قاریان به اصل خویش بازگردند

سیدمحمدجواد حسینی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، با بیان اینکه در مصر تلات قرآن به شکل امروزی قدمت چند صد ساله دارد، عنوان کرد: شیخ رفعت، شعشاعی و... قاریان نسل اول مصر بودند. تلاوت‌های آنان شاخصه متفاوتی نسبت به تلاوت‌های امروزی دارد که اگر بخواهیم آنان را مورد بررسی قرار دهیم بحث اول معنامحوری در قرائت است.

تعصب قاریان نسل اول مصر بر معنامحوری

وی با بیان اینکه خواسته مردم مصر در آن دوران از تلاوت نسبت به زمان حال متفاوت بوده، تصریح کرد: تمرکز نسل اول قاریان مصری بیشتر بر انتقال مفاهیم قرآن بوده است که در این زمینه موفق هم بوده‌اند. آنان تعصب ویژه‌ای در خصوص احکام تلاوت داشتند.
حسینی با اشاره به اینکه عدم رعایت احکام تلاوت در قاریان نسل اول مصر مشاهده نمی‌شود، تصریح کرد: عمدتا قاریان با رعایت اصول معنامحوری و پایبند به احکام، تلاوت می‌کنند. نسل بعدی قاریان مصر مانند عبدالباسط، مصطفی اسماعیل و... مانند همان میراثی که نسل گذشته قاریان در حوزه احکام و تلاوت معنامحور برای آنان برجای گذاشته بودند، تلاوت می‌کردند.
قاری بین‌المللی قرآن کریم افزود: این قاریان با دوران طلایی تلاوت و موسیقی مصر هم‌دوره شدند و سبک و سیاق تلاوت‌ها بیشتر شد اما حرکات لحنی قاریان نسل اول مصر در نسل بعدی هم وجود داشت. در تلاوت‌های عبدالباسط و مصطفی اسماعیل بحث زیبایی و اجرای زیباخوانی کاملا مشهود است.
وی با تأکید براینکه تلاوت قاریان امروزی دچار یک سقوط سریع شده است، گفت: علت این سقوط را می‌توان دور شدن از معنامحوری و اصالت تلاوت دانست. محور قرار دادن موسیقی و مولودی‌خوانی در تلاوت باعث این سقوط شده است.
حسینی با اشاره به اینکه بحث موسیقی محوری در نسل بعدی مصر به وجود آمد و به همه کشورها از جمله ایران صادر شد، عنوان کرد: متأسفانه به علت اینکه درگیر ملودی‌ها شده‌ایم، تلاوت‌های قدیمی مصر را درک نمی‌کنیم. نسل اول مصر در اجرای آلات لحنی و موسیقیایی ناتوان نبودند بلکه اراده‌ای در انجام این کار وجود نداشت. تنها معنامحوری حائز اهمیت بود.

۹۰ درصد قاریان مصر مقلد شحات انور هستند

قاری بین‌المللی قرآن کریم با بیان اینکه نگاه قاریان نسل اول مصر با نسل امروز تفاوت دارد، عنوان کرد: اساتیدی مانند شحات انور این نوع تلاوت را باب کردند و آنقدر هنرمندانه به اجرای آن پرداختند که ذائقه مستمع را به این سمت سوق داده و حال ۹۰ درصد قاریان مصری مقلد مکتب شحات انور هستند.
وی افزود: اگر بخواهیم مقایسه‌ای انجام دهیم، جنبه هنری تلاوت‌های شحات انور بیشتر است اما تلاوت‌های منشاوی، مصطفی اسماعیل و... تلاوت‌تر است. برخی از قاریان ما توجهی به مفاهیم آیات در تلاوت‌هایشان ندارند که علت آن به نداشتن یک نظام آموزشی درست بازمی‌گردد.
حسینی با اشاره به اینکه وقتی یک قاری مصری در دانشگاه الازهر رشد می‌کند، طبیعتا واحدهایی به لحاظ تفسیری، ادبیات عرب و... پاس می‌کنند، اظهار کرد: در ایران چنین ساختاری وجود ندارد و نهایتا قاریان ما طبق سلیقه و نظر استاد خود رشد می‌‎کنند.
قاری بین‌المللی قرآن کریم با تأکید بر اینکه چون مستمع ما معنا را متوجه نمی‌شود، بیشتر به زیبایی صوتی و ظاهر آن توجه می‌کند، اضافه کرد: این تغییر ذائقه مستمع تلاوت قاریان را بیشتر به سمت توجه به موسیقی محوری می‌برد که چنین امری مناسب نیست.

مردم قدر هنر اسلامی را نمی‌دانند

وی با اشاره به اینکه مردم قدر این هنر اسلامی را نمی‌دانند، بیان کرد: استقبال مردم از مداحی و مجالس مذهبی قابل مقایسه با تلاوت قرآن نیست در صورتی که مضامین قرآن و کلام الهی قابل قیاس با سخنرانی‌ها و مداحی‌های امروز نیست. مردم ما آن تعصب و علاقه وافر را به قرآن ندارند.
حسینی با بیان اینکه فرهنگ قرائت قرآن بین مردم باب نیست، عنوان کرد: سبک زندگی تغییر کرده است. افراد تأثیرگذار در جامعه مانند شخصیت‌های هنری و ورزشی از مباحث اعتقادی و قرآنی فاصله دارند و کمتر دیده می‌شود که چنین شخصیت‌هایی از هنر قرآن حمایت کنند.
این قاری بین‌المللی قرآن کریم افزود: در کشورهای دیگر دیده می‌شود قاری در مساجد مخصوص تلاوت می‌کند و مستمعان پای کرسی قاری مورد علاقه خود می‌نشینند اما در کشور ما اینگونه نیست. اگر این امر در ایران نیز باب شود و هر مسجد قاری خود را داشته باشد، قطعا از موسیقی محوری در تلاوت کاسته و بیشتر به جنبه تلاوت معنامحور پرداخته می‌شود.
وی با اشاره به اینکه توجه ما به احکام تلاوت کم شده است، تصریح کرد: نگاه به تلاوت آنقدر تغییر کرده که در حال حاضر بحث فساد در تلاوت را به وجود آورده که بسیار جدی است. اساتید باید توجه ویژه‌ای به این امر داشته باشند که تلاوت قرآن تبدیل به خوانندگی نشود.
حسینی گفت: قاریان ما باید به قاریان نسل اول مصر بازگردند و به معنامحوری و احکام تلاوت توجه داشته باشند. قاریان مسائل مفاهیمی برگرفته از تفسیر را مورد توجه قرار دهند و تنها سلفژ کردن آیات برای قاری حائز اهمیت نباشد.

---

منبع: خبرگزاری قرآن