Çocuk eğitiminde disiplin (2)
Ailelerimizde bazen baskıcı bazen de hoşgörülü tutumlar görüldüğü gibi bazen aynı anda ikisini de görmek mümkün olabiliyor. Baskıcı bir tutumu sergileyen babanın yanında güya onu dengelemek adına anneler aşırı hoşgörülü tutumu benimseyebiliyorlar ki en kötüsü bu oluyor. Böyle bir durum karşısında çocuklar doğru ile yanlışı ayırt edemiyor, ebeveynlerin tutumları arasında bocalıyorlar.
Ancak kararlı tutumu benimseyen ailelerde yetişen çocuklar daha karakterli, hayatta daha başarılı, kendine özgüveni olan girişken ama bencil olmayan yetişkinler olarak kişilik gelişimlerini tamamlayabiliyorlar.
Peki bu kararlı tutumu nasıl sergileyeceğiz.
Öncelikle çocuğu bir birey olarak kabul edeceğiz. Yani onun da düşünceleri onun da tercihleri olabileceğini kabul edeceğiz.
Onları dinleyeceğiz, dinlerken doğru iletişim kuracağız ki; iletişim ayrıca bir yazı konusudur, ilerleyen zamanlarda çocukla iletişim ile ilgili bir yazı kaleme alırız inş. Dinleyeceğiz, neyi neden yaptığını öğreneceğiz. Dinlemek demek onun isteklerini kabul etmek demek değil.
Doğruları yanlışları öğrenmesinde tabii ki yardımcı olacağız, bunu yaparken vereceği yanlış kararlar sonucunda neler olabileceğini onlara önceden söyleyip aldığı yanlış bir karar da sorumluluğunu kendi üstlenmesi gerektiğini öğreteceğiz.
Birlikte çözümler üreteceğiz. Ben istiyorum böyle olacak şeklinde değil de ev ile ilgili kararlar alınırken karar alma süreçlerine onları da dahil edeceğiz. Bu hem çocuğun kurallar ve düzen hakkında fikir sahibi olmasını sağlayacak hem de ona sürece katıldığından aile içinde kendine değer verildiğini hissettirecektir.
Doğruları öğrenmesini istiyorsak hatalardan çok yaptığı doğrular üzerine yoğunlaşıp bunların pekişmesine yardımcı olacağız.
Onları destekleyip, büyümeleri için sorumluluklar vereceğiz. Yerine getirdikleri her sorumluluk için daha fazla hak sahibi olabileceklerini hatırlatıp ne kadar özgür olmak istiyorlarsa o kadar sorumluluk sahibi olmaları gerektiği mesajını vereceğiz.
Son olarak en önemlisi kendi hal ve hareketlerimizle örnek olacağız. Bunları nasıl yapacağız diye soruyorsanız örnek bir uygulama içeren çok sevdiğim gerçek bir olayı sizinle paylaşmak istiyorum:
“Seçkin bir profesöre, onu diğerlerinden farklı yapan şeyin ne olduğu soruldu:
Başarınızın sırrı nedir?
Profesör, oldukça ilginç bir cevap verdi:
Bunun sırrı, ben 6 yaşındayken annemin takındığı tutumda yatıyor. Ben buzdolabındaki süte ulaşmaya çalışırken, şişeyi kırdım. Annemin tepkisi ne öfkeli, ne de sertti;
“O sütle pek güzel bir küçük havuz yapmışsın! istersen o havuzda birlikte oynayalım?” dedi ve biraz oynadıktan sonra, şunları söyledi;
“Herkes, yaptığı dağınıklığı temizlemelidir. Şimdi onu temizlemek için ne istersin, bir sünger mi, yoksa bir bez mi?”
Temizledikten sonra, annem beni bahçeye çıkararak süt şişelerini yere düşürmeden nasıl tutacağımı gösterdi. Ben başarımın sırrının, annemin o davranışında yattığını düşünüyorum.
Kararlı tutumda kullanabileceğiniz bazı cümleler:
“Aldığın karara güveniyorum.”
“Sen bizim bu konu hakkında ne düşündüğümüzü zaten biliyorsun.”
“Bunu da başaracağına eminim.”
“Bunu böyle yaparsan daha güzel olur.”
Ayşe Akşener
Çocuk eğitiminde disiplin (1)
Çocuklarımız ve internet (2)
