تبیان، دستیار زندگی

دندان هاي كوچك اما مهم

سحر كمالي نفر

منبع :جام جم 19/5/83

مطالعات نشان داده است، اگر در كودكي دچار پوسيدگي دندان‌ها شويم، با وجود اين كه در آن زمان داراي دندان هاي شيري هستيم، به احتمال زياد در دندان‌هاي دايمي خود نيز دچار پوسيدگي و خرابي خواهيم شد. دندان‌هاي سالم، حدود 6 سالگي شروع به رويش مي‌كند، پس بايد در دوران كودكي به فرزندان خود نگهداري از دندانها را آموزش دهيم. نخوردن شيريني و شكلات هنگام خواب يا پس از مسواك زدن، از جمله اين آموزش‌هاست. بسياري از خانواده با مسواك زدن فرزندانشان مشكل دارند، در صورتي كه اگر اين آموزش به طور صحيح و بموقع داده شود، كودكان مسواك زدن را بسيار دوست خواهند داشت.

يكي از والدين مي‌گويد:«من تمام سعي‌ام را كرده‌ام، اما دخترم تمايلي به مسواك زدن نداشته و به محض اين كه مسواك را وارد دهان خود مي‌كند، با كشيدن روي دندان هاي جلويي فرياد مي‌زند تمام شد و از دستشويي بيرون مي‌آيد.»

تحقيقات نشان داده است، درصد زيادي از كودكان 5 ساله حداقل يك دندان پوسيده دارند. بايد مسواك زدن جدي گرفته شود، اما آموزش آن نيز بايد با رعايت نكاتي انجام شود:

با حوصله باشيد. وقتي مسواك زدن را به كودك آموزش مي‌دهيد، انتظار نداشته باشيد مانند بزرگسالان 2 بار در روز و هر بار 2 دقيقه مسواك بزند. 2 دقيقه براي كودكان زمان زيادي است. كودكان 2 ساله همين كه مسواك را در دست بگيرند و به دندان‌ها بمالند، آغاز خوبي است.

آنها را مجبور به مسواك زدن نكنيد. توجه داشته باشيد هر كاري كه با اجبار همراه باشد، به شكست مي انجامد. ممكن است كودكان مدتي به اجبار شما مسواك بزنند. اما پس از آن وقتي بزرگتر شدند، علاقه‌اي به اين كار نداشته باشند و آن را انجام ندهند.

درباره فوايد مسواك زدن برايشان توضيح دهيد. اگر در سني هستيد كه متوجه توضيحات شما مي‌شوند برايشان توضيح دهيد كه باكتري‌هايي كه در قند، مواد غذايي و نوشيدني وجود دارند، دشمن دندان‌ها هستند و اسيدي توليد مي‌كنند كه موجب پوسيدگي دندان‌ها مي‌شود، اما ميزان اين پوسيدگي نيز كه ممكن است با درد همراه باشد، به مدت زمان ماندن آنها در دهان بستگي دارد. بعد از خوردن غذا، هر چه سريع‌تر مسواك بزنيد، بهتر است.

بگذاريد خودشان مسواك بزنند. كودكان علاقه زيادي به استقلال در كارها دارند و اگر شما برايشان مسواك بزنيد، تمايلي به اين كار نخواهند داشت. مسواك زدن را به آنها نشان دهيد و بگذاريد خودشان اين كار را انجام دهند البته موقع مسواك زدن حضور داشته باشيد، تا مشكلي پيش نيايد.

مسواكشان را عوض كنيد در صورت امكان، هر ماه يكبار مسواكشان را عوض كنيد، زيرا كودكان به چيزهاي تازه علاقه دارند و مسواك تازه نيز انگيزه‌اي برايشان ايجاد خواهد كرد تا بيشتر مسواك بزنند.

در مسواك از رنگ‌هاي روشن استفاده كنيد. وقتي قصد خريد مسواك داريد، رنگ‌هاي روشن را انتخاب كنيد. اگر كودكان قادر به انتخابند، اين انتخاب را به خودشان واگذار كنيد. تا دلبستگي بيشتري به مسواك زدن پيدا كنند. از 2 سالگي، خمير دندان بزرگسالان را استفاده كنند. يكي از متخصصان مي‌گويد:«كودكان زير 2 سال نمي‌توانند درست مسواك بزنند و ممكن است مقداري از خمير دندان را بخورند، پس بايد خمير دندان مخصوص كودكان با فلورايد اندك داشته باشند، اما پس از 2 سال مي‌توانند از خمير دندان بزرگسالان استفاده كنند.»

آنها را تشويق كنيد. از مسواك زدن كودكان در حضور دوستان و بستگان تعريف كنيد، زيرا تحسين شما موجب تقويت رفتار كودك خواهد شد.

از سوگند خوردن زياد بپرهيزيد
امام حسين ( عليه السلام) فرمود: از سوگند ياد كردن زياد بپرهيزيد، زيرا انسانى به خاطر يكى از موارد زير سوگند ياد مى‏كند:
1 ـ در خود احساس كمبود مى‏كند و سوگند مى‏خورد تا مردم او را تصديق كنند.
2 ـ از آوردن دليل ناتوان است، از اين رو سوگند را وسيله استحكام سخنش قرار مى‏دهد.
3 ـ در بين مردم متهم شده است، به طورى كه جز با سوگند، حرفش پذيرفته نمى‏شود.
4 ـ گاهى نيز به اين عمل عادت كرده و بى‏جهت ‏سوگند ياد مى‏كند.

(نهج الشهادة، ص‏350)

اقتدا به مسيح

زمينه اي براي گفت و گوي عرفاني اسلام و مسيحيت

سعيد عدالت نژاد


«اگر سوداي رسيدن به درجات عالي كمال را در سر داري بايد شجاعت آغاز كني، تيشه بر ريشه زني تا حب ذات پنهان و منحرف خويش را و هر امتياز مادي و شخصي را قلع و قمع كني. تقريبا همه رذائل ديگري كه غلبه بر آنها لازم است، از اين رذيله حب نفس منحرف ناشي مي شود. اما آنها كه مي كوشند نفس خويش را كاملا بميرانند و برآن مسلط شوند، بسيار كم اند و در نتيجه غرقه در نفس خويش مي مانند و به هيچ وجه نمي توانند به لحاظ معنوي بر خود فائق آيند. كسي كه مايل است با من در راه آزادي واقعي قدم بگذارد بايد در درون خود همه علايق فاسد و منحرف را بكشد و هيچ علاقه خودخواهانه اي به هيچ مخلوقي نداشته باشد». (اقتدا به مسيح، كتاب اول باب هجدهم)

كتاب اقتدا به مسيح (The Imitation of christ) بعد از انجيل در نظر مسيحيان يكي از كتابهاي كلاسيك محبوب و با اهميت در حوزه عرفان عملي به حساب مي آيد. اين كتاب بيانگر جريان عرفاني در قرون وسطي است كه به تفكر مسيح شهرت يافته است. ادبيات و لحن كتاب با پاره اي از گرايشهاي عرفاني و صوفيانه عالم اسلام مشابهت هاي فراواني دارد. خواننده مسلمان اين كتاب در اكثر صفحات احساس همدلي و قربت نسبت به مطالب دارد. جملات و عناوين بابها آنقدر آشنا به نظر مي رسد كه خواننده گمان مي برد به خواندن كيمياي سعادت امام محمد غزالي يا معراج السعاده ملا احمد نراقي مشغول است. اين كتاب متعلق به توماس اكمپيس (Thomas Akempis) متوفاي قرن چهاردهم ميلادي است كه به لحاظ فكري و منش عملي تعلق خاطر فراواني به انجمن زندگي مشترك برادران ايماني (Brethren of the common life) دارد. او از سن 14 سالگي تا آخر عمر يعني 90 سالگي در يكي از اين انجمن ها زيسته است. اعضاي اين انجمن ها در لواي قوانين خاصي با يكديگر به صورت مشترك زندگي مي كردند. هر كه هر چه داشت به صورت مشترك استفاده مي شد. آنها به لباس و غذايي كم قانع بودند و هيچ انديشه اي در سر براي فرداي خويش نداشتند. هدف اصلي انجمن اين بود كه با بازگشت به سادگي و شور و اشتياق حواريون عيسي مسيح، با رفاه طلبي و انحراف روحانيون روزگار خويش به مبارزه برخيزد. از اين رو در توصيه هاي توماس اكمپيس مي خوانيم: «لباس رهباني پوشيدن و سر تراشيدن في نفسه مهم نيستند؛ اين تغيير شيوه زندگي و كشتن هواهاي نفساني است كه راهب واقعي مي سازد. كسي كه در دنيا در پي چيزي جز خدا و نجات خويش است، روح او چيزي جز زحمت و غم نخواهد يافت. كسي كه نمي كوشد كه از همه كمترين باشد و خادم همگان، هرگز مدت زيادي در آرامش نخواهد بود». خود توماس رفتار افتاده و انزواطلبانه اي داشته و هرگز در پي شهرت و جاه نبوده است. از اين رو به مقامات كليسايي هرگز توجهي نداشت و البته كليسا نيز با وجود اعتراف به پرهيزگاري او هرگز در حق او از لقب قديس (saint) استفاده نكرده است. جوهره تفكر او تاكيد بر تجربه باطني و دوري از فلسفه يوناني و نظرپردازيهاي متكلمانه است. تمام اصرار او بر فراگرفتن معرفتي است كه به كار آدمي مي آيد. از اين رو مي گويد: «بسيار احمقانه است غفلت از چيزهاي مفيد و ضروري و پرداختن مصرانه به امور عجيب و غريب و مضر. در حقيقت ما چشم داريم و نمي بينيم. ما را چه كارها با چيزهايي مثل جنس و نوع؟ ما را چه كار با چيزهايي كه اگر هم ندانيم بر آنها مؤاخذه نمي شويم!» از اين رو، در سراسر كتاب از اصطلاحات فلسفي، كلمه اي به چشم نمي خورد و در عوض با لحني ساده و جذاب از آموزه هاي الهيات مسيحي براي بدست آوردن عشق خالص به خداوند مدد مي جويد. او عصاره اين عشق را در زير پا گذاشتن فهم و ذكاوت بشري مي داند و معتقد است اگر به جاي تكيه بر فهم و توانايي خود به فضيلت تسليم بودن در برابر عيسي مسيح تكيه كني، سوار بر بال عشقي سوزان شده اي كه از عقل صرف فراتر مي رود و به تعبير او با خداوند يكي مي شوي. از اين مقام عرفاي اسلامي با تعبير «وصال خداوند» يا «قرب به او» ياد كرده اند. اين همان رويه اي است كه بعدها در قرن هفدهم به «ايمان گرايي» شهرت پيدا كرد. در نظر توماس، خداوند به عظمت عشقي كه در پس عمل قرار گرفته است، مي نگرد و نه به عظمت دستاورد انسان. تفكر خدا محوري كه از آموزه هاي مشترك اسلام و مسيحيت است، در سراسر كتاب به چشم مي خورد. «انساني كه انگيزه او عشق كامل و حقيقي است در هيچ چيز در پي خود نيست بلكه فقط علاقه دارد در همه چيز به مجد و عظمت خدا كمك كند. او درصدد هيچ عملي نيست كه خود را راضي كند بلكه، در وراي همه خوبيها به اينكه مستحق عنايت خداوند شود، دل بسته است. هيچ خيري را به مردم نسبت نمي دهد بلكه همه خوبيها را از آن خداوند مي داند. مبدايي كه همه چيزها از او ناشي مي شود، غايتي كه همه قديسان در پناه او از آرامش و كمال بهره مي برند. آه! اي كاش در آدمي بارقه اي از عشق حقيقي وجود داشت تا به يقين مي دانست كه همه چيزهاي زميني فريبنده و موهوم اند».

در نگاه عارفاني چون توماس اكمپيس والاترين و با ارزش ترين علمها آن است كه آدمي از خود فهم درست و ارزيابي متواضعانه اي داشته باشد. خود را چيزي به حساب نياورد و ديگران را برتر از خويش بداند. در روزگار ما كه اخلاق و معنويت بسيار كم رنگ شده اند، شايد توصيه هاي امثال توماس، توصيه هاي آسماني و غير واقعي تلقي شوند. اما نكته مهم در اين جاست كه عالمان مسيحي و مسلمان بايد بتوانند با تفسيرهاي نوين اين آموزه هاي كهن و نوراني را همواه در دل آدمي پر فروغ نگهدارند و مهمتر از تفسير، عملكرد اخلاقي خود آنهاست. چگونه مي توان در سطوح مختلف جامعه انتظار اخلاق داشت و آن را در بزرگان آن قوم جست و جو نكرد. به تعبير بسيار زيباي حضرت امام حسين (ع) الناس علي دين ملوكهم. اين نكته در بيان توماس به گونه اي ديگر آمده است. «ما همواره مي خواهيم ديگران بي عيب باشند، اما اشتباهات خويش را اصلاح نمي كنيم. ما دوست داريم ديگران را به جد سرزنش كنيم اما هيچگاه مشتاق نيستيم خود را اصلاح كنيم. ما دوست داريم آزادي ديگران را محدود كنيم، اما نمي خواهيم چيزي از ما دريغ شود. دوست داريم ديگران تحت قانون درآيند، اما هيچگاه نمي خواهيم خودمان پيرو قانون باشيم. از اين رو، كاملا روشن است كه به ندرت به همسايه ها بسان خويش توجه مي كنيم». شايد در همه صفحات كتاب خواننده مسلمان مواردي را بيابد كه مشابهت هاي فراواني با جملات بزرگان و اولياي مسلمان دارد. حتي در مواردي، مطالب بسيار شبيه به آيات قرآن اند. از اين نكته مي توان استفاده كرد كه متن اين كتاب زمينه بسيار مناسبي براي گفت و گوي مسلمانان و مسيحيان است. اين كتاب به گزارش دائره المعارف جديد الانتشار New catholic Encyclodia (2003) تاكنون به بيش از 50 زبان ترجمه و منتشر شده است.

فاطمه (س) الگوي دست يافتني

كاظم ابراهيمي



شخصيت‌ها از ابعاد مختلف و متنوعي برخوردارند. اين مسئله درباره شخصيت‌هاي برتر و تأثيرگذار از تنوع بسيار چشم گيري برخوردار است از اين رو پرداختن كامل به زوايا و ابعاد مختلف شخصيتي ايشان ناشدني و دور از دسترس است.

اين دشواري زماني دو چندان مي‌شود كه تحليل‌گران و توصيف‌كنندگان و يا كساني كه به شناسايي ايشان مي‌روند خود در حد و اندازه‌هاي آنان نباشند. در اين زمان يا از درك درست شخصيت و ابعاد وجودي آنان غافل مي‌شوند و يا آن كه به تحليل نادرست از شخصيت و منش‌ها و كنش‌هاي ايشان مي‌پردازند. به سخن ديگر كسي كه فاقد چيزي است از آن چيز درك درستي نخواهد داشت.

بسيار شنيده‌ايد كه گفته‌اند من فقد حسا فقد علما؛ كسي كه حسي از حواس را از دست دهد دانشي را از دست داده است. كسي كه خود نابينا و كور است نه تنها از بينايي، درك درستي نخواهد داشت بلكه از رنگ‌ها و زيبايي‌هايي كه از چشم حاصل مي‌شود نيز دركي نخواهد داشت و به همين اندازه از دانش و آگاهي نسبت به آن بي‌بهره خواهد ماند.

اما با اين وجود براي شناخت بهتر از هر چيزي مي‌توان از كساني كه در همان سطح و يا بالاتر هستند ياري گرفت. در زمينه شناخت فاطمه (س) ما مي‌توانيم از امامان معصوم (ع) و كساني كه در سطح ايشان مي‌باشند بهره گيريم و يا به شيوه بهتر به سطحي بالاتر رفته و از پيامبر و در نهايت از خداوند ياري جوييم به ويژه كه گزارش‌ها و مستندات كامل و قوي‌اي در اين باره از سوي خدا و پيامبرش درباره شخصيت فاطمي وارد شده است.


نگاه قرآن به فاطمه (س)

قرآن از زواياي مختلفي به فاطمه (س) پرداخته است. هر يك از اين زوايا پرده از بخشي از شخصيت آن حضرت برمي‌دارد. در اين نوشتار تنها به يك زاويه ديدي كه قرآن به فاطمه و شخصيت آن حضرت پرداخته توجه مي‌شود و آن زاويه نمونه و سرمشق بودن است.

اين سرمشق و الگو بودن از آن جايي كه حضرت در دو نقش زن و انسان بودن ظاهر مي‌شود مي‌تواند هم براي عموم انسان‌ها و هم خاص زنان مطرح شود؛ همان طور كه چنين نقش و كاركردي را مي‌توان درباره امير مؤمنان (ع) كه كفو آن حضرت است ابراز كرد.

بنابراين سخن از مسئله تاسي و ويژگي‌هايي است كه موجب شده است تا ايشان به عنوان الگوي انساني در سطحي و الگو و نمونه زنان در سطحي ديگر مطرح شود.

در سطح نخست آن حضرت در نقش انسان كامل ظاهر مي‌شود و رفتاري از خود به نمايش مي‌گذارد كه از سوي خداوند به عنوان نمونه و سرمشق عيني و ملموس همه انسان‌ها مطرح مي‌شود.

از جمله خصوصياتي كه خداوند در سوره انسان و نيز احزاب درباره شخصيت آن حضرت بيان مي‌كند مي‌توان به مسئله ايثارگري، تقوا، صبر، انفاق‌گري، ايمان قوي، خلوص و مانند آن اشاره كرد.

در سطح دوم آن حضرت نمونه‌اي راستين و اسوه زناني است كه اصالت را به خانه و خانواده مي‌دهد و تلاش در اين راه را جهاد در راه خدا برمي‌شمارد. اين گونه است كه همواره در كنار خانه و خانواده است و پيامبرش وي را ام ابيها مي‌نامد تا بنماياند تا چه اندازه در پرورش خانواده و تأثير مثبت بر روحيات اعضاي آن به جا مي‌گذارد و حتي مي‌تواند پيامبري را دگرگون و تحت تأثير رفتار خويش قرار دهد.

ترسيمي كه قرآن از فاطمه (س) به دست مي‌دهد بيانگر آن است كه همه انسان‌ها به ويژه زنان به خوبي مي‌توانند وي را الگو و سرمشق خويش قرار دهند. در اين تصوير و ترسيم الهي فاطمه در جايي قرار نمي‌گيرد كه دور از دسترس انسان‌هاي عادي و معمولي باشد تا به اين توجيه از پيروي از وي و تاسي از آن بزرگوار پرهيز كنند و به دنبال الگوهاي به ظاهر عيني و ملموس‌تر باشند.

برخي آن حضرت را چنان بالا مي‌برند كه دور از دسترس به شمار مي‌آيد به گونه‌اي كه ديگر قابل تاسي و پيروي نخواهد بود.

بزرگي و بلنداي مقام او به اين معنا نيست كه اين مقام به عنايت خاصي داده شده و ايشان در راه رسيدن به اين مقامات تلاش و كوششي به خرج نداده‌اند؛ بلكه برخلاف تصور عموم آن حضرت آن چنان در اين راه تلاش كرد كه مصداق كدحا فملاقيه شد. تلاش و هزينه‌اي كه وي پرداخت كرد تنها در بخش كوچكي كه قرآن بدان اشاره مي‌كند نيست؛ هرچند كه براي عموم مردم سخت و دشوار است كه سه شبانه روز از آن چيزي كه به تعبير قرآن محبوبشان بود و خود بدان نياز شديدي داشتند، بگذرند.


رياضت‌هاي فاطمه (س)

آن حضرت براي رسيدن به شاكله كامل وجودي خويش به تمام آموزه‌هاي قرآن عمل كرد و مصداق قرآن مجسم شد. به اين معنا كه اگر قرآن سخن از نماز و انفاق مي‌كند وي در اين حوزه سرآمد نمازگزاران و منفقان شد و نمونه‌اي از آن در سوره انسان تصوير گرديد.

اگر نماز شب و شب زنده‌داري و تهجد شبانه وي در طول زندگي آن را عملياتي كرد و اگر ده‌ها دستور و حكم ديگر بوده همه را به دقت مراعات نمود و در اين كار هيچ كوتاهي در عمل نداشت چنان كه در حوزه انديشه نيز خود را بالا كشيد. به ويژه آن كه بر اين باور بود، بينش در نگرش و گرايش و منش و كنش نقش دارد؛ چنان كه كنش و عمل در بينش و نگرش، تأثير مثبت و منفي خواهد گذاشت.

همسان سازي فاطمه (س) به عنوان يك انسان و يا زن با ديگر انسان‌ها و يا زنان معمولي به معناي آن نيست كه در نهايت به مقامات ايشان توجه نشود. آن حضرت در فرآيند تكاملي چنان شاكله وجودي خويش را شكل بخشيد كه به عنوان الگو و اسوه كامل در كنار پيامبر (ص) و امامان معصوم (ص) نشست.

بنابراين در معرفي و وجوب تاسي به حضرت فاطمه (س) مي‌بايست به اين نكته توجه شود كه آن حضرت بشري همانند ديگران است كه براي رسيدن به اين مقام عالي و والا رنج‌ها و دردها كشيد و تلاش‌هاي سختي به عمل آورد به گونه‌اي كه در روايات از اعمال عبادي و اطاعت خدا و پيامبر و همسرش بسيار گفته و نوشته شده است و اين مقام جاي بحث و بررسي آن نيست.

اين فاطمه‌اي است كه خداوند وجوب پيروي از وي را بر انسان‌ها و به ويژه زنان فرض كرده است و وي را در زمره انسان‌هاي كاملي قرار داده است كه مي‌بايست از راه و روش ايشان بهره گرفت.



http://www.kayhannews.ir/860414/6.htm

افسردگي ناشي از كم توجهي


منبع: روزنامه اطلاعات شماره 23106



افسردگي نوعي حالت روحي است كه در نتيجه نداشتن شغلي در خور توجه در انسان به وجود مي آيد . هيچ انساني از افسردگي و اضطراب مصون نيست. هر فردي در طول عمر خود بالاخره طعم ناگوار محروميت ، يأس ، سرخوردگي و ماتم را مي چشد ولي اين حالت هيچوقت نمي تواند يك بيماري تلقي شود؛ بلكه در واقع يك نوع واكنش در برابر حوادث ناگوار زندگي است احساس بيهودگي و ملالت تدريجي نيز از عوامل تشديد كننده اين حالت محسوب شود به طوري كه نوعي كسالت مزمن را به وجود مي آورد كه با شدت خود ادامه زندگي را براي شخص غير ممكن مي سازد و در بعضي موارد حتي منجر به خودكشي مي شود. در اين صورت نمي توان افسردگي را يك حالت دانست بلكه يك نوع بيماري رواني است كه درمان قطعي نيز ندارد و تنها درمان آن به دست خود شخص بيمار است.

زنان خانه دار به دليل آنكه بيشتر اوقات زندگي خود را در خانه به سر مي برند و باانجام كارهاي تكراري و روزمره به نوعي خستگي روحي مي رسند در زمره اين افراد قرار مي گيرند اين قبيل زنان همواره از دردهاي جسماني مي نالند در حالي كه غالب خستگي هاي روزمره آنها ناشي از حالات فكري نظير عصبانيت – ملالت – قدرناشناسي افراد و بيهودگي نسبت به زندگي است و در حقيقت خستگي كه صرفاً جنبه جسماني داشته باشد وجود ندارد. بيشتر حالات فوق را در زناني مي توان مشاهده كرد كه به تازگي زندگي مشترك خود را شروع كرده اند و داراي فرزند نيستند و در واقع انتظارات بيشتري با نسبت به زنان ديگر از همسران جوان خود دارند. در حالي كه در جامعه امروز ايران مردان به دليل وضعيت ناهنجار اقتصادي اوقات بيشتري را در خارج از خانه صرف مي كنند و براي دستيابي به يك زندگي ايده آل مجبورند كه در روز دو يا سه شيفت كاري داشته باشند و اين عدم حضور طولاني آنها در خانه بيشترين صدمه را متوجه همسران و در بعضي موارد متوجه فرزندان آنها مي كند و همين احساس كه توجهي نسبت به آنها نمي شود كم كم در آنها حالات روحي افسردگي ايجاد مي كند. اما مي توان با اين حالت مبارزه كرد. درمان افسردگي تنها در طي زمان و با تحمل صبر و بردباري ميسر خواهد بودو تنها به دست خود شخص صورت مي گيرد. در واقع شخص بايد از درون باخود بجنگد و زمان فراغت خود را با مسائل ديگري همچون هنرهاي دستي و مطالعه كتب راهنما كه نقش ارزنده اي دارند سرگرم كند. به راحتي مي توان با يك برنامه ريزي دقيق و منظم مسير زندگي را از حالت ركود و يكنواختي نجات داد. به عنوان مثال مي توانيد براي مقابله با ايجاد احساس كم توجهي و قدر ناشناسي همسر خود محسنات او را در نظر داشته و يا حتي بر روي كاغذي يادداشت و در جايي از خانه نصب كنيد و به مرور آن بپردازيد از طرف ديگر مي توانيد هر روز با خود صحبت كنيد و افكاري چون خوشي، نيرومندي و آرامش را به مغز خود راه داده و اجازه ندهيد يكنواختي و كسالت غبار غم را بر زندگي شما بيفشاند.

چه بخوريم تا تمركز فكري بهتري داشته باشيم



دكتر محمد علي تقي پور

يكي از دوستان من معتقد است وقتي نمي‌تواند روي موضوعي تمركز كند و آن موضوع بسيار مهم و حياتي است. با مصرف دم كرده فلان گياه؛ تمركز بهتري پيدا مي‌كند و مي‌تواند روي موضوع مورد نظر تمركز كند. يكي ديگر از آشنايان تعريف مي‌كرد فردي براي تمرين دم كرده چند گياه و ميوه خشك استفاده مي‌كند.

عقايد و نظرات مختلفي درباره نوشيدني‌ها يا غذاهايي كه باعث افزايش تمركز مي‌شوند وجود دارد. آيا واقعا اين موارد حقيقت دارد؟

نظريه‌هاي مختلفي درباره نوشيدني‌ها و غذاهايي كه تمركز را بالا مي‌برند، وجود دارد. از كافئين قهوه گرفته تا شكر و پروتئين كه معتقدند تمركز را افزايش مي‌دهد. حتي كار به جايي رسيده است كه مكمل‌هاي غذايي خاصي براي اين منظور به بازار آمده‌اند تا حافظه، توجه و عملكرد مغز را بهبود ببخشند.

اما واقعا در شرايطي كه بايد تمام ذهن متمركز يك موضوع مهم باشد چه كمكي مي‌توان به مغز و ذهن رساند؟ آيا واقعا مواد غذايي خاصي باعث تقويت هشياري و آگاهي مي‌شوند و ما مي‌توانيم با مصرف آنها و با خيال راحت در امتحان، مصاحبه شغلي يا كنفرانس شركت كنيم؟!

اگر به صحبتها و گزارش‌هاي متخصصان توجه كنيم، با اخبار خوب و بدي در اين باره مواجه مي‌شويم. اول اين كه نمي توان از تاثير غذا روي ذهن و قدرت تفكر چشم پوشي كرد و حتما تاثيراتي وجود دارد و اما دوم اين كه هيچ غذايي جادويي خاصي وجود ندارد كه بتواند قدرت ذهني افراد را به صورت معجزه آسا افزايش دهد. بنابراين بايد واقعگرا بود و به صورت مبالغه آميز با اين مساله برخورد نكرد.

اما يك خبر خوب و تازه در اين زمينه وجود دارد و آن، اين كه بعضي غذاها براي كوتاه مدت باعث افزايش تمركز فرد مي‌شود و تحقيقات انجام شده نشان مي‌دهد فوايد بعضي مواد مغزي مشخص شده و بررسي‌ها براي اعلام نتايج نهايي ادامه دارد. بعضي موارد كه به نظر مي‌رسد اثرات مثبتي روي ذهن دارند، به شرحي است كه توضيح داده مي‌شود اما اين كه اثرات آنها چقدر مثبت يا منفي است، جاي بحث دارد.

يك فنجان قهوه به همراه شكر

بسيار از مردم حاضرند سقم بخورند كه قهوه همراه با شكر در شرايطي كه آنها به تمركز فراواني نياز داشته اند. به كمك آنها آمده و كاملا موثر بوده است. افراد زيادي به اين مساله و مسائلي از اين قبيل باور دارند. معتقدند موادي مثل قهوه، چاي، مواد شيرين مثل بستني يا شيريني‌جات و يا مواد غذايي كه از هر دو ماده مذكور دارند، مانند شكلات و نوشيدني‌هاي مقوي مثل ليموناد ذهن آنها را باز و آماده تفكر بهتر مي كند. دكتر ويلسون، سخنگوي انجمن رژيم غذايي آمريكا معتقد است كافئين موجود در قهوه مي‌تواند در رفع خستگي مفيد باشد و به فرد انرژي بدهد؛ اما اين اثر كاملا كوتاه مدت است و در اصل خصوصيات فردي است كه طول مدت اثر و يا واكنش نسبت به چنين موادي را تعيين مي‌كند. بعضي از مردم با مصرف اين مواد احساس بهتري دارند و به علت اثرات تحريكي اين مواد، ميزان ضربان قلب آنها افزايش مي‌يابد، در حالي كه بعضي ديگر احساس ناراحتي مي‌كنند و عصبي مي‌شوند. همين حالان ناراحتي و عصبي شدن مي‌تواند تمركز فرد را مختل و مساله را بغرنج‌تر كند. حتي اگر فردي با مصرف اين گونه مواد غذايي احساس بهتري داشته باشد، به هر حال بعد از رقع اثرات اين مواد غذايي دوباره به حالت قبلي برمي‌گردد و گاهي اگر اين مواد بيش از حد مصرف شود، مشكل ساز مي‌شود؛ چرا كه اثبات شده مصرف بيش از حد قهوه به دليل داشتن كافئين زياد باعث از بين رفتن تمركز مي‌شود.

از سوي ديگر، اثز شكر بر هشياري و آگاهي كمي پيچيده‌تر به نظر مي‌رسد. اين واقعيت وجود دارد كه مغز از گلوكز به عنوان منبع اصلي سوخت استفاده مي‌كند. در يك مطالعه كه روي 20 نفر انجام شد، از نوشيدني شيرين يا كربوهيدرات‌ها استفاده شد و در هيچ كدام از آنها وضعيت حافظه به طور مشخص بهتر نشد. تنها نتيجه‌اي كه به نفع مواد شيرين تمام شد، اين بود كه غذاهاي بسيار شيرين اثراتي سريع، كوتاه مدت و مثبت بر توانايي ذهني دارند. پروفسور گلد، استاد روان شناسي و علوم اعصاب دانشگاه ايلينويز معتقد است در كل گلوكر (قند) اثراتي بر حافظه و يادگيري دارد، اما دخالت ديگر فرآيندها مثل استرس و تفاوت‌ فردي سوزاندن گلوكز را نبايد ناديده گرفت. او در آزمايش هاي خود به اين نتيجه رسيده است كه هر چه مقدار مصرف گلوكز بالاتر باشد، اثرات بر روي حافظه بهتر و بيشتر مي‌شود، اما وقتي به يك مقدار خاصي مي‌رسيم، ديگر شرايط بهتر نمي‌شود و حتي بدتر مي‌شود و حتي اگر گلوكز از يك حد بالاتر بود، حافظه مختل مي‌شود.

براي صبحانه چه ميل داريد

استيك يا شيريني؟!

اين روزها نبرد بين كربوهيدرات و پروتين بسيار زياد است و بخصوص رژيم‌هاي پر پروتئين و كم كربوهيدارت اثرات مطلوبي در كاهش وزن و افزايش هشياري از خود نشان داده‌اند. البته نه قندها و نه پروتيئن‌ها نقش مستقيمي در توانايي فرد براي تمركز ايفا نكرده‌اند و به عنوان منبع قدرت مغزي به حساب نمي‌آيند. اما نبايد كل تاثيرات را ناديده گرفت. در بدن، كربوهيدرات‌ها (قندها) به گلوكز تبديل مي‌شوند اين كار حداقل 2 تا 4 ساعت طول مي‌كشد، درحالي كه تجزيه پروئين‌ها حداقل به 4 ساعت طول مي‌كشد، در حالي كه تجزيه پروتئين‌ها حداقل به 4 ساعت زمان لازم دارد. بنابراين نمي توان گفت يك ماده غذايي اثرات معجزه آسايي بر حافظه داشته باشد، بلكه متخصصان تغذيه معتقدند تركيبي از غذاها مثل ميوه‌جات، سبزيجات، غلات و ديگر مواد غذايي در كل باعث بهبود سلامت جسم و ذهن مي‌شوند و اگر فردي رژيم غذايي سالمي داشته باشد، كل فعاليت‌هاي جسمي و ذهني او در حد مطلوب و مورد نظر قرار مي‌گيرند.

عامل ديگري كه ممكن است با تمركز ذهن افراد رابطه داشته باشد، پرخوري يا كم خوري است.

اگر فردي قبل از انجام يك كار مهم، پرخوري كند، احساس خواب آلودگي مي‌كند؛ زيرا گردش خود از مغز به سمت معده منحرف مي‌شود تا عمل هضم غذا به بهترين نحو صورت گيرد. از سوي ديگر افرادي كه كالري كافي دريافت نمي كنند و از وعده غذايي خود صرف نظر مي‌كنند يا تحت رژيم ‌هاي سخت غذايي قرار دارند، نمي توانند تمركز خوبي داشته باشند و حواس آنها براحتي پرت مي‌شود.

بعلاوه تحقيقات نشان داده است كودكاني كه صبحانه ميل مي‌كنند، حافظه كوتاه مدت بهتري نسبت به همكلاسي‌هاي خود كه صبحانه نمي‌خورند، دارند. در ضمن كودكاني كه صبحانه‌هاي پر كالري مي‌خورند (مثل كيك، شكلات، شيريني و...) تمركز خوبي ندارند.

رژيم‌هاي غذايي پر چرب نيز روي آگاهي و تمركز، اثرات منفي دارد، به صورتي كه حافظه و يادگيري تضعيف مي‌شود پس نمي‌تواند از افرادي كه غذاهاي پرچرب مي‌خورند، انتظار هوش آنچناني داشت.

سوپ مكمل؟!

قفسه‌هاي مغازه‌ها و يا داروخانه‌ها پر از قرص‌ها، شربت‌ها و مكمل‌هاي ويتامين، املاح و مواد گياهي است كه روي همه آنها قيد شده كه از نظر جسمي ، ذهني باعث تقويت شما مي‌شوند. تعداد اين مواد آنقدر زياد است كه قابل شمارش نيست، اما مطمئن باشيد اين مواد آن طور هم كه درباره آنها تبليغ شده سودمند نيستند و اگر يك امتحان يا مصاحبه بزرگي در پيش داريد، بهتر است براي تقويت حافظه و تمركز خود، بر روي اين مواد حساب باز نكنيد. گزارش‌هايي وجود دارد كه مي‌گويد ويتامين‌هاي E.C.B بتاكاروتن و منيزم مي تواند قدرت مغز را تقويت كنند. اما هيچ كس ثابت نكرده كه قرصهاي حاوي اين مواد بتوانند باعث تقويت حافظه و تمركز شوند. در ضمن وقتي مقدار زيادي از اين مواد در غذاهاي طبيعي وجود دارند، چرا به سراغ قرصهاي آنها برويم؟ ويتامين C را براحتي در مركبات مي‌توان يافت. بتاكاروتن در هويج، اسنفاج و ديگر سبزيجات برگدار و برگ سبز وجود دارد. قرصهاي ويتامين و مكمل موارد مصرف خاصي دارند و هيچ وقت نمي‌توانند جاي مواد غذايي را بگيرند.

بتازگي نظريه‌هاي مطرح شده كه قابل توجه است. مثل مواد غذايي حاوي اسيد‌هاي چرب امگا 3 (مثل ماهي)، وين پوستين (كه در يك گياه وجود دارد) يا كولين (ماده مغذي اصلي موجود در لسيتين) داراي اثرات خاصي هستند و بر سلامت ذهن، تاثيرات مثبتي دارند و محققان در تلاشند تركيبي از اين مواد را در اختيار افراد بگذارند تا قدرت حافظه آنها تقويت شود.

براي يك روز بزرگ آماده شويد

فكر نكنيد اگر غذاي خاصي مصرف كنيد، تمركز و حافظه شما قدرت فوق العاده‌اي پيدا مي‌كند. اگر امتحان يا مصاحبه‌اي در پيش داريد و دوست داريد حافظه و تمركز شما قدرت خوبي داشته باشند، نكات زير را به ياد بسپاريد:

- كارهاي لازم را براي آمادگي خود، از قبل انجام دهيد، سر فرصت و بدون عجله.

- شب قبل، خوب بخوابيد.

- ورزش را در برنامه زندگي خود به طور منظم در نظر بگيريد.

- يك رژيم غذايي متعادل و حاول تمامي گروههاي غذايي مصرف كنيد. به هيچ وجه از ماده غذايي خاصي به منظور تقويت حافظه استفاده نكنيد؛ چون ممكن است وضعيت شما را بدتر كند. از غذاهاي طبيعي و سالم در حد معقول استفاده كنيد تا ذهن شما براي هر كاري آماده باشد.

ادامه......

بهترين توليد كننده داروهاي آرام بخش، خواب آور، برطرف كننده درد، آنتي بيوتيك‌ها و... بدن است. بدن كه مواد شيميايي را به عنوان دارو ارسال مي‌كند، از شعور خاصي برخوردار است به طوري كه ميزان داروي توليد شده با مقدار مصرف هماهنگي دارد.

بدن مواد مخدري را براي ايجاد آرامش توليد مي‌كند كه اعتياد آور نيست ولي اگر با محرك‌هاي مكانيكي مانند: طب سوزني، توليد مواد مخدر را در بدن زياد نماييم، در شخص ايجاد اعتياد مي‌كند. پس ساخت اين مواد بايد تحت نظر شعور دروني باشد؛ در ضمن اگر در وضعيت آرامش و يا تعادل رواني قرار بگيريم، بدن به اندازه لازم مواد مخدر مي‌سازد.

داروهايي كه براي دلخوشي بيمار داده مي‌شود، مانند داروهاي واقعي براي آرامش اثر مي‌گذارند بخصوص اين كه داروي دلخوش كنك به عنوان يك داروي قوي در ايجاد آرامش معرفي شود.

فوايد آرامش


اطلاعات 4/2/85

به طور كلي آرامش هم از عواقب و عارضه‌هاي روان – تني پيشگيري مي‌كند و هم موجب بهبودي و رفع عارضه‌ها مي‌شود و علاوه بر تنظيم اتوماتيك جسم و روح، باعث افزايش بازده مفيد نيز مي‌شود.

سلول‌هاي مغز بر اثر خستگي و كاركرد زياد، مواد زهر آلودي از خود توليد مي‌كنند كه باعث تخريب و فرسودگي آنها مي‌شود و اختلالاتي در مغز به وجود مي‌آيد و در ضمن ناراحتي‌هاي روان تني را موجب مي گردد كه بر اثر آرامش سلول‌هاي تخريب شده ترميم مي‌شوند.

چند دقيقه آرامش عميق مي‌تواند به سرعت خستگي جسمي و روحي را كاهش دهد، در حال كه ممن است يك خواب چند ساعته نتواند خستگي را كاهش بدهد و شخص بعد از بيداري باز هم احساس خستگي كند.

طي تحقيقات جديد، آن تقسيم بندي كه سابقا براي غدد و اعصاب براي توليد هورمون‌ها و مواد شيميايي انجام شده بود، نمي تواند به شكل مجزا درست باشد زيرا اعضا مي‌توانند مانند مغز تفكر داشتهباشند و مغز مي‌توانند مانند لوزالمعده به توليد انسولين بپردازد.

DNA در زخم‌ها و كوفتگي‌ها و در نهايت در كل بدن موجب ترميم سلول مي‌شود. اطلاعات DNA ارثي و يا بر اثر تفكرات شخص ايجاد مي‌شود. در هنگامي كه بدن را در حالت آرامش قرار مي‌دهيم، با ايجاد يك تعادل در كل بدن در جهت ترميم و هماهنگي عمل كرده‌ايم. آرامش مختص مغز نيست، بلكه در تمام عضلات و اندام‌ها مي‌توان ايجاد آرامش نمود و در نتيجه در لحظه‌اي كه در كل بدن ايجاد آرامش نموده‌ايم، علاوه بر تعادل و هماهنگي در يك عضو خاص، هماهنگي و تعادلي بين آن عضو با كل بدن و ذهن ايجاد مي‌شود.

بهترين توليد كننده داروهاي آرام بخش، خواب آور، برطرف كننده درد، آنتي بيوتيك‌ها و... بدن