تبیان، دستیار زندگی

جلد چهارم - صفحه 8 -  انسان ، موجود جامع

صفحه : 8

اسلام يك مكتبي است كه براي انسان سازي آمده ، و ما بايد ببينيم كه اين انسان ، كه به قول بعضي ماهيت ناشناخته است ، اين انسان چه ابعادي دارد و چه احتياجاتي دارد؟ واسلام كه براي انسان سازي آمده است ، آيا جهت حيواني اين را فقط مي خواهد بسازد،يا جهت معنوي او را مي خواهد بسازد، يا انسان مي خواهد بسازد؟ انسان مثل سايرموجودات نيست . ساير موجودات مثل - مثلا - حيوانات كه حالا در درجه بعد از نباتات ومعادن [و] اينها واقع شده است ؛ حيوان همان حال طبيعي دارد و از ماوراالطبيعه يك چيزكمي ، يك احساسي ، يك ادراكي ؛ اما ادراك ناقص دارد و ديگر مراتب نداردماوراالطبيعه اش ؛ انسان ، از اين نقطه اول طبيعت تا آن آخري كه يك موجود الهي مي شود مراتب انسان است ؛ يعني يك انسان مي تواند سير بكند از عالم طبيعت تا ماوراي طبيعت ، و از ماوراي طبيعت تا مرتبه الوهيت سير بكند تا برسد به اينكه آنجا را ادراك بكند.

عين حالي كه مسلمانند، در عين حالي كه همان طور كه آنها بوده اند، در عين حالي كه خوبند لكن شناختشان از اسلام همان شناخت ماديت اسلام است . آنها دعوت به باطن مي كردند و از ظاهر و از طبيعت غافل بودند، اينها دعوت به ماديت مي كنند و از معنويت غافلند، و اين هر دو اشتباه است ؛ اسلام نه محصور در آن معنوياتي است كه آنهامي گويند، دارد معنويات ؛ اما محصور نيست و نه در محصور اين مادياتي است كه اينهامي گويند؛ يعني ماديات را دارد لكن محصور به اين نيست .

انسان يك موجود جامع است نه يك موجود يك بعدي يا دو بعدي . موجودات ديگر بعضي شان يك بعدي اند، بعضي دو بعدي اند، بعضي چند بعدي اند، لكن همه ابعاد وجود در ساير موجودات نيست . فقط انسان است در بين همه موجودات كه يك موجود چندين بعدي است كه براي هر بعدش احتياجات دارد. براي رشد هر بعد او،احتياج دارد، احتياجات دارد؛ و مكتبهايي كه در عالم هست ، در عالم طبيعت هست ، هر

اسلام ، مكتبي انسان ساز

انسان ، موجود جامع