تبیان، دستیار زندگی

جلد چهارم - صفحه 121 -  گفتگو با وزير كابينه ضياالحق درباره نفي وساطت دولتها

گفتگو

زمان : آبان 1357 / ذي الحجه 1398

مكان : پاريس ، نوفل لوشاتو

مخاطب : وزير كابينه ژنرال ضياالحق "رئيس جمهور وقت پاكستان "(1)

موضوع : نفي وساطت دولتها در جريان انقلاب

صفحه : 121

[وزير: من قبل از آمدنم ، به ژنرال ضيا تلفن زدم و به او اطلاع دادم كه براي ديدار آيت الله مي آيم ؛ اوبهترين پيغامهاي خود را داده است . وي گفت كه پاكستان و ايران براي سالهاي زياد، دوست هم بوده اند.

[بسم الله الرحمن الرحيم ]

امام : من اميدوارم كه اين نهضت اسلامي ايران ، كه مشخصا اسلامي است و براي تحقق اهداف اسلام است كه آن اهداف انساني كامل است ، پيروز شويم ، و آنچه آمال مابوده است كه اسلام و احكام آن - كه ضامن استقلال و آزادي مسلمين است - اجرا شوند.اميدوارم اين پيروزي حاصل شود. اين مسلمين ، همان طور كه اسلام دستور داده است باهم متحد شوند و با هم يد واحده باشند تا آمال و آرزوها حاصل شوند؛ و احكام اسلام در همه جاي عالم اجرا شوند. از خداوند تعالي توفيق همه مسلمين را خواستارم .

[وزير: اين كمال افتخار براي ماست كه اينجا باشيم . علامه ترابي - كه از شاگردان آيت الله بوده است -مشوق ما براي اين سفر بوده اند. همه ما نگران اوضاع ايران هستيم . اول بار در قرن اخير پاكستان مسئله تاسيس جمهوري اسلامي را عنوان كرد. در پاكستان ، حكومت براساس قوانين اسلامي است ، سيستم اسلامي است . ما در پاكستان ، خصوصا شيعه ، خيلي نگران هستيم . اگر چه روابط شيعه و سني ها خوب است ، اما كافي نيست . ما منتظر تغييرات ايران و پيشرفت انقلاب و تاثيرات آن بر روابط سني ها و شيعه هستيم . ]

صفحه : 122

شما اول مردمي هستيد كه پشتيباني خود را به ما عرضه داشته ايد، و ما از شما توقع اين را داريم كه در راديو و مطبوعات و مصاحبات خودتان ، كمك خودتان را اعلام كنيد.

از همان آغاز تاسيس پاكستان اين دوستي شروع شده است . ما در پاكستان مسائل ايران را يك امرداخلي ايران مي دانيم ؛ اما هر چيزي كه ما قادر به انجام آن باشيم و آيت الله آرزو كند و بخواهند كه كمك كنيم ، آماده انجام دادن آن هستيم . ]

امام : نهضتي كه در ايران است ، يك نهضت انساني است ، كه همان نهضت اسلامي است ؛ نهضتي اسلامي - انساني است . هر انساني ، هر مسلمي اگر مطلع شود از اوضاع ايران ، با ايراني ها كه در تحت فشار، سالهاي طولاني بوده اند و به واسطه عمال اجانب تمام حيثيت ملي خودشان را و مخازن زيرزميني خودشان را و نيروهاي انساني خود را ازدست داده اند، كمك مي كند. ما البته از رئيس جمهور پاكستان كه توجه به اين معنا دارند،تشكر مي كنيم و انتظار آن را داريم كه در اين نهضت به ما كمك تبليغاتي بكنند.همان طوري كه دولتهاي بزرگ به شاه كمك مي كنند، كمكهاي تبليغاتي و كمكهاي ديگر؛ و آنها اسباب اين شده اند كه اين شخص تاكنون باقي مانده است ؛ و گرنه در بين ملت هيچ پايگاهي ندارد و ساعتي نمي تواند در ايران زندگي كند. ما متوقع هستيم انسانهاو بالاتر از آنها مسلمانها، به اين نهضت كمك كنند و اين ملت مظلوم را با كمك خودشان از زير بار ظلم بيرون بياورند. كمكهاي تبليغاتي را همه اين دولتها و ملتها مي توانند بكنند؛مع الاسف دولتها تاكنون يا توجه به اين مسائل ما نكرده اند، يا آنها كه استفاده جو بوده اندبا توجه به مظالمي كه واقع مي شوند، از شاه پشتيباني كرده اند. هيچ يك از آنها از يك ملت ضعيف كه دارد خرد مي شود، اظهار [پشتيباني ] نكرده اند.

[وزير: مي دانيد كه پاكستان ملتي فقير است و در يك مرحله حساس از تاريخ خود قرار دارد. مامشكلات داخلي خود را داريم ؛ ما همچنين به قدرتهاي زيادي متكي هستيم . بخصوص درباره كمكهاي اقتصادي براي ادامه حيات خودمان متكي به قدرتها هستيم . در يك مجموعه ملتهايي قرارداريم كه روابط و جريانات ديپلماسي خاصي است كه بايد دولتهاي مستقل تعقيب كنند. اگر چه عواطف ما با ملت ايران است ؛ ولي ما قادر نيستيم كه در مسائل داخلي ايران دخالت كنيم ؛ اما اگرآيت الله

صفحه : 123

حس مي كنند كه ما به نحوي مي توانيم كمك كنيم كه بين دو طرف وساطت شود، حاضريم اين را انجام دهيم . ]

[وزير: اطلاعات ما حاكي است كه در وضعيت كنوني ايران ، هزاران و صدها هزار از مردم ايران زحمات طاقت فرسايي را تحمل مي كنند؛ اينها تمامي ، برادران شيعه ما هستند. به موجب آمار و اخبار، زندگي عادي مردم در دهات و شهرها بر هم خورده است . فقدان غذا، توقف وسايل حمل و نقل ، زندگي را به تمام معنا متوقف ساخته است . اين آگاهي و احساس است كه برادران شيعه را وادار مي كند كه قد علم كنند و يك راه حلي را بررسي كرده و ارائه دهند. من عضو كابينه هستم ؛ اطلاعاتي در دسترس ما هست كه اگر اجازه بدهيد؛ بيان كنم .

بين امريكا و روسيه يك تفاهمي شده است ؛ و روسيه دخالت در اوضاع [ايران ]نخواهد كرد؛ لذاجنگ با قدرت امريكا آسان نخواهد بود. ممكن است قدم به قدم جلو رفت ، كه از طريق آن ، يك همكاري مختصري با دولت ، در اين مرحله ، به منظور آشنا شدن مردم با اداره مملكت و مشكلات ، به عمل آيد، به طوري كه زندگي عادي مردم بر هم نخورد و مردم كه از گرسنگي مي ميرند از اين فاجعه

امام : قضيه شاه طوري نيست كه قابل وساطت باشد. شاه با تمام قوا در طول سي و چندسال ، ملت ايران را هم چپاول كرده است و هم جنايات فوق العاده وارد كرده است . امروزملت ايران با بيداري و هوشياري بپاخاسته است ، و حقوق اوليه بشر را - كه آزادي واستقلال است - طلب مي كند؛ و شاه هيچ پايگاهي در ايران ندارد و هيچ قابل مصالحه نيست . اعمالي كه اين شخص كرده است و يا جناياتي را كه اين آدم كرده است به ايران ،نمي توانيم در يك جلسه و يا دو جلسه بيان كنيم . بايد خود شما به وسيله سفارتخانه هاي خودتان كه داريد، استفسار كنيد از قضاياي ايران ؛ كه بدون شك بفهميد ملت ، يك حق مشروع را مطالبه مي كند، و شاه مشروعيت خود را از دست داده است ؛ و به نظر من ازاول ، سلطه او و پدرش مشروع نبوده است در ايران . من از خداي بزرگ مي خواهم كه دولت مسلم پاكستان ، كه ملت مسلم پاكستان به آمال انساني و اسلامي خود برسد، و راه استقلال و آزادي را بيابد، و همان طوري كه ملت ايران براي به دست آوردن آن قيام كرده اند، ملت آنجا هم به دست آورد آنچه مي خواهد.

صفحه : 124

امام : شما شاه را به اندازه من نمي شناسيد. من او را بزرگ كرده ام ؛ خوب او را

امام : اما اينكه وسايل زندگي مردم مختل شده است ؛ اين شاه است كه همه را مختل كرده است . نفت مستخرج و ذخيره شده براي مدتي داريم ؛ به موجب اطلاعات موثق ؛اما شاه نمي گذارد كه نفت ما به خود ما برسد. مقداري نفت هم كه خارج مي شود براي مصارف داخلي ؛ به اسرائيل ، مي گويند داده شده است . انبارهاي گندم را بعد از نيمه شب ،مامورين دولت مي برند براي ذخيره ، كه مردم را به زحمت بيندازند و مسائل ديگر را هم خود آنها اسباب اين هستند كه سختي پيش بياورند. اما ملت ما تمامي اين سختيها راتحمل مي كند تا به اهداف خود برسد. اما تفاهم او با دولت [امريكا و انگليس ] براي دخالت در امور داخلي ما، اين سابقه هم دارد و دخالت اگر مقصود نظامي است چنين تفاهمي ممكن نيست حاصل شود. اگر جور ديگري است ، امريكا همه گونه دخالتها كرده است ؛ ما مي خواهيم دست او را قطع كنيم . اين قيام يك قيام اسلامي است ؛ اگر زحمت ببينيم ، شكست ببينيم ، براي خدا و اسلام است و ما مامور خواهيم بود؛ ما همان منطق مسلمين صدر اسلام را - كه اگر در جنگ با كفار كشته شويم به بهشت مي رويم و اگربكشيم ، به بهشت مي رويم - همان منطق را داريم . شاه ناگوارتر است از دخالت ديگران در ما. ديگران اگر با زور و اسلحه دخالت كنند، نمي توانند در ايران ادامه بدهند؛ چنانچه در تاريخ تجربه شده است بين ملتهاي مهاجم . ملت زير بار هيچ مصالحه اي با شاه نمي رود. آنقدر جنايات ديده است كه نه راضي به دخالت اجانب باشد، نه به بودن شاه .

[وزير: من منظورم دخالت نظامي نيست ؛ روشن شود. به موجب اخبار ما، شاه به هيچ قيمتي حاضر به عقب نشيني نيست . ارتش پشتيبان شاه خواهد ماند و ادامه خواهد داد. روشن است و ما مي دانيم كه فشاربر مردم زياد است . به موجب اطلاعات ما شاه آماده است كه در اين مرحله شرايطي را بپذيرد. بنابراين اگر بشود يك راهي را به صورتي براي همكاري [پيدا كرد] و با اهداف زودرس در ذهن ، شايد در يك مرحله طولاني تري به اهداف برسيد؛ اما با كشتار كمتر و فشار كمتر بر مردم ، ما معتقديم كه شاه آماده است كه تفاهمي بكند. ]

نجات يابند. ]

صفحه : 125

[وزير: من توسط شاه فرستاده نشده ام كه وساطت كنم . وقتي كه به او [قصد سفرم را] گفتم و اجازه گرفتم كه به ديدار شما بيايم ، ژنرال ضيا اين پيشنهاد را مطرح كرد. وضعيت ايران روي شيعيان پاكستان هم اثر مي گذارد. ما اقليتي هستيم . وضعيت ايران شيعيان را ضعيف مي كند. اين افكار است كه مرا واداركرده است بيايم و ضمن اداي احترام ، تبادل نظر كنيم . من آنچه را آيت الله گفتند، مي بينم و احساس اورا مي بينم . من گناهكار تنها كاري كه مي توانم بكنم ، دعاست . به هر حال امشب ساعت يك مي روم به ژنو، بعد دو روز در لندن با فاميلم ، بعد برگشت به پاكستان . اگر آيت الله در اين فاصله مطلبي به نظرشان رسيد و اگر كاري هست كه از دستمان برمي آيد اطلاع دهند؛ چه شخصا و چه دولتمان رسما در خدمت شما حاضريم . ]

مي شناسم . او براي اول بار نيست كه واسطه درست كرده است ؛ واسطه اي درست كرده است كه حتي قواي نظامي را به تو مي دهم ؛ تمامي دولت را به شما تسليم مي كنم و من ،يعني شاه ، سلطان باشم و دخالتي در امور نكنم . اما من او را خوب مي شناسم ، شما او رانمي شناسيد. او حيله كرده است ؛ مي خواهد ما و شما را اغفال كند. مي خواهد با وساطت شما به زندگي جنايت بار خود ادامه دهد و اين قيامي كه اسلامي است و در ايران برپا شده است متوقف كند و با تمام قوا به جنگ اسلام و مسلمين برخيزد. او به قلدري وجنايتكاري عادت كرده است ، از بچگي ؛ نظير افيوني شده است كه نمي تواند آن را ازدست بدهد. شما توجه كنيد به اين معنا كه وساطت از كسي كه به قولش اعتماد نيست ، وفقط براي اغفال است ، نكنيد؛ و معذوريم كه وساطت شما را در اين موضوع قبول كنيم .ملت ايران نمي تواند شاه را قبول كند. وساطت توسط اشخاصي نظير ملك حسين و ملك حسن و حالا هم شماها، جز براي تحكيم قدرت خودش و ادامه خيانتها و جنايات برملت نيست ، و براي ما مسئوليت الهي است اگر با او يك مسالمت و همراهي كنيم . ما اگربنا باشد شكست بخوريم ، با دست خودمان ، خودمان را شكست نخواهيم داد؛ [حتي ]اگر با نظامي و زور باشد، با دست خودمان ما به اين خيانتكاري اجازه ادامه نمي دهيم .

امام : از حسن نيت شما متشكرم ، لكن اين نكته كه قيام ما شيعه پاكستان را تضعيف مي كند، خلاف اطلاعات ما از اقشار شيعه نشين است . در همه اقشار شيعه نشين جنبشي

صفحه : 126

[وزير: خيلي متشكرم و مفتخرم كه به حضورتان رسيدم . وضعيت شيعيان در پاكستان به دليل پول زيادي كه سعودي خرج مي كند خوب نيست . دعاي من آن است كه ايران قويتر از گذشته بشود؛ و اين قدرت وضعيت شيعه را در پاكستان تشويق و تقويت كند. من مي دانم نهضت ايران اسلامي است ؛ اما درپاكستان ، ما اقليت هستيم و انقلاب ايران روي ما تاثير زيادي مي گذارد. ]

و من از خداي تبارك و تعالي توفيق خدمت مي خواهم ؛ و توفيق شما و ديگران را درخدمت به اسلام و ملت اسلام خواستارم .

امام : ما اميدواريم كه وضعيت ايران به يك نحوي بشود كه تقويت بنمايد ساير شيعيان را در اقطار ديگر، و ما هم از شما اميد دعا داريم . به ما دعا كنيد كه در اين نهضت موفق بشويم .

پيدا شده است كه ما اميدواريم آن جنبش موجب آن بشود از گرفتاريهايي كه ملتهاتاكنون داشته اند، بيرون بروند. بلكه قضيه ، قضيه شيعه نيست ؛ قضيه مسلمين است . ما ازجاهاي مختلف كه ممالك اسلامي بوده است ، مطلع هستيم . به ما اطلاع داده اند كه قيام ايران يك بيداري در جاهاي ديگر، در ملت عرب ، در جاهاي ديگر به واسطه اين قيام يك بيداري پيدا شده است ؛ كه اميد است كه اگر به نتيجه برسد، ساير اقشار هم به مقاصدانساني خودشان برسند.