تبیان، دستیار زندگی

 خبیث تر از شیطان و فرعون

گفت: راست می گویی؛ توبه می کنم به خداوند از گفته خود.

شیطان گفت: دیگر چنین حرفی مزن، که اهالی مصر خدائی تو را قبول کرده اند.

بعد فرعون گفت: آیا در روی همه زمین، کسی پیدا می شود که از من و تو خبیث تر باشد؟

گفت: بلی.

پرسید: کیست؟

جواب داد: کسی است که برادر دینی او از وی اعتذار نماید و او عذرش را قبول نکند؛ چنین شخصی از من و تو خبیث تر است.

تاکتیک های اغفالی شیطان

پس شیطان آن دو را به لغزش انداخت و آنان را از باغی که در آن بودند، خارج ساخت و (در این هنگام به آنها) گفتیم: فرود آیید در حالی که بعضی از شما، دشمن برخی دیگر است و برای شما در زمین قرارگاه و تا وقتی معین، بهره و برخورداری است.

شیطان برای ایجاد لغزش، دست به هر نوع شگرد روانی و ترفند تبلیغاتی زد، از جمله:

الف: برای آدم و حوا سوگند یاد کرد. «قاسمهما» (1)

ب: قیافه خیرخواهانه به خود گرفت و گفت: من از خیرخواهان شما هستم. «انی لکما لمن الناصحین» (2)

ج: وعده ابدیت داد که اگر این گیاه را بخورید، زندگی و حکومت ابدی خواهید داشت. «شجرة الخلد و ملک لا یبلی» (3)

د: دروغ گفت و به ذات حق تهمت زد. «مانهاکما ربکما عن هذه الشجرة الا ان تکونا ملکین او تکونا من الخالدین» (4) به آدم و حوا گفت: پروردگارتان شما را نهی کرد، مگر از ترس این که شما فرشته شوید یا به زندگی ابدی برسید.

پی نوشت ها

1. اعراف، 21

2. همان

3. طه، 120

4. اعراف، 20

رمز موفقیت

مردی به حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) رسید و گفت: «ای رسول خدا! به من سفارشی بفرما و دستوری بده (تا در زندگی موفق باشم) ». (1)

پیامبر به او فرمود: «آیا دستور پذیر هستی تا به تو وصیتی بکنم؟» و این سؤال را سه بار تکرار کرد و آن مرد در هر سه بار پاسخ داد: «بلی».

آنگاه پیامبر به او فرمود: «سفارش و نصیحت من به تو این است که، هر وقت خواستی برای انجام کاری تصمیم بگیری، قبل از انجام آن، به عاقبت و نتایج آن کار بیندیش؛ اگر دیدی شایسته است و باعث رشد و سعادت تو می شود، به انجام آن اقدام کن و اگر ناشایست است و به پسرفت و انحراف تو از حقیقت می انجامد، از انجام آن خودداری کن».

نتیجه

مسلمان باید در کارهای فردی و اجتماعی خویش، سه مرحله را طی کند تا به نتایج مثبت دست یابد و به رشد و پیشرفت نائل گردد؛

1. فکر کردن به اثرات آن کار؛ اهمیت این مسئله از طرز تعهد گرفتن پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از آن مرد روشن می شود و به ما می فهماند که اندیشیدن فوق العاده مهم است و ما باید به فکر کردن عادت کنیم و هیچ کاری را پیش از آن که کاملاً آن را بررسی نکرده ایم و نتایج آن را نسنجیده ایم، انجام ندهیم.

2. مشورت کردن با افراد واجدالشرایط و سود جستن از اندیشه، نظریات و ابتکار آنها.

3. تصمیم گیری و استقامت ورزیدن در انجام کارها، تا وقتی که به نتیجه برسیم.

پی نوشت

1. روضه کافی، ص 150، وسائل الشیعه، ج 2، ص 457

از علی (علیه السلام) پرسیدند:

آن چیست که در حیاتش می آشامد و در مرگش می خورد؟

علی (علیه السلام) فرمود: آن عصای موسی (علیه السلام) است؛ هنگامی که شاخه ای از درخت بود، می آشامید و موقعی که عصای موسی شد، ریسمان ها و طناب های افسون گران را می خورد.

لطف خدا

روزی شـیـطان عرض کـرد که، الهی! بندگان تـو، تـو را دوسـت می دارند و نافـرمانی تو می کنند و مــرا دشمن دارند و اطاعتم می نمایند.

خطاب رسید که ای ابلیس! به واسطه همان دوستی که با من دارند و دشمنی که با تو دارند، از نافرمانی های آنها درخواهم گذشت.

حکایت

روزی سگی به گربه ای گفت: من به این همه صفت های خوب، در هیچ خانه ای جایم نیست؛ چه شده است که تو هیچ صفت خوبی نداری و در همه منزل ها راهت می دهند؟

دزد طلبه نما

روزی به شیخ مرتضی انصاری گفتند: طلبه ای دزدی کرده، اکنون در کلانتری است.

شیخ به سرعت به طرف کلانتری رفت. وقتی شاکیان و پاسبان کلانتری او را دیدند، خواستند او را به تمسخر بگیرند که طلبه شما دزدی کرده!

شیخ گفت: من اینجا خود برای شکایت آمده ام.

پرسیدند: شکایت شما چیست؟

شیخ (ره) بنویسد: یک عبا و یک عمامه و یک قبا از ما سرقت کرده؛ چون طلبه هرگز دزدی نمی کند، بلکه این مرد سارق است که به لباس روحانیون درآمده است.

شخصی گفت: در اوایل عمر، وقتی در بیابان می رفتم، آرزوی نان گرم و تخم مرغ نمودم. در آن حال، گذارم به قبیله ای از قبائل افتاد؛ چون مرا دیدند، عده ای گِرد مرا گرفتند که تو کالای ما برده ای؛ مرا گرفتند و به جرم دزدی، دویست چوب زدند؛ هرچه انکار کردم، فایده ای نکرد؛ در آن میان پیری از آن جا بگذشت و مرا شناخت و فریاد زد که این چه اهانتی است که می کنید؟

آن جماعت چون مرا شناختند، از کرده پشیمان گشته، به پایم افتاده، معذرت خواستند؛ و من عذر آنها را پذیرفتم و گفتم: ای برادران، هرگز وقتی خوشتر از آن بر من نگذشته بود، که نفس را به خواهش و کام خود نبینم و اکنون به کام خود رسیدم.

پس پیر دست مرا گرفت و برد؛ از من با نان گرم و چند دانه تخم مرغ، پذیرایی کرد.

در آن جا با خود گفتم: که ای نفس، هر آرزو که بر دل تو خواهد گذشت، بی دویست تازیانه میسّر نخواهد بود.

نواده شیطان

هام بن هیم بن لاقیس بن ابلیس، جن سالخورده ای که نواده شیطان بود، عمرش به اندازه عمر دنیا تا زمان امامان بود و احوال پیامبرانی چون آدم، نوح، هود، ابراهیم، یوسف، موسی و عیسی را از نزدیک مشاهده کرده بود.

روزی خدمت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) رسید تا سلام عیسی (علیه السلام) را برساند و چند سوره ای قرآن بیاموزد؛

حضرت فرمود: علی جان آنچه می خواهی به او بیاموز و با او مدارا کن؛ جن گفت: ما جز از انبیاء و اوصیای آنان، از کسی فرا نمی گیریم، پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: در تورات و کتب پیشیشن نام وصیّ مرا چه خوانده ای؟

گفت: در تورات «الیا»، حضرت فرمود: این همان علی است؛ جن گفت: آیا نام دیگری نیز دارد؟ فرمودند: بله، حیدر! چطور مگر؟ گفت: آخر در انجیل نام او را «هیدار» آورده اند.

جن سوره هایی را از علی (علیه السلام) فراگرفت و گفت: آیا برایم کافی است؟ حضرت فرمودند: بله، قرآن کمش هم زیاد است.

هام رفت و پیامبر دیگر او را ندید؛ اما در جنگ صفین در کنار حضرت علی (علیه السلام) آمد.

پی نوشت

کتاب داستان های شگفت انگیزی از من، نوشته حیدر قنبری

تربیت قبل از تولد

ملّا محمدتقی مجلسی از علمای بزرگ اسلام است. وی در تربیت فرزندش اهتمام فراوان داشت و نسبت به حرام و حلال، دقت فراوان نشان می داد، تا مبادا گوشت و پوست فرزندش با مال حرام رشد کند.

محمدباقر، فرزند ملّا محمدتقی، کمی بازیگوش بود. شبی پدر برای نماز و عبادت به مسجد جامع اصفهان رفت. آن کودک نیز همراه پدر بود.

محمدباقر در حیات مسجد ماند و به بازیگوشی پرداخت؛ وی مَشک پر از آبی را که در گوشه حیاط مسجد قرار داشت، با سوزن سوراخ کرد و آب آن را به زمین ریخت. با تمام شدن نماز، وقتی پدر از مسجد بیرون آمد، با دیدن این صحنه ناراحت شد. دست فرزند را گرفت و به سوی منزل رهسپار شد.

رو به همسرش کرد و گفت: می دانید که من در تربیت فرزندم دقت بسیار داشته ام.

امروز عملی از او دیدم که مرا به فکر واداشت. با این که در مورد غذایش دقت کرده ام که از راه حلال بدست بیاید، نمی دانم به چه دلیل دست به این عمل زشت زده است. حال بگو چه کرده ای که فرزندمان چنین کاری را مرتکب شده است؟

زن کمی فکر کرد و عاقبت گفت: راستش، هنگامی که محمدباقر را در رحِم داشتم، یک بار وقتی به خانه همسایه رفتم، درخت اناری که در حیاط خانه شان بود، توجه مرا جلب کرد.

سوزنی را در یکی از انارها فرو بردم و مقداری از آب آن را چشیدم.

ملّا محمدتقی مجلسی با شنیدن سخن همسرش، آهی کشید و به راز مطلب پی برد.

بیان: اگر در روایات اسلامی تأکید شده که خوردن غذای حرام – هر چند اندک- در نطفه تأثیر سوءدارد، به همین جهت است. به همین سبب، بزرگان علم تربیت گفته اند: تربیت قبل از تولد شروع می شود.