هدانا : آرمادیلو که برخی به فارسی آن را زره‌نواری می‌گویند، نوعی گورکن بومی آمریکای جنوبی است که شیوه دفاعی منحصربه‌فرد خود را مدیون پوشش بیرونی زره‌مانندش است.

آرمادیلو به‌دلیل جنگل‌زدایی و شکار غیرقانونی در تنها مسکن طبیعی‌اش که در شمال‌شرقی برزیل واقع شده، در معرض خطر انقراض قرار دارد و مسوولان برگزاری رقابت‌های جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۴ در برزیل برای توجه عموم مردم به این خطر، این پستاندار را به‌عنوان نماد این رقابت‌ها انتخاب کرده‌اند.

البته دلیل دیگر انتخاب آرمادیلو برای نماد بازی‌های امسال این است که این پستاندار وقتی احساس خطر می‌کند، خودش را کاملا جمع می‌کند و به شکل یک توپ زره‌پوش در می‌آید که می‌توان آن را با یک دست گرفت!‌

حاملان آسمانی آهن !

بطور کلی فلزات سنگین جهان، درون هسته ستارگان بزرگ تولید می شوند و از آنجا که منظومه شمسی ساختار مناسب برای تولید فلز آهن را ندارد، فقط ستارگانی که دمای آنها به چندصد میلیون درجه می رسد می توانند آهن تولید کنند . هنگامی که تراکم بیشتر هسته ستاره ،‌ دمای مرکز را به 3 میلیارد درجه سانتیگراد می‌رساند، سیلیس سوزی آغاز می‌شود. آهن، خاکستر به جا مانده از سیلیس سوزی است، اما هر قدر هم که هسته ستاره داغ شود، آهن نمی‌سوزد. بنابراین ستاره پر جرم در اواخر عمرش ، هسته‌ای غیر فعال و غنی از آهن دارد که چندین پوسته نازک آن را در برگرفته‌اند.

حاملان آسمانی آهن !

تشکیل چنین هسته ی غنی از آهنی نشانه مرگ زودرس ستاره است . البته اتمهای آهن، در هسته سوخته ستاره کاملا جدا از هم و گسسته‌اند و هیچ اتمی در گرما و فشار بسیار زیاد موجود در مرکز ستاره، سالم باقی نمی‌ماند. در نتیجه هسته ستاره حاوی هسته‌های اتم آهن است که در دریایی از الکترون شناورند. هرچه پوسته سیلیس سوز به آهستگی از مرکز ستاره دور می‌شود، مقدار بیشتری الکترون و هسته اتم آهن بر جا می‌ماند.

سرانجام هسته مرده ستاره دیگر نمی‌تواند وزن سنگین و خرد کننده بقیه ستاره را تحمل کند. زمانی که جرم هسته آهنی به 1.5 برابر جرم خورشید می‌رسد، فشار آنچنان زیاد می‌شود که الکترونها به درون هسته‌های اتم آهن فشرده می‌شوند . در چنین حالتی الکترونهای منفی با پروتونهای مثبت ترکیب شده و نوترون را تشکیل می دهند و درنتیجه هسته ستاره به شدت درهم می‌ریزد که بواسطه ی این فروریزش مقدار زیادی انرژی آزاد می‌گردد. با هجوم آوردن یک موج شوکی از هسته درحال انفجار بطرف بیرون ، ستاره کاملا از هم می‌پاشد، در این حالت ستاره به ابر نواختر تبدیل می شود. در نتیجه ی این انفجار، شهاب سنگهایی که حاوی آهن هستند در جهان پراکنده شده و بالطبع به زمین نیز برخورد می کنند .

در قرآن کریم در سوره حدید آیه 25 ذکرشده :" ما رسولان خود را با دلائل روشن فرستادیم، و با آنها کتاب (آسمانی) و میزان (شناسائی حق و قوانین عادلانه) نازل کردیم، تا مردم قیام به عدالت کنند، و آهن را نازل کردیم که در آن قوت شدیدی است، و منافعی برای مردم، تا خداوند بداند چه کسی او و رسولانش را یاری می‏کنند بی آنکه او را ببینند ..."

ایرادی که به این مطلب گرفته می شود این است که گفته می شود هسته داخلی زمین از جنس آهن است . اما باید توجه کرد که هیچ کس تا کنون به هسته زمین راه نیافته تا جنس آنرا مشخص کند زیرا دمای آن بسیار زیاد است و اگر هم جنس هسته از آهن باشد از زمانی که زمین بصورت یک کره داغ از یک ستاره جدا شده بود، در آن تشکیل یافته و خارج از دسترس بشر می باشد، پس آهنی که در پوسته زمین بوده و امروزه استخراج می شود، توسط شهاب سنگ ها به کره زمین حمل شده است.

اما آیت الله مکارم شیرازی در تفسیر آیه ی فوق  می گویند:" اگرچه بعضى تصور كرده‏اند تعبیر انزلنا نشان مى‏دهد كه آهن از كرات دیگر به زمین آمده، ولى حق این است كه تعبیر به انزال در اینگونه موارد اشاره به مواهبى است كه از مقام بالائى به مقامات پائینتر داده مى‏شود، و از آنجا كه خزائن همه چیز نزد خدا است و او است كه آهن را براى منافع گوناگونش آفریده تعبیر به انزال شده است لذا در حدیثى از امیر مؤمنان على (علیه‏السلام‏) آمده است كه در تفسیر این جمله فرمود : منظور از نازل كردن آهن، خلقت آن است ."(تفسیر نمونه/ج23/ص270)

تاریخچـــــه آهن

اولین نشانه‌های استفاده از آهن به زمان سومریان و مصریان (4000 سال قبل از میلاد) بر می‌گردد. آنها اقلام کوچکی مثل سر نیزه و زیور آلات می‌ساختند. از 2000 تا 3000 سال قبل از میلاد، تعداد فزاینده ای از اشیاء ساخته شده با آهن مذاب در بین‌النهرین، آسیای صغیر و مصر به چشم می‌خورد.

از قرن 10 تا 12 در خاورمیانه یک جابجایی سریع در تبدیل ابزار و سلاحهای برنزی به آهنی صورت گرفت که عامل اصلی آن مختل شدن تامین قلع بود. همزمان با جایگزینی آهن به جای برنز، فرآیند "کربوریزاسیون"( اضافه کردن آهن به کربن) انجام و به این ترتیب آهن نرم تولید شد .
مردم خاور میانه دریافتند که با حرارت دادن طولانی مدت آهن نرم در لایه ای از ذغال و آب، می‌توان محصولی بسیار محکم‌تر بدست آورد. محصول حاصله که دارای سطح فولادی بود، از برنز بسیار محکمتر و مقاوم‌تر بود.
در سالهای آخر پادشاهی سلسله ژو (550 ق.م) به سبب پیشرفت زیاد تکنولوژی کوره، قابلیت تولید آهن جدیدی بوجود آمد. ساخت کوره‌های بلندی که توانایی حرارتهای بالای k 1300 را داشت، موجب تولید آهن خام یا چدن توسط چینِی‌ها شد. (اگر سنگ معدن آهن را با کربن k 1470-1420 حرارت دهیم، مایع مذابی بدست می‌آید که آلیاژی با  5/96% آهن و 5/53% کربن است. این محصول محکم را می‌توان به شکلهای ریز و ظریفی در آورد. اما برای استفاده، بسیار شکننده است، مگر آنکه بیشتر کربن آنرا از بین ببرند(.

از زمان سلسله ژو به بعد اکثر تولیدات آهن در چین به شکل چدن شد. با این همه آهن بعنوان یک محصول عادی که برای صدها سال مورد استفاده کشاورزان قرار گرفته است، باقی ماند .

هم اکنون پنج کشور چین، برزیل، استرالیا، روسیه و هند با تولید 70% سنگ آهن جهان، تولید کنندگان عمده آهن محسوب می شوند.

خصوصیات آهن

جرم یک اتم معمولی آهن 56 برابر جرم یک اتم معمولی هیدروژن می‌باشد. عقیده بر این است که آهن، دهمین عنصر فراوان در جهان است چرا که تقریبا 5%  پوسته زمین و 95 درصد فلزات تولید شده در سراسر جهان را تشکیل می‌دهد. قیمت ارزان و مقاومت بالای ترکیب آن استفاده از آنرا بخصوص در اتومبیلها ، بدنه کشتی‌های بزرگ و ساختمانها اجتناب ناپذیر می‌کند .
آهن از سنگ معدن "هماتیت" ، استخراج می‌گردد. این فلز را بوسیله روش کاهش با کربن که عنصری واکنش‌‌پذیرتر است جدا می‌کنند. این عمل در کوره بلند در دمای تقریبا 2000 درجه سانتی‌گراد انجام می‌گیرد. برای تولید تقریبا 572 میلیون تن آهن خام 1100 میلیون تن سنگ آهن مورد نیاز است!

اعجاز علمی قرآن در سوره ی " حدید "

با توجه و کمی دقت علمی در سوره مبارکه حدید، عجایبی مکشوف می شود که اشاره به برخی از آنها خالی از لطف نیست . آیه ای که درسوره حدید به آهن اشاره کرده، آیه 25 سوره حدید است که با احتساب "بسم الله الرحمن الرحیم"، آیه ی 26 محسوب می شود .

عنصر آهن که با علامت اختصاری Fe نشان داده می­شود، دارای 26 پروتون و 26 الکترون است. (البته تعدادی نوترون نیز دارد.)

• در عربی به آهن، « حدید » گفته می­ شود که به حروف ابجد معادل 26 است

( ح : 8   د:4  ی :10  د:4 = 26) . عدد اتمی آهن نیز 26 می باشد که بیانگر تعداد پروتون­ها و الکترون­های موجود در هسته­ ی اتم آهن است)

• سوره­ حدید، سوره­ شماره 57 قرآن است و 57 عدد جرمی(مجموع تعداد پروتون­ها و نوترون­های اتم) یکی از ایزوتوپ­های پایدار آهن است.( ایزوتوپ­ اتم­هایی از یک عنصر است که جرم­های متفاوت دارند.)
• اگر 57 ( شماره سوره حدید و عدد جرمی آهن ) را از 26 ( حدید به حروف ابجد و عدد اتمی آهن ) کم کنیم به عدد 31 خواهیم رسید که 31 ، تعداد نوترون­ها در ایزوتوپ آهن با عدد جرمی 57 است.
• کلمه­ ی "حدید"( بمعنی آهن) در آیه 25 سوره قرار دارد و تعداد کل آیه­ ها در سوره حدید برابر 29 است. اگر این دو را از هم کم کنیم، عدد 4 حاصل می شود که برابر با تعداد ایزوتوپ­های پایدار آهن است.  هم چنین عدد ۴، تعداد لایه­ های اصلی الکترونی در اتم آهن می باشد.
• انرژی یونیزاسیون آهن برابر با ۲۹۵۷ کیلوژول بر مول است (مقدار انرژی لازم برای جدا کردن الکترون از اتم)، اگر 29  تعداد آیه­ های سوره حدید  و 57  شماره سوره حدید را دنبال هم بیاوریم، همین عدد حاصل می شود . به این معنا که برای جدا کردن سومین الکترون آهن و رسیدن به یون پایدار آهن، مقدار 2957 کیلو ژول بر مول انرژی لازم است.( یون، هر ذره­ ایست که دارای بار الکتریکی مثبت یا منفی باشد)

آهن در بدن جانداران

آهن، اتم اصلی مولکول "هِم" ( بخشی از گلبول قرمز) و جزء ضروری تمامی هموپروتئین‌ها در بدن جانداران است . به همین علت، وجود این عنصر در حیوانات حیاتی می‌باشد. همچنین آهن غیر آلی، در زنجیره‌های آهن – گوگرد بسیاری از آنزیمها یافت می‌شود. باکتریها اغلب از آهن استفاده می‌کنند. وقتی بدن در حال مبارزه با یک عفونت باکتریایی است، برای عدم دستیابی باکتری به آهن، این عنصر را پنهان می‌کند .

کم خونی چیست ؟

فقر آهن یکی از شایع‌ترین اختلالات تغذیه‌ای در کشورهای در حال توسعه و مهم‌ترین علت کم ‌خونی تغذیه‌ای در کودکان، و زنان در سنین باروری است که با ایجاد گلبول‌های قرمز کوچک و کاهش مقدار هموگلوبین سبب کاهش توان جسمی و روانی فرد و حتی افزایش میزان مرگ و میر و ابتلا به بیماری‌ها می‌شود.جذب آهن غذا، اغلب تحت تأثیر شکل آهن موجود در آن است. آهن موجود در پروتئین‌های حیوانی مانند گوشت گاو، ماهی و پرندگان ( آهن "هِم") بیشتر جذب می‌شود، در حالیکه جذب آهن پروتئین‌های گیاهی مانند سبزی‌ها و میوه‌ها ( آهن "غیر هم") کم‌تر است. باید توجه داشت که ویتامینC جذب آهن( آهن غیرهم) سبزی‌ها و میوه‌ها را بیشتر می‌کند. مصرف چای همراه یا بلافاصله بعد ازغذا نیز می‌تواند جذب آهن را تا 50 درصد کاهش دهد‌.

كم‌ خونی حالتی است كه در آن تعداد یا اندازه گلبول‌های قرمز و یا مقدار هموگلوبین موجود در خون كاهش یافته و فرآیند تبادل اكسیژن و دی‌اكسید كربن بین خون و سلول‌های بدن دچار اختلال می‌شود.

از مهم‌ترین ریزمغذی‌ها جهت خون‌سازی كه كمبود آنها موجب بروز كم‌ خونی می‌شود می‌توان به آهن، ویتامین ب12 و اسید فولیك اشاره كرد.  بعضی از علائم کم خونی آهن عبارتند از :
رنگ پریدگی زبان و مخاط داخل لب و پلک چشم، خستگی زودرس، بی تفاوتی، سرگیجه و سردرد، خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست ها و پاها، حالت تهوع و در کم خونی های شدید، گود شدن روی ناخن
منابع غذایی آهن

منابع غذایی که سرشار از آهن هستند عبارتند از : دل، جگر و قلوه که در هر 100 گرم آن‌ها 5 میلی گرم آهن وجود دارد بخصوص جگر گوساله، ماهی‌ها که با توجه به گونه شان، در هر 100 گرم 0.5 میلی گرم آهن دارند و از منابع بسیار خوب آهن محسوب می‌شوند گوشت قرمز، ماهی، زرده تخم‌مرغ، سبزی‌های دارای برگ سبز تیره مانند جعفری که غنی از آهن بوده و سلول‌های خونی و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در خون را به طورِ مؤثری افزایش می‌دهد ، دانه‌های روغنی، خرما که به علتِ آهن زیادی که دارد درمانِ مؤثری برای " آنمی " به حساب می‌آید. اسفناج، که با داشتن ویتامین C جذب آهن را به خوبی انجام داده و سیستم ایمنی را نیز تقویت میکند،

حبوبات مثل عدس، لوبیا و نخود (که با خیسانده آنها از شب قبل، جذب آهن موجود در آن‌ها بالا می رود)، همچنین میوه های خشک ( برگه ها) به خصوص برگه زرد آلو، و ادویه هایی چون آویشن و زردچوبه .

لازم بذکر است که دل، جگر و قلوه برای کسانی که مشکلات قلبی عروقی دارند توصیه نمی شود، زیرا حاوی میزان زیادی کلسترول می‌باشند.

همچنین مصرف این موارد برای افرادی که دچار نقرس هستند نیزتوصیه نمی‌شود.

برای جذب بیشتر آهن موجود در سبزیجات، بهتر است که با ماست مصرف شوند. سایر و در مورد جذب بیشتر اهن مغزها، دانه ها و گوشتها، بهتر است که همراه با میوه هایی که حاوی ویتامین  ث هستند استفاده شود و از نوشیدن چای یا هر نوع نوشیدنی گیاهی از یک ساعت قبل تا دو ساعت پس از غذای حاوی اهن خودداری شود.

از سوی دیگرباید توجه داشت که مصرف بیش از حد آهن خوراکی، ایجاد مسمومیت می‌کند زیرا مقدار زیاد آهن فروس با پروکسیدهای بدن واکنش کرده، تولید بنیانهای آزاد می‌نماید. وقتی مقدار آهن در بدن طبیعی است، مکانیسمهای ضد اکسیداسیون خود بدن قادر به کنترل این فرآیند می‌باشد. اگر مقدار آهن بیش از نرمال باشد، مقادیر غیرقابل کنترل بنیانهای آزاد بوجود می‌آید.افزایش غیرقابل کنترل آهن در بدن، موجب بروز بیماری به نام emochromatosis می‌گردد. آهن اضافی در کبد جمع شده، موجب بیماری آهن زدگی siderosis) ) و آسیبهای عضوی می‌شود. به همین دلیل افرادیکه کمبود آهن ندارند، نباید مکملهای آهن مصرف کنند.

منابع:

kqe.ir

شیمی مولتیمر

بیوشیمی هاپکینز

تفسیر نمونه

• http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Fe/index.html WebElements.com - Iron
• http://environmentalchemistry.com/yogi/periodic/Fe.html EnvironmentalChemistry.com - Iron
• http://education.jlab.org/itselemental/ele026.html It"s Elemental - Iron

• daneshnameh.roshd.ir

نوید سروآزاد/ کارشناسی گیاهپزشکی/ فردوسی

مجید نصیری/ دکترای فقه و مبانی حقوق/ فردوسی

منبع : فصلنامه قرآنی-علمی-فرهنگی  گنجینه ثقلین

بعضی از سبزی ها همیشه نیستند مثل ترخون و مرزه بعضی ها هم گاهی برای استفاده مقدار کمی لازم داریم مثل ریختن جعفری یا گشنیز داخل سوپ پس با این روش می توانید فریز کنید و هر وقت لازم دارید یک دانه یا دو تا را استفاده کنید .

اول سبزی مورد نظر را خریده و پاک کرده و میشوییم و خرد می کنیم بعد در قالب یخ میریزیم و حسابی فشرده میکنیم.

می گذاریم داخل فریزر تا یخ بزند بعد از قالب در می آوریم ...

و داخل کیسه فریزر می ریزیم و می گذاریم داخل فریزر هر وقت خواستیم یکی یا دوتا هر چندتا که احتیاج داشتیم از آن را بر می داریم.
* سبزیتان خشک نباشد کمی آبدار باشد.

منابع : beryooni.com

beytoote.com

ماه رجب، سرآغاز بهارمعنویت وعبودیت است. درفرهنگ اسلامی برخی ایام بر برخی دیگربرتری دارد و اهمیت ماه ها وروزها به تناسب اعمال وعبادات ویژه آن ها محاسبه می شود . درحقیقت، همان گونه که برخی عبادات دروقتی معین به جا آورده می شود، دعا ونیایش نیزهرچند زمان خاصی برای آن مشخص نشده، اما بدون شک درپاره ای اوقات ،با فضیلت تر وبه اجابت نزدیک تر است .مانند دعا درسحرگاهان،در ماه رجب ،در ماه رمضان ، در ایام ولیالی قدر و... . برپایه آموزه های دینی ، زمان ، مکان وحال دعا کننده سه عامل موثردراستجابت دعاست .براین اساس، معصومان (ع) ،زمان هایی را که درهای رحمت الهی به طورویژه ای برزمینیان گشوده می شود ،به اهل معرفت وعرفان وشوریدگان درگاه حق معرفی کرده اند . یکی ازاین ایام ،ماه مبارک رجب است که ازجمله ماه های حرام شمرده می شود وجنگ وستیز درآن حرام است وجنایت، مکافات مضاعف دارد. درروایات ،ازموقعیت ویژه رجب ، با تعبیر «اصب »یعنی ماه ریزش ونزول رحمت الهی یاد شده است .

رغائب جمع رغیبه است وبه دومعنا به کارمی رود یکی؛ به معنای مورد میل ورغبت و دیگری، پاداش وعطای فراوان.حال نام گذاری اولین شب جمعه ماه رجب به « لیلة الرغائب» یا به دلیل آن است که این شب به علت پاداش ها وفضیلت های فراوانی که دارد ،مورد میل ورغبت فراوان است ویا به دلیل پاداش های فراوانی است که خداوند در این شب به بندگان عطا می کند.