تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : رابطه اى مستقيم بين نعمتهاى دنيا و نعمتهاى آخرت و بين نعمتهاى دنيا و عذابهاى آخرت وجود نـدارد و بطور كلى , رابطه بين دنيا و آخرت از قبيل رابطه بين پديده هاى دنيوى نيست و محكوم قـوانـين فيزيكى و بيولوژيكى نمى باشد , بلكه آنچه موجب نعمت يا عذاب اخروى مى شود , اعمال اختيارى انسانها در دنياست , آن هم نه از جهت صرف كردن نيرو و انرژى و ايجاد تغييراتى در مواد , بـلكه از آن جهت كه ازايمان يا كفر باطنى , سرچشمه مى گيرد و اين است مفاد صدها آيه قرآن كـه بـهـره مـنـدى از سعادت آخرت را در گروى ايمان به خدا و روز قيامت و انبياى الهى و انجام دادن كـارهـاى خـداپـسـندانه مانند نماز و روزه و جهاد و انفاق و احسان به بندگان خدا وامر به معروف و نهى از منكر و مبارزه با كافران و ستمگران و اقامه عدل و قسطدانسته , و مبتلا شدن به عـذاب ابـدى را مـعلول كفر و شرك و نفاق و انكار قيامت وتكذيب انبياء و ارتكاب انواع گناهان و سـتـمـها قلمداد كرده است و در آيات فراوان بطور اجمال عامل سعادت اخروى را ايمان و عمل صالح و عامل شقاوت ابدى را كفر و گناه معرفى كرده است .

پاسخ : ايـن مـطـلب كه انسان در پى دفع ضرر و جلب منفعت است و به دليل لذت در كارها آنهارا انجام مى دهد درست است . اما بايد دانست كه انسان با مرگ و رفتن به جهان آخرت تبدل پيدا نمى كند . يعنى اينگونه نيست كه اگر در اين دنيا لذت جويد و لذت رادوست داشت , اگر از دنيا برود ديگر لذت جو نخواهد بود . تـنـها تفاوت اين است كه انسان در اين دنيا با لذايذ زودگذر و فانى سر كار دارد ولى در آخرت با لذايذباقى و جاويد . از آيات قرآن نيز همين مطلب استفاده مى شود . و لـقـد خـلقنا الانسان من سلاله من طين ثم جعلناه نطفه فى قرار مكين ثم خلقنا النطفه علقه فـخـلـقنا العلقه مضغه فخلقنا المضغه عظاما فكسونا العظام لحما ثم انشاناه خلقا آخر فتبارك اللّه احسن الخالقين ثم انكم بعد ذلك لميتون ثم انكم يوم القيامه تبعثون ( مومنون /16 )همانگونه كه پـيـداسـت مـخـاطـب در آيه همين انسان است كه خلق آخر پيدا مى كند و روزقيامت برانگيخته مى شود .

پاسخ : در قـرآن كريم بيان شده است كه در آخرت نيز آسمان و زمين وجود دارند گرچه مانندآسمان و زمين دنيايى نيستند . يـوم تـبـدل الارض غير الارض و السماوات و برزو اللّه الواحد القهار ( ابراهيم / 48 ) و نيز از قول اهل جنت بيان شده است : وقالوا الحمد للّه الذى صدقنا وعده وارثنا الارض نتبوء من الجنه حيث نشاء ( زمر / 74 ) . پس همانگونه كه در آخرت بهشت و جهنم وجود دارد . آسمان و زمين نيز وجود دارد ; و آسمان و زمين آخرت خالد و جاويدان هستند . گرچه آسمان و زمين دنيايى از ميان مى روند .

پاسخ : خـير , زيرا مراد از هلاكت در آيه شريفه تبدل و تغيير يك ساحت وجود به ساحتى ديگرو رجوع به سـوى خـداونـد اسـت كـه از آن بـه انتقال از دنيا به آخرت تعبير مى شود وروشن است كه چنين هلاكتى و انتقالى تنها در موجوداتى است كه داراى بدن دنيايى هستند . اما سراى آخرت و آنچه وجود اخروى دارد مانند بهشت و جهنم چنين هلاكتى نخواهند داشت .

پاسخ : جـنتى كه آدم و حوا در آن قرار داشتند جنت خلد نبود بلكه چنانكه در برخى روايات آمده است از جنات دنيا بود . بـه هـمـيـن دلـيل است كه همه آنها از آن جنت اخراج شدند در حاليكه از جنت خلد كسى اخراج نمى شود .

پاسخ : ابـليس از فرشتگان نبود بلكه در صف آنها قرار داشت او از طائفه جن بود كه مخلوق مادى است و انـگـيـزه او در ايـن مـخـالـفـت كـبـر و غرور و تعصب خاصى بود كه بر فكر اوچيره شد او چنين مـى پـنـداشـت كـه از آدم برتر است و علت كفر او نيز همين بود كه فرمان حكيمانه پروردگار را نادرست شمرد .

پاسخ : فـطـرت انـسـانى در شرايطى ازدواج خواهر و برادر را زشت مى داند كه اولا ; ضرورت بقاى نسل انسانى وابسته به آن نباشد , ثانيا ; اين كار به فحشا و فساد و ويرانى اجتماع بينجامد . در حاليكه در مورد ازدواج فرزندان حضرت آدم عليه السلام اين گونه نبود . بقاى نسل انسانى وابسته به اين ازدواج بود و فحشاء و فسادى نيزازآنان لازم نمى آمد . در ضـمـن آنـكه اگر ازدواج ميان برادر و خواهر مورد نفرت فطرى بود , نبايد ساليان سال اقوام و مردمى مانند مجوس به اين كار مبادرت مى كردند و نيز وضعيت كنونى جامعه غربى نيز گواه اين امر است .

پاسخ : بـهـشتى كه آدم و حوا و ابليس در آن به سر مى بردند و از آن رانده شدند , همان بهشت موعود كه برخى از اوصافش در پرسش طرح شده است , نيست ; بلكه خداوند بهشتى آسمانى و برزخى خلق كرد و آدم و حوا و ساير فرشتگان و ابليس در آن به سرمى بردند .

پاسخ : بـهـشتى كه آدم و حوا و ابليس در آن به سر مى بردند و از آن رانده شدند , همان بهشت موعود كه برخى از اوصافش در پرسش طرح شده است , نيست ; بلكه خداوند بهشتى آسمانى و برزخى خلق كرد و آدم و حوا و ساير فرشتگان و ابليس در آن به سرمى بردند .

پاسخ : آنـچـه خداوند به شيطان خاطر نشان ساخت اين است كه وى نمى تواند بندگان حقيقى اورا اغوا كـنـد و كـردارهاى زشت و حرام را در نظر آنها زيبا جلوه دهد و در نتيجه آنها را از شاهراه ايمان و اطاعت به سوى كفر و معصيت بكشاند . عـمـلى كه در بهشت از حضرت آدم سر زد يك عمل شيطانى نبود تا بدين وسيله شيطان به او راه پيدا كند , بلكه ترك اولايى بيش نبوده است . اصـولا هـر كس با ميل , دريچه هاى قلب خود را به روى شيطان مى گشايد وگرنه او بدون اجازه خود ما از اين مرز نمى گذرد و البته پيامبران چنان اجازه را به اونمى دهند . بـه عـبارت روشنتر , مقصود از راه يافتن شيطان اين است كه بر اثر ضعف ايمان وسهل انگارى انـسـان , قـلب او مورد تسخير شيطان واقع مى شود و در نتيجه ارتكاب گناه را در نظر وى آسان مـى سـازد و هـرگـز شيطان يك چنين راهى به روح و روان پيامبران ندارد و اگر حضرت آدم به تـرغيب شيطان از ميوه شجره ممنوعه خورد , ترك اولايى انجام داده است نه اين كه اين كار بر او حرام بوده باشد . مـحققان بزرگ شيعه , عصمت پيامبران از گناه را با دلايل عقلى روشن ساخته اند وبراى توضيح بيشتر در سرگذشت آدم و دلايل عصمت پيامبران به كتاب رهبران بزرگ مراجعه فرماييد .