İHRAMLIYA HARAM OLAN ŞEYLER
1- Haramların kısımları.
2- Keffaretli haramlar
3- Keffaretsiz haramlar
4- Bazı haramların açıklaması.
5- Erkek ve kadınlar arasında ortak haramlar
6- Erkeklere mahsus haramlar.
7- Kadınlara mahsus haramlar.
Keffareti gerektiren haramlar ve keffaretleri:
Haramlar Keffareti:
1 Cinsel ilişki -Bir deve
2 Güzel koku kullanmak -Bir koyun (farz ihtiyat gereği)
3 Erkeklerin dikili elbise giymeleri -Bir koyun
4 Başı tıraş etmek (hac amellerinden önce) -Bir koyun
5 Başı örtmek (erkekler için) -Bir koyun
6 Gölgelik altına girmek (erkekler için) -Bir koyun (farz ihtiyat gereği)
7 İki elin bütün tırnaklarını kesmek -Bir koyun
8 İki ayağın bütün tırnaklarını kesmek -Bir koyun
9 On parmaktan azının tırnaklarını kesmek -Her biri için bir Müd buğday, yahut pirinç veya benzeri gıda maddesi.
10 Harem"in büyük bir ağacını söküp çıkarmak -Bir sığır (farz ihtiyat gereği)
11 Harem"in küçük bir ağacını söküp çıkarmak -Bir koyun (farz ihtiyat gereği)
12 Bir ağacın bir kısmını koparmak -Fiyatını ödemek
13 Üç defa veya daha çok doğru yere ant içmek -Bir koyun
14 Yalan yere ant içmek:
Bir defa:Bir koyun
İki defa:Bir sığır
Üç defa:Bir deve
15 Diş çekmek veya çektirmek[1]-Bir koyun (farz ihtiyat gereği)
16 Her iki koltuk altının kıllarını temizlemek -Bir koyun
17 Bir koltuk altının kıllarını temizlemek -Bir koyun (farz ihtiyat gereği)
18 Başı kıllarını temizlemek -Bir koyun (farz ihtiyat gereği)
Avlanmak dışında unutkanlıkla ihramlıya haram olan amelleri yaparsa keffaret lazım gelmez. Ancak her durumda avlanmak için keffaret farzdır.[2]
KEFFARETİ GEREKTİRMEYEN HARAMLAR
1- Güzel kokusu olmayan bir sürme sürmek.
2- Aynaya bakmak.[3]
3- Ayağın üzerini tamamen örten bir şeyi giymek.
4- Fusuk (yalan söylemek, sövmek, ve birilerine karşı övünmek).
5- Cidal (üç defadan az doğru yere Allah"a ant içmek).
6- Süs için yüzük takmak.
7- Kına sürmek.
8- Ziynet aletleri olan takı takmak.
9- Bedene kokusuz yağ sürmek.
10- Kadınların yüzlerini örtmesi.
11- Bedenden kan çıkarmak.
12- Harem"de biten bir bitkiyi koparmak, söküp çıkarmak.
ORTAK HARAMLAR
İhramlı iken hacıya haram olan şeylerin fihristini verdikten sonra, şimdi onların içerisinden hacıların en çok karşılaştığı kısımları açıklamağa çalışacağız.
1- Güzel Koku Kullanmak:
Haram olan güzel koku kullanma şekilleri:
1- Elbiseye sürmek.
2- Bedene sürmek.
3- Güzel kokan bir elbiseyi giymek.
4- Güzel kokan bir yemeği yemek (içerisine safran bırakılmış bir yemek gibi).
5- Güzel kokan gülleri ve bitkileri koklamak (çölde bitenler müstesna).[4]
Birkaç Mesele:
1- Elma ve ayva gibi hoş kokulu meyveleri yemek ve koklamak sakıncasızdır.
2- Güzel kokuları ihram halinde alıp-satmak câizdir; ancak onları denemek için bile koklamak ve kullanmak haramdır.
3- İhram halinde güzel kokulu diş macunu ve sabun kullanmak câiz değildir.[5]
2- Aynaya Bakmak:
Aynaya bakmak:
1- Süslenmek için olursa haramdır.
2- Süslenmek için değil, başka bir kasıtla olursa farz ihtiyat gereği yine bakmamalıdır.[6]
3- Aynadan başka saf ve berrak şeylere bakmak câizdir.
4- Temiz ve saf suya bakmak câizdir.
* İhramlıyken fotoğraf makinesine bakmak ve fotoğraf çekmek sakıncasızdır.
3- Yüzük Takmak ve Kına Sürmek:
Yüzük takmak:
1- Süs için olursa haramdır.
2- Sevap için olursa câizdir.
Kına Sürmek
1- Süs için olursa haranıdır.
2- Süs için sürmemesine rağmen süs sayılırsa haramdır.[7]
İhrama girmeden önce kına sürmek, eseri ihram zamanına kadar kalsa bile câizdir; ancak bu durumda da ihtiyat etmek daha iyidir.
4- Vücuda Yağ Sürmek:
* İhramlıyken vücudu yağ sürmek haramdır (güzel kokmasa bile)
* Çaresizlikle olursa câizdir; fakat eğer güzel kokulu olursa keffareti gerektirir.
* İhrama girmeden vücuda yağ sürmek:
- Güzel kokulu olur ve ihram zamanına kadar kokusu vücutta kalırsa câiz değildir.
- Güzel kokulu olmazsa veya kokusu ihram zamanına kadar kalmazsa, câizdir.
Yağ Yemek (İhramlı iken):
1- Güzel kokulu olursa haramdır.
2- Güzel kokulu olmazsa câizdir.
5- Bedenin Kıllarını veya Tüylerini Almak:
Bedenin kıllarını veya tüylerini temizlemenin haram olduğu yerler:
1- Kendi bedeninden.
2- Başkasının bedeninden.
3- Az yahut çok.
4- Koparmak
5- Tıraş etmek.
6- Almak.
Birkaç Mesele:
1- Abdest veya gusül sırasında, kasıtlı olmadan bedeninden kıl ayrılmasının sakıncası yoktur.
2- Çaresizlik durumunda kılları temizlemek sakıncasızdır; insanı rahatsız eden gözdeki kılı temizlemek gibi.
3- Elini başına veya yüzüne sürünce (abdest ve gusül dışında) bir veya birden fazla kıl koparsa, ihtiyat gereği fakire bir avuç dolusu yiyecek maddesi vermelidir.
6- Bedenden Kan Çıkarmak (tümü haramdır):
* Kan almak; örneğin enjektörle.
* Kan çıkacak şekilde bedeni kaşımak. Haramdır.
* Fırçalama veya misvaklama ile dişleri kanatma.
Birkaç Mesele:
1- Mecburiyet durumunda, (mesela hastalığın teşhisi için) vücudundan kan almak sakıncasızdır.
2- Başkasının vücudundan kaç çıkarmak; örneğin ihramlı doktorun hastanın vücudundan kan alması veya hastanın dişini çekmesi gibi; bu durumda kan gelse bile sakıncasızdır.
3- Vücudu kaşımak ve dişleri fırçalamak, kan gelmezse ve diş macunu da güzel kokulu olmazsa sakıncasızdır.
4- İhramlıyken iğne yaptırmak sakıncasızdır; fakat vücuttan kan çıkmasına neden olursa zaruret durumu dışında iğne yaptırılmamalıdır.[8]
7- Tırnak Kesmek:
1- İhramlı iken el ve ayak parmaklarına tırnak kesmek haramdır.
2- Tırnakları, ister makasla kessin, isterse bıçakla veya tırnak makası ile, fark etmez; hepsi haramdır.
8- Diş Çektirmek:
İhramlı kişinin dişini çekmesi ve çektirmesi, kan gelmese bile farz ihtiyatı gereği haramdır.
Zaruret durumunda diş çektirmek câizdir; ancak farz ihtiyat gereği keffaret vermelidir.[9]
9- Harem"in Ağaç ve Bitkisini Kesmek veya Yerinden Sökmek:
Harem"in sınırları içerisinde biten ağaçları ve bitkileri kesmek, koparmak veya yerinden sökmek, ihramlı olan veya olmayan herkese haramdır. Bu ise sadece Harem"e mahsus bir haramdır.
* Harem"in Ağaç ve Bitkisini Sökmenin Câiz Olduğu Yerler:
1- İnsanın kendisinin diktiği ağacı veya ektiği bitkiyi.
2- Hurma ve diğer meyveli ağaçlarını.
3- İzhır[10] denen bitkiyi.
* Yürürken normalde kopan bitkilerin sakıncası yoktur.
ERKEKLERE AİT HARAMLAR
1- Dikili Elbise Giymek:
Dikilileri elbise giymenin haram olduğu yerler:
1- Dikili gömlek haramdır.
2- Dikili iç çamaşırları haramdır.
3- Dikili cübbe ve benzeri haramdır.
* Dikili kemer farz ihtiyat gereği takılmamalıdır.
* Hemyan (para cebi olan bir nevi kemer) dikili olsa bile câizdir.
* İhramlı kişinin dikili elbiseye ihtiyacı olursa onu giymesi câizdir, ama bir koyun keffaret vermeyi gerekir.[11]
2- Ayakların Üzerini Tamamen Örten Bir Şeyi Giymek
1- İhramlı erkek ayaklarının üzerini tamamen kapatan ayakkabı, çorap vb. bir şey giymemelidir.
2- Ayağın üzerini tamamen kapatmayan, geniş bağları olan ayakkabı veya terlikleri giymek sakıncasızdır.
3- İhram elbisesi veya başka bir şey ayağın üzerine düşer de ayağın üzerini örterse sakıncasızdır.
3- Başı Örtmek:
1- Takke veya benzeri bir giysiyle başı örtmek haramdır.
2- Başı kurulamak için havluyla örtmek haramdır.
3- Başı suya daldırmak haramdır.
4- Başa bir yükü koyup taşımak, farz ihtiyat gereği câiz değildir.
* İhramlı Erkeğe Câiz Olan Şeyler:
1- Baş ağrısı için başa bağlanan mendil.
2- Banyoda duş almak.
3- Yatarken başı yastığa koymak.
4- Elleri başa bırakmak.
Başın bir bölüm de başın tamamı hükmündedir; dolayısıyla başın bir bölümü de örtülmemelidir. Kulaklar da baştan sayıldığı için örtülmemelidir.
4- Gölge Altına Girmek:
Gölge altına girmek :
1- İki menzil arasında, yol giderken haramdır.
2- Resturant gibi konaklama yerlerinde câizdir.
3- Menzilde, yani Mekke şehri gibi menzil edindiği yerde câizdir.
İhramda bulunan hacı, bir müddet kalacağı bir yere yetiştikten sonra, hatta Mekke"nin Mescid-ul Haram"dan uzak olan yeni yapılan mahallelerinde olsa bile, Mescid-ül Harama gitmek için arabaya binebilir ve herhangi bir gölgelik altına girebilir.
İhramlı erkeğe iki menzil arasında hareket halinde haram olan gölge altına girmeden bazı örnekler:
1- Şemsiye ve gölgeliklerin altına girmek.
2- Üstü kapalı arabaya binmek.
3- Üstü kapalı gemiye binmek.
4- Uçağa binmek.
* Gölge Altına Girilmesi Câiz Olan Yerler:
1- Yol arasındaki konaklama yerlerinde.
2- Duvar gölgesi gibi, başın üzerinde olmayan gölgelerden yararlanmak.
3- Üstü açık araba, köprü altından geçerken, veya petrol istasyonunda beklerken.
İki Mesele:
1- İhramlı erkeklerin geceleyin üstü kapalı arabaya binmeleri câizdir.[12]
2- Umre-i müfrede için Mekke"nin içinden Ten"im mescidine gidip oradan ihram bağlayanlar Mescid-ul Harama dönerken gölge altına girebilirler; çünkü günümüzde Ten"im mescidi Mekke şehrinin içinde yer almıştır.
KADINLARA AİT HARAMLAR
1- Süs Takmak:
1- İster süslenme kastıyla olsun, ister başka bir amaçla olsun, ihramlı kadının süs eşyalarını takması haramdır.
2- İhramdan önce takmayı adet ettiği süs eşyalarını, ihram halinde de takması sakıncasızdır; ancak onları erkeğe -hatta kocasına bile- göstermesi haramdır.
2- Yüzü Örtmek:
İhramlı kadının, yüzünün tümünü veya bir kısmını peçete veya benzeri bir şeyle örtmesi haramdır.
Kadınlara yüzü örtmenin câiz olduğu yerler
1- Yatarken yüzü yastığa koymak,
2- Eller ile suratı kapatmak,
3- Namehreme yüzünü göstermemek için kullandığı çarşafı burunun üzerine kadar aşağı sarkmak.
[1] - Ayetullah Hameneî: Diş çekmek veya çektirmek kan çıkmasına neden olmazsa haram değildir.
[2] - Avlanmanın keffareti farklıdır; bu konuda ayrıntılı bilgi edinmek için geniş fıkıh kitaplarına müracaat edilmelidir.
[3] - Ayetullah Hameneî: Ziynet kastı olmaksızın aynaya bakmak sakıncasızdır.
[4] - Farz ihtiyat gereği ıtır söylenen gözle kukulu bir şeyi koklamamak gerekir.
[5] - Ayetullah Hameneî: Farz ihtiyat gereğidir.
[6] - Ayetullah Hameneî: Aynaya bakmak süslenmek için olmazsa -şoförün arkasını görmesi için aynaya bakması gibi- sakıncasızdır.
[7] - Ayetullah Hameneî: Süs olursa, süslenmek amacıyla yapmasa bile, farz ihtiyat gereği bu işten sakınılmalıdır.
[8] - Her durumda keffareti gerektirir.
[9] - Kan gelmezse diş çektirmek haram değildir ve keffareti de gerektirmez. Zaruret durumunda diş çektirmek kan gelmesine neden olursa, müstehap ihtiyat gereği bir koyun keffaret verilmelidir.
[10] - İzhır: Kör bitki; ince dalları, küçük kızıl veya sarı renkli ve sert kokulu bir çöl bitkisidir. Beyaz çiçekleri vardır. Bu bitkinin yaprak ve kökünün öğütülmüşüne Arapça"da gasul denir ve sabun yapımında kullanılır.
[11] - Ayetullah Hameneî: Farz ihtiyat gereği bir koyun keffaret verilmelidir.
[12] - Ayetullah Hameneî: Ancak yağmurlu ve soğuk gecelerde farz ihtiyat gereği üstü kapalı arabaya binmemelidir; fakat eğer bu ihtiyata uymak insanın sıkıntıya düşmesine neden olursa başka.
Hz. Resulullah"ın (s.a.a) Hacla İlgili Sünnet Ve Âdâbı
Umre ve Haccın Adap ve Müstehapları
İslam Dini ve Kültüründe Hac