صورت زخمی قدیمی ها

روزنامه سیدنی مورنینگ هرالد در مقاله‌ای به این موضوع پرداخته و با سه فیلمساز معروف سینما که پا به 70سالگی گذاشته‌اند گفت‌وگو کرده است.

طی 50 سال گذشته برایان دی پالما کارگردان معروف سینما مجموعه‌ای از آثار دیدنی و جذاب سینمایی را در کارنامه فعالیت خود خلق کرده است، فیلم‌هایی چون «کری»، «صورت زخمی»، «تسخیرناپذیران» و «مأموریت غیرممکن». فیلم‌های جدید او «قابل انتشار» و «کوکب سیاه» نیز ثابت می‌کنند که او هنوز اصول کارگردانی را خوب می‌داند. اما اکنون در 72سالگی به نظر می‌رسد که کم کار‌تر شده است. خودش در این مورد می‌گوید: این صنعت - فیلمسازی‌ - دیگر حرفه جوان‌هاست. آنها دنبال استعداد‌های جوان هستند و کمتر دنبال چهره‌های دهه60 و70هستند. به جز چهره‌هایی چون کلینت ایستوود که اکنون در 70سالگی نسبت به یک دهه گذشته حرفه‌ای‌تر است و مارتین اسکورسیزی که به اوج دوران حرفه‌ای‌اش رسیده بقیه از این روند مستثنا نیستند.

بیشتر کارگردانانی که در دهه70 دوران طلایی خود را تجربه کرده و آثار موفقی را ارائه داده‌اند اکنون برای کارگردانی دچار مشکل کمبود کار هستند. دی پالما جوانی‌اش را در دوران کارگردانانی چون آلفرد هیچکاک و جان هیوستون گذرانده که آنها با وجود سن بالا همچنان در دوران اوج خود بودند. دی پالما می‌گوید: من همه نوع کاری انجام داده‌ام، از ساخت فیلم‌های مستقل تا فیلم‌های پرهزینه سینمایی اما سینما اکنون تنها کسی را می‌خواهد که آخرین کارش بیشترین فروش را داشته است.

کاستا گاوراس کارگردان معروف سینمای یونان که اکنون 79سال دارد می‌گوید فیلمسازان مسن‌تر از او هم‌اکنون فعالیت دارند. به گفته او مانوئل دی اولیویرا اکنون در 103سالگی روی آخرین ساخته‌اش کار می‌کند و در سال 2008بر روی فرش قرمز فیلمش در فستیوال فیلم کن، 79سال پس از آغاز فعالیت دوران فیلمسازی‌ راه رفت. گاوراس مشکل دیگری را سر راه فیلمسازان مسن‌تر می‌بیند: نگهداشتن شور و اشتیاق اولیه. او می‌گوید: مشکل، داشتن شور و اشتیاق برای ساخت فیلم و فیلم دیدن است. من هنوز هم سینما رفتن را دوست دارم و دوست دارم فیلمی که می‌بینم من را غافلگیر کند.

رابرت ردفورد کارگردان - بازیگری که اکنون 76سال دارد معتقد است تجربه حرف اول را می‌زند و با هر بار ساخت فیلم، فیلمساز بیشتر و بیشتر با سینما آشنا می‌شود. ردفورد را که با فیلم‌هایی چون «نجواگر اسب»، «شیر‌ها برای بره‌ها» و «کوئیز شو» می‌شناسیم در دهه70 در اوج دوران بازیگری‌اش بود و در دهه80 با فیلم مردمان معمولی جایزه اسکار را دریافت کرد. در فستیوال اخیر فیلم تورنتو هر سه کارگردان دی پالما، ردفورد و گاوراس با آثار جدیدشان حضور داشتنداما آیا آنها همانند گذشته هستند؟

فیلم جدید دی پالما با نام «هیجان» بازسازی یک فیلم نوار فرانسوی است و کاملا به سبک و سیاق فیلم‌های دهه70 این کارگردان ساخته شده است. دی پالما می‌گوید یکی دیگر از عواملی که موجب شده استودیو‌های فیلمسازی‌ - آنهایی که او اغلب با آنها کار می‌کند - به‌دنبال چهره‌های جوان‌تر بگردند ساخت فیلم «صورت‌زخمی» در سال 1983 است. بسیاری از مردم می‌گویند این بدترین فیلمی است که تاکنون دیده‌ایم و من هم در مقابل می‌گویم همین است من تغییری نمی‌کنم. من فکر نمی‌کنم که نیرو‌های تازه‌نفس سینما اکنون فیلم‌ها را به شیوه فیلمسازان مسن‌تر بسازند و به همین دلیل استودیو‌ها آنها را ترجیح می‌دهند. دی پالما از تکنولوژی‌های جدید در سینما استقبال می‌کند اما رابرت ردفورد نسبت به آن تردید دارد: همه‌‌چیز به سرعت تغییر کرده و من هنوز نمی‌توانم بگویم لوازم دیجیتال از سینما بهترند.

نام جدید‌ترین فیلم ردفورد «شرکتی که تو حفظ می‌کنی» است که خودش در آن بازی هم می‌کند. فیلم در مورد یک فعال قدیمی زیست‌محیطی است که در حال فرار از دست یک خبرنگار سمج است. این فعال که کارهای خود را به‌صورت مخفی و بدون ذکر نام انجام می‌دهد، توسط این روزنامه‌نگار شناسایی شده و حالا در دردسر افتاده است. سوزان سارندن، جولی کریستی و نیک نولت در این فیلم بازی می‌کنند.

فیلم جدیدکاستا گاوراس «سرمایه» نیز از شیوه خاص فیلمسازی‌ سیاسی این فیلمساز یونانی فاصله چندانی ندارد. این فیلم در مورد فساد در بانک‌های بین‌المللی است و بسیاری آن را بهترنی فیلم او از زمان ساخت دیگر فیلم معروفش«Z» می‌دانند که وی را برنده جایزه اسکار کرد.

مترجم لادن بهبودی