تبیان، دستیار زندگی

به گزارش خبرنگار مهر، بهشت غرب ایران، دیرینه دیاری است در دامنه جنوبی الوند کوه با قدمتی هم پایه لاله های سرخ طبیعت زیبا.

تویسرکان خلوتگاه عاشقان صافی ضمیر و جولانگاه مردمان دلیر خفته در دامنه الوند دلبند از گذشته های دور است.

قدمت منطقه تویسرکان به دوران قبل از میلاد مسیح (ع) می‌ رسد

قدمت منطقه تویسرکان به دوران قبل از میلاد مسیح (ع) می‌ رسد و شهرستان تویسرکان با در‌ه‌های پر از گردوی خود یکی از مهم‌ترین شهرستان‌های استان همدان را تشکیل می‌دهد.

تویسرکان از شمال به شهرستان‌های همدان و اسدآباد، از خاور به شهرستان ملایر، از جنوب به شهرستان نهاوند و از باختر به شهرستان کنگاور محدود می‌شود و اساس اقتصاد این ناحیه را کشاورزی، باغداری، دامداری و صنایع دستی تشکیل می‌دهد.

این منطقه به لحاظ صنایع از رونق نسبی برخوردار بوده و نجاری، منبت‌کاری، صابون سازی، قالی بافی و گلیم بافی و گیوه‌بافی را شامل می‌شود.

تویسرکان گنجینه ای از آثار تاریخی و طبیعی

پل‌تاریخی فرسفج، قلعه اشتران، دره سرکان، دره آرتیمان، امامزاده شاه‌زاده ناصر، پیر کمر بسته سرکان، قلعه دختر (قز قلعه سی)، مسجد جامع تویسرکان، درخت چنار کهنسال مسجد باغوار، کاروانسرای شاه‌عباسی فرسفج، دره‌ گزندر، دره‌ فاران، دره‌ شهرستانه، شهر بازی و بوستان نبوت و بازار سنتی سرپوشیده مهمترین دیدنی‌های شهرستان تویسرکان را تشکیل می‌دهند.

در خصوص وجه تسمیه این شهرستان چنین عنوان شده که شهر قدیمی "رودآور" دارای سه بخش " توی"، "سرکان" و "شکان" بود که پس از حمله مغول اهمیت خود را از دست داد و مردم آن به بخش توی روی آوردند و به تدریج آن جا را آباد کردند.

بخش شکان در اثر زلزله خراب شد‌ اما سرکان به فاصله 10 کیلومتری شمال غرب تویسرکان هنوز پابرجاست و اکنون یکی از شهرهای شهرستان تویسرکان است.

تویسرکان فعلی که از ترکیب دو کلمه " توی" و "سرکان" ساخته شده است، همان بخش "توی" قدیمی است.

وجود آرامگاه حضرت حیقوق نبی (ع) در تویسرکان قدمت آن را تایید می کند

از سوی دیگر وجود آرامگاه حضرت حیقوق نبی (ع ) در مرکز توی و نزدیک " رود آور " سابق با توجه به زمان زندگی آن حضرت در حدود 700 سال قبل از میلاد و کاوش های باستان شناسی اطراف بقعه، نشانگر قدمت و وجود آبادانی منطقه در آن عصر است.

تویسرکان در دوره های صفویه و قاجاریه نیز مورد توجه بوده است و از این دو دوره آثاری در شهر به جا مانده که می توان به بازار دوره قاجاراشاره کرد.

این شهرستان به دلیل کوهستانی بودن و مرتفع بودن دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است و با در‌ه‌های پر از گردوی خود؛ یکی از مهم‌ترین شهرستان‌های استان همدان را تشکیل می‌دهد.

تویسرکان سرزمینی باستانی است که در گذر روزگاه حوادث تلخ و شیرین بسیار دیده و سرافزار بر بلندای تاریخ ایران زمین ایستاده و بیرق دودمان گذشته را همچنان با غرور در اهتراز نگه داشته است.

کوه خانگرمز در میان 16 روستا احاطه شده است

کوه و منطقه خانگرمز در میان 16 روستای احاطه شده و از شمال به روستاهای قلقل، گنبله، بهارآب، ترمیانک، هوش و از شرق به روستاهای حاجی آباد، سوتلق، قلی لاله بالا و از طرف غرب به روستاهای مین آباد، تقی آباد، سازیان، کنجوران سفلی و از طرف جنوب به روستاهای کنجوران علیا و وسطی، قلی لاله پایین و لاشجرد محدود می شود.

این منطقه دارای صخره ها و پرتگاههای مرتفع و صعب العبور است که در معرض فرسایش شدید ناشی از بارندگی و یخبندان قرار دارند و در ضلع جنوبی نیز وجود صخره های سنگی و غارهای متعددی چون غار بهرامی، غار مر لرستانی، غار عبدالله خان بر زیبایی آن افزوده است.

همچنین در این منطقه دره های عمیق و طولانی چون دره تقی آباد، دره کفتاران و دره وزم در وجود دارد که آب ناشی از بارندگی و ذوب برفهای منطقه را به پایین دست منطقه هدایت می کند.

پیر کمر بسته در میان انبوهی از درختان چنار قرار دارد

بر اساس کتاب معروف مرآت البلدان نوشته اعتماد السلطنه و گنج دانش اثر محمد تقی حکیم ابوالمحجن ثقفی یکی از سرداران سپاه اسلام بوده که ابتدا در جبهه کفار علیه سپاهییان اسلام می جنگیده ولی در سال نهم هجری خود و قبیله اش به اسلام گرویده اند.

وی در جریان آخرین جنگ اعراب با ایران معروف به جنگ نهاوند به عنوان یکی از سرداران سپاه اسلام حضور داشته که پس از مجروح شدن در حاشیه رود سرکان در کنار دره سر سبز و با صفا دفن می شود که درحال حاضر این محل به پیر کمر بسته شهرت دارد.

این مکان در میان انبوهی از درختان چنار تبریزی، نارون، گردو و سروقرار گرفته و از لحاظ لطافت هوا و چشم اندازهای طبیعی بسیار جالب توجه است.

آرامگاه حیقوق نبی در تویسرکان جا گرفته است

حیقوق نبی بین سال‌های 600 تا 650 قبل از میلاد می‌زیسته و مقبره وی هم اکنون در جنوب غربی شهرستان تویسرکان واقع شده است و موضوع جالب توجه در خصوص این پیامبر آن است که تصویر وی هم‌اکنون در موزه واتیکان وجود دارد.

در کتاب ها آمده که حیقوق به معنی در بغل کشیده شده، است و این نام را به این دلیل برای آن پیامبر برگزیدند که در کودکی و به علت بیماری از دنیا می رود و حضرت الیاس (ع) او را در آغوش می گیرد و از خداوند، حیات دوباره وی را طلب می‌کند و او زنده می‌شود.

وی که نگهبان معبد سلیمان در اورشلیم بوده، پس از شعبای نبی به رسالت مبعوث شده است.

این پیامبر سال‌های زیادی در اسارت بخت النصر بوده و پس از فتح بابل به دست کوروش، به همراه دانیال نبی به ایران آمده و در تویسرکان ساکن شده است.

بقعه حیقوق نبی از قدیمی‌ ترین آثار تاریخی ایران است

بقعه این پیامبر، یکی از قدیمی‌ ترین آثار تاریخی ایران در استان همدان و دارای ارزش تاریخی بسیاری است به طوری که بنای برجی شکل آرامگاه حیقوق نبی، آجری و گنبدی شکل و پوشش داخلی آن مدور و پوشش خارجی آن مخروطی شکل است.

یکی از طاق‌نماهای این بنا به در ورودی بقعه اختصاص دارد و مابین طاق نماها نیز قسمتی ساده و بدون تزئینات مشاهده می شود.

ساختمان این مقبره، قبل از استیلای اعراب بنا شده و در برهه ‌ای از زمان نیز تخریب می‌شود، ولی بعدها عده ‌ای از خیرخواهان شهر به تعمیر آن همت می‌گمارند و در حفاری‌های سال 1368 نیز بقایای حصار مربع شکل با چهار برج در اطراف آن مشخص شده که به نظر می‌رسد از خود بنا قدیمی‌تر باشد.

کاروانسرای شاه عباسی فرسفج یادگاری از دوره صفویه

بنای تاریخی فرهنگی کاروانسرای شاه عباسی فرسفج در 15 کیلومتری مسیر تویسرکان - اسدآباد و کرمانشاه و در کنار شهر فرسفج احداث شده است.

این کاروانسرا در سالهای 1038 تا 1065 به سبک معماری دوره صفویه با پلانی تقریبا مستطیل شکل و مساحت 4000 متر مربع ساخته شده است.

این بنا با کوشش میراث فرهنگی از سال 1370 در حال مرمت و احیا است و به شماره 1970 در سال 1376 به ثبت آثار ملی رسیده است.

چنار باغوار با دو هزار سال عمر از کهنسالترین درختان در ایران است

درختی 2000 ساله در کنار مسجدی از اواخر دوره زندیه از دیگر جاذبه های گردشگری شهرستان تویسرکان است.

مسجد باغوار از مساجد قدیمی و نزدیک به 200 سال قدمت دارد و از حیث سبک بنا و کیفیت ساختمانی به مانند مساجد دوره صفویه است.

مسجد باغوار با ستون های سنگی و طاق های ضربی و سقف های گنبدی در کنار بازار سر پوشیده ساخته شده است.

درخت کهنسالی با بیش از 2000 سال قدمت که یکی از کهنسال ترین درختان ایران است در کنار این مسجد وجود دارد.

محیط آن 15 متر است و از فاصله چهار متری به دو شاخه قطور تقسیم می شود.

پل فرسفج تویسرکان بر قلقل رود واقع است

این پل در روستاى فرسفج تویسرکان، در منتهى‌‌الیه جنوب غربى روستا و بر روى یکى از شعبه‌هاى پرآب قلقل رود واقع شده و محور ارتباطى چندین روستاست.

پل فرسفج از نظر قدمت به دورهٔ‌ صفویه مربوط است و با توجه به کاروانسرایى که در نزدیکى آن قرار دارد، به نظر مى‌رسد این محل هم منزل‌گاه و هم مسیر کاروان‌رو بوده است.

طول و عرض پل بسیار کم و داراى سه دهانهٔ‌ بزرگ آب ‌رو با قوس جناغى است که در حد فاصل آن‌ها دو طاق‌نماى کوچک به چشم مى‌خورد.

مصالح اصلى پل از سنگ و آجر است و از قسمت تحتانى تا شروع پاکار، قوس‌ها از سنگ ‌و از این قسمت به بالا از آجر و ملات گچ و خاک است.

قلعه اشتران قطعه ای نظامی در تویسرکان بوده است

قلعه اشترن 200 سال پیش توسط حاج مراد خان اردلان جد بزرگ خاندان اردلان در روستای اشتران احداث شده است.

این بنا یکی از قلعه های به جای مانده از دوران قاجاریه در شهرستان تویسرکان است و به لحاظ موقعیت جغرافیایی و وسعت یکی از قلعه های نادر در استان همدان حسوب می شود.

در چهار کنج این قلعه چهار برج مدور وجود دارد که هنگام جنگ دفاع از قلعه را آسان می کرده است.

در دیوارهای قلعه از چینه و خشت استفاده شده و در نماها از آجر، که آجر کاریها بیشتر حالت تزئینی دارد.

این بنا در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و می توان از آن به عنوان موزه محلی برای جذب توریست استفاده کرد.

بازار سر پوشیده تویسرکان 370 سال پیش ساخته شده است

بازار سر پوشیده تویسرکان از آثار به جای مانده از دوران صفویه در شهرستان تویسرکان است که حدود 370 سال پیش ساخته شده و در زمان قاجاریه توسط میرزارضاخان کلانتر و ابدال خان مرمت شده است.

این بازار مشتمل بر یک راسته اصلی و چهار راسته فرعی که انتهای هرکدام از این راسته ها به یک بنای تاریخی دیگر مانند حمام خان، مدرسه شیخ علیخان زنگنه، مسجد باغوار و مسجد جامع ختم می شود.

این بازار ها هر کدام در گذشته مختص صنف خاص بوده و به همان نام معروف و شهرت داشته اند.

ساختمان بازار یک طبقه و به صورت یکسان است که با آجر به صورت گنبدی شکل منظم و تقریباً به فاصله چهار متر احداث شده است.

آرامگاه میر رضی الدین آرتیمانی از شعرا و عرفای عصر صفوی

از دیگر مشاهیر مدفون در تویسرکان میررضی الدین آرتیمانی است که از شعرا و عرفای عصر صفوی به شمار می آید که در آرتیمان به دنیا آمده است.

وی در۳۰ سالگی به دربار شاه عباس صفوی راه می یابد و دارای عزت و احترام بوده است تا آنجا که داماد خاندان صفوی شده اما تشریفات درباری به مذاقش سازگار نیامد و دم و دستگاه شاهنشاهی را رها کرد و به وطن برگشت و در شمال شهر تویسرکان خانقاهی برای خود رو به راه کرد که هم اکنون هم مزار و مقبره او مورد زیارت اهل دل و عشاق دل سوخته است.

آرامگاه میر رضی در دامنه کوهی مشرف به شهر جایی بسیار باصفا به نام همینه یا هیمنه قرار گرفته و سال های دور مقبره آن که به نحو بسیار تاثر انگیزی رو به ویرانی نهاده بود، مرمت شد.

دیوان اشعار این شاعر نامی به کوشش محمدعلی امامی یکی از فرهنگیان چاپ و منتشر شده است. وی علاوه بر دیوان شعر، ساقی نامه معروفی نیز دارد.

مسجد جامع تویسرکان بنایی تاریخی در دل بازار

این مسجد، در ضلع غربى بازار سرپوشیده و در حاشیه خیابان شهید باهنر واقع شده و بیش از 1000 متر مربع وسعت دارد.

بناى اصلى آن همزمان با مدرسه شیخ علیخان زنگنه، در عصر صفویه ساخته شده و در سال 1271 هجرى توسط مرحوم میرزا همایون امامى، امام جمعه وقت تویسرکان تجدید بنا شده است.

آرامگاه وى نیز در مقابل درب غربى مسجد قرار دارد.

گذشته از بناهای نام برده شده در این گزارش بناهایی زیبا در جای جای این خطه وجود دارد که بازدید از آنها سرگرمی جالبی برای مسافران این دیار خواهد بود.

به گزارش خبرنگار مهر، مجموعه تاریخی و فرهنگی طاق بستان کرمانشاه که قدمتی به بلندای تاریخ دارد، هر ساله با آغوش باز پذیرای مهمانان نوروزی به این شهر است.

طاق بستان مجموعه‌ای از سنگ‌نگاره‌ها و سنگ‌نبشته‌های دوره ساسانی است که در شمال غربی شهر کرمانشاه واقع شده است.

این مجموعه در قرن سوم میلادی ساخته شده است و ارزش هنری و تاریخی زیادی دارد.

چند صحنه تاریخی از جمله تاج‌گذاری خسرو پرویز، تاج‌گذاری اردشیر دوم، تاج گذاری شاهپور دوم و سوم و همچنین چند سنگ‌ نوشته به خط پهلوی کتیبه‌ای در آن کنده ‌کاری شده است.

طاق‌بستان در زبان کردی "طاق وه سان" گفته می‌شود.

"سان" به معنی سنگ است و به این ترتیب طاق‌بستان، طاق سنگی معنی می‌دهد.

وجود کوه و چشمه در این مکان، آن را به گردشگاهی روح ا‌فزا تبدیل کرده است که از زمان‌های دیرین تا به امروز مورد توجه بوده است.

در کنار مجموعه تاریخی طاق بستان، پارک کوهستان واقع شده است که چشم اندازی بدیع به این نقطه از شهر کرمانشاه بخشیده است و در ایام تابستان پذیرای مردم این شهر برای گذران روزهای گرم و طاقت فرساست.

براساس این گزارش، این مجموعه در قرن سوم میلادی ساخته شده است، شاهان ساسانی نخست نواحی اطراف تخت جمشید را برای تراشیدن تندیس‌های خود برگزیدند، اما از زمان اردشیر دوم و شاهان پس از او طاق‌بستان را انتخاب کردند که در بین راه جادهٔ ابریشم قرار داشت و دارای طبیعتی سرسبز و پرآب بود.

به گزارش خبرنگار مهر، شهرستان طبس با بیش از 57 هزار کیلومتر مربع وسعت، بزرگترین شهرستان استان یزد، کشور و حتی خاورمیانه است.

این شهرستان 67 هزار نفری دارای سه بخش مرکزی، دیهوک و دستگردان و سه شهر طبس، دیهوک و عشق آباد و هشت دهستان به نام های پیرحاجات، گلشن، منتظریه، نخلستان، دیهوک، کویر، دستگردان و کوه یخاب است.

طبس نیز همچون سایر شهرستان های استان یزد دارای جاذبه هایی بسیار دیدنی است و به نوعی یکی از قطب های گردشگری مذهبی کشور به شمار می رود.

حسین بن موسی الکاظم (ع) از جمله امامزادگانی است که مورخان آن را از فرزندان بلافصل امام کاظم (ع) دانسته اند.

با توجه به برخی از اسناد، زمان بنای اولیه مزار این امامزاده در قرن پنجم هجری بوده است.

مقبره امامزاده حسین بن موسی الکاظم در طبس از قدیم مورد توجه و استقبال مردم بوده اما متاسفانه در زلزله ویرانگر طبس در سال 1357 این بنا به کلی ویران شد.

پس از آن، آستان قدس رضوی با مساعدت کامل، اقدام به بازسازی آن بقعه مبارکه و رواق های اطراف آن کرد و به سبکی بسیار عالی بنای کاملا مطلوب و در خور شان این امامزاده لازم التعظیم و برای رفاه حال زائران با به کار گیری طرح جامع احداث کرده است.

این امامزاده اکنون فضایی بسیار وسیع و بسیار زیبا دارد و اغلب مسافرانی که از جنوب شرق، جنوب و مرکز کشور قصد سفر به مشهد مقدس را دارند، حتما شبی را در جوار برادر امام رضا (ع) به صبح خواهند رساند.

فضای این امامزاده با درختان نخل به زیبای تزئین شده و حوض ها و فواره ها فضایی بسیار زیبا ایجاد کرده است.

زائرسراهای این امامزاده نیز با تلفیق معماری سنتی و مدرن، فضایی دلپذیر برای زائران این آستان مقدس فراهم کرده است.

باغ گلشن طبس؛‌ رویایی در دل کویر

باغ گلشن یکی از باغ های نادر ایرانی است که آب جاری دائمی در آن جریان دارد.

در این باغ گونه های مختلف گیاهان سازگار با اقلیم های متفاوت آب و هوایی وجود دارد.

باغ گلشن طبس به وسیله امیرحسین خان، سومین حاکم طبس،‌ از سلسله خوانینی که به فرمان نادرشاه به حکومت طبس منصوب شد، ساخته شده است.

ساختمان سردر باغ گلشن در زلزله ویرانگر شهریور 57 طبس به کلی از بین رفت اما هم اکنون در همان محل، ساختمانی با همان طرح و نقشه بنا شده است.

باغ گلشن که از جمله باغ های طبقاتی به شمار می رود، حوضی بزرگ را در میان خود گرفته است که معمولان پلیکان هایی در آن شنا می کنند.

انواع درختان نخل تزئینی، کاج، نارنج، پرتقال، انگور و انواع گل های زینتی، این باغ را به یکی از بی نظیرترین و رویایی ترین باغ های کشور تبدیل کرده است.

این باغ نیز هر سال به ویژه در ایام نوروز پذیرای جمعیت قابل توجهی از مهمانان نوروزی به ویژه مسافران عبوری است.

سد کریت؛ سدی از دوره های تاریخی متعدد

سد کریت از جمله سدهای تاریخی کشور به شمار می رود که با توجه به تنوع مصالح به کار رفته و ساختار کلی این سد، می توان استنباط کرد که بند کریت متعلق به چند دوره زمانی مختلف است.

ارتقاع قسمت بیرونی بند از کف رودخانه 52 متر و عمق حوضچه آبگیر 20 متر و ارتقاع آن در قسمت تاج 52 متر است.

این سد در چهار مرحله احداث شده و ضخامت تاج آن تنها 2.1 متر است.

سد کریت فاقد سرریز بوده و برآورد می شود که بیش از هزار روگذری سیلاب را تجربه کرده است.

حدود 150 سال قبل، چهار متر به ارتقاع بند افزوده شد و یکی از ویژگی های منحصر به فرد بندهای قدیم که هنر سدسازی ایرانیان را آشکار می کند، قوسی بودن بند است.

بندهای قوسی مقاومت بیشتری در مقابل فشارهای ناگهانی، زلزله و حوادث طبیعی دارد.

بند کریت در فاصله شش کیلومتری شهر طبس و 48 کیلومتری شرق روستای کریت قرار گرفته است.

قلعه اسماعیلیان

در زمان سلجوقیان،‌ اسماعیلیان بر طبس استیلا یافتند و قلاع محکمی در کوه های آن ساختند.

قلعه اسماعیلیان طبس که یکی از قلعه های معروف این فرقه است، بر فراز کوهی ایجاد شده که در مجاورت آن روستای خراوان پایین قرار دارد.

از فراز قلعه به هر طرف که چشم دوخته می شود، کوهستان است و افق بازی وجود ندارد و تنها می توان روستاهای خراوان بالا و پایین را مشاهده کرد.

در درون قلعه چهار آب انبار وجود دارد که سالمترین آنها در بالاترین سطح کوه قرار دارد و تنها پوشش گنبدی آن در وسط از بین رفته است.

پیرحاجات

مزار پیر ابونصر ایراوه ای که نزد مردم طبس به پیرحاجات معروف است، در فاصله 110 کیلومتری شمال طبس و چسبیده به صخره در دامنه کوهستانی بنا شده است.

پیرحاجات یکی از روستاهای زیارتی و سیاحتی طبس است که به دلیل وجود مزار پیرحاجات و تاریخی بودن و ییلاقی بودن روستا از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

کاروانسرای خان

در مسیر جاده قدیم طبس به یزد، پس از عبور از کاروانسرای کلمرد و به فاصله 30 کیلومتری آن، روستای رباط خان قرار دارد.

در میان این روستا، کاروانسرای زیبای خان قرار دارد که دارای معماری زیبا و قابل توجهی است.

بنای این کاروان چهارگوش است و هر ضلع آن 52 متر طول دارد.

یکی از ویژگی های معماری این کاروانسرا، کالبد فضایی مجموعه بادگیر و گنبد شاه نشین آن است و وجود دو طاق در دو گوشه محل اتصال این حجم به بنا، بر زیبایی و استحکام آن افزود است.

فضای زیر بادگیر و شاه نشین یا فضای زیر گنبد نیز از زیبایی خای برخوردار است به خصوص که در آجرکاری های نماهای داخلی آنها از گل چین هایی استفاده شده که بر زیبایی کار افزوده است.

آب گرم مرتضی علی

آب گرم مرتضی علی نیز با ویژگی های خاص خود یکی از مهمترین جاذبه های طبیعی شهرستان طبس است.

مبدا آبی که اغلب مزارع و باغات طبس را مشروب می کند و از طریق نهر آبی به طبس منتقل می شود از این ناحیه منشا می گیرد و بعد از طی مسافت پنج کیلومتر، در محلی به نام چشمه جعفری از راه باریکی به داخل دره می رود.

برای رسیدن به چشمه آب گرم باید در جهت خلاف آب مسیر را طی کرد و پس از حدود 45 دقیقه پیاده روی از روستای نیاز، جنس دره فرق کرده و صخره ای می شود که اینجا ابتدای منطقه است.

در این منطقه چشمه های متعدد آب و به خصوص چند چشمه آب گرم قرار دارد.

بزرگترین این چشمه ها از درون حفره ای سرچشمه می گیرد که به حمام مرتضی علی معروف است.

در امتداد این مسیر و در فاصله 100 تا 150 متری اثر تاریخی طاق شاه عباسی قرار دارد.

این چشمه ویژگی خاصی دارد و آن برخورداری از آب گرم و سرد به طور همزمان است که دیدن آن خالی از لطف نیست.

ارگ حکومتی، کاروانسرای کلمرد، طاق شاه عباسی و ده ها جاذبه تاریخی و طبیعی دیگر نیز در طبس وجود دارد که به طور بازدید از آنها جذابیت های خاص خود را دارد.

طبس با برخورداری از اقلیمی متنوع تقریبا همه نوع آب و هوا را تجربه کرده و این امر حتی در تنوع محصولات آن نیز به چشم می خورد.

در برخی روستاهای طبس نخلستان های عظیمی وجود دارد که در زیر درختان نخل، شالیزارهای برنج منظره ای بی نظیر را خلق کرده است.

در خیابان های طبس نیز تنوع درختان بسیار به چشم می خورد به نحوی که از یک سو درختان نخل از سوی دیگر نارنج و پرتقال و زیتون خودنمایی می کنند.

این تفاوت های اقلیمی طبس را به شهرستانی بی نظیر و دیدنی تبدیل کرده که اکنون آماده و مهیای پذیرایی از مهمانانی در فصل بهار است.

به گزارش خبرنگار مهر، به جز ارگ بم که به عنوان بزرگترین بنای خشت و گلی دنیا شناخته شده، ارگ دیگری نیز در استان کرمان وجود دارد که از عظمت و شکوه چیزی از ارگ بم کم ندارد تا جایی که بسیاری، آن را خواهر کوچکتر ارگ بم می خوانند.

به گواه آنچه که در کتابها و متون تاریخی آمده، ارگ راین یک از دژهای فرمانروایی میرزا حسین خان راینی بوده که در زمان نادر شاه افشار و پسر او محمد علی خان در زمان زندیه بوده ‌است و از آن زمان تاکنون شاهد وقایع و حوادث تاریخی بسیاری بوده است.

بنا به روایت تاریخ، این ارگ در گذشته، محل داد و ستد کاروانهایی بوده که از این منطقه عبور می کرده اند. اما آنچه که بینندگان این بنای تاریخی را متحیر می کند، وجود محلات مختلف در آن است که در هر کدام از آن، صاحبان مشاغل خاصی سکونت داشته اند به گونه ای که این ارگ از محله هایی شامل محله زندگی اقوام و نزدیکان حکومتی، تاجران، کشاورزان، پیشه ‌وران و دیگر مشاغل تشکیل شده است.

این ارگ از اجزای دیگری نیز تشکیل شده است؛ نزدیک درب ورودی آن بخش نگهبانی قرار دارد که از قسمت فوقانی با منفذی مربع شکل به سمت پایین دید دارد که گفته می شود در گذشته نگهبانان از این محل ورود و خروج افراد را مورد بازدید و بررسی قرار می دادند.

در قسمت ورودی ارگ راین همچنین جایگاه آهنگران و افرادی که به شغل چاقو سازی و ساخت ابزار فلزی مشغول بوده اند به چشم می خورد. مکتب خانه، سرباز خانه، بارانداز، ساختمان قرنطینه و مسجد یا انبار نیز از بخشهای این ارگ تاریخی به حساب می آیند.

این بنای تاریخی، از کوچه پس کوچه هایی تو در تو تشکیل شده که بر روی دیوار کوچه ها و خانه های آن نقوشی حک شده  و نشان از آن دارد که این بنای تاریخی در گذشته حکم یک شهر را داشته و زندگی در آن جریان داشته است.

جالب اینکه قسمت های مختلف این ارگ با پله هایی خشت و گلی که برخی مدور هم هست، از هم جدا شده است و این سوال که چگونه قرنها پیش و بی آنکه از امکانات امروزی خبری باشد، معماران این اشکال هندسی را پیاده کرده اند، بر حیرت بازدیدکنندگان از این بنای تاریخی می افزاید.

در همین حال، محمد علی گلاب زاده، نویسنده و پژوهشگر تاریخ کرمان در بیان ویژگیهای ارگ تاریخی راین به خبرنگار مهر می گوید: این ارگ از جمله بناهای ارزنده ای است که در سالهای اخیر مورد توجه خاص قرار گرفته و به صورت فضایی دلپذیر و دیدنی در آمده است.

وی می افزاید: اگر چه این بنا قدمت ارگ بم را ندارد و تاریخ احداث آن به عصر ساسانیان بر می گردد اما ساختار اصولی و فضاهای جالبی که در ارگ وجود دارد موجب شده تا بتواند جای خود را در میان آثار تاریخی کرمان باز کند.

وی ادامه می دهد: وجود کارگاههای صنایع دستی مانند چاقوسازی که از جمله صنایع معروف راین به شمار می رود، به ارگ جذابیت بیشتری بخشیده است.

گلاب زاده با بیان اینکه مساحت این ارگ 20 هزار متر مربع بوده و بعد از ارگ بم بزرگترین بنای خشتی جهان است، اظهار می دارد: دور تا دور این بنای تاریخی را حصاری به ارتفاع 10 متر قرار دارد که تنها درب ورودی آن در ضلع شرقی واقع شده است.

این پژوهشگر تاریخ کرمان می افزاید: شکل بنا مربع و دارای راهروهایی است که به چهار ساختمان باشکوه که به نظر می رسد قسمت حاکم نشین قلعه بوده است، ختم می شود.
 

به گزارش خبرنگار مهر، قله "درفک" در ارتفاع دو هزار و 733 متری البرز غربی در گیلان قرار دارد، این آتشفشان خاموش از دیرباز در اذهان کوهنوردان طنین انداز بوده، کوهی زیبا چشم انداز و یکی از نعمتهای بی نظیر خداوند است.

شهرستان سیاهکل با تاریخ پرفراز و نشیبش با تحولات فراوانی روبه ‌رو بوده و هم اکنون در جوار منطقه ‌ای به نام " برفجان " رشد و گسترش یافته است.

این شهرستان در ناحیه شرقی گیلان واقع شده است، از شمال و شمال ‌شرقی به لاهیجان، از شرق به لنگرود، از جنوب ‌شرقی به املش و رودسر، از جنوب به مازندران، از جنوب ‌غربی به رودبار و از غرب به رشت محدود می ‌شود.

" شیمرود " و " خرارود " در دل سیاهکل جاری هستند

همچنین قسمتی از رشته ‌کوه البرز، ناحیه بزرگی از جنوب این منطقه را شامل می شود، مهمترین رودخانه ‌های جاری در آن " شیمرود " و " خرارود " است.

این منطقه دارای دو ناحیه عمده جغرافیایی جلگه ‌ای و کوهستانی است، آب و هوای ناحیه جلگه‌ ای، مرطوب و کوهستانی، نیمه ‌مرطوب است، میزان بارندگی در شهرستان سیاهکل هزار تا هزار و 400 میلیمتر است.

دستبافتهای پشمی و تولید سفال از صنایع دستی مردمان این شهرستان است و مهمترین محصولات این ناحیه شامل برنج، جو، توتون، چای، فندق، سیب ‌زمینی، گردو و مواد لبنی است.

عمده قسمت این شهرستان که دارای پیشینه تاریخی است "دیلمان" و مهمترین روستای آن "اسپیلی" است، دیلمان در گذشته وسعت بسیاری داشته و از یک ‌طرف به مازندران و از طرف دیگر به قزوین محدود و در قرون چهارم و پنجم هجری ‌قمری مقر حکومت دیلمیان بوده است.

پس از انقراض خاندان آل ‌بویه و تعرض سرداران محلی، این سرزمین وسیع کم ‌کم کوچک تا امروز که یکی از بخشهای گیلان به ‌شمار می ‌آید.

دیلمان دارای  پیشینه تاریخی غنی است

سیاهکل به جهت پیشینه پررمزوراز تاریخی ‌اش از آثار دیدنی و تاریخی بسیاری برخوردار است، قومیت اهالی شهرستان سیاهکل گیلک است و به زبان گیلکی با لهجه بیه‌ پیش (شرق گیلان) و گویش دیلمی سخن می ‌گویند، مذهب رایج این شهرستان، شیعه اثنی ‌عشری است.

جاذبه ‌های طبیعی، تاریخی و مذهبی سیاهکل شامل مجتمع فرهنگی ـ تفریحی استخر سیاهکل، استخر سید وارستان، آبشار لونک، قلعه دزدک، قلعه دیماسرا، حمام شاه عباسی دیلمان، بقعه آقا سید محمد و آقا سید سلطان، مکانی در روستای کلامسر معروف به وجود دستخط امام زین ‌العابدین (ع) است.

" قله درفک " با غارهای یخی و آهکی مسافران را بسوی خود فرا می خواند

قلعه گرماور، بقعه آقا سید محمود و آقا سید محمد، قله درفک در دیلمان با غارهای یخی و آهکی، تی ‌تی کاروانسرا، کاروانسرای سرداب، قلعه کوتی، بقعه آقا سید اسماعیل و آقا سید ابراهیم، بقعه پیله همشیرخانم و کوچه همشیرخانم، بقعه ابونصاربن موسی‌ بن جعفر(ع )، بقعه آقا سید مصطفی، بقعه آقا سیدابراهیم و آقا سید اسماعیل، بقعه آقا سید قاسم، سردخانه میربلوک شهر دیلمان، بازار هفتگی سیاهکل، منزل خانم عضدی، تونل سوچپراز دیگر جاذبه های گردشگری این شهرستان است.

همچنین بشکاته سنگ، بقعه شاه شهیدان، عروس‌ تله، استخر اشکجان پلو، تالاب ازبرم، شیرقلعه فیروزکوه، پل مالده به پاشاکی، چنار داربن، آبشار باباولی، ماهی مشو، غار اسپهبدان، کافر قلعه عین شیخ، گرد کول، چشمه‌ های آب معدنی لاریخانی، خاص ‌خالی، گوتیه ‌بون، کلاه‌ فرنگی و ناظم‌ الدیوان، چشم ‌اندازهای آغوزی، آبی ‌نام، ماکلاش، زرده ‌کندی و سیدسرا، مناطق ییلاقی گاودیلان، اسپیلی، دیلمان و غیره از جلوه های مهم طبیعی، تاریخی و مذهبی شهرستان سیاهکل است.

"حمام دیلمان" که یکی از آثار تاریخی شهرستان سیاهکل است در مجموعه بافت تاریخی شهر دیلمان قرار دارد، این بنای تاریخی که "حمام میربلوک" خوانده می ‌شود، پس از آنکه به دست میرزا علی ‌اکبر بلوک مورد مرمت و بهره ‌برداری قرار گرفت، به این نام شهرت یافت.

"حمام تاریخی دیلمان " متعلق به عصر صفویه است

قدمت این حمام بر اساس یافته‌ های باستان ‌شناختی به عصر صفویه برمی‌ گردد که در دورههای مختلف، ضمن اضافه کردن الحاقات، مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.

حمام دیلمان دارای ساختاری ساده است که متناسب با شرایط سخت آب‌ و ‌هوایی کوهستان طراحی و ساخته شده است، سه پله از سطح زمین به سمت پائین حمام ‌امتداد دارد که به رختکن یا سربینه منتهی می ‌شود و در گذشته، حوض کوچکی برای شست ‌و شوی پا جلوی درب ورودی آن قرار داشته است.

صحن مرکزی حمام، هشت ضلعی است که چهار ضلع بزرگ و چهار ضلع کوچک آن به ‌صورت یک ‌درمیان قرار گرفته ‌اند و در یکی از اضلاع بزرگ خزینه، آب گرم و در سه ضلع دیگر، سه سکو به چشم می‌خورد. درهای که در هریک اضلاع کوچک تعبیه شده ‌اند، به گرم‌ خانه، ‌سردخانه، سربینه و تنویرخانه باز می ‌شود. شالوده اصلی بنا از سنگ و دیوارهای آن از آجر و ملات ‌بکار رفته و نورگیرهای بالای گنبدها از جنس مرمر شفاف است.

" تی ‌تی کاروانسرا " از دیگر آثار تاریخی مهم شهرستان سیاهکل است که بر مسیر راه کاروانی دیلمان به لاهیجان، بر سر دوراهی رودخانه باباکوه و میثم ‌رود احداث شده است. دارای حیاط مرکزی و ورودی هشتی ‌مانند و دو ایوان در اطراف هشتی است. مصالح آن سنگ رودخانه ‌ای، آجر و ملات گچ و ساروج است.

" تی ‌تی کاروانسرا " سالانه میزبان گردشگران داخلی و خارجی زیادی است 

این کاروانسرا را " تی‌ تی خانم " از منسوبان خاندان صفوی ساخته است، تی ‌تی کاروانسرا متعلق به دوره صفویه بوده و دارای شماره ثبت ملی 1784 سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور است.

به هر حال اهمیت گردشگری درعصر حاضر بیش از همه وابسته به چرخه اقتصادی آن است که قابلیت بالایی در زمینه پویایی اقتصاد محلی و بین المللی دارد.

با توجه به تاثیر عمیق توریسم دراقتصاد و فرهنگ جهان امروز بی توجهی به آن به معنی از دست دادن فرصتهای کسب درآمد ایجاد اشتغال و سایرمزایای بسیار مهم آن خواهد بود.

شهرستان سیاهکل با داشتن جاذبه های همچون زیارتگاهها، آثار تاریخی، فرهنگی، طبیعت زیبا و متنوع، امکانات تفریحی و اقامتی، وجود بازارهای متنوع خرید و فروش یکی ازمهمترین شهرهای کشور است که جایگاه ویژه ای در زمینه جذب گردشگر به خود اختصاص داده است.