Spor ve Etkileri
Şüphesiz her hareket, o harekete uygun ve önceden belirlenmiş bir hedefe ulaşmak içindir. Bir işe kalkışan her insan, o işin doğuracağı netice ve yararları düşünür. Öyleyse profesyonelce ya da amatörce spor yapan insan, sporun açıklanmış veya açıklanmamış sonuçlarını dikkate almış demektir.
Diğer uğraşlar gibi sporun etkisi, yaklaşım ve bakış açılarının muhtelif oluşundan dolayı değişik inanç sahiplerinde farklılıklar göstermektedir. Müslüman sporcuların bakış açısından sporun etkilerini sayabiliriz.
1- Allah’a yakınlık
İslami açıdan Allah’ın rızasını kazanmak ve O’na yakınlaşmak doğrultusunda hareket etme, bütün işlerin hedefidir. Zahiren ilahi işlerin dışında görünse de bütün işlerde ilahi niyet taşımak, peygamberlerin bizlere buyruğudur.[1]
Spor yapmak da, Allah’ın yapılmasını istediği güzel işlerdendir. Bu konuda Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyuruyor: “Onlara peygamberleri dedi ki: "Allah size Talut'u (melik olarak) gönderdi." Onlar: "Biz hükümdarlığa, ona göre daha çok hak sahibiyken ve ona bir mal (servet) bolluğu verilmemişken, nasıl bizi (yönetmek üzere) hükümdarlık (mülk) onun olabilir?" dediler. O (şöyle) demişti: "Doğrusu Allah size onu seçti ve onun bilgi ve bedenî gücünü arttırdı.”[2]
Bu ayette Allah, Calut’la savaşması için Talut’u seçmesinin sebeplerinden biri olarak, güçlü olmasını gösteriyor. Diğer yandan spor, ilahi işleri yapma gücüne zemine hazırladığı için, insanı Allah’a yakınlaştırmaya yardımcı olur. Spor mümin insana güç ve sağlık vererek, dini yükümlülüklerini daha iyi bir şekilde yerine getirmesine yardımcı olur. Bakın Ali (a.s) bir yakarışında ne buyuruyor: “İlahi, kendi yolunda hizmet etmem için bedenimi güçlü kıl.”[3]
Demek ki bedeni güçlendirmek, Allah, Peygamber ve masum imamlar nezdinde, Allah ve kullarına hizmette kullanılması halinde değerlidir. Bu yolda mümin ne kadar güçlü olursa, ilahi düsturları yerine getirmede ve ibadetlerinde daha başarılı olur.
2- Sağlıklı olmak
Beden ruhun taşıyıcısı olduğu için aralarında çok yakın irtibat vardır. Bu irtibat o kadar güçlü ve eşdeğerdir ki, birisi iç ya da dış etkenlere maruz kaldığında, her ikisi de tepki verir. Bu ikiliden her birinin sağlığı, insanın kemale ulaşmasında çok etkilidir. Ali (a.s) bu konuda şöyle buyuruyor: “Sağlık, nimetlerin en üstünüdür.”[4]
Sağlık, azaldığında veya sekteye uğradığında, hayatın tadını zehir eden, gelişimin önünü kapayan çok değerli bir nimettir. Mümin insan üzerindeki haklara karşı hassas olmalıdır. İnsan üzerinde hakkı olanlardan biri de bedeni ve uzuvlarıdır. İmam Zeynulabidin (a.s) hukuk risalesinde bu konuya genişçe yer vermiş şöyle buyurmuştur: “Bedenin senin üzerinde hakkı vardır.”[5] Bedenin hakkını vermenin yollarından biri de spordur. Öyleyse spor yaparak beden sağlığımızı korumalıyız.
3- Neşe ve dinamizm
Neşe, sevinç ve hayat dolu olmak, insanın düşüncelerine etki eden ve hayatı hareketlendiren ruhi bir durumdur. Sevinç ve neşenin kaynakları vardır; bunları aktif hale getirerek hayatımızda kalıcı yapmalıyız. Neşe ve hayat dolu olma hissini, ümit, inanç, irade, helal zevkler, gezme, spor ve tembelliğe sebep faktörleri gidermekle elde edebiliriz.
İslami öğretilerde insanlar yeşile ve ağaçlara bakma, akarsuya bakma, yürüme, ata binme, yüzme ve… gibi neşe kaynağı vesilelere teşvik edilmiştir. Bunlar arasında ise en başta gelen spordur. Spor, sinir sistemi, kan dolaşımı, sindirim sisteminde denge kurarak, ayrıca heyecanları kontrol ve negatif enerjiyi yok ederek, insana neşe ve dinamizm kazandırır.
4- Güzellik ve ölçülü beden
Güzelliği sevme duygusu, Allah tarafından konulmuş fıtri bir durumdur. Allah güzeldir ve güzellikleri sever. O, insanı en güzel şekilde yaratmıştır. Bu güzellik ve ölçü, hem dışına hem içine yansımıştır. Bu yüzden şöyle buyurmuştur: “Biz insanı en güzel şekilde yarattık.”
Öyleyse ilahi mektebin takipçilerine, bu ilahi emaneti her iki açıdan korumaları gereklidir. Dışı, yani bedeni, bedensel sporlarla ve içi, yani ruhu da ruhi sporlarla güçlendirip güzelleştirmelidir. Güzelliği sevme ve güzelleştirme, masum imamlarımızın da tavsiye ettiği şeylerdendir.
5- Kuvvet
Fiziksel gücün en önemli etkenlerinden biri spordur. Bazen bakarsınız birinin beden gelişimi ve vücut görünümü yeterli görünür ama zor bir iş karşısında yeterli güce sahip olmadığını fark edersiniz. Sporla beden gücünüzü artırabilir ve zorlu anlarda istifade edebilirsiniz.
Kur’an’da çeşitli yerlerde yeterli beden gücüne sahip olmak, üstünlük sebebi sayılmıştır. Örneğin Musa (a.s)ın şehrinden ayrılışında zalim birini yumrukla vurarak öldürdüğü geçer.
Masum imamların güçlü oluşları, sporculuğa ve sevenlerine bir örnektir. Yani İslam bedeni güce önem vermekte ve bunu spor gibi vasıtalarla elde edilmesini önermektedir.
ZEHRANET
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Mekarimu’l Ahlak, s. 464
[2] Bakara, 247
[3] Misbahu’l Muçtehid, s. 849
[4] Ğureru’l Hikem, h. 11148
[5] Biharu’l Envar, c. 67, s. 128
STRES ve YAŞAM
Hadislerde Sağlık
SAĞLIKLI YAŞAM ÖNERİLERİ
Yürümek sağlıktır!
Sağlık Bir Yaşam İçin
