تبیان، دستیار زندگی

جلد چهاردهم - صفحه 389 -  نجات از طغيانگري در تزكيه نفوس

صفحه : 389

كه نور است و به حسب فرمايش خود قرآن نور است ، نور را كساني كه در حجاب هستندو پشت حجابهاي زياد هستند، نمي توانند ادراك كنند، گمان مي كنند كه مي توانند؛ لكن نمي توانند. تا انسان از حجاب بسيار ظلماني خود خارج نشود، تا گرفتار هواهاي نفساني است ، تا گرفتار خود بينيهاست ، تا گرفتار چيزهايي است كه در باطن نفس خود ايجادكرده است از ظلماتي كه بعضها فوق بعض است ، لياقت پيدا نمي كند كه اين نور الهي در قلب او منعكس بشود. كساني كه بخواهند قرآن را بفهمند و محتواي قرآن را، نه صورت نازل كوچكش را، محتواي قرآن را بفهمند و طوري باشد كه هر چه قرائت كنند بالا بروند و هرچه قرائت كنند به مبداء نور و مبداء اعلي نزديك شوند، اين نمي شود الا اينكه حجابهابرداشته بشود و "تو خود(2) حجاب خودي " بايد از ميان برداري اين حجاب را، تا بتواني اين نور را به آن طور كه هست و انسان لايق است براي ادراك او، ادراك كني . پس ، يكي از انگيزه ها اين است كه تعليم بشود كتاب بعد از تزكيه و تعليم بشود حكمت بعد از تزكيه .

نجات از طغيانگري در تزكيه نفوس

اول آيه اي كه به رسول اكرم ، به حسب روايات و تواريخ ، وارد شده است ، آيه اقراء باسم ربك (3) است . اين آيه اولين آيه اي است كه ، به حسب نقل جبرئيل بر رسول اكرم خوانده است و از اول به "قرائت " و به تعلم دعوت شده است . اقراء باسم ربك الذي خلق و در همين سوره است كه كلا ان الانسان ليطغي ، ان رآه استغني . (4) اين سوره اولين مورد وحي [است ] و دراولين نزول وحي اين آيه در اين سوره وارد شده است كه كلا ان الانسان ليطغي ، ان رآه استغني .معلوم مي شود كه طغيان و طاغوت بودن از اموري است كه در راس امور است و براي طاغوت زدايي بايد تعليم "كتاب " و "حكمت " و تعلم "كتاب " و "حكمت " كرد و "تزكيه "كرد. انسان اين طوري است ، وضع روحي همه انسانها اين طور است كه تا يك استغنايي پيدا مي كند طغيان مي كند؛ استغناي مالي پيدا مي كند، به حسب همان مقدار

2- بخشي از مصرع معروف حافظ شيرازي : "تو خود حجاب خودي حافظ از ميان برخيز".

3- سوره علق ، آيه 1: بخوان به نام پروردگارت .

4- سوره علق ، آيه 6-7: حقا كه آدمي نافرماني مي كند، هرگاه كه خويشتن را بي نياز بيند.