تبیان، دستیار زندگی

جلد چهاردهم - صفحه 8 -  حب نفس بزرگترين خطر

صفحه : 8

مستقيم دعوت كنند و راه ببرند. نه همان هدايت و گفتن تنها، بلكه راهنمايي و الگو بودن خودشان در اعمال و در افعال و در اقوال ، براي اينكه اين موجود را به آن كمالي كه لايق است برساند. و مع الاسف اين ايده به آن طوري كه آنها مي خواستند حاصل نشد و بعدهاهم به آنطوري كه انبيا در نظر داشتند حاصل نخواهد شد. براي اينكه اينها مواجه هستند بايك موجودي كه اين موجود شناخته نشده است الا براي خدا و كساني كه علم را ازخداي تبارك و تعالي اتخاذ كردند. و يك موجود پيچيده اي است كه حتي خودش ازخودش اطلاع ندارد. و شايد اين كلمه اي كه وارد شده است كه من عرف نفسه فقد عرف ربه (1)تعليق به يك امر محالي باشد براي نوع بشر. شناخت انسان خودش را، و شناخت اوصافي كه در انسان هست و غرايزي كه در انسان هست ، اين از اموري است كه يا محال است يانظير محال الا آن كسي كه عصمه الله تعالي . (2) انسان خودش از باب اينكه حب نفس دارد و هر چه را مي خواهد براي خودش مي خواهد، براي خاطر اين حب نفس شديد ازبسياري از امور غافل است ؛ يعني با اين حب نفس نمي تواند خودش را آزاد بشناسد.

حب نفس بزرگترين خطر

سه نظر در عالم هست . يك نظري كه از روي حب ، مطالعه مي كند موجودات را يابعض موجودات را و يك نظري كه از راه بغض نظر مي كند به همه چيز و يك نظر ثالثي كه حب و بغض در آن نيست و آزاد است . آن دو نظر، نظر اشخاصي است كه آزادنيستند. بزرگترين گرفتاري بشر و ماها اين گرفتاري است كه خودمان داريم و از ناحيه خود ما هست . كسي كه از روي حب نفس به مردم و اشياء نظر مي كند و به اشيايي كه نظرمي كند از راه دشمني و بغض نظر مي كند؛ اين نمي تواند آزاد باشد، در نظر دادن گرفتاراست . و كسي كه از راه حب نفس نظر مي كند به موجودات يا به اشخاص يا به گروهها اين آزاد نيست ، نمي تواند حكم صحيح بكند. انسان گمان مي كند كه من خودم هر چه

1- ((هر كه خود را شناخت ، پس بتحقيق كه خدا را شناخته است )). غرر الحكم ، ص 232، ح 4637، عوالي اللالي ،ج 4، ص 102، ح 149.

2- آنكه خداي او را معصوم و منزه گردانيده است .