است. بیشتر بیماران به پزشک مراجعه و آنتی‌بیوتیک دریافت می‌کنند، اما بعد از دو، سه روز که علائم بیماری بهتر می‌شود، خودسرانه دارو را قطع می‌کنند، بنابراین درمان ناقص می‌ماند. درمان این افراد خیلی طول می‌کشد و دچار عوارض ناشی از ذات‌الریه می‌شوند.

بجز قطع کردن خودسرانه دارو و درمان نادرست، گاهی افرادی به این بیماری مبتلا می‌شوند که مشکلات زمینه‌ای دارند. برای مثال کسی که مشکل گوارشی دارد، به طور مرتب ترشحات معده‌اش وارد ریه می‌شود و به ذات‌الریه ناشی از آن مبتلا می‌شود.

علائم سینه پهلو چیست؟

علائم این بیماری می‌تواند به صورت حاد یا خفیف باشد. علائم حاد در بیشتر اوقات در بچه‌ها یا افراد بالای ۶۵ سال دیده می‌شود. تب و لرز، افزایش تعداد تنفس و گاهی درد شکم، بویژه در کودکان از جمله علائم این بیماری است. این‌که بتوانیم نوع میکروبی که مجاری تحتانی تنفسی را درگیر کرده تشخیص دهیم و آن را از این مجاری جدا کنیم، بهترین نوع روند درمان است. البته افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند مشکلات قلبی و عروقی، مشکلات گوارشی یا حتی سرطان دارند به دلیل این‌که سیستم دفاعی بدنشان ضعیف است، بیشتر در معرض ابتلا هستند. حتی برخی اوقات این افراد بر اثر سینه‌پهلو فوت می‌کنند.

ممکن است میکروبی وجود داشته باشد که تشخیص آن مشکل باشد؟

صد درصد. شایع‌ترین دلیل ذات‌الریه عامل ویروسی است که ممکن است خفیف و علائمش مانند سرماخوردگی معمولی باشد و با یک آنتی‌بیوتیک هم درمان شود، اما وقتی عامل آن باکتری است، علائم بیشتر می‌شود. البته معمولا درمان می‌شود، ‌اما گاهی اوقات به درمان جواب نمی‌دهد. این نوع موارد بیشتر در افرادی دیده می‌شود که بیماری‌های زمینه‌ای دارند یا بعضی بیماران که نوعی بیماری مادرزادی در ریه دارند. همچنین افرادی که سیگار می‌کشند یا در هوای آلوده تنفس می‌کنند، مستعد ابتلا به ذات‌الریه با شدت بیشتر هستند. براساس آمار، احتمال ابتلا به ذات‌الریه ناشی از هوای آلوده در افراد بالای ۶۵ سال دو برابر بیشتر از افراد معمولی است.

واکسن آنفلوآنزا تا چه حد در پیشگیری از سینه‌پهلو تاثیر دارد؟

واکسن آنفلوآنزا می‌تواند ۶۰ تا ۷۰ درصد جلوی شیوع بیماری‌های تنفسی مانند ذات‌الریه را بگیرد. البته امسال تعداد کمی از این واکسن‌ها وارد کشور شده است. بیشتر بیماران که دچار آسم یا حساسیت‌های شدید هستند، در معرض ابتلا به ذات‌الریه از نوع شدید هستند که حتما باید این واکسن را بزنند، اما متاسفانه این واکسن به تعداد محدود وارد کشور می‌شود.

چه کسانی و چه زمانی باید واکسن بزنند؟

این واکسن‌ها باید هر سال اواخر شهریور یا اوایل پاییز تزریق شود، اما اکنون با این‌که در ماه آخر پاییز هستیم، هنوز بسیاری واکسن آنفلوآنزا به دستشان نرسیده است. از سوی دیگر، بعضی از پزشکان اطلاع ندارند که این واکسن‌ها باید به چه افرادی تزریق شود و حتی در بعضی موارد دیر تزریق می‌شود. این واکسن برای بچه‌ها و افراد بالای ۶۵ سال، همچنین کسانی که بیماری زمینه‌ای یا سیستم دفاعی ضعیف دارند، ضروری است.

آیا داروهای خواب‌آور، خطر ابتلا به ذات‌الریه را افزایش می‌دهد؟

داروهای خواب‌آور یا داروهایی مانند آنتی‌هیستامین ممکن است با غلیظ‌تر کردن ترشحات و اختلال در خروج‌ آنها، باعث ایجاد عفونت اضافه شود. به همین دلیل این داروها تاثیری در درمان ذات‌الریه ندارند و تنها با تشدید این ترشحات به افزایش آن کمک می‌کنند. با این حساب، توصیه نمی‌شود این بیماران داروهای خواب‌آور مصرف کنند.

آیا عفونت‌ ناشی از ذات‌الریه می‌تواند باعث روماتیسم قلبی شود؟

این بیماری می‌تواند عفونت‌های مجاوره‌ای داشته باشد، ولی این‌که باعث رماتیسم قلبی شود، درست نیست. اگر درمان ذات‌الریه ناقص باشد می‌تواند باعث گسترش عفونت به قسمت‌های مختلف بدن شده و زمینه‌ساز بیماری‌های دیگر شود. برای مثال باعث ایجاد آبسه ریوی یا وارد شدن عفونت به خون شود، اما اگر درمان قطعی انجام شود زمینه‌ساز بیماری دیگری نخواهد بود.

این بیماری هر ساله، چه میزان قربانی می‌گیرد؟

سالانه چهار تا پنج میلیون کودک زیر پنج سال در دنیا بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. یکی از دلایلی که باعث مرگ کودکان زیر پنج سال می‌شود، واکسیناسیون نامناسب است. معمولا پژوهش‌های مربوط به شیوع ذات‌الریه یا مرگ ناشی از آن در کشور ما به صورت مقطعی است و تاکنون آمار دقیق از میزان فوتی‌ها بر اثر این بیماری ارائه نشده است.

جام جم

نگاهی به برخی‌ سنت‌های شب یلدا در نقاط مختلف ایران

در بسیاری از نقاط ایران در شب یلدا همچون دیگر مراسم ملی و مذهبی برای نو عروس‌ها هدیه می‌فرستند، اما این سنت در میان شمالی‌ها، آذربایجانی‌ها و قزوینی‌ها بسیار پررنگ‌تر است. این هدایا بیشتر در خونچه‌هایی تزئین‌شده به خانه تازه عروس فرستاده می‌شود. آذربایجانی‌ها در میان هدایای خود حتما هندوانه‌ای تزئین‌شده با شال قرمزی به دورش می‌گذارند، در حالی که مردم خطه شمال رسم دارند یک ماهی سفید بزرگ با تزئین سبزیجات را همراه هدایا بفرستند. چرا که معتقدند باعث خیر و برکت و فراوانی روزی زوج جدید و همچنین سلامت و باروری نوعروس می‌شود.

قزوینی‌ها به این هدیه «خونچه چله» می‌گویند و آن را از سوی داماد به عنوان هدیه زمستانی برای عروس می‌فرستند. قزوینی‌ها با خونچه چله عروس، پارچه، جواهر، کله قند و هفت نوع میوه می‌فرستند.

شب چراغانی خراسانی‌ها

جالب است بدانید در خراسان از گذشته‌های دور تاکنون هرگز به این جشن ، جشن یلدا گفته نمی‌شود، بلکه خراسانی‌ها همواره این جشن را به نام‌های «شبچله» یا «چله‌نشینی» می‌خوانند. مهم‌ترین مراسم خراسانی‌ها در شبچله، «شب چراغ» یا «شب چراغانی» است. این است که در گذشته دیدو بازدید زیاد بود. مردم در نبود برق برای رفتن به خانه اقوام فانوس به دست می‌گرفتند و همه جا از زیادی چراغ ها ، روشن می شد و در واقع به سبب تردد زیاد مردم چراغ ‌به‌دست در شب یلدا، به شب‌ چراغ معروف  شده است.

 

فال‌ سوزن همدانی‌ها

همدانی‌ها در شب یلدا فالی به نام «فال سوزن» می‌گیرند همه دور تا دور اتاق می‌نشینند و پیرزنی به طور پیاپی شعر می‌خواند. در کنار پیرزن، دختر بچه‌ای پارچه‌ای قیچی نخورده و آب نخورده به دست می‌گیرد و با هر بار شعرخوانی به‌آن سوزنی می‌زند. مهمانان بر اساس ترتیب نشستن هر شعر را فال خود می‌گیرند و تعبیر می‌کنند.

 

طبق خوراکی برای نوعروسان

در گیلان رسم است در شب یلدا خوردنی‌ای به نام «آوکونوس» را در کنار دیگر خوراکی‌های این شب بگذارند. مراحل تهیه آوکونوس از اوایل فصل پاییز در خانه هر گیلانی آغاز می‌شود. به این ترتیب که ازگیل خام را در خمره‌ای ریخته، رویش را پر از آب کرده و کمی نمک نیز به آن می‌افزایند. سپس در خمره را محکم بسته و آن را در داخل اتاقی گرم قرار می‌دهند. ازگیل‌های سفت و خام تا شب یلدا پخته، آبدار و خوشمزه می‌شود. گیلانی‌ها معمولا آوکونوس را با گلپر و نمک می‌خورند. خانواده‌هایی که در همان سال پسرشان را داماد یا نامزد کرده‌اند، در طبقی که برای خانواده نوعروس می‌فرستند، آوکونوس را نیز می‌گذارند.

 

شب انتظار قارون

کرمانی‌ها در شب یلدا علاوه بر مراسمی که در سایر نقاط ایران برگزار می‌شود، رسم جالب و متفاوتی دارند. کرمانی‌ها در طول شب یلدا تا سحرگاه به انتظار قارون افسانه‌ای می‌نشینند. قارون در افسانه‌ها پیرمرد متمولی است که ثروتش قابل شمارش نیست. در افسانه‌های محلی کرمان این گونه گفته شده که قارون در شب یلدا در لباس مبدل هیزم شکن به خانواده‌های فقیر سر زده و به آنها تکه‌های چوب هدیه می‌دهد. در این افسانه‌ها تکه‌های چوب با طلوع خورشید به طلا تبدیل شده و سبب ثروت و برکت خانواده‌های فقیر می‌شود.

جام جم

نویسنده:جعفر مدرس ملحقی

 

[1] ننویسید!

اگر حرفی برای گفتن ندارید و کار دیگری به جز نوشتن دارید، لطفاً ننویسید.

[2] نخوانید!

لازم نیست هر کتابی را که منتشر می شود بخوانید و هر کتابی را که دوست دارید بخوانید بخوانید و هر مطلبی را که توی روزنامه ها و مجله ها چاپ می شود و دوست دارید بخوانید بخوانید.این گفته ی ابوالفضل بیهقی که « هیچ نبشته ای نیست که به یک بار خواندن نیرزد» مال قبل از اختراع چاپ و اینترنت بود و مال زمانی بود که این همه کتاب به این خوبی و این همه مطالب خواندنی وجود نداشت.فقط کتاب هایی را بخوانید و مطالبی را بخوانید که وسوسه ی خواندنشان دست از سرتان بر نمی دارد و هیچ چاره ای به جز خواندنشان ندارید.

[3] حرف نزنید!

درباره ی داستانی که در دست نوشتن دارید و داستان هایی که قرار است بنویسید و حتی درباره ی داستان هایی که نوشته اید هیچ حرفی نزنید و هیچ توضیحی به احدالناسی ندهید- نه به علاقه مندان و کشته مرده های آثارتان و نه به روزنامه نگاران و نه حتی به نزدیکترین دوستتان.

[4] روده درازی نکنید!

همیشه خواننده ی خودتان را داناتر و باهوش تر از خودتان فرض کنید و خیال نکنید که همه چی را باید برای او توضیح بدهید.به این ترتیب، خواننده هم درگیر ماجرا خواهد شد و آن چه راهم که نگفته اید خواهد شنید.

[5] مبهم ننویسید!

با این که همه چی را نمی گویید و توضیح اضافی نمی دهید، اما هر چه می گویید باید روشن و شفاف و قابل رؤیت باشد و بزند به خال.

[6] حکم صادر نفرمایید!

نه در مورد آدم هایی که در نوشته ی شما حضور دارند و نه در مورد ماجرایی که پیش می برید هیچ قضاوتی نکنید.کار شما نشان دادن است، نه حکم صادر فرمودن و راهنمایی و هدایت خواننده.

[7] حدیث نفس موقوف!

از خودتان بیایید بیرون و همیشه گم باشید تا آزاد و رها باشید، تا بتوانید از قالب این آدم به قالب آن آدم بروید و آدم ها و ماجراها را به آن صورتی هم که دیگران می بینند ببینید، نه فقط به همان صورتی که خودتان می بینید.

[8] ذوق نکنید لطفا!

نه وقتی که می نویسید و رسیده اید به آخر یک فصل و نه وقتی که چاپ می کنید و نه وقتی که منتقدین گرامی برایتان هورا می کشند و نه وقتی که هر جایزه ی کوچک یا بزرگی می گیرید، لطفاً ذوق نکنید و اصلاً فکر نکنید که اتفاق مهمی افتاده است.

[9] گوش کنید!

اما این به آن معنی نیست که به هیچ حرفی گوش نکنید.درست بر عکس .به همه ی حرفها و توصیه ها و نقد ها و همه ی به به و چه چه ها و همه ی طعنه ها و بدگویی ها به دقت گوش بدهید و به همه ی آنها فکر کنید، شاید به درد بخورد و جرقه ای توی ذهنتان بزنند و پی به نکته ای ببرید که قبلاً نمی دانستید، اما هیچ توصیه ای را و هیچ حرفی را از جانب هیچ مقامی و هیچ استادی و هیچ منتقد عالم دهر و دانشمندی و هیچ دوست نزدیک و دوری و هیچ عزیز دلی و هیچ مادر دلسوز و مهربانی بدون چون و چرا و دربست نپذیرید.یک گوش برای شنیدن است و یک گوش برای نشنیدن و بیرون راندن شنیده ها.

[10] عجله نکنید لطفاً!

شاید لازم باشد که یک نوشته را هزار بار از اول بنویسید و شاید لازم باشد نوشته ای را که هزار بار از اول تا آخر نوشته اید هرگز چاپ نکنید و بریزید توی سطل آشغال.

[11] کلک نزنید!

نه به خود و نه به خواننده هرگز دروغ نگویید.کلک توی این کار هرگز جواب نمی دهد.پیش از همه کس، با خودتان روراست باشید.اگر با خودتان روراست باشید و خیالات برتان نداشته باشد، خودتان بهتر از هر کس دیگری می دانید که کجای کارید و اصلاً نویسنده هستید یا نه و حرفی برای گفتن دارید یا ندارید و آن حرفی که برای گفتن دارید به گفتنش می ارزد یا نه و آن داستانی که دارید تعریف می کنید به تعریف کردنش می ارزد یا نه.

اگر حرفی برای گفتن ندارید و داستانی برای تعریف کردن ندارید، لطفاً ننویسید و چاپ نکنید و اگر دست خودتان نیست و عشق چاپ دست از سرتان بر نمی دارد و تا وقتی که زنده اید دلتان می خواهد حرفهایی بزنید که به گفتنشان نمی ارزد و داستان هایی بنویسید که به تعریف کردنشان نمی ارزد.لطفاً هر چه زودتر یک فکری به حال خودتان بکنید.یعنی، بدون تعارف، به هر ترتیبی که صلاح می دانید، خودکشی کنید.

[12] هرگز راضی نباشید!

حتی وقتی که در عین روراستی و نه با تعریف های دیگران و هوراهایی که دوست و دشمن برای شما کشیده اند نتیجه ی کار مطلق میل شماست و همان چیزی از آب در آمده است که قرار بوده است از آب در بیاید، خیال نکنید که شاخ غول را شکسته اید: هرگز راضی نباشید و همیشه با خودتان فکر کنید که با صبر و حوصله ی بیشتر و بازنویسی های بیشتر می شد به نتیجه های بهتری رسید و همیشه فکر کنید حیف که چاپ شد.چاپ بدترین اتفاقی ست که برای هر نویسنده ای می افتد.

منبع:نشریه خردنامه همشهری(کتاب)، شماره 74

روش های محافظت از تلفن‌همراه در برابر سرقت

تلفن‌های همراه هوشمند علاوه بر برخورداری از امکانات متنوع و کاربردهای متفاوت، منبعی برای ذخیره‌سازی بسیاری از اطلاعات خصوصی و محرمانه کاربران به‌شمار می‌رود. این اطلاعات خصوصی موجب می‌شود کاربران بیش از پیش از تلفن‌های همراه خود محافظت‌ کنند. یکی از مواردی که کاربران تلفن‌های همراه را تهدید می‌کند، سرقت است.

بازار تلفن‌همراه در ایران بسیار داغ است و مدل‌های مختلف تلفن‌های همراه با قیمت‌های میلیونی نظر کاربران بسیاری را نسبت به خرید این دستگاه‌ها به خود جلب می‌کند. قیمت بالای این دستگاه‌ها و اندازه کوچک آنها همچون آهن‌ربایی قدرتمند سارقان را به خود جذب می‌کند و کاربران در این شرایط ‌باید با رعایت نکات امنیتی، مانع از سرقت آنها شوند.

 

نکته اول: قاب‌های ساده

شاید به نظر خیلی از کاربران، قاب‌های ارائه شده برای تلفن‌های همراه فقط برای حفاظت آنها در برابر ضربه، آب و دیگر صدمات احتمالی کاربرد داشته باشد، اما اگر کمی پلیسی به این قاب‌ها نگاه کنید متوجه خواهید شد که قاب‌ها می‌توانند مزیت دیگری نیز داشته باشند که آن مزیت کاهش احتمال سرقت تلفن‌همراه است!

آیا می‌دانید لوگوی تلفن‌همراه شما براحتی می‌تواند حدود قیمت آن را برای سارق مشخص کند و آنها را به سمت شما بکشاند؟ در این میان محصولات اپل از محبوبیت بیشتری برخوردارند؛ زیرا از دیگر تلفن‌های همراه گرانقیمت‌تر بوده و جزو تلفن‌های لوکس به‌شمار می‌رود. یک قاب ساده می‌تواند با پنهان‌کردن لوگوی تلفن‌همراه شما تا حد زیادی احتمال به سرقت رفتن آن را کاهش دهد و علاوه بر این همان‌طور که اشاره کردیم از تلفن‌همراه شما در برابر صدمات فیزیکی احتمالی نیز جلوگیری کند.

توجه داشته باشید گاهی برعکس می‌شود؛ یعنی ممکن است تلفن‌همراه شما چندان گرانقیمت نباشد، اما یک قاب بسیار شیک با طرح خاص و خیره‌کننده، موجب شود سارقان مجذوب تلفن‌همراه شما شوند و به این ترتیب احتمال سرقت دستگاه شما افزایش یابد.

 

نکته دوم: قفل‌های انگشتی

بهترین روش برای پیشگیری از سرقت تلفن‌همراه، مخفی‌کردن آن است. در اتوبوس، مترو، مراکز شلوغ شهری و... اگر بتوانید تلفن‌همراه خود را از دید افراد مختلف پنهان کنید، احتمال سرقت آن بیش از پیش کاهش می‌یابد با این حال مزیت تلفن‌های همراه، همراه بودن و در دسترس بودن آنها در مکان‌های مختلف است و این مزیت موجب می‌شود از دسترس خارج‌کردن آن در مکان‌های عمومی دشوار باشد. پس براحتی نمی‌توان تلفن‌همراه را پنهان کرد و از آن استفاده نکرد. در چنین شرایطی ‌باید به قول قدیمی‌ترها اموالتان را سفت بچسبید! پیشنهاد می‌کنیم هنگامی که تلفن‌همراه خود را برای مشاهده فیلم، اجرای بازی یا وبگردی مورد استفاده قرار می‌دهید، هر دو دست خود را در دو طرف آن قرار داده و انگشتانتان را از زیر به یکدیگر قفل کنید. بخصوص هنگامی که تلفن‌هایی با ابعاد بزرگ را مورد استفاده قرار می‌دهید) انگشت شست خود را نیز روی صفحه‌نمایش قرار داده و به این ترتیب از انگشتان خود یک قفل و حفاظ دور تا دور تلفن‌همراهتان تشکیل دهید. شاید در ابتدای استفاده از این روش فکر کنید خیلی محکم تلفنتان را در دست گرفته‌اید و ممکن است این کار شما برای مردم کمی عجیب باشد اما فراموش نکنید که در صورت به سرقت رفتن تلفن‌همراه شما فقط شما هستید که ضرر می‌کنید نه مردم! پس به فکر اموالتان باشید!

 

نکته سوم: دسترسی دشوار حتی برای خودتان

قرار دادن تلفن‌همراه در جیب‌های کناری شلوار به کاربران توصیه نمی‌شود، اما گاهی اوقات کاربران نمی‌توانند نکات امنیتی برای حفاظت از تلفن‌همراه را رعایت کنند. به این دسته از کاربران بناچار باید توصیه کنیم تلفن‌همراه خود را در جیب‌هایی که دسترسی به آنها سخت‌تر است مانند جیب‌های کناری شلوار، جیب‌های داخلی پالتو قرار دهند. هرچه دسترسی به تلفن‌همراه شما برای خارج‌کردن آن دشوارتر باشد کار سارقان نیز سخت‌تر خواهد شد. پس ضمن رعایت مسائل ایمنی (جلوگیری از آسیب‌دیدن گوشی در جیب و...) سعی کنید تلفن‌همراه را در جایی قرار دهید که دسترسی به آن حتی برای خودتان نیز دشوار باشد.

جیب‌های داخلی کیف‌ که با زیپ محافظت می‌شود نیز جزو مکان‌های مناسب برای قرار دادن تلفن‌همراه و محافظت از سرقت به‌شمار می‌رود.

 

نکته چهارم: همیشه احتیاط کنید

مشاهده شده است که بسیاری از کاربران تلفن‌های همراه، بخصوص آقایان، پس از صحبت با تلفن‌همراه هنگام رانندگی، آن را روی صندلی شاگرد قرار می‌دهند! شاید در این شرایط تلفن‌همراه مدام جلوی چشم شماست و می‌توانید در صورت نیاز براحتی آن را بردارید، اما آیا می‌دانید سارقان براحتی می‌توانند بدون کمترین دردسر، پشت چراغ قرمزها و مکان‌هایی که شما توقف کرده‌اید، تلفن‌همراهتان را سرقت کنند؟

از دیگر مواردی که ‌باید به آن توجه داشت مکالمه با تلفن‌همراه در مکان‌های بسیار خلوت یا کوچه‌های باریک است. احتمال سرقت در چنین مکان‌هایی زیاد است؛ پس سعی کنید دست‌کم در این مکان‌ها خودتان را به دردسر نیندازید!

گوش دادن به موزیک بسیار لذت‌بخش است، اما هنگامی که موزیک را با صدای بلند گوش می‌دهید قادر به شنیدن صدای اطراف خود نخواهید بود و در این شرایط باتوجه به کاهش هوشیاری شما نسبت به اتفاقات پیرامونتان، کار سارقان آسان خواهد شد و براحتی می‌توانند بدون آن‌که متوجه بشوید، تلفن‌همراه شما را سرقت کنند.

اقدامات اورژانسی پس از سرقت تلفن‌همراه

همان‌طور که گفتیم رعایت نکات امنیتی می‌تواند تا حد زیادی احتمال سرقت تلفن‌های همراه را کاهش دهد، اما نمی‌توان به‌طور صددرصد این احتمال را به صفر رساند. پس ممکن است این اتفاق ناخوشایند برای برخی کاربران پیش‌آید و تلفن‌همراهشان سرقت شود. در چنین شرایطی پیش از استفاده از نرم‌افزارها و خدمات ردیابی تلفن ‌باید اقداماتی را انجام دهید که عبارت است از:

‌ـ‌ اعلام سریع سرقت به اپراتوری که از آن خدمات دریافت می‌کنید. با انجام این کار شماره شما از سوی اپراتور مسدود می‌شود و امکان برقراری تماس توسط سیمکارت شما از بین می‌رود. در این صورت شما مجبور به پرداخت هزینه‌ تماس‌های برقرار شده توسط سارق نخواهید بود و براحتی می‌توانید با تهیه یک سیمکارت جدید از شماره خودتان روی یک تلفن‌همراه دیگر استفاده کنید.

‌ـ‌ اگر نرم‌افزارهای ردیابی تلفن‌همراه را روی دستگاه خود نصب کرده‌اید، نسبت به فعال‌سازی و ردیابی آن اقدام کنید. ممکن است تلفن‌همراه شما به یک شبکه بی‌سیم متصل باشد و بتوانید براحتی با استفاده از نرم‌افزار مربوطه مکان آن را شناسایی کنید.

‌ـ‌ سرقت را به پلیس نیز اطلاع دهید. شایان ذکر است که درگیر نشدن فیزیکی با سارق از مهم‌ترین نکاتی است که باید آن را در نظر داشته باشید.

جام جم

خوابیدن در سفر برای بسیاری یک چالش بزرگ است. جدا از افراد معدودی که در هر کجا و با هر شرایطی براحتی به خواب می‌روند، عده زیادی از افراد با عوض‌شدن جای خوابشان دچار دردسر بی‌خوابی می‌شوند که خود سبب ایجاد خستگی، کلافگی و نبود آرامش در طول سفر می‌شود. 

عوامل بسیاری سبب این بی‌خوابی و بدخوابی می‌شود؛ تفاوت زمان در مبدا و مقصد سفر، شرایط آب و هوایی، محل خواب و تغذیه از مهم‌ترین این عوامل به شمار می‌رود. برای آن که بتوانید در طول سفرتان خوابی آرام را تجربه کنید، به این توصیه‌ها عمل کنید:

انتخاب اتاق مناسب:شاید برخی بگویند که یکی از سخت‌ترین کارها در طول سفر انتخاب اتاقی مناسب است، اما اگر در لحظه ورود به هتل یا هر نوع اقامتگاه دیگری، کمی دقت و حوصله به خرج دهید، بسادگی می‌توانید اتاقی آرام و با کم‌ترین تردد و سر و صدا انتخاب کنید. همواره سعی کنید اتاق‌هایی‌ را که در طبقات بالایی هستند ‌ انتخاب کنید. این اتاق‌ها از مراکز تفریحی چون اماکن ورزشی، رستوران‌ها، تالار همایش و مهمانی فاصله دارد و در نتیجه آرام‌تر است‌. همچنین اتاق‌هایی که در انتهای راهروهاست‌ و از راه‌پله‌ها، آسانسورها و اتاق‌های خانه‌داری فاصله دارد، نیز کم‌ترین سروصدا را دارد. مسئولان پذیرش و دربان‌ها که معمولا وظیفه نشان دادن اتاق‌ها را به مهمانان دارند معمولا به همه‌جای هتل اشراف داشته و از وضع تمام اتاق‌ها اطلاع دارند. پس بهتر است مشکل خود را با آنها در میان بگذارید تا بهترین پیشنهاد را در این زمینه به شما ارائه دهند.

آسودگی محل خواب: بالش و سایر لوازم خواب معمولا در بهتر به خواب رفتن افراد تاثیر زیادی دارد. پس اگر با وسیله شخصی سفر می‌کنید و امکان بردن بالشی مناسب با وضع سر و گردن خود را دارید، از بردن سایر وسایل غیرضروری صرف‌نظر کرده و بالش یا پتویی را که به کمک آن سریع‌تر به خواب می‌روید ‌با خود بردارید. در‌غیر‌این‌صورت اگر ‌هنگام خواب با این گونه وسایل دچار مشکل بودید، با بخش خانه‌داری هتل که وظیفه رسیدگی به این گونه امور را دارند، تماس بگیر‌ید و از آنها بخواهید لوازم خوابتان را تغییر دهند.

به حداقل رساندن عوامل مزاحم:اگر در اتاقی که اقامت می‌کنید، ساعت زنگ‌دار یا هر نوع هشداردهنده دیگری وجود دارد، پیش از خواب آن را قطع کنید. در بسیاری از هتل ها، انواع زنگ‌های هشدار از طریق تلفن موجود در اتاق مخابره می‌شود. پس بهتر است تلفن را هم از پریز بکشید. استفاده از کارت «لطفا مزاحم نشوید» و نصب آن بر دستگیره بیرونی در اتاق، به خانه‌دارهایی که صبح زود به قصد تمیز کردن اتاقتان در می‌زنند، به رعایت خلوت شما کمک می‌کند.

تنظیم سیستم تهویه اتاق مطابق با شرایط شخصی، گرفتن دوش آب گرم پیش از خواب، کشیدن پرده‌های تیره پنجره‌ها برای تاریک‌تر شدن، گوش دادن به موسیقی آرام و کشیدن چند نفس عمیق قبل از خواب، همگی به خوابی راحت‌تر و آرام‌تر کمک می‌کند. با همه اینها اگر همچنان از کمترین صداها و ضعیف‌ترین نورهایی که در اطرافتان هست، آزرده می‌شوید، بهتر است از چشم‌بند و کمی پنبه در گوش‌هایتان استفاده کنید تا بتوانید خوابی آسوده را تجربه کرده و خود را برای ادامه سفر آماده کنید.

جام جم

لحظه‌ای آرام و قرار ندارند. اگر قرار باشد پنج دقیقه روی صندلی بنشینند، آن‌قدر روی آن صندلی تکان می‌خورند که خودشان همراه با صندلی و احتمالا چند صندلی دیگر، با سر روی زمین فرود می‌آیند. 

اصولا خطر نمی‌شناسند و برایشان آب و آتش یکی است! این کودکان گاهی با وجود شیطنت‌شان شیرین هستند، اما دچار مشکل بیش‌فعالی بوده و باید درمان شوند. یکی از راهکارهای درمانی، دریافت یکی از عناصر طبیعی دارای آهن است که بتازگی مصرف مکمل‌ یا مواد غذایی حاوی آهن پیشنهاد می‌شود.

برای درمان مشکل کودکان بیش‌فعال، نخستین و مهم‌ترین قدم، مراجعه به روانپزشک کودک و نوجوان است. اما تغذیه مناسب، درمان کمکی است که روند درمان این کودکان را تسهیل می‌کند.

براساس آخرین بررسی‌های پژوهشگران دانشگاه اوما در سوئد که در مجله پزشکی «طب اطفال» به چاپ رسیده است، مصرف مکمل آهن یا مواد غذایی حاوی این عنصر مهم، به کنترل رفتارهای کودکان بیش‌فعال کمک می‌کند. از سوی دیگر دریافت میزان کافی مکمل آهن در دوران بارداری مادر، مانع ابتلای کودک به بیش‌فعالی می‌شود.

 

کنترل وزن با آهن

یکی از مشکلاتی که کودکان متولد شده با وزن کم را تهدید می‌کند؛ ابتلا به بیش‌فعالی است. مصرف مکمل‌ حاوی آهن مانع ابتلای آنها به بیش‌فعالی می‌شود. از سوی دیگر اگر کودکی با مشکل بیش‌فعالی متولد شده باشد، مصرف مکمل آهن می‌تواند نشانه‌های رفتاری او را کنترل کرده و باعث تعدیل رفتارش شود.

پژوهشگران سوئدی دانشگاه اوما، 285 نوزاد را که وزن آنها در بدو تولد نسبت به وزن طبیعی کودکان هنگام تولد از یک تا دو کیلوگرم کمتر بود، انتخاب کردند. سپس نوزادان به مدت شش هفته تا شش ماه با توجه به مشکل وزنی‌شان تحت مراقبت و مصرف مکمل آهن قرار گرفتند. 95 کودک طبیعی نیز به‌ عنوان گروه شاهد انتخاب شدند.

شرایط این کودکان و گروه شاهد در سه سالگی از نظر «ضریب هوشی» و «رفتارهای فردی»و «رفتارهای اجتماعی» مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه پژوهش‌ها نشان داد مصرف مکمل آهن باعث شده تفاوتی از نظر ضریب هوشی و رفتاری این دو گروه مشاهده نشود.

بررسی نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد در 7‌/‌12 درصد کودکانی که با کمبود وزن متولد شده و مکمل آهن مصرف نکرده‌اند، مشکل رفتاری دیده می‌شود. در این آمار نزدیک به 3‌/‌2 درصد این کودکان به‌طور خاص دچار بیش‌فعالی بودند. بنابراین مصرف نکردن مکمل‌های آهن یا مواد غذایی حاوی این عنصر، زمینه‌ساز بروز مشکلات رفتاری بویژه بیش‌فعالی در کودکانی است که با وزن کم متولد می‌شوند.

 

شیر مادر، نخستین منبع دریافت آهن

مصرف مکمل آهن اصلی‌ترین منبع دریافت آهن در کودکان و نوزادان است، اما منبع غذایی دیگری هم حاوی این ترکیب مهم است. این منبع مهم، شیر مادر است. پس از سن شش ماهگی و شروع مصرف غذاهای کمکی در کودکان، مصرف انواع میوه و سبزی تازه مانند اسفناج، عدس، گوشت قرمز و.. می‌تواند پاسخگوی نیاز کودک به آهن باشد. البته این نکته‌ را هم نباید فراموش کنیم که شیر مادر در صورتی می‌تواند نیاز نوزاد به آهن را برآورده کند که مادر به ‌اندازه کافی آهن دریافت کرده و آن را از طریق شیر به کودک منتقل کند.

شایان ذکر است که مصرف مکمل آهن باید تحت‌نظر متخصص اطفال یا تغذیه انجام شود. چرا که مصرف آهن، بیش از میزان موردنیاز، عواقب ناگواری برای کودک در پی دارد. بنابراین والدین مجاز به تجویز آهن برای نوزاد نبوده و فقط باید مقدار مصرف از سوی متخصص تعیین شود. پس از تعیین میزان مصرف نیز، نوزاد باید براساس میزان مشخص شده آهن دریافت کند.

اشاره شد که یکی از منابع مهم دریافت آهن در نوزادان شیر مادر است. بنابراین بدن مادر باید از نظر منابع آهن غنی باشد تا شیر او نیز سرشار از آهن کافی باشد. به ‌همین دلیل در دوران بارداری و شیردهی به نوزاد، مصرف این خوراکی‌ها را در برنامه غذایی‌تان قرار دهید.

1 ـ گوشت قرمز: یکی از مهم‌ترین منابع آهن، گوشت قرمز است. بهترین نوع گوشت قرمز، انواع بدون چربی است. در برنامه غذایی روزانه مادر باید مصرف گوشت قرمز گنجانده شود.

2 ـ حبوبات: منبع دیگر آهن، حبوبات بویژه عدس است، ‌غیر از عدس، دیگر حبوبات هم حاوی آن عنصر مهم است، اما به دلیل نفاخ بودن دیگر حبوبات، بهتر است بیشتر از عدس استفاده کنید. هر صد گرم از این خوراکی حاوی 5‌/‌1 تا 3 میلی‌گرم آهن است.

نکته: همراه با مصرف مواد غذایی حاوی آهن حتما موادغذایی حاوی ویتامین C مصرف کنید. به‌این‌دلیل که مصرف آن باعث کمک به جذب آهن می‌شود. لیموترش و دیگر مرکبات، کلم بروکلی، جعفری، سیب‌زمینی و فلفل‌ها حاوی ویتامین C است، اما بهتر است برای جلوگیری از نفخ مادر و نوزاد، بیشتر از منابع غیرنفاخ مانند جعفری یا مرکبات

استفاده شود.

3ـ شکلات تلخ: یکی دیگر از منابع حاوی آهن، شکلات تلخ یا سیاه است. دلیل آن نیز کاکائوی موجود در این خوراکی است. البته اگر احساس کردید کودکتان با خوردن این نوع شکلات دچار تپش قلب شده است، خوردن آن را متوقف کنید. کافئین موجود در آن ممکن است باعث تپش قلب شود.

4ـ غذاهای دریایی: اغلب غذاهای دریایی، بویژه ماهی حاوی آهن است. هر صد گرم ماهی حاوی نیم یا یک میلی‌گرم آهن است. مصرف ماهی‌هایی که چربی طبیعی دارند، بهتر است. ماهی آزاد، تن و ساردین از این گروه ماهی‌ها هستند.

5 ـ آویشن: این گیاه معطر حاوی آهن است. اضافه کردن این گیاه معطر به غذا، می‌تواند آهن مورد نیاز بدن مادر و کودک را تامین کند. هر ده گرم آن حاوی 12 میلی‌گرم آهن است. اضافه کردن آن به سالاد، ماست، غذا و... از راه‌های مصرف آن است.

6 ـ جعفری: هر صد گرم از این گیاه، حاوی 8‌/‌3 میلی‌گرم آهن است. مصرف آن بسیار راحت است. کافی است به سبزی خوردن، سوپ، سالاد، ماست و... کمی جعفری اضافه کنید. به این ترتیب هم غذا معطر می‌شود و هم این‌که بخشی از آهن مورد نیاز بدن خود و کودکتان را تامین کرده‌اید.

مهتاب خسروشاهی‌/‌ کارشناس علوم و صنایع غذایی

جام جم