تبیان، دستیار زندگی

خوشبختانه امروز با وجود دوربین‌های دیجیتال، این كار راحت‌تر هم شده است.بدون دغدغه زود تمام شدن فیلم، خراب شدن عكس‌ها، مات شدن آنها و...عكس می‌گیریم و آنها را نگه می‌داریم. اما برای این‌كه از عكاسی در سفر و خاطرات پس از آن بیشتر لذت ببریم باید نكاتی را هم مدنظر داشته باشیم.

اگر دوربین ندارید، قبل از این‌كه برای سفر آماده شوید به فكر تهیه دوربینی مناسب باشید؛ دوربینی كه هم از لحاظ كیفیت و هم از لحاظ قیمت، مناسب سفر و نیازهای شما باشد. البته هنگام خرید به لوازم جانبی آن هم توجه كنید. به عنوان نمونه، كیف دوربین وسیله مهمی است كه حتما در طول سفر به آن احتیاج پیدا می‌كنید. دوربین را هیچ وقت بدون كیف حمل نكنید بخصوص در سفر كه احتمال آسیب دیدن آن بیشتر است.البته كیف هم باید متناسب با اندازه و نوع دوربین باشد و به همین دلیل بهتر است هنگام خریدن دوربین، آن را هم تهیه كنید.

باتری دوربین هم از جمله موارد مهمی است كه متاسفانه اغلب فراموش می‌شود. برای همین قبل از سفر به فكر آن باشید و بدانید وقتی برای دوربین باتری جدیدی می‌خرید باید ابتدا آن را به طور كامل شارژ كنید. چون باتری‌های نو شارژ ندارند و گاهی به دلیل ندانستن این موضوع ممكن است با باتری بدون شارژ به سفر برویم و در نتیجه نتوانیم از صحنه‌های جالب و بعضا غیرقابل تكرار مسیر سفر، عكس‌های مناسبی بگیریم.البته نوع باتری هم مهم است. دقت كنید باتری مناسب و با كیفیت بخرید تا هیچ وقت حسرت عكس‌های نگرفته‌تان را نخورید.

اگر شارژر داخل ماشین داشته باشیم احتمال این كه در طول سفر با دوربینی بدون شارژ مواجه شویم به حداقل می‌رسد.همچنین همیشه از شب قبل دوربین را آماده كنید و بگذارید شارژ شود، چون هیچ چیز بدتر از داشتن دوربینی بدون شارژ نیست كه می‌تواند انسان را حسابی كلافه و عصبانی كند. البته همه افراد هم از دوربین‌های دیجیتال استفاده نمی‌كنند، بنابراین اگر شما هم از آن گروه افرادی هستید كه دوربین‌آنالوگ را (دوربین‌هایی كه دارای فیلم هستند) ترجیح می‌دهید، حواستان باشد كه فیلم دوربین به اندازه كافی و مورد نیاز همراهتان باشد، چون امروز با وجود دوربین‌های دیجیتال شاید پیدا كردن فیلم دوربین كار ساده‌ای نباشد.

لازم نیست همه عكس‌ها با كیفیتی فوق‌العاده گرفته شوند.گاهی عكسی معمولی بهتر است، چون كیفیت بالای عكس موجب می‌شود حافظه دوربین به حداقل برسد.

همچنین اگر می‌خواهید عكسی زیبا و دیدنی بگیرید، بدانید عكس در نورهای مورب (هنگام صبح و بعد از ظهر) زیباتر می‌شود.البته برعكس این مطلب هم درست است؛ عكسی كه در ساعات نزدیك ظهر گرفته شود معمولا به دلیل سایه‌های عمودی، كیفیت مناسبی نخواهد داشت.

همچنین اگر كمی حوصله كنید و صبح زود (نیم ساعت قبل از طلوع آفتاب) كنار دریا و دریاچه‌ها عكس بگیرید، عكسی زیبا و دیدنی خواهید داشت؛ اما اگر نمی‌توانید از خواب صبحتان بزنید، نیم ساعت قبل از غروب آفتاب، كنار دریا و دریاچه بروید و عكس بگیرید. مطمئن باشید عكس‌هایی زیبا و منحصربه‌فرد خواهند شد.

همچنین اگر منظره‌ای دیدید كه تصویر كوه یا درختان جنگل در آب منعكس شده است، آن را از دست ندهید.این عكس‌ها بسیار زیبا و بی‌نظیر از آب در می‌آیند.

تعجب نكنید، درست است. بعضی وقت‌ها عكاسی هم می‌تواند سفر من و شما را خراب كند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد كه برخی افراد اینقدر درگیر عكس گرفتن و پیدا كردن منظره‌ای مناسب می‌شوند كه اصل سفر را فراموش می‌كنند. در حقیقت اولویت اول، سفر و لذت بردن از تمامی لحظه‌های آن است، بنابراین اگر همیشه به دنبال موضوعاتی برای عكس گرفتن باشید یا زمان زیادی را برای عكاسی اختصاص دهید، از اصل سفر و مناطق دیدنی، كنار هم بودن و گفتن و شنیدن و شاد بودن غافل می‌شوید. گاهی اوقات بعضی چنان در این كار افراط می‌كنند كه پس از سفر خسته‌تر از قبل به شهر و خانه و زندگی معمول برمی‌گردند.غافل از این‌كه سفر باید فرصتی باشد برای تمدد اعصاب، آرامش و دور شدن از دغدغه‌های زندگی روزمره. پس باز هم بر این نكته تاكید می‌كنیم كه در طول سفر، تعادل را در نظر داشته باشید و مانند همه كارها، عكس هم به اندازه بگیرید، چرا كه عكس هر قدر هم ارزشمند باشد، نمی‌تواند جایگزین لذت لحظات زنده سفر شود.

همچنین گاهی ممكن است منظره‌ای زیبا در جاده توجه شما را به خود جلب كند و بخواهید از آن عكس بگیرید. اما اگر در حال رانندگی هستید، دقت كنید از مسیر غافل نشوید. به آرامی ماشین را در جایی مطمئن و مناسب متوقف كنید و برای عكس گرفتن پیاده شوید. در ضمن حواستان باشد وقتی ماشین را متوقف می‌كنید تمام نكات ایمنی را رعایت كرده باشید. گاهی اینقدر برای عكس گرفتن عجله می‌كنید، كه شاید یادتان برود ترمز دستی را بكشید یا حتی از یاد ببرید كه ماشین را خاموش كنید. همواره بكوشید، آرام و بدون شتاب برای عكس گرفتن اقدام كنید.

اگر به موزه‌ها و مناطق باستانی سفر می‌كنید و دوست دارید از چنین مكان‌هایی هم عكس‌هایی داشته باشید، به قوانین احترام بگذارید. در چنین مكان‌هایی بیشتر اوقات عكاسی با فلش ممنوع است.

بنابراین باید فلش دوربین را خاموش كنید و سپس عكس بگیرید. البته بعضی از دوربین‌ها خودشان گزینه‌ای برای عكاسی در موزه دارند كه این كار را راحت‌تر كرده است. اما هیچ‌وقت با فلش عكس نگیرید و به قوانین موزه و مناطق باستانی احترام بگذارید.

همچنین شاید كسانی دوست نداشته باشند در عكس‌های شما جایی داشته باشند؛ پس به حریم خصوصی افراد و خانواده‌ها احترام بگذارید و هنگام عكاسی از مناظر، این موضوع را هم در نظر داشته باشید.

در هر حال عكس گرفتن همیشه كاری جذاب است كه در سفر اهمیتی دوچندان می‌یابد. پس شما هم آماده باشید عكس‌هایی زیبا و دیدنی تهیه كنید كه سال‌ها خاطره این سفر را برای شما زنده نگه دارد.

علاوه بر این، دقت داشته باشید كه هوای كوهستان در بهار بسیار متغیر است؛ یعنی ممكن است تنها با گذشت چند ساعت، هوایی صاف و مطبوع به برف و بورانی شدید تبدیل شود. شاید تصورش سخت باشد، اما هوای كوهستان در بهار این‌گونه است؛ بنابراین اگر تصمیم دارید ـ در تعطیلات نوروز ـ به كوهستان بروید، امكانات لازم را همراه داشته باشید. همراه داشتن لباسی گرم، كلاه، دستكش و جوراب می‌تواند در این شرایط به شما كمك كند.

از دیگر خصوصیات كوهستان، وزش بادهای شدید است. چنین بادهایی در این مناطق بویژه مناطق كوهستانی كه در خط‌الراس قرار دارند، باید مورد توجه قرا گیرند. گاهی ممكن است چنان بادهای شدیدی بوزند كه حتی بچه‌های كوچك را به اطراف پرتاب كنند. تصورش را بكنید این بادهای شدید چه سرمایی به وجود می‌آورند و با كندن چادر و به هم ریختن لوازم و وسایل، چقدر می‌توانند ما را كلافه كنند. پس آمادگی این شرایط را داشته باشید. اگر چادر را در محل دلخواه، محكم و درست مستقر كنید، خیلی از این مشكلات كاهش می‌یابد. در ضمن محافظت و مراقبت از كودكان را هم فراموش نكنید. كوهستان مكانی نیست كه حتی یك دقیقه از كودك غافل شوید.

آماده كردن لوازم و وسایل مورد نیاز سفر، البته یكی دو روزی پیش از حركت همیشه و در هر سفری ضروری است؛ اما با توجه به خصوصیات كوهستان شاید بد نباشد برخی از این لوازم را با هم مرور كنیم.

همیشه یك دست لباس اضافه همراه خود داشته باشید. شاید با تغییر آب و هوا به استفاده از آن نیاز داشته باشید. كرم ضدآفتاب، عینك آفتابی، كلاه، دستكش و جوراب اضافی هم از دیگر موارد مهمی هستند كه در چنین سفری نباید فراموش شوند.

خوب است لوازم جهت‌یابی هم با خود ببریم، البته به آن شرط كه استفاده از آنها را هم بدانیم یا بیاموزیم، چون در كوهستان احتمال دارد به آنها نیاز پیدا كنیم. خوب است یا با كسی كه تجربه این كار را دارد همراه شویم یا شیوه‌های جهت‌یابی را بدقت بیاموزیم. كیف كمك‌های اولیه را هم همراه خود ببرید. در كوهستان برای درمان بریدگی‌ها، گزیدگی و هرگونه آسیب و صدمه به این لوازم احتیاج پیدا می‌كنید. همراه داشتن چراغ قوه‌ای كه بتواند اطراف را بخوبی روشن كند نیز مفید و گاهی ضروری است. همچنین علاوه بر لباس مناسب، پوشیدن كفش مناسب را فراموش نكنید. در این مورد هم می‌توانید از فردی متخصص مشورت بگیرید و كفش مناسب را انتخاب كنید.

برای این‌كه بتوانیم راحت از شیب‌ كوه بالا برویم و برگردیم به انرژی كافی نیاز داریم؛ بنابراین تغذیه صحیح را هم نباید فراموش كرد.

همراه داشتن آب كافی و مواد غذایی كم حجم و مقوی مانند انجیر خشك را فراموش نكنید. همچنین بهتر است وقتی در كوه هستید، غذا را در حجم كم و دفعات بیشتر مصرف كنید.

یكی از نكات مهم و اساسی در ارتباط با ایمنی سفر به كوهستان ـ كه البته كمتر به آن توجه می‌شود ـ بردن ماشین به مناطق كوهستانی است. همیشه بدانید كوهستان با هیچ‌كس شوخی ندارد؛ بنابراین با كوچك‌ترین بی‌توجهی و بی‌احتیاطی، مشكلاتی غیرقابل جبران به وجود خواهد آمد. پس خوب است از قبل به فكر باشید و جلوی خطر را بگیرید.

اگر ماشین را در سربالایی یا سرازیری پارك می‌كنید، تنها به ترمز دستی ماشین اطمینان نكنید. ماشین را در دنده بگذارید و ترمز دستی را هم بكشید. اما این كارها هم كافی نیست بخصوص زمانی كه بچه‌ها داخل ماشین باشند. البته هیچ وقت بچه‌ها را تنها در ماشین نگذارید. چه در كوه چه در خیابان؛ اما كوه بسیار خطرناك‌تر است و بهتر است هنگام توقف هیچ‌كس در ماشین نماند بویژه بچه‌ها كه با بازی كردن با ترمز و دنده می‌توانند سبب حركت ماشین شوند. در نتیجه همان روش قدیمی كه سنگی پشت چرخ‌ها می‌گذاشتند، یكی از ایمن‌ترین و مطمئن‌ترین روش‌هاست. باز هم تاكید می‌كنیم بخصوص زمانی كه به هر دلیل مجبور شوید بچه‌ها را تنها در ماشین بگذارید، این نكته را رعایت كنید.

در نهایت این نكته بسیار مهم و حیاتی را هم به خاطر داشته باشید كه كوه را تمیز و به دور از هر گونه آلودگی حفظ كنید. برای این كار همراه با خودتان كیسه‌ای برده و زباله‌های‌تان را در آن بریزید. سعی كنید هیچ‌گونه زباله‌ای بخصوص پلاستیك و شیشه در محیط باقی نماند. تصور نكنید با انداختن زباله‌ها در رودخانه یا دره نیز كار درستی انجام داده‌اید. آنها باید حتما در كیسه مخصوص زباله ریخته شوند.

از نكات مهم دیگری كه در سفر باید به آن توجه شود، برپا كردن آتش است. كوهستان هم تفاوتی با سایر مناطق ندارد و احتمال آتش‌سوزی در آنجا نیز وجود خواهد داشت. به همین دلیل در فضایی باز و به دور از درخت و گیاه، آتش را روشن كنید. همچنین وقتی تصمیم می‌گیرید آن مكان را ترك كنید، از خاموش شدن آتش مطمئن شوید. برای همین بهتر است به آب اكتفا نكنید و حتما مقداری خاك هم روی آتش بریزید تا صد درصد خاموش شود. پس از رفتن ما همه جا باید تمیز و پاك باقی بماند؛ چراكه حتی تصور محیطی آلوده و پر از آشغال، نه تنها لذت را از ما دور می‌كند، بلكه احساس بدی هم در ما به وجود خواهد آورد. زیبایی طبیعت را پاس بداریم و این میراث را برای فرزندان‌مان نیز به یادگار بگذاریم.

چرا شما و خانواده‌تان باید از این لذت‌ها بی‌بهره بمانید؟ 9 درصد از مساحت ایران جنگل است و گردش در آن را تجربه كنید؛ اما قبل از آن كه راه بیفتید، توصیه‌های ما را درباره جنگل‌نوردی بخوانید. این كه جنگل‌نوردی، هم نوعی ورزش و فعالیت فیزیكی به حساب می‌آید و هم آرامش روحی به شما می‌بخشد، واضح است و به همین دلیل ما از ارائه پژوهش‌های صورت گرفته در این زمینه كه به بررسی تاثیر شگفت‌انگیز گردش در طبیعت و بخصوص جنگل بر روحیه، قدرت تفكر، هوش و خلاقیت انسان‌ها می‌پردازند، صرف‌نظر می‌كنیم و بلافاصله سراغ نكات كلیدی می‌رویم كه برای جنگل‌نوردی باید آنها را در نظر داشته باشید.

مقالات مربوط به اصول گردش در جنگل بسیار محدودند. ما برای نوشتن این مقاله از انجمن گردشگران ایران و فدراسیون كوهنوردی و صعودهای ورزشی كمك گرفته‌ایم و این اصول، حاصل تجربه جنگل‌نوردهای حرفه‌ای هستند.

پیش از آن كه سفر را آغاز كنید از راهنمای ترجیحا محلی و قابل اعتمادی بخواهید با شما در طول سفر همراه شود. اگر در محل‌های پر رفت و آمد حاشیه‌ای جنگل حركت می‌كنید، مسیرهایی را كه پیشتر مورد استفاده قرار گرفته‌اند و پاكوب دارند برای پیاده‌روی انتخاب كنید.

برای گردش در جنگل به لوازمی نیاز دارید كه همراه نبردن هر یك از آنها، جنگل‌نوردی را برایتان دشوار می‌كند. این وسایل عبارتند از كفش‌های ساق‌دار كوهنوردی، جوراب‌های ضخیم غیرنایلونی، چراغ قوه، طناب، بطری‌های آب، جعبه كمك‌های اولیه كامل، قطب‌نما، نقشه، چادر برای اقامتی چندروزه، وسایل پخت غذا، چاقو و زیرانداز.

پیش از جنگل‌نوردی به هر یك از اعضای خانواده یك سوت بدهید. از همان سوت‌ها كه داور‌ها به گردنشان می‌اندازند. به آنها هشدار بدهید كه فقط در مواقع خطر از آن استفاده كنند. می‌گویید سوت لزومی ندارد، چون این روزها تلفن همراه داریم. نه، اشتباه می‌كنید. به آنتن‌دهی تلفنتان فكر كرده‌اید یا به زمانی كه باید صرف گرفتن شماره تلفن شود؟

اگر به محلی می‌روید كه از امنیتش مطمئن نیستید یا احتمال می‌دهید در آن حیوانات وحشی وجود داشته باشند، وسایلی برای دفاع از خود همراه داشته باشید.

به هیچ وجه كفش‌های كتانی كهنه را برای جنگل‌نوردی انتخاب نكنید، احتمال پیچ خوردن مچ پای شما در این كفش‌ها بیشتر است.

اگر قرار است یكی از روزهای تعطیل را به جنگل‌نوردی اختصاص دهید، پیش از آن‌كه راه بیفتید از وضعیت هوا در آن روز مطلع شوید و اگر یك جنگل‌نورد حرفه‌ای نیستید، در صورت بارانی بودن هوا، برنامه آن روز را لغو كنید.

شاید فكر كنید باران در جنگل نباید چندان خطرناك باشد، اما اشتباه می‌كنید؛ نخستین خطری كه در بارندگی تهدیدتان خواهد كرد، صاعقه است به یاد داشته باشید كه پنهان شدن زیر درخت هنگام صاعقه، یعنی قایم شدن در پمپ بنزین هنگام آتش‌سوزی. درختان هادی جریان برق هستند و پناه گرفتن زیر آنها هم احتمال صاعقه زندگی را بیشتر می‌كند و هم ممكن است درختان پوسیده یا پوك روی شما سقوط كنند.

خطر دوم احتمال طغیان رودخانه در جنگل یا وقوع سیل در آن است، بویژه جنگل‌هایی كه روی شیب قرار دارند. در این شرایط با آغاز بارندگی مسیر حركت خود را از دره یا مسیر رودخانه به سمت بالای شیب تغییر دهید.

میوه‌ها و گیاهانی را كه نمی‌شناسید نخورید، بخصوص روی گزینه خوردن قارچ‌های جنگلی خط قرمز بكشید.

آب در جنگل كمتر پیدا می‌شود و اگر هم پیدا شود، معمولا از نظر بهداشتی به هیچ وجه قابل اعتماد نیست، بنابراین پیش از آغاز جنگل‌نوردی چند بطری آب با خود بردارید. اگر قرار است یكی از وعده‌های غذایی را در جنگل صرف كنید، حتما كاغذهای آلومینیومی همراه داشته باشید. شما می‌توانید با پیچیدن این كاغذها دور مواد غذایی و قرار دادن در آتش گرمشان كنید. بد نیست بدانید جنگل‌نورد‌های حرفه‌ای، تخم‌مرغ‌هایشان را با گل نمدار می‌پوشانند و روی آتش می‌پزند و به آرد، آب اضافه می‌كنند و آن را دور چوب می‌پیچند و روی آتش می‌گیرند تا نان دستپخت خودشان را بخورند.

شما برای غذا پختن به آتش نیاز دارید، اما خیلی از مردم هنوز
بر پا كردن آتش در جنگل را بدرستی یاد نگرفته‌اند. در خیلی از فیلم‌ها می‌بینید كه كسی با روش اصطكاكی (قرار دادن یك شاخه میان دو دست و چرخاندن سریع آن برای داغ شدن) آتش بر پا می‌كند، اما تجربه به ما نشان داده كه این روش معمولا كارآمد نیست!

برای درست كردن آتش، بهتر است محلی امن و دور از گیاهان و برگ‌های خشك را انتخاب كنید. می‌توانید با سنگ، پناهی برای محافظت از آتش در برابر باد بسازید یا در زمین گودالی بكنید و آتش را در آن روشن كنید.بعضی‌ها تصور می‌كنند هرچه هیزم بیشتری انباشته كنند، آتش بهتری بر پا خواهند كرد؛ در حالی كه فراوانی چوب، آتش را خفه می‌كند. آتش را آرام آرام باد بزنید تا اكسیژن لازم به آن برسد.

اگر از حمله حیوانات وحشی نگران هستید و قصد دارید آتش را تا صبح روشن بگذارید، حتما به نوبت كنار آن نگهبانی دهید و صبح از خاموش كردنش كاملا مطمئن شوید.

برای چادر زدن در جنگل، چند نكته را در نظر داشته باشید؛ اول این كه درخت‌ها در شب دی اكسید كربن تولید می‌كنند، بنابراین احتمال دارد با چادر زدن زیر آن مسموم شوید.

همیشه احتمال سقوط اشیایی مثل سنگ روی چادر را در نظر بگیرید و آن را با رعایت فاصله‌ای نسبتا زیاد از حریم رودخانه و دور از شیب برپا كنید. این نكته را در نظر داشته باشید كه گاهی حتی با بستن زیپ‌ چادر هم نمی‌توانید از وارد نشدن برخی حشرات ریز مثل مورچه‌ها مطمئن باشید.

اگر واقعا برایتان مهم است كه حشرات خوابتان را آشفته نكنند، برای برپا كردن چادر، محلی را انتخاب كنید كه در آن حشرات كمتری وجود داشته باشند. برای فراری دادن حشرات از سم یا سوخت‌هایی مثل بنزین استفاده نكنید. این روش‌ها هم به طبیعت آسیب می‌زنند هم به شما.

ورود به هر محیطی اصول و قواعدی دارد. اگر قرار باشد شما مهمان خانه یكی از آشناها شوید، ناچارید قوانینش را رعایت كنید. برای مثال با پوششی مناسب و در محدوده زمانی كه او تعیین كرده است، به خانه‌اش می‌روید، هر جایی سرك نمی‌كشید و به خودتان اجازه نمی‌دهید داخل خانه زباله بریزید. این اصول را قبول دارید؟ پس چگونه است كه اگر مهمان جنگل شوید، آنها را نادیده می‌گیرید؟!

مهمان جنگل شدن هم اصولی دارد كه ما در این بخش از گزارش، به تعدادی از آنها اشاره می‌كنیم:

درخت، دفتر خاطرات نیست: روی پوست درختان حكاكی نكنید، شاخه‌هایشان را نشكنید.

آتش مساوی است با فاجعه: واقعا خیلی سخت است پس از آن كه غذا یا خودتان را با آتش گرم كردید آن را با پاشیدن آب یا خاك خاموش كنید؟! هرگاه خواستید آتش را به حال خود رها كنید، فقط كافی است تصاویر جنگل‌های زغال شده كشورمان را كه بارها در سال جاری با آتش جنگیدند به یاد آورید.

شیشه‌ها را جا نگذارید: گاهی پیش آمده است كه با برخی ناواردها در جنگل‌نوردی همراه شده‌ایم، بعضی از آنها كه ادعای حفاظت از محیط‌زیست دارند زباله‌ها را تفكیك می‌كنند یعنی زباله‌های پلاستیكی را با خود حمل می‌كنند و ظرف‌های شیشه‌ای شكسته یا بطری‌های شیشه‌ای استفاده شده را در طبیعت جا می‌گذارند! ما نمی‌دانیم این رسم از كجا آمده، اما باور كنید یك تكه شیشه می‌تواند مانند ذره‌بین نور خورشید را متمركز كند و به این ترتیب برگ‌های زیرش آنقدر داغ شوند كه آتش بگیرند و این شاید آغاز یك آتش‌سوزی وسیع باشد.

اگر از حاشیه جنگل جلوتر بروید، برهم زدن سكوت و آرامش آن خطرناك‌تر می‌شود. مسلما آنجا گاوی به شما حمله نمی‌كند، اما حیوانات خطرناك‌تری منتظرتان هستند.