اعتیاد مجازی cyber addict چیست و چگونه می توان از اعتیاد به کامپیوتر خلاصی یافت ؟
اعتیاد اینترنتی یا سوکاربری کامپیوتری cyber addict به گسترة وسیعی از مشكلات رفتاری و كنترل انگیزه استفاده از اینترنت اشاره دارد اعتیاد اینترنتی به‌عنوان یك رفتار وسواسی، یا آرزوی برقراری پیوند، یا شاید حتی نمودی از انتقال و یا بازتاب روابط ، و یا رفع نیاز قلمداد می‌شود
تعریف و معنا عمومی اعتیاد addict چیست
اعتیاد با وابستگی جسمانی و روانی همراه است. بعضی از داروها نیز ممکن است با ایجاد وابستگی روانی در بیمار موجب افزایش مصرف شوند و اعتیاد بدهند. فرد معتاد با دریافت مواد اعتیادآور سرخوش و راضی می‌شود و با توقف مصرف دارو دجار خماری و اختلال شدید جسمانی می‌گردد. مواد اعتیادآور سبب پیدایش پدیده تحمل نیز می‌شوند. به موجب این پدیده فرد معتاد برای دسترسی به اثر اولیه این مواد که در ابتدا با مقدار کم حاصل می‌شود مصرف خود را افزایش می‌دهد. شدت و نوع وابستگی نسبت به مواد اعتیادآور برحسب نوع و اثر آن متفاوت است.
اعتیاد اینترنتی: جستاری در معنا
اعتیاد اینترنتی به گسترة وسیعی از مشكلات رفتاری و كنترل انگیزه استفاده از اینترنت اشاره دارد (Yacet, 2001:1). اعتیاد اینترنتی به‌عنوان یك رفتار وسواسی، یا آرزوی برقراری پیوند، یا شاید حتی نمودی از انتقال و یا بازتاب روابط ، و یا رفع نیاز قلمداد می‌شود (Fenichel, 2003: 1).
هولمز در تعریف خود از اعتیاد اینترنتی، به تعریف استفاده طبیعی و معمولی اینترنت پرداخته و می‌گوید كه هر گاه میزان استفاده از اینترنت به كمتر از 19 ساعت در هفته برسد، در آن صورت می‌گوییم كه فرد به شكل طبیعی از اینترنت استفاده می‌كند. بنابراین، از نظر هولمز، فردی که بیش از 19 ساعت در هفته از اینترنت استفاده می کند، معتاد به اینترنت است.
یونگ نیز اشاره می‌كند كه فرد معتاد كسی است كه حداقل 38 ساعت در هفته و یا 8 ساعت در روز، وقت خود را صرف استفاده از اینترنت می‌كند. متخصصان در زمینه آسیب‌شناسی، محدودترین تعریف را برای طبقه‌بندی استفاده از اینترنت ارائه می‌دهند. به‌طوری كه چنانچه فرد در هفته 2 تا 3 ساعت از اینترنت استفاده كند, یك كاربر معمولی، و چنانچه میزان استفاده وی از اینترنت به 5/8 ساعت و یا بیشتر برسد, كاربری است كه باید مورد بررسیهای آسیب‌شناسانه قرار گیرد. (Lim and et al., 2004:2).
گولدبرگ معتقد است كه اعتیاد اینترنتی عبارت است از استفاده بیمارگونه و وسواسی از اینترنت، كه معیارهایی همچون تحمل و علائم كناره‌گیری، از شاخصه‌های آن هستند (Lim and et al., 2004:1).
ویژگی اصلی اعتیاد اینترنتی cyber addict
به‌طور خلاصه، مرور بر ادبیات نظری و تجربی پیرامون اعتیاد اینترنتی, نشانگر آن است كه اعتیاد اینترنتی پدیده‌ای است كه از سه ویژگی برخوردار است:
1. اعتیاد اینترنتی، نوعی اختلال و بی نظمی وسواسی است كه برخی ویژگیهای آن مشابه شرایط آسیب‌شناسانه است. در واقع، زمانی می‌توان گفت كه فرد دچار اعتیاد به اینترنت شده است كه دارای علائم خستگی زودرس، تنهایی، افسردگی و غیره باشند. افرادی همچون اورزاك و یونگ به چنین تعریفی از اعتیاد اینترنتی اعتقاد دارند. روشهای درمان این نوع اعتیاد نیز، رفتار درمانی شناختی و تقویت درمانی انگیزش است.
2. اعتیاد اینترنتی، نوعی اختلال و بی نظمی روانی است. از این دیدگاه زمینه تحقیقی جدیدی تحت عنوان «روان درمانی اینترنتی» ظهور كرده است. این دیدگاه, معتادان اینترنت را به‌عنوان بیمار می‌بیند. روش درمان این نوع اعتیاد نیز، تشكیل گروههای خبری و گروههای بحث است. در این شكل از درمان، اعضای اختلالات روانی مرتبط به هم، نقش یك گروه حمایتی را بازی كرده و با ارائه پیشنهادات آن‌لاین و روشهای برخورد با آن، از شدت اعتیاد اینترنتی می‌كاهند. افرادی چون استن، هانگ و آلسی به چنین دیدگاهی اعتقاد دارند.
3. اعتیاد اینترنتی نوعی مشكل رفتاری است. دلیل این مسئله نیز، وجود یك رابطه قوی بین اعتیاد اینترنتی و وابستگی شیمیایی است. مطالعات نشان داده‌اند كه افرادی كه مشكلات وابستگی شیمیایی دارند، در هفته وقت بیشتری را صرف اینترنت می‌كنند، تا كاربران «وابسته غیرشیمیایی». از معتقدان چنین نگاهی، مىتوان به شرر قابل اشاره كرد (Lim and et al., 2004: 2).
معیارهای پیشنهادی اعتیاد اینترنتی cyber addict
انجمن روانپزشكی آمریكا برای شناخت اعتیاد اینترنتی و افرادی كه به استفاده مفرط از اینترنت معتادند، معیارهایی را مشخص كرده است كه طبق آن، چنانچه بخواهیم فردی را معتاد به اینترنت بنامیم، باید حداقل سه مورد از معیارهای هفتگانه زیر، در طول یك دوره 12ماهه (یك ساله) در وی دیده شود. معیارهای پیشنهادی این انجمن شامل 7 مورد به شرح زیراست:
1. تحمل: این معیار به معنای صرف زمان بیشتری برای اینترنت به منظور رسیدن به رضایت است. در این شرایط, با وجود صرف همان میزان وقت, میزان رضایتمندی كاربر كمتر است و نیاز به زمان بیشتری دارد تا به همان درجه از رضایت قبلی برسد.
2. وجود دو یا چند علامت كناره‌گیری در طی دو روز در ماه كه بعد از كاهش و یا ترك مداوم استفاده از اینترنت حاصل می‌شود. این مسئله باید موجب بروز دردها و رنجها و یا اختلالاتی در عملكرد اجتماعی، فردی و یا آموزش شود.
3. از اینترنت به منظور تخفیف و یا اجتناب از علائم كناره‌گیری استفاده می‌شود.
4. از اینترنت، اغلب در دوره‌های زمانی پیش از آنچه كه در ابتدا مدنظر بود، استفاده می‌شود.
5. حجم قابل توجهی از وقت صرف فعالیتهای مربوط به كاربری اینترنتی (برای مثال، كتابهای اینترنتی، جست‌وجوی بروزرهای جدید وب، جست‌وجوی فروشندگان اینترنتی و جز اینها) می‌شود.
6. به‌خاطر استفاده از اینترنت، از فعالیتهای مهم اجتماعی، شغلی و یا تفریحی دست كشیده و یا كاسته می‌شود.
7. فرد به‌دلیل استفاده مفرط از اینترنت، خطر فقدان روابط مهم، شغل، و فرصتهای آموزشی و شغلی را می‌پذیرد.
معیار را برای اعتیاد به اینترنت و بازشناسی cyber addict
تحقیقاتی هم كه اخیراً راجع به اعتیاد اینترنتی صورت گرفته‌اند، چندین معیار را برای اعتیاد به اینترنت و بازشناسی آن برشمرده‌اند. سه مورد از این معیارهای مهم عبارتند از:
1. موقعی كه شخص سعی می‌كند تا از اینترنت خارج شود، احساس بی‌قراری و بدخلقی می‌كند.
2. از اینترنت، برای فرار از مشكلات و یا كاستن از احساس یأس و ناامیدی، گناه، اضطراب و یا افسردگی استفاده می‌شود.
3. كاربر اینترنت در مورد میزان و وسعت استفاده خود از اینترنت، به اعضای خانواده و یا دوستانش دروغ گفته و آن را كتمان می‌كند. و نهایتاً، شخص با وجود هزینه بالای استفاده از اینترنت، مكرراً از آن استفاده می‌كند (Oliver, 2003b: 1-2).
چرا معتاد اینترنتی شده ؟
بیش از حد ایمیل چک می‌کنید و برای بیش از ۱۲ ساعت مشغول بازی با رایانه‌تان هستید. به جای آنکه با دوستان حقیقی‌تان صحبت کنید تمام وقتتان را به صحبت با افرادی می‌کنید که در اقصی نقاط جهان همانند شما پشت رایانه به نمایشگرشان چشم دوخته‌اند.
با اعضای خانواده‌تان هیچ ارتباطی ندارید و آنها را از سر خود باز می‌کنید. خلاصه همه زندگیتان با رایانه عجین شده است. اینها همه علائم یک بیماری شایع و جدید هستند. بله درست فهمیدید شما هم به بیماری اعتیاد به رایانه دچار شده اید.
اعتیاد به رایانه می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز کند. شما ممکن است به رایانه‌تان معتاد باشید زیرا بازی جدیدی در آن وجود دارد که به آن بسیار علاقمندید یا اینکه اعتیاد شما قبل از آنکه به کامپیوتر خانگی‌تان باشد به اینترنت است در واقع شما عاشق آن هستید که روزانه ده‌ها ساعت را در اینترنت در سایت‌های مختلف بچرخید و وقت بگذرانید. پس به شما معتاد به اینترنت می‌گویند که آن‌هم در نوع خود بیماری بسیار شایعی است.
افرادی که به رایانه خود اعتیاد دارند دلایل مختلفی را برای بیماری خود عنوان می‌کنند. اکثر آنها معتقدند که استفاده بیش از حد از رایانه باعث می‌شود تا تنهایی آنها پر شود و احساس غمگینی آنها را رها کند.
آنچه که این افراد مدعی هستند آن است که رایانه وسیله بسیار مفیدی است و بنابراین نمی‌توان آنها را همچون افراد معتاد به هروئین پنداشت که باید فورا به شرایط خود رسیدگی کنند. از نظر آنها اعتیادشان به این وسیله به هیچ عنوان خطرناک نیست و بلکه مفید هم هست.
این ادعاهای افراد باعث شده است تا روانشناسان هم حتی در مورد اعتیاد به رایانه به شک و شبهه نزدیک شوند. از نظر بسیاری از آنها هم استفاده بش از حد از رایانه‌های شخصی اعتیاد نیست و افراد استفاده کننده از آن را نباید معتاد نامید.
آیا معتاد به رایانه هستید؟
برای آنکه متوجه شوید که به رایانه شخصیتان اعتیاد پیدا کرده‌اید یا خیر کافیست که چند سئوال زیر را پاسخ دهید تا تکلیفتان مشخص شود:
۱) بیش از حد پشت رایانه‌تان می‌نشینید تا جایی که متوجه نمی‌شوید که ساعتها از پی هم می‌گذرند.
۲) در طول مدتی که از رایانه استفاده نمی‌کنید مدام به فکر آن هستید و به دنبال فرصتی می‌گردید که پشت آن بنشینید.
۳) از رایانه برای فرار از احساسات منفی و افسردگی که در وجودتان هست استفاده می‌کنید.
۴) مناسبت‌های مهم و مهمانی‌ها را فراموش می‌کنید و خانواده‌تان را تا جایی که می‌توانید نادیده می‌گیرید.
۵) به خاطر استفاده بی‌رویه تمرکز خود را از دست داده‌اید و حتی سرکار هم نمی‌توانید به درستی کار کنید.
ژ اثرات منفی اعتیاد به رایانه
اگر با جواب دادن به این سئوالها متوجه شدید که در معرض اعتیاد به رایانه قرار دارید بهتر است هر چه زودتر یک راهی برای خود پیدا کنید زیرا این اعتیاد برایتان آزار دهنده خواهد بود.
بیشترین اثر منفی این اعتیاد بر روان و رفتارهای اجتماعی شماست. اگر به رایانه معتاد باشید مطمئنا روابطتتان با دوستان و خانواه‌تان رو به زوال خواهد رفت. کارتان تخت تائیر قرار می‌گیرد و اگر دانش اموز باشید که درس خواندتان هم به شدت آسیب می‌بیند.
متاسفانه افرادی که به بازی‌های رایانه‌ای معتاد می‌شوند زندگی واقعی را از دست می‌دهند و شروع به زندگی در محیط مجازی می‌کنند که حضور واقعی ندارد.
از سوی دیگر استفاده از چندین ساعت رایانه،ماوس و صفحه کلید آسیبهای جدی به شما می‌زند. خواب شما کم می شود و این کم شدن هم روی اعصابتان تاثیر می گذارد و سیستم دفاعی بدنتان را بسیار ضعیف می‌کند. چاق شدن به دنبال عدم تحرکتان هم که صد در صد برایتان بوجود می‌آید.
برای درمان مشکل اعتیاد مجازی چطور کمک بگیریم؟
1. برای خود حد و مرز تعیین کنید به این معنا که کم کم ساعاتی که پشت رایانه صرف می‌کنید کمتر کنید. و به ان پایبند باشید.
2. اوقاتی از روز را "بدون رایانه" بگذرانید به این معنا که سعی کنید زمانی را که برای تفریح و انجام کارهای روزانه‌تان در نظر گرفته‌اید را کاملا آزاد فکر کنید و به رایانه‌تان اصلا فکر نکنید.
3. لیستی از کارهایی که می‌توانید به جای نشستن پشت رایانه‌تان انجام دهید را تهیه کنید و روی مانیتور رایانه بگذارید. به این شکل متوجه می‌شوید که کارهای مهم‌تری هم برای انجام دادن وجود دارد.
4. اسامی افراد خانواده و دوستانتان که می‌توانند در ترک این اعتیاد به شما کمک کننند تهیه کنید. ترک کردن این اعتیاد به تنهایی ممکن است سخت باشد.
5. رایانه را در نقاط پر رفت و آمد خانه بگذارید. اگر در جایی نشسته باشید که در اطرافتان رفت و آمد زیاد باشد تمرکز کمتری دارید و ناخوداگاه کمتر وقت صرف می‌کنید. این کار برای والدینی که فرندانشان بی رویه از رایانه استفاده می‌کنند بسیار مفید است. مهدی از خرم آباد
1- در نظر داشته باشید آنچه امروز می خورید در احساسی كه فردا خواهید داشت مؤثر است ، بدین سان انجامبرنامه ی غذایی سالم یا ناسالم برمیزان نیروی حیاتی و انرژی شما در روز بعد تأثیر می گذارد.
2- هنگامی كه احساس خستگی و از كارافتادگی می كنید ، زمانی را به گردش و تعطیلی اختصاص دهید . این ندای خستگی رابه آسانی می توان شنید ؛ هرچند برخی ، به این ندای درونی بدن خویش گوش نمی دهند .داشتن یك تعطیلی هرچند بسیار كوتاه ، راهی مناسب برای تمدید قوایجسمی و روحی شماست.
3- درد پاها را با غوطه ور كردن آنها در محلول داغ نمك سولفات منیزیم همراه با سه قطره روغن نعنا تخفیف دهید.پاهایتان را ماساژ دهید به نحوی كه مالش ، متمركز بر مفاصل باشد. بعد از آن ، پاها و پنجه هایتان را همراه با حركت پاها به بالا و پایین ، به مدت چند دقیقه به حالت كشش در آورید.
4- اگر به نظر می رسد كه روزهای عمرتان سریع طی می شود ؛رد پای زمان را در یك دفتر روزانه ثبت كنیدو خلاقیت خود را با بررسی یك روز كشف نمایید.
5- اگر تصمیم دارید فعالیت های فیزیكی را در زندگی تان افزایش دهید ، واقع گرا باشید. ابتدا سه بار در هفته به مدت پانزده دقیقه ورزش كنید. سپس به آرامی این مدت را افزایش دهید.
6- اگر هنگامی كه بیمار هستید و تمایل به ملاقات پزشك ندارید، از رفتن پیش یك ماساژ دهنده- زمانی كه عضلات شما سخت و دردناك هستند- اجتناب نكنید . در این حال احساس آرامش و تجدید قوا خواهید كرد.
7- خواسته های برآورده نشده می توانند به غم ، خشم و افسردگی تبدیل شوند و حتی به دوره های بعدی زندگی تعمیم یابند. زندگی بسیار كوتاه است
خواسته های تان را دنبال كنید.
8- ما می توانیم ناخود آگاه برده ی عادات خود شویم و كارهای قدیم را به همان روش قدیم هر روز انجام دهیم .هر چند وقت عادات خود را تغییر دهید . به جای غذای هفتگی و همیشگی، یك شام جدید درست كنید؛ به جای روزنامه یك داستان كوتاه جدید بخوانید ؛ به جای دوچرخه سواری قدم بزنید ؛ با این كار احساس تازگی خواهید كرد.
9- اگر بعد از گذراندن یك روز سخت احساس فشار روحی و تنگی نفس می كنید، روی یك حوله ی لوله كرده كه زیر كمرتان قرار داده اید به پشت بخوابید. عمیق و آرام به مدت پنج دقیقه نفس بكشید . بعد از آن احساس می كنید كه تنفس شما به حالت معمولی برگشته است.
10-همواره سعی كنید خانه ، محیط اداری ، كشوها، كمدها و قفسه ها را تمیز و احیا كنید . این كار به احیای جسمی و ذهنی شما كمك می كند.
11- برای ایجاد هماهنگی در تمام بدن و جلوگیری از خستگی ، قبل از ورزش، صبح و شب ورزش های كششی را به صورت مرحله ای، به مدت ده دقیقه انجام دهید . بااین كار در می یابید كه انجام این كار به شما احساس خوبی می دهد.
12 - خود را یك جهانگرد فرض كنید و در شهر خودتان گردش كنید. در هتل، اتاقی رزرو كنید . از موزه ها و نگارخانه ها بازدید كنید. همچنین همراه با یك تور، با اتوبوس در شهر گردش كنید. به علاوه می توانید در خیابان هایی كه تا به حال رفت و آمد نداشته اید گردش كنید و در رستوران های جدید غذا بخورید . اطلاعات و كارهای توریستی بسیاری وجود دارد كه می توانید آنها را تهیه كرده و اعمال جدید و جالبی برای انجام دادن داشته باشید.
13 - به موسیقی ملایم و فاقد تحرك زیاد گوش فرا دهید. این كار برای شل كردن عضلات و مدی تیشن مفید است.
14 - وقتی در چشم های تان احساس درد و خستگی می كنید و دید شما كمی تار شده است، كاری را كه انجام می دهید، متوقف كنید . به آرامی با كف دست ها روی پلك هایتان فشار دهید، سپس چند دقیقه به چشمانتان استراحت بدهید. سعی كنید در بین كارها، استراحت كوتاهی به آنها بدهید تا دچار خستگی چشم ها نشوید.
15 - همیشه در انتخاب خود و نتیجه ی آن دقت كنید . قانون بودا می گوید ، نتایج تصمیمات ما به گونه ای به ما بر می گردد . خالق شادی و موفقیت باشید و ثمر آن را چون میوه ای به چنگ آورید. مهدی از خرم آباد
