تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : معيار در پرداخت خمس طلا، ارزش آن در زماني است كه خمس به آن تعلق مي‏گيرد(يعني سر سال خمسي)؛ بنابراين اگر بخواهيم خمس قيمت آن را بپردازيم، بايد قيمت زمان تعلّق خمس را معيار قرار دهيم نه قيمت قبل از اين زمان را ولي اگر در آن موقع خمس را نپرداختيم و قيمت آن تنزّل كرد بايد معيار را قيمت زماني قرار دهيم كه خمس واجب شده است. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : اگر پولي كه پدر به اسم فرزند ذخيره كرده است ملك خود اوست و ملك فرزند نيست، پرداخت خمس آن بر عهده پدر است و اگر آن را به فرزند بخشيده است به نظر حضرت امام«رحمه الله» خمس به آن تعلّق نمي‏گيرد. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : نخست نكته‏اي مهم را يادآور مي‏شويم: اوّل، اين كه براي راه يافتن به پاسخ اين پرسش كه حج بايد بر چه گونه انجام شود و آيا برائت در حج لازم است يا خير بايد يا انسان، خود، مجتهد باشد و يا از مجتهد جامع‏الشرايط تقليد كند. دوم، اين كه برائت در مكّه بنابر نظر حضرت امام خميني«رحمه الله» واجب است و كساني كه از ايشان تقليد مي‏كنند، بايد به اين حكم عمل كنند. اينك، پرسشهايي چند مطرح است كه البته پاسخ تفصيلي آنها در صلاحيّت مرجع تقليد است. خداوند مي‏فرمايد: «وأذ ان من اللَّه و رسوله إلي النّاس يوم الحجّ الأكبر انّ اللَّه برئي من المشركين و رسوله؛ آيا رسولش فقط از مشركين زمان خود بيزار بود يا اختصاص به زمان خاصّي ندارد؟ آيا اين اعلام فقط از ناحيه پيامبر در زمان خود او است و يان حكم حكمي است اختصاصي مربوط به نماينده پيامبر كه اعلان برائت پيامبر را به مشركان آن روز برساند يا چون احكام اسلام اختصاص به زماني ندارد اين حكم در زمانهاي ديگر هم هست؟ آيا دفاع از مسلمانان محروم مستضعف كه در برابر ظالمان قرار گرفته‏اند لازم است يا خير؟ آيا اجتماع در مكّه در اين جهت يعني در اين دفاع هيچ نقشي ندارد يعني با وجود اينكه مسلمانان و شيعيان در جهان در زير چنگال ظالمان از كفّار گرفتارند و ما مي‏توانيم از اجتماع مكّه براي روشنگري مسلمانان و بيدادگري آنان استفاده كنيم و بي‏تفاوت اعمال حج را انجام دهيم و بگذاريم آيا اين صحيح است؟ آيا اين حديث كه كسي كه صبح كند و اهتمام به امور مسلمانان نداشته باشد مسلمان نيست اين مورد را شامل نمي‏شود؟ آيا اين حديث كه كسي كه بشنود صداي كسي را كه به مسلمانان استغاثه مي‏كند او را پاسخ نگويد مسلمان نيست اين مورد را شامل نمي‏شود؟ آيا اين كه خداوند فرموده: «ليشهد وامنافع لهم...؛ تا(مردم يا مؤمنان در حج) به جايگاههايي كه براي آنان سود و نفع دارد حضور پيدا كنند» آيا اين اجتماع مسلمانان و اين كنگره عظيم حج هيچ ارتباطي با مسائل سياسي مسلمانان ندارد كه مسلمانان مشكلات خود را آنجا با يكديگر مطرح كنند و دشمنان خويش را معرّفي كنند و براي كيفيّت دفاع از خود و از بين بردن دشمنان اسلام مي‏باشند سخني بگويند و مذاكره‏يي انجام دهند؟ اگر كسي بگويد نبايد راه‏پيمايي براي برائت كرد اين سؤالات را چگونه پاسخ مي‏گويد؟ « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : همانطور كه مطالعه زندگي نشان مي‏دهد ما در بعضي از چيزها مجبوريم براي مثال ما با اختيار خود نمي‏آئيم و بدون اختيار هم مي‏رويم و مرگ را تسليم مي‏شويم اما در مقابل چنين چيزهايي، تركيب شكفت استعدادهاي انسان است كه در شرايط متفاوت تصميم مي‏گيرد و مختار عمل مي‏كند. يعني ما از شرائط تأثير مي‏گيريم اما محكوم نيستيم. حاكم بر شرائط اراده انسان است توضيح اين موضوع اين است كه وقتي تصميم به كاري مي‏گيريم، فكر راههاي متعددي را پيش پاي انسان مي‏گذارد و سپس عقل به ميدان مي‏آيد و راههاي پيشنهاد شده را ارزيابي مي‏كند سپس غريزه متعهد طلبي ما را به سوي بهترين راهي كه تشخيص داده‏ايم رهنمون مي‏كند و اين يك سير انتخابي است نه اجباري. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : اراده، اگر بررسي و تحليل شود معلوم مي‏گردد كه يك كيفيّت روحي است كه تكيه بر مقدّمات روحي و فكري دارد يعني وقتي يك چيز مطلوب آدمي مي‏شود و انسان ارتباط سودمند آنرا درك مي‏كند سپس عشق و علاقه برانگيخته مي‏شود و آنگاه عضلات و اعضاء بدن تحريك شده و اقدام مي‏كند كه در اصطلاح مي‏گوئيم اراده آن كار را نمود. پس آن چيزهايي كه بتواند در انسان انگيزه‏اي دروني و قوي ايجاد كند اراده را هم تقويت مي‏كند. ايمان، در اين صورت اوّلين تقويت كننده اراده است و اين است كه مي‏بينيم ايمان چه صحنه‏هاي شگرفي در تاريخ انسان آفريده است البته مصداق اصلي همان ايمان به خداست امّا ايمان به مقصد و هدف هم تأثير بسزايي دارد. 2. تمرين در يك موضوع تقويّت اراده را به دنبال دارد. مثلاً روزه خود تمريني براي مقابله با اميال و احياء قدرت اراده است. 3. كتابهايي تحت همين عنوان موجود است كه تستهايي را ارائه نموده‏اند. بايد مراجعه و مطالعه گردد. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : مؤمني كه نمازها و روزه‏هايش را به طور صحيح به جا مي‏آورد ولي مثلاً زكات يا خمس نمي‏دهد، از نظر وظايفي كه آنها را به جا آورده استحقاق عقاب ندارد، ولي ندادن خمس و زكات معصيت بزرگي است كه باعث استحقاق كيفر است. با اين وصف، كليّت آيه «فَمَن يَعمَل مِثقالَ ذَرَّةً خَيراً يَرهُ» محفوظ است. امّا بايد توجّه داشت كه با وجود انجام معصيت، كارهاي نيك مانند نماز و روزه مورد قبول درگاه الهي واقع نمي‏شود؛ زيرا شرط قبول اعمال داشتن تقوا است و گناهكار متقي نيست تا اعمال او در درگاه الهي پذيرفته شود. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : اوّلاً: به خمس در قرآن مجيد اشاره شده است و به نظر مي‏رسد رواياتي مربوط به خمس مبيّن و مفسّر آيه خمس باشند؛ ثانياً: به فرض كه در قرآن آيه‏اي درباره خمس نيامده باشد و امام صادق«عليه السلام» بيانگر حكم شرعي خمس باشند، وقتي امامت و عصمت ايشان براساس دليل و برهان، ثابت باشد، چه فرق مي‏كند كه پيامبر حكم شرعي خمس را بيان كند يا امام صادق«عليه السلام»؟. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : اگر با عين پولي كه به آن خمس تعلّق گرفته است لباس خريداري و با آن نماز خوانده شود، نماز باطل است. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : پرداخت خمس مالي كه به ارث رسيده است واجب نيست، مگر اينكه بدانيم مورد تعلّق خمس بوده و خمس آن داده نشده است يا ارثي كه گمان آن را نداشته است. « بخش پاسخ به سؤالات »

پاسخ : وسيله‏اي كه از عنوان و موضوع جهيزيّه بودن خارج شده است، در صورتي كه خارج از مؤونه سال و يا خارج از شان خانواده باشد، داراي خمس است. « بخش پاسخ به سؤالات »