تبیان، دستیار زندگی

شرایط تغییر نام خانوادگی

چه افرادی می‌توانند نام خانوادگی خود را تغییر دهند؟

حساسیتی که امروزه برای انتخاب نام و نام خانوادگی وجود دارد متأسفانه در گذشته وجود نداشت و به همین دلیل برخی از واژه‌های نامناسب برای افراد انتخاب می‌شد و آنها مجبور بودند تا پایان عمر از نام و یا نام خانوادگی‌شان در عذاب باشند. خوشبختانه سازمان ثبت احوال شرایطی را برای تغییر نام و نام خانوادگی فراهم کرده است که مردم می‌توانند با مراجعه به شعب ثبت احوال نسبت به این تغییرات اقدام کنند.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
نام خانوادگی
نام‌ خانوادگی من آشفته است و همین موضوع باعث تمسخر اطرافیان و همکلاسی‌هایم شده است. قصد تغییر نام ‌خانوادگی‌ام را دارم. چگونه باید اقدام کنم؟
اشخاص می‌توانند در موارد ذیل درخواست تغییر نام خانوادگی نمایند:
1. نام خانوادگی بیش از دو کلمه و یا بیش از یک کلمه و یک حرف یا عدد یا پسوند و یا به‌ طور مطلق یا مضاف نام محل باشد؛ مانند دو اصل تهرانی، علی نژاد مطلق، عدنان تکان تپه تهرانی، آحسینی پور، طباطبائی ط.

2. نام خانوادگی از واژه‌های مستهجن و ناپسند ترکیب‌ شده باشد؛ مانند گدا پور، پدرسوخته، لش.

3. نام خانوادگی از واژه‌های خارجی باشد؛ مانند علی‌اف برای ایرانیان غیر مهاجر یا آراکلیان برای مسلمانان.

4. نام خانوادگی‌های مذموم که مغایر ارزش‌های فرهنگ اسلامی باشد.

5. اسامی محل به‌ طور مطلق و مضاف مانند: کرجی، افخمی تبریزی.

تبصره 1: حذف نام محل از نام خانوادگی اشخاص بدون رعایت مقررات مربوط به دارنده حق تقدم نام خانوادگی انجام خواهد شد؛ مانند: حسینی شیرازی به حسینی یا اکبری علی‌آبادی به اکبری.
تبصره 2: حذف نام ایلات و عشایر و حِرف و مشاغل از نام خانوادگی اشخاص بدون رعایت مقررات دارنده حق تقدم نیز انجام خواهد شد مانند کوراوند به رسولی و محمدی نقاش به محمدی

6. واژه‌هایی که از القاب و اسامی مربوط به عناوین علمی اعم از درجات و مؤسسات علمی مانند دکتر، دانشگاه و یا مناصب دولتی از لشکری و کشوری به‌ صورت مطلق باشد مانند: سرهنگ، شهردار.

7. استفاده از نام خانوادگی همسر برای زوجه تا زمانی که در قید زوجیت است با ارائه اجازه‌نامه از شوهر بدون رعایت حق تقدم بلامانع است.
در صورت وقوع طلاق با اعتراض زوج سند سجلی و شناسنامه زوجه به نام خانوادگی اولیه برگشت داده می‌شود.
پس از فوت همسر تا زمانی که زوجه شوهر دیگری اختیار نکرده باشد کماکان می‌تواند از نام خانوادگی همسر متوفایش استفاده نماید یا به نام خانوادگی اولیه خود برگردد.

8. در صورتی‌ که نام خانوادگی پدری تغییر یابد، تغییر نام خانوادگی فرزندان کمتر از 18 سال با درخواست کتبی پدر و تغییر نام خانوادگی فرزندان کبیر وی بدون رعایت حق تقدم و با ارائه اجازه‌نامه از پدر ممکن خواهد بود.

9. هرگاه پدری نام خانوادگی خود را تغییر و فوت نماید هر یک از فرزندان متوفی می‌توانند برابر تبصره ماده 41 قانون ثبت‌ احوال نام خانوادگی خود را به نام خانوادگی پدر تغییر دهند. 

افرادی که می‌توانند برای تغییر نام خانوادگی اقدام نمایند

برگشت به نام خانوادگی اولیه امکان‌پذیر نیست در هنگام انتخاب نام خانوادگی جدید دقت لازم را مبذول نمایید

هر یک از اشخاص زیر که دارای نام خانوادگی قابل‌تغییر باشند می‌توانند با مراجعه به اداره ثبت‌ احوال محل اقامت نسبت به درخواست تغییر نام خانوادگی اقدام نمایند:
1. اشخاص 18 سال به بالا.
2. اشخاص کمتر از 18 سال که دارای حکم رشد باشند.
3. پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه خود جهت فرزندان کمتر از 18 سال در صورتی‌ که نام خانوادگی پدر تغییر کرده باشد.
4. قیم یا وصی برای اطفال تحت سرپرستی خود با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد.

مدارک موردنیاز:

1. تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نام خانوادگی.
2. ارائه اصل شناسنامه و دو برگ تصویر از کلیه صفحات.
3. ارائه اجازه‌نامه تنظیم‌ شده در دفاتر اسناد رسمی از پدر یا جد پدری برای فرزندان کبیر که بخواهند از نام خانوادگی هر یک از آن‌ها استفاده نمایند.
4. ارائه اجازه‌نامه تنظیم‌ شده در دفاتر اسناد رسمی از دارنده حق تقدم نام خانوادگی مورد درخواست.
تبصره: تنظیم اجازه‌نامه‌های مذکور در ادارات ثبت‌احوال نیز میسّر است.
شناسنامه
5. بانوانی که می‌خواهند از نام خانوادگی همسر خود استفاده نمایند مدارک ذیل را می‌بایست ارائه نمایند:
- تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نام خانوادگی
- اصل و تصویر شناسنامه متقاضی
- اجازه‌نامه شوهر
- اصل و تصویر کلیه صفحات شناسنامه شوهر و قباله نکاحیه


درخواست تغییر نام خانوادگی چه مراحلی را طی می‌کند؟

1. برای تغییر نام خانوادگی کلیه ادارات ثبت‌ احوال سراسر کشور آمادگی دریافت مدارک یاد شده را در ساعات و ایام اداری دارند. تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نام خانوادگی در غیر از محل صدور شناسنامه بلامانع است که در این‌گونه موارد پس از پذیرش درخواست و ارسال آن به اداره ذیربط (محل صدور شناسنامه) اقدام لازم معمول و نتیجه جهت اطلاع متقاضی به اداره ارسال‌کننده اعلام خواهد شد.

2. نظر به اینکه درخواست تغییر نام خانوادگی می‌بایست به تصویب سازمان ثبت‌ احوال برسد لذا تغییر نام خانوادگی موکول به تصویب سازمان خواهد بود.

3. پس از موافقت با تغییر نام خانوادگی به شرح ذیل اقدام خواهد شد.

4. ابلاغ موافقت با تغییر نام خانوادگی به متقاضی توسط اداره ثبت‌ احوال محل مراجعه.

5. درخواست کتبی اجرای تغییر نام خانوادگی در اسناد سجلی توسط متقاضی و اقدام به تعویض شناسنامه.

6. پرداخت هزینه متعلقه طبق تعرفه جاری.

توصیه‌ ضروری

برگشت به نام خانوادگی اولیه امکان‌پذیر نیست در هنگام انتخاب نام خانوادگی جدید دقت لازم را مبذول نمایید.
منبع: مرکز مشاوره تبیان