بعد از حوادث اخیر در مراسم حج متأسفانه برخی دست به انتشار مطالب مختلفی برای مخالفت با سفر حج زده اند، که ما را بر آن داشت تا به دفاع از این فریضه مهم بپردازیم. در این مختصر برخی از این شبهات را بررسی میکنیم.
برخی از این مطالب با لعاب عرفانی و دینی مزیین است و مضمون کلی آن ها دو مطلب است:
1. خدا از رگ گردن نزدیکتر است و نیاز به رفتن به مکه نیست! گاهی هم پا را فراتر نهاده و حج و طواف کعبه را که جزو 5 رکن اسلام است بت پرستی مینامد!
2. دادن هزینه حج به فقرا بهتر است تا سفر به حج.
در جواب مطلب اول باید گفت، همان خدایی که از رگ گردن نزدیکتر است دستور ادای مناسک حج داده است!
«... وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا ۚ وَمَن کَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعَالَمِینَ» (آل عمران / 97)
«و حجّ این خانه واجب الهی است بر کسانی که توانائی (مالی و بدنی) برای رفتن بدانجا را دارند. و هرکس کفر ورزد بداند که خداوند از همه‌ی جهانیان بی‌نیاز است.»
اما در مورد اعطای هزینه حج به فقرا: این مطلب به روشهای مختلف بیان میشود:
- کمک به فقرا ثوابش از رفتن به حج بیشتر است: این سخن اصلا درست نیست، حج از ارکان اسلام است و از کمک به فقرا اجر بیشتری دارد. چنان که در روایات چنین آمده است: «سُئِلَ النبیُّ صلَّى اللهُ علیه وسلَّم: أیُّ الأعمالِ أفضلُ؟ قال: إیمانٌ باللهِ ورسولِه. قِیلَ: ثم ماذا؟ قال جهادٌ فی سبیلِ اللهِ. قِیلَ: ثم ماذا؟ قال: حجٌّ مَبرورٌ» (صحیح بخاری)
از پیامبر صلی الله علیه و سلم سوال شد که کدام عمل برتر است؟ فرمود: ایمان به خدا و رسولش. گفته شد: بعد از آن چی؟ فرمود: جهاد در راه خدا. گفته شد: بعد از آن چی؟ فرمود: حج مبرور.
البته اگر کسی حج واجب را ادا کرده و برای بار دوم و سوم میخواهد به حج برود اگر چه رفتن دوباره به حج مستحب و جایز است اما در صورتی که میداند شخصی نیاز بیشتری دارد بهتر آن است که هزینه سفر خود را به او بدهد.
- کمک به فقرا (از نظر انسانی) از رفتن به حج بهتر است: در جواب باید گفت رفتن به حج مانع کمک کردن به فقرا نیست! شخص میتواند هم به حج برود و هم به فقرا کمک کند.
- کسی که به حج برود و به فقرا کمک نکند حجش کامل نیست: باید گفت اولا این سخن تنها در مورد حج نیست بلکه در مورد نماز،روزه و ... هم صادق است دوما برعکس آن هم صادق است، یعنی کسی هم که به فقرا کمک میکند و با وجود این که توان جسمی و مالی ادای حج را دارد اما نمیرود هم همین حکم را دارد!
برخی دیگر از این مطالب بیش از این که از روی خیرخواهی باشد، از روی نژادپرستی و عرب ستیزی است و مضمون آن ها چنین است که هزینه ای که ما برای سفر حج پرداخت میکنیم به جیب عربها میرود!
باید گفت ما به عنوان یک مسلمان فرقی بین عرب و عجم نمیبینیم و نژادپرستی از دید اسلام جاهلیت است. براستی باید پرسید کودکی که بدون اختیار خود در یک خانواده عرب به دنیا میآید چه گناهی دارد؟! نمیدانیم به سخنان شما در مورد حقوق بشر و منشور حقوق بشر کوروش باور کنیم یا انسان ستیزیتان؟!
گاهی هم چنین عنوان میشود که این پول ها صرف تقویت گروه های مسلح همانند داعش میشود، که باید گفت این سخن هم نابجاست، بخشی از مبلغی که حاجی پرداخت میکند دستمزد شرکت مسافربری و اداره حج و زیارت در ایران است و از آنچه هم که به دولت سعودی میرسد بخش اعظم آن صرف تدارکات مراسم حج میشود، از طرفی درآمدهای هنگفت سعودی از راه فروش نفت و گاز به قدری هست که او را از درآمد حج بی نیاز کند.
