تبیان، دستیار زندگی

جلد چهارم - صفحه 14 -  خاطره اي از همدان

صفحه : 14

من در همدان يكوقت بودم ، يك نفر از دوستان من يك نقشه اي آورد، نقشه بزرگي شايد مثلا يك متر در يك متر، و آن نقشه هم مال همدان بود؛ دهات همدان . تمام درآنجا آنطور كه او مي گفت ، مي گفت تمام [منابع زيرزميني ]دهات همدان در اينجا ثبت

خاطره اي از همدان

جغرافيايي اين ممالك را و مهمتر براي آنها، آن مواردي كه مخازن ، هر مخزني : مخزن طلا، مس ، نفت ، گاز، هرچه بوده ؛ اينها دقيقا مطالعه كردند و نقشه برداري كردند؛ ومواردي كه در اين ممالك و آنچه ما مي دانيم در ايران ، آن مواردي كه داراي يك [منبعي ] بوده است كه براي آنها مفيد بوده است ؛ آنها را نقشه برداشتند، علامت گذاشتند، نشانه گذاشتند، يادداشت كردند و ضبط است پيش آنها.

قبل از اينكه امريكا پايش باز بشود به اين ممالك ؛ مقدم بر همه ، انگليسها بودند وروسها هم بودند و بعضي ممالك ديگر. در هر صورت ، اين ممالك ما، اين ممالك شرق از قريب سيصد سال يا يك قدري بيشتر، مورد بررسي اينها و طمع اينها بوده است ؛منتها هرچه جلوتر آمده است ، كارشناسهاي آنها بيشتر تخصص پيدا كرده اند و بيشترآمده اند در اينجا، در اين ممالك ، و تمام اينها، آنها اطلاعاتشان از خود اهالي آن مملكت بيشتر است . اطلاع بر روحيه مثلا ايلاتي كه ما در ايران داشتيم ؛ مثل ايل بختيار[ي ]، مثل ايل قشقايي ، اينها و امثال اينها، شاهسونها مطالعاتي داشتند؛ براي اينكه به دست بياورند روحيه اينها چه جور است ، تا چه حد مي تواند اين ممالك از اينهااستفاده ببرد؛ و مطالعاتي هم راجع به شهرستانها و دهات ؛ تمام دهاتي كه در ايران هست ،از آن دهات بسيار دور افتاده و كوهستاني تا آخر، اينها تمامش را اطلاع دارند؛ يعني كارشناسها را فرستادند، همه اينها، هم نقشه برداري شده است و هم هرچه دارد در آنجا،هر كجا چيزي در آن پيدا مي شود كه براي آنها دندانگير است ، از آن يادداشت برداشتندو خودشان را مهيا كردند براي غارت ؛ منتها اين كساني كه در راس بودند، از سلاطين يا ازروسا كه در راس بودند، مختلف بودند در رساندن منافع به اينها؛ گاهي اشخاصي بودندكه تا آن حد خيانتكار نبودند، و گاهي هم خيانتكار زياد بودند كه به همه ابعاد تسليم شده اند.