آیا حضرت آدم دین داشت؟
از استاد بزرگ، حضرت آیت الله طباطبایی پرسیدم: آیا حضرت آدم علیه السّلام دارای دین و شریعت بود؟
ایشان فرمودند: خیر، دین و شریعت از زمان حضرت نوح علیه السّلام شروع شده است، چنانكه آیه شریفه زیر بیانگر آن است. خداوند سبحان می‌فرماید:
شَرَعَ لَكُم مِّنَ الدِّینِ مَا وَصَّی بِهِ نُوحًا وَ الَّذِی أَوْحَیْنَا إِلَیْكَ وَ مَا وَصَّیْنَا بِهِ إِبْرَاهِیمَ وَ مُوسَی وَ عِیسَی أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ وَ لَا تَتَفَرَّقُوا فِیهِ كَبُرَ عَلَی الْمُشْرِكِینَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَیْهِ اللَّهُ یَجْتَبِی إِلَیْهِ مَن یَشَأ وَیَهْدِی إِلَیْهِ مَن یُنِیبُ.
برای شما آیینی مقرر کرد، از همان گونه که به نوح وصیت کرده بود و از آنچه بر تو وحی کرده ایم و به ابراهیم و موسی و عیسی وصیت کرده ایم که دین را بر پای نگه دارید و در آن فرقه فرقه نشوید. تحمل آنچه بدان دعوت می‌کنید بر مشرکان دشوار است. خدا هر که را خواهد برای رسالت خود بر می‌گزیند و هر که را به او بازگردد به خود راه می‌نماید.(شوری/13)
زیرا آیه در مقام امتنان به این امت است و بیانگر آن است كه شریعت محمدیه صلی اللّه علیه و آله و سلم جامع تمام شرایع گذشته است، و [نیز گویای] اینكه شرایع الهی كه توسط وحی به مردم رسید، عبارت است از شریعت حضرت نوح، حضرت ابراهیم، حضرت موسی، حضرت عیسی و حضرت محمد علیهم السلام. و اگر شریعت دیگری هم می‌بود ذكر می‌شد تا جامعیت این دین نسبت به آن نیز ثابت شود؛ و لازمه این معنی آن است كه پیش از شریعت حضرت نوح علیه السّلام هیچ شریعتی (به معنی قوانین حاكم بر جامعه انسانی كه رافع اختلافات امور اجتماعی آنها باشد) نبوده است؛ زیرا اولین شریعت در این آیه شریفه «ما وصی به نوحا» است كه مقصود از آن همان شریعت حضرت نوح می‌باشد.
ر.ك: در محضر علاّمه طباطبائى قدس سره محمد حسین رخشاد- پرسش 157
