مراسمي كه در آن تمامي سخنرانان بر لزوم تمرکز بيشتر در صنعت ساخت و احتياج مبرم نيروهاي نظامي جمهوري اسلامي ايران به هواپيماهاي بدون سرنشين (UAV) براي مقاصد گوناگوني چون شناسايي و ضربتي تأکيد و از افراد فعال در چنين پروژه‌هايي قدرداني كردند.
دکتر ملائکه مسئول علمي مسابقات هم در سخنراني خود بر کمبود بودجه براي سرمايه گذاري در بخش‌هاي مختلف صنعت و دانشگاه اين چنين تأکيد کرد: کشوري که بر نيروي انساني خود سرمايه گذاري نکند آينده را از دست خواهد داد.
اين مسابقات به همت پژوهشکده شهيد رضايي دانشگاه صنعتي شريف برگزار شده بود. پژوهشکده‌‌اي كه در سال 1380 با هدف حمايت از دانشجويان مستعد و علاقه مند با هدف ترويج روحيه خود باوري و نوآوري دانشجويان براي حضوري فعال در عرصه علمي و پژوهشي کشور تاسيس شد.
اهميت راهبردي هواپيماهاي بدون سرنشين
هواپيماي بدون سرنشين با نام UAV (Unmanned Air Vehicle) به گروهي از وسائل هوايي مي گويند که بدون هيچ خدمه و خلباني و با استفاده از دستگاه‌هاي کنترل از راه دور هدايت مي شوند.
اولين پروژه ساخت چنين وسايلي در زمان جنگ جهاني اول کليد خورد و در نهايت نمونه کامل يک هواپيماي بدون سرنشين در زمان جنگ جهاني دوم ساخته شد که به عنوان هدف، جهت تمرين خلبانان براي استفاده از مسلسل و نبردهاي هوايي استفاده مي‌شد.
پس از آن بسياري از کشورها به کاربردهاي گوناگون هواپيماهاي بدون سرنشين پي برده و با صرف بودجه‌هاي سنگين، شروع به تحقيقات و ساخت چنين پرنده‌هايي کردند.
هواپيماهاي بدون سرنشين براي عمليات‌هاي گوناگوني مانند شناسايي، ضربتي، تحقيقاتي، نظامي و غير نظامي طراحي مي شوند و به دليل عدم وجود نيروي انساني در عمليات، و ابعاد کوچک آن‌ها نسبت به هواپيماهاي معمولي از قابليت‌هاي بسياري برخوردارند.
هم اکنون ايالات متحده آمريکا به عنوان پيشرو در اين صنعت حدود 60 درصد از بازار فروش و ساخت UAVها را در دست دارد. شرکت‌هاي نورثروپ گرومن و جنرال اتوميکز نيز از فعال‌ترين گروه‌هاي ساخت هواپيماهاي بدون سرنشين محسوب مي شوند.
از بهترين هواپيماهاي بد ون سرنشين جهت عمليات شناسايي مي توان به هواپيماي شاهين جهاني (Global Hawk) و يکي از بهترين نمونه‌هاي هواپيماهاي بدون سرنشين جنگنده (UAVC) نيز مي توان به هواپيماي MQ-1 Predator اشاره کرد که براي حملات هوا به زمين از موشک‌هاي قدرتمند AGM-114 آتش جهنم (hellfire) استفاده مي کند.
ابعاد کوچک هواپيماهاي بدون سرنشين (نسبت به هواپيماهاي معمولي) باعث کاهش سطح مقطع راداري (RCS) مي شود و به همين دليل رادارها به سختي مي توانند آن‌ها را ردگيري کنند و در چنين شرايطي هواپيماهاي بدون سرنشين با ضريب امنيت بالا مي توانند به گشت‌زني و جمع آوري اطلاعات در حيطه هوايي دشمن بپردازند.
همچنين حتي در صورت شناسايي و انهدام هواپيماهاي بدون سرنشين در آسمان دشمن، تلفات جاني نخواهد داشت و ميزان امنيت اطلاعات نيز (به دليل عدم وجود خلبان و به تبع آن اسير) نيز تا حد زيادي بالا مي رود.
نيروي انساني را فراموش نكنيد
به گفته دکتر ملائکه، مسئول علمي مسابقات، در اين دوره مسابقات به نسبت 5 به 80 يا همان 16 برابر بودجه اختصاص يافته به مسابقات، نيروي عملياتي توليد شد.
وي با اشاره به اينکه اگر 500 ميليون دلار در اختيار نيروهاي هوايي يا خطوط هوايي قرار بگيرد و 5 درصد آن (25 ميليون دلار) در بخش نيروي انساني سرمايه گذاري نشود، آن 500 ميليون دلار بر باد رفته و ارزشي نخواهد داشت، گفت: نمونه چنين وضعيت و دليل مستدل عدم سرمايه گذاري مکفي در بخش نيروي انساني را مي توان در ميزان سوانح هوايي موجود در کشور به وضوح ديد.
مسابقه طراحي هواپيماهاي بدون سرنشين در 3 فاز برگزار شد که در نهايت از 12 تيم در 4 گروه قدرداني شد. يکي از نکات جالب مسابقات اين بود که تيم‌هايي که در تست پروازي دچار سانحه مي شدند و هواپيمايشان سقوط مي‌کرد، اگر دلايل سانحه را تحليل مي‌کردند امتياز داشتند.
ملاک‌هاي ارزيابي اين سري مسابقات هم در نوع خود عجيب بود زيرا تنها کيفيت عملياتي در نظر گرفته نمي شد و به همين دليل مسابقات بازنده نداشت و البته اين موضوع و نحوه رتبه بندي باعث انتقاد شديد يکي از گروه‌هاي شرکت کننده در مسابقات شد.
رتبه‌بندي مسابقات در چهار گروه انجام شد. دوره اول مسابقات هواپيماهاي بدون سرنشين رتبه اول و دوم نداشت و رتبه برتر يا همان رتبه سوم مسابقات به هواپيماي بدون سرنشين گروه شهبال 1 از دانشگاه شريف رسيد. علاوه بر چهار تيمي که در رتبه چهارم قرار گرفتند از هشت تيم ديگر در دو بخش تلاش، نوآوري و خلاقيت قدرداني و هدايايي به شرکت‌کنندگان اهدا شد.
در اين ميان نماينده گروه طراحي و ساخت هواپيماي پرستو، با امتناع از گرفتن جايزه و انتقاد از عملکرد گروه داوري ادعا كرد كه که گروه طراحي و ساخت هواپيماي پرستو در تمامي مراحل مسابقات از نظر داوران رتبه برتر را کسب کرده و اين‌كه حالا در رتبه چهارم مسابقات قرار گرفته است را نوعي غرض ورزي دانست.
مسئول علمي مسابقات، در پايان اين مراسم، در گفتگو با همشهري، ضمن انتقاد از دور نگه داشتن وضعيت سوانح حمل و نقل هوايي ايران از دسترس محيط دانشگاه‌ها به دليل کم کردن سروصداي رسانه اي، وجود چنين بخشي را از ابتکارات و ويژگي‌هاي منحصر به فرد مسابقات طراحي هواپيماهاي بدون سرنشين دانست.
به گفته دکتر ملائکه در اين مسابقات حدود 200 هزار ساعت کار مهندسي به علاوه 5 هزار ساعت کار کميته علمي و نظارت بر مسابقات صرف شد.
منبع:همشهری آنلاین
