تبیان، دستیار زندگی

حکایت

زنی نزد بوذر جمهر آمد و از او مسئله ای پرسید. بوذر جمهر گفت: «نمی دانم». زن در جواب گفت: «این همه پول و انعام از پادشاه می گیری و جواب مسئله مرا نمی دانی؟»

بوذر جمهر گفت: «ای زن! پادشاه آن چه به من می دهد، در مقابل آن چیزی است که من می دانم و اگر در مقابل آن چه نمی دانم، به من چیزی می داد، خزائن پادشاه کفاف نمی کرد».

                                                                                              کشکول شیخ بهایی

 بازار بی انصاف

  بازار اسلامی نیست  

بازاری که یک متاعی را یک تومان می خــرد و سی تومـان به این فقرا و ضعفا می دهد، این بازار اسلامی نیست.

بازاری که قاچاق وارد می کند و به قیمت های گزاف می دهد و اقتصاد اسلام را می خواهد به هم بزند، این اسلامی نیست. این ها بازار اسلامی نیست. این ها باید اسلامی بشود؛ خودشان اسلامی اش کنند.

بازاری که به فکر فقرا و ضعفا نباشد، بازاری که پهلویش ضعیف باشد و به فکر نباشد، این بازار اسلامی نیست.

                                                                              صحیفه نور، ج 7، ص 39

چرا نماز را به زبان عربی می خوانیم؟

سؤال: چرا باید نماز را به زبان عربی خواند و حال آن که هرکس باید خدا را به زبان خودش بخواند؛ آیا این موضوع با جهانی بودن دین اسلام منافات ندارد؟

پاسخ: اتفاقاً خواندن نماز به زبان عربی یکی از نشانه های جهانی بودن دین اسلام است؛ زیرا جمعیتی که در یک صف قرار می گیرند و در یک جبهه واحد فعالیت می کنند، ناگزیرند زبان واحدی داشته باشند که به وسیله آن تفاهم کنند: یعنی، علاوه بر زبان مادری و محلی، یک زبان عمومی و جهانی هم داشته باشند و وحدت بدون این قسمت مسلماً کامل نیست.

امروزه عده ای از متفکران معتقدند تا دنیا به صورت یک کشور در نیاید، مردم جهان روی سعادت را نخواهند دید و برای این که این موضوع جامه عمل به خود بپوشد، نقشه هایی طرح کرده اند و یکی از مواد برنامه آنها، به وجود آوردن یک زبان جهانی است.

خلاصه این که: خواندن نماز به یک زبان از طرف مسلمانان، رمز وحدت و نشانه یگانگی آنان است و با توجه به این که زبان عربی به اعتراف اهل فن یکی از وسیع ترین و جامع ترین زبان های دنیا است، این حقیقت روشن تر می شود که تمام فِرق مسلمانان می توانند آن را به عنوان یک زبان بین المللی بشناسند و از آن برای حسن تفاهم و همبستگی اسلامی استفاده کنند.

علاوه بر این، خواندن نماز به یک صورت معین، آن را از دستبرد و تحریف و آمیخته شدن به خرافات و مطالب بی اساس که بر اثر مداخله افراد غیر وارد، هنگام ترجمه آن به زبان های دیگر رخ می دهد، نگاه می دارد و به این وسیله روح این عبادت اسلامی محفوظ تر می ماند.

منتها بر هر مسلمانی لازم است، به قدر توانایی با زبان دینی خود آشنا شود و بداند با خدای خویش چه می گوید و اتفاقاً یاد گرفتن ترجمه نماز که در یک صفحه کتاب خلاصه می شود، به اندازه ای ساده و آسان است که می توان آن را در یک ساعت برای تمام عمر یاد گرفت.

کوتاه سخن این که: مسئله توحید و یگانگی، در تمام اصول و فروع اسلام یک زیربنای اساسی محسوب می گردد و نماز به سوی قبله واحد و در اوقات معین و به یک زبان مشخص، نمونه ای از این وحدت است. اگر هنگام مراسم حج در مکه باشیم و نماز جماعتی را که صدها هزار نفر از نژادها و ملیت های مختلف از سراسر جهان در آن شرکت می جویند و همه با هم می گویند «الله اکبر» مشاهده کنیم، به عظمت و عمق این دستور پی می بریم که اگر هر یک، این جمله روح پرور یا سایر اذکار نماز را به زبان محلی خود می گفت، چه هرج و مرج زشتی در آن روی می داد.(1)

پی نوشت

1- کتاب پاسخ به پرسش های مذهبی

انسان با هر اتفاق و رخداد طبیعی به خود می آید که چگونه با آن روبرو شود و از کنار آن بگذرد؟

در بینش قرآنی و آموزه های وحیانی نمی توان، ارتباط میان رخدادهای طبیعی و اعمال و رفتار انسانی را نادیده گرفت. در جهانی که توسط بینش توحیدی ترسیم می شود، هر رخدادی هر چند طبیعی در جهان، ارتباط تنگاتنگی با اعمال و رفتار انسانی دارد و از باب کنش و واکنش می باشد.

با توجه به عذاب های خداوند نسبت به اقوامی که بر ایشان خشم گرفته و به حکم غضب الهی نابود شده اند، دریافته می شود که برخی و بلکه بیشتر آنها، در ردیف رخدادهای طبیعی دسته بندی می شود.

آمدن زلزله ای که قومی را با خانه ها و کاشانه هایشان زیر و زبَر کرد و یا تند باد سیاه و وحشت افزایی که جان ها را از تن ها زدود و یا بیماری و بلایی که مردم را چون کِشتِ آماده دِرو، چید و از میان برداشت و مانند آنها، همه در حکم رخدادهای طبیعی محسوب می شوند؛ در حالی که قرآن آنها را به عنوان بلایایی آسمانی و به جهت تنبیه و عذاب ایشان معرفی کرده و از مردم خواسته است تا خود را از تمرّد و عصیان دور سازند تا گرفتار چنین رخدادهایی نشوند.

از سوی دیگر، برخی از نعمت ها و فراوانی آنها را نیز، به رفتار و اعمال انسان نسبت می دهد و از ایشان می خواهد که ایمان آورده و رفتار خویش را با آموزه های قرآنی هماهنگ کنند، تا برکات آسمان بر ایشان نازل شود و درب های آسمان به رویشان گشوده گردد.

به هر حال میان اعمال و رفتار انسان با رخدادهای حتی طبیعی از نظر قرآن، ارتباط تنگاتنگی است که نمی توان آن را نادیده گرفت.

در روایات آمده که انفاق موجب دفع بلا می شود و یا صدقه، هم در دفع و هم در رفع بلایی که می بایست واقع شود، نقش دارد.

می گویند:  شیخ بهایی هنگامی که به دعوت شاه عباس وارد اصفهان شد، عصر هنگام بود. شهر را بنگریست و به چشم برزخی خویش دید که آسمان چنان گرفته و مصیبت بر آن سایه افکنده که هر آن ممکن است به بلایی چون قوم لوط و عاد و ثمود و شعیب نابود شوند؛ پس اراده کرد که نه تنها وارد شهر نشود، بلکه بامدادان از آن منطقه کوچ کند. 

در همین اندیشه بود که نیمه شب فرا رسید و دید که آسمان نور باران شد و دست های بسیاری به سوی آسمان بلند است؛ آن چنان بود که شیخ را به شگفت افکند. کسانی که نماز شب می خواندند، آن چنان زیاد بودند که بر گناه کاران نیمه نخست شب و بد مستان می چربیدند.

پس گفت به این شهر درآیم که پاکان و صالحان آن، افزون تر از بدکاران آن است و عذاب را اینان از آنان برداشته اند.

این همان حکایت قوم یونس بود که مردم پاک نهادش بیشتر از اهل فسق و فجورش بودند و عذاب را از خود و قوم خویش دفع کردند.

این دستان پر نیاز و مناجات مردم اهل دل است که بلا و عذاب طبیعی را از مردم شهرها دور می سازد. قرآن یکی از روش های رهایی از بلا را دادن خیرات و نمازگزاری می داند.

برای رفع و دفع بلا می توان، به دستور قرآن و آیات آن، خیرات نمود و صدقات داد. دستگیری از خلق و بی نوایان، راهی برای این رهایی است.

فلسفه رکوع و سجود و ذکر آن دو

هشام بن حکم می گوید: از امام موسی بن جعفر (علیه السلام) سؤال کردم، چرا در آغاز نماز هفت تکبیر مستحب است و چرا در رکوع نماز، سبحان ربی العظیم و بحمده، و در سجده، سبحان ربی الاعلی و بحمده، می گوییم؟

حضرت فرمود: خداوند آسمان های هفت گانه را آفرید و زمین را هفت طبقه کرد و پرده ها را هفت قرار داد. هنگامی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در شب معراج به آخرین نقطه اصلی رسید، یکی از پرده ها به رویش گشوده شد؛ حضرت تکبیر گفت و... تا هفت پرده. وقتی از گشودن پرده هفتم گذشت، عظمت خدا را دید؛ لرزه بر اندامش افتاد و خم گردید؛ دست بر زانوها گذاشت و گفت: سبحان ربی العظیم و بحمده؛ و وقتی از حال رکوع برخاست و ایستاد، عظمتی بالاتر از عظمت اول دید؛ به سجده افتاد و گفت: سبحان ربی الاعلی و بحمده.

علل الشّرایع، ص 371

                                                                                   (به نقل از فصلنامه یادگاران ماندگار، شماره 8، بهار 1385)

از فاطمه اکتفا به نامش نکنید

نشناخته توصیف مقامش نکنید

هرکس که در او محبت زهرا نیست

 علّامه اگر هست سلامش نکنید

جمکران حلّال مشکلات

آقای سید حسن نصراللّه (دبیر کل حزب الله لبنان) می گفت:

یک دفعه به همراه شورای حزب الّله لبنان محضر مقام معظم رهبری بودیم. اوج سختی و تنگنایی ما بود و خیلی به حزب الّله سخت می گذشت؛ کنفرانس شرم الشّیخ هم صورت گرفته بود؛ همه توطئه ها شده بود که حزب الّله را نابود کنند؛ موقعی که ما با رهبر معظم جهان اسلام دیدار داشتیم، ایشان به ما امید داد و فرمود: «شما پیروز می شوید؛ این چیزها زیاد مهم نیست».

سپس مقام معظم رهبری اضافه کردند: «من در اداره امور کشور بعضی وقت ها حل مسائل برایم دشوار می شود و دیگر هیچ راهی پیدا نمی شود؛ به دوستان و اعوان و انصار می گویم که آماده شوید به جمکران برویم؛ راه قم را پیش می گیریم و راهیِ مسجد جمکران می شویم؛ بعد از راز و نیاز با آقا، من احساس می کنم همان جا دستی از غیب مرا راهنمایی میکند و من در آن جا به تصمیمی می رسم و مشکل بدین صورت حل می شود و همان تصمیم را عمل می کنم».

پی نوشت

اگر ثواب نمی کنید...

خانم بارها برای ما تعریف می کرد که من شصت سال با امام زندگی کردم و ندیدم که ایشان یک معصیت بکند. به ما اصلاً سخت گیری نمی کردند؛ فقط نصیحت می کردند و همیشه به ما می گفتند، سعی کنید معصیت نکنید؛ هدف شما همیشه این باشد که گناه نکنید؛ اگر نمی توانید ثواب کنید، اگر توانایی انجام یک کار ثواب را ندارید، لااقل سعی کنید معصیت نکنید.

زبان به مدح گشودن اگر چه آسان نیست

تو راست آن همه خوبی که جای کتمان نیست

ز عطر نام تو بوی بهشت می آید

خمینی دِگری بر کسی که پنهان نیست

شهید زنده ای و روح جاری اخلاص

کسی چنان که تو، هم پایی شهیدان نیست

 سزاست این که چنین تشنه کلام توأم   

که هیچ باغچه ای بی نیاز باران نیست

ولایت تو همان عشق خاندان علی است

ز سعی از تو سرودن، دلم پشیمان نیست

 پروانه نجاتی (فصلنامه یادگاران ماندگار، شماره 12، بهار 1386)

یکی از ویژگی های هر نوع نظام سیاسی، موضوع حاکمیت است. حاکمیت یعنی آن قدرت عالیه فرمانروایی که در هر جامعه سیاسی به عالی ترین مقام حکومتی تعلق می گیرد. در نظام سیاسی دینی، بر اساس نظریه ولایت مطلقه فقیه، فرمانروای مطلق بر عالم هستی، حضرت باری تعالی است. این حاکمیت الهی روی زمین، از سوی پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) و ائمه معصومین (علیهم السلام) و در دوران غیبت از سوی فقیه جامع الشرایط اعمال می شود.

حضرت امام خمینی (ره) در کتاب ولایت فقیه (حکومت اسلامی)، پس از بحث مستدلّ عقلی و نقلی در باب نظریه و اندیشه ولایت فقیه به عنوان زمامدار جامعه اسلامی در دوران غیبت امام زمان (علیه السلام) می فرمایند: «اگر فرد لایقی که دارای این دو خصلت (علم به قانون الهی و عدالت) باشد به پا خاست و تشکیل حکومت داد، همان ولایتی را که حضرت رسول اکرم (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) در امر اداره جامعه داشت، را دارد و بر همه مردم لازم است از او اطاعت کنند. این توهم که اختیارات حکومتی رسول اکرم (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) بیشتر از حضرت امیر (علیه السلام) بود، یا اختیرات حکومتی حضرت امیر بیش از فقیه است، باطل و غلط است.

البته فضائل حضرت امیر (علیه السلام) از همه بیشتر است؛ لیکن زیادی فضائل معنوی، اختیارات حکومتی را افزایش نمی دهد؛ همان اختیارات ولایتی که حضرت رسول و دیگر ائمه (صلوات الله علیهم) در تدارک سپاه، تعیین ولات و استانداران، گرفتن مالیات و صرف آن در مصالح مسلمانان داشتند، خداوند همان اختیارات را برای حکومت فقیه قرار داده است».

بر اساس این نظریه، پس از انقلاب اسلامی، نظام جمهوری اسلامی با رأی 2/98 درصدی مردم شکل گرفت و قانون اساسی ساختار چنین نظامی را با محوریت ولایت فقیه مشخص کرد. (1)

پی نوشت