• ڕەش
  • سپی
  • سه وز
  • شین
  • سوور
  • پرتەقاڵی
  • مۆر
  • زێڕین
  • ژماره‌ی بینینه‌کان :
  • 158
  • دوو شەممه 21/12/1396
  • رۆژژمێر :
1ـ پێغه‌مبه‌ر د‌ه‌ستى له سه ر شانى عه‌لی دانا بوو، به ده نگى به رزهوه فه‌رمووى: «هذا امام البررة قاتل الفجرة، منصور من نصره، مخذول من خذله - ئه‌مه ئيمامى چاكان و بكوژى خراپه كارانه. هه ر كه سێ يارمه تى ئه‌وبدا، يارمه تى ده درێ و سه رده كه وێ، هه ر كه سێك ئه‌وسه ر نه وى بكا، سه رنه وى ده كرێ.

حاكم له به رگى سێى موسته دره ك، لاپه ره ى 129، ئه‌م حه‌د‌یسه له جابر ده گێرێته وه و ده‌ڵێ كه حه‌د‌یسێكى دروسته، به ڵام بوخارى و موسليم نه يانگێراوه ته وه.

2ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمووى: سه باره ت به عه‌لی سێ شت به‌من وه حى كراوه : «انه سيد المسلمين و امام المتقين و قائد الغرالمحجَّلين» - ئه و، سه روه رى موسڵمانه كان و پێشه واى پارێزكاران و رێبه رى ناوچاو سپى و نورانى يه كانه. حاكم ئه‌م حه‌د‌یسه ى له به رگى سێى موستدره ك. سه ره تاى لاپه ره ى 138 هێناوهو ده‌ڵێ: حه‌د‌یسێكى دروسته، به ڵام بۆخارى و موسليم باسيان نه كردووه.

3ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رموويه‌تى: «وه حيم بۆ هاتووه‌كه عه‌لی، سه روه رى موسڵمانان و پێشه واى پارێزكاران و رێبه رو سه رد‌ه‌سته ى ناوچاوسپى و نورانى يه كانه». كورى نه ججار و نووسه رانى سونه ن گێراويانه ته وه.

4ـ پێغه‌مبه‌ر به عه‌لی فه‌رموو: «مرحبا بسيد المسلمين و امام المتقين» - سڵاو بۆ سه روه رى موسڵمانه كان و ئيمامى پارێزكاره كان. ئه بو نه عيم له (حلية الاولياء)  دا ده يگێرێته وه.

5ـ پێغه‌مبه‌ر(صلى الله عليه وآله) فه‌رمووى: «اول من يدخل من هذا الباب إمام المتقين و سيّد المسلمين، و يعسوب الدين، و خاتم الوصيين، و قائد الغر المحجلين» - «هه وهڵ كه سێ كه له م ده ركه وه دێته ژوورێ، ئيمامى پارێزكاران و سه روه رى موسڵمانه كان و يه عسوبى ئايين و ئاخرينى وه سى يه كان و سه رد‌ه‌سته ى نورانى يه كانه». عه‌لی هاته ژوور. پێغه‌مبه‌ر هه ستا سه ر پێ و مزگێنى پێ دا و له باوه شى گرت و عاره قى نێوچاوانى سرى و گوتى: «تۆ دواى من ده ينى من لا ده به ى و ده نگى من به خه ڵك ده گه يه نى و ئه وه ى ناكۆكى يان تێ دا هه يه، روون ده كه يته وه».

6ـ پێغه‌مبه‌ر د‌ه‌فه‌رمێ: «إن الله عهد إلىَّ في علي أنه راية الهدى، و إمام اوليائى و نور من أطاعنى، و هو الكلمة التى ألزمتها المتقين...» - «خدا پێى فه‌رمووم: عه‌لی، ئاڵاى هيدايهت، ئيمامى دۆسته كانم، تيشكى فه رمانبه ره كانمه. ئه‌ووشه يه كه ده بێ پارێزكاران پابه ندى ئه‌وبن».

ده بينى كه ئه‌م 6 حه‌د‌یسه به روونى داكۆكى له سه ر ئيمامهت وپێويستى فه رمان بردن له و ده كا.

7ـ پێغه‌مبه‌ر ئاماژه ى به عه‌لی كرد و فه‌رمووى: «إن هذا أول من آمانى، و أول يصافحني يوم القيمة، و هذا الصديق الاكبر و هذا فاروق هذه الامة، يفرق بين الحق و الباطل و هذا يعسوب المؤمنين» - «ئه و، ههوهڵ كه سه ئيمانى پێ هێناوم، ههوهڵ

كه سێكه، له رۆژى په سڵان دا، دهس له ناو د‌ه‌ستى من ده نێ. ئه‌وسه ديقى گهورهو فاروقى ئه‌م ئۆمه ته يه و حهق و باتڵ لێك جوێ ده كاتهوه، ئه‌ويه عسوبى ئيمانداره كانه».

8ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمووى: «ئه‌ی كۆمه ڵى ئه نسار! ئايا ده تانهوێ شتێكتان نيشان بدهم كه ئه گه ر د‌ه‌ستى پێوه بگرن، قهت رێگا ون ناكهن؟ ئه‌وشته عه‌لی يه. چۆنتان من خۆش دهوێ، ئه ويشتان وا خۆش بوێ، چۆن رێز و حورمهت بۆ من داده نێن، واش رێز بۆ ئه‌ودانێن، ئه وه ى پێم گوتن جبراييل له لايه ن خواوه پێم گۆتووه.

9ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمووى: «انا مدينة العلم و على بابها، فمن اراد المدينة فليأت الباب - من شارى زانستم و عه‌لی درگاكه يه تى، هه ركه س شارى دهوێ، له درگاوه بێت.

10ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمووى: «انا دارالحكمة و على بابها - من يانه ى حيكمه تم و عه‌لی درگاكه يه تى».

11ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمووى: «عه‌لی درگاى زانستى منهو له پاش من ، ئه وه ى پێم راسپێردراوه، بۆ ئۆمه ته كه ى روون ده كاتهوه، خۆشويستنى ئه‌وئيمان و قينى ئه و، دوو رووى يه».

12ـ پێغه‌مبه‌ر به عه‌لی فه‌رموو: «تۆ له پاش من، ئه‌وشته ى ئۆمه ته كهم ناكۆكى يان له سه رى هه يه، روون ده كه يته وه». حاكم له به رگى سێى موسته دره ك، لاپه ره ى 122 له ئه نه سى ده گێرێته وهو ده‌ڵێ:ئه م حه‌د‌یسه به پێى مه رجى موسليم و بوخارى له قه بوڵ كردنى حه‌د‌یس دا دروسته، به ڵام ئه وان نه يانگێراوه ته وه.

من ده‌ڵێم: كه سێك كه له م حه‌د‌یسه و حه‌د‌یسه كانى تر دا وردبێته وه، تێده گا هه مان رۆل كه پێغه‌مبه‌ر له به رانبه ر خوا هه يه تى، عه ليش له به رانبه ر پێغه‌مبه‌ر هه يه تى، چونكه خواى په روه ردگار به پێغه‌مبه‌ر ئه فه رمێ:

«ئێمه قورئانمان بۆ تۆ نه ناردووه، مه گه ر بۆ ئه وه ى كه ئه‌وشته ى ئه وان ناكۆكى يان له سه رى هه يه، روون كه يته وه و ئه‌م قورئانه ره حمه ت و هيدايه ته بۆ ئه وانه ى ئيمانيان هێناوه». پێغه‌مبه‌ريش به عه‌لی ده‌ڵێ: تۆ له پاش من ئه‌وشته ى ناكۆكى يان تێى دا هه يه، بۆ خه ڵك روون ده كه يته وه.

13ـ كورى سه مماك به زنجيره له ئه بوبه كر ده گێرێته وه‌كه پێغه‌مبه‌ر فه‌رمووى: «علێ مِنّى بِمَنْزِلَتى مِنْ رَبّى» - يانى: پله و پايه ى عه‌لی له كن پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وآلهوه‌كوو پله و پايه ى پێغه‌مبه‌ره له كن خوا.

14ـ دارقوتبى له كتێبى (الإفراد) دا به زنجيره له كورى عه بباسى ده گێرێته وه‌كه پيغه مبه ر فه‌رمووى: عه‌لی كورى ئه بى تالب درگاى حيتته يه. هه ركه س له م درگا بێته ژوور، ئيمانداره و كه سێك لێى بچێته ده ر، كافره».

15ـ پێغه‌مبه‌ر له (حَجّةُ الوداع) له عه ره فات دا فه‌رمووى: «عه‌لی له منه و من له عه‌لی، كه سێ له لايه ن منه وه په يامى خوا راناگه يه نێ مه گه ر من يا عه‌لی».

ئه مه قسه ى پێغه‌مبه‌رێكى به رێزه كه هه م به هێزهو هه م له لاى خوا پله يه كى تایبه‌تى هه يه، له و فه رمان ده به ن، ئه‌مينه، پێغه‌مبه‌رى ئێوه شێت نيه و له رووى هه وه سه وه قسه ناكا. ئه وه ى ده يڵێ د‌ه‌ستوراتێكه پێى وه حى كراوه. كه واته بۆ كوێ ده چن و قسه تان له مه ر ئه‌م هه واڵه دروستانه وه چيه؟ ئه گه ر كه مێ بير له م ئه ركه (كه راگه يانده كه ى وه ئه ستۆى عه‌لی خراوه) بكه نه وه و به جوانى له فه لسه فه ى راگه ياندنى له حه جى ئه كبه ر، له پێش چاوى هه موو كه س دا رابمێنن، به جوانى و

روونى راسته قينه ت بۆ ده رده كه وێ. هه ر كاتيش چاو له وشه كانى بكه ى كه چه نده كه م و واتاكه ى چه نده به رزه، ئه‌م حه‌د‌یسه ت زۆر به گه‌وره‌دێته به رچاو، چونكه ئه‌وشته كانى كۆ كردۆته وه و له پێوانه يه كى به رێوه بردنى ئه‌م كاره نيه. ئه‌مه ش شتێكى سه ير نيه، چونكه بێجگه له وه سى كه له لايه ن پێغه‌مبه‌ره وه يه كه سێ تر ناتوانێ ئه‌م ئه ركه به رێوه به رێت و بێجگه له جێنشينى و وه لى، كه س ناتوانێ، كارو بارى ئه وى له ده س دابێ. حه مد بۆ خوايه كه ئێمه ى هيدايه ت داوهو ئه گه ر ئه‌وهيدايه تى نه دايه ن قه ت هيدايه ت نه ده كراين.

16ـ پێغه‌مبه‌ر د‌ه‌فه‌رمێ: «كه سێ فه رمانى من به رێوه ببا، فه رمانى خواى به رێوه بردووه، كه سێ نافه رمانى له من بكا، نافه رمانى له خوا كردووه. كه سێ فه رمانى عه‌لی به رێوه ببا، فه رمانى منى به رێوه بردووه و كه سێ نافه رمانى له و بكا، نافه رمانى له من كردووه».

حاكم له به رگى سێى موسته دره ك، ل 121دا و زه هه بيش له كورته ى موسته دره ك، له هه مان لاپه ره دا هێناويانه و ده‌ڵێن به پێى شه رتى بوخارى و موسليم، ئه‌م حديسه دروسته.

17ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمووى: «ئه‌ی عه‌لی! هه ركه س له من جوێ بێته وه، له خوا جوێ بۆته وه، هه ركه سيش له تۆ جوێ بێته وه، له من جوێ بۆته وه»، حاكم له به رگى سێى موسته دره ك، ل 412، ده يگێرێته وه و ده‌ڵێ: به ڵگه كانى دروسته، به ڵام بوخارى و موسليم نه يانگێراوه ته وه.

18ـ دايكى سه لمه ده گێرێته وه‌كه پێغه‌مبه‌ر فه‌رمووى: «هه ركه سێ جوێن و قسه ى ناخۆش به عه‌لی بڵێ، قسه ى خراپى به‌من گوتوه»، حاكم له به رگى سێى موسته دره ك، ل 121 ده يگێرێته وه و به پێى شه رتى موسليم و بوخارى، به حه‌د‌یسێكى دروستى ده زانێ. زه هه بيش له كورته ى موسته دره ك داهێناويه‌تی و به دروستى ده زانێ. ئه حمه ديش له به رگى شه شى موسنه د، ل 323 له(دايكى سه لمه)ى ده گێرێته وهو نه ساييش له (خصائص العلوية»، ل 17 باسى ده كا، عه مر كورى شاس حه‌د‌یسێك ده گێرێته وه‌كه وه‌ك ئه‌م حه‌د‌یسه ده چێ: «هه ركه سێ عه‌لی عه زيه ت بكا، منى عه زيه ت كردووه».

19ـ پێغه‌مبه‌ر د‌ه‌فه‌رمووێ: «هه ركه س عه‌لی خۆش بوێ، منى خۆش ويستووه و هه ركه س دوژمنايه تى له گه ڵ بكا، دوژمنى منه». حاكم له به رگى سێى موسته دره ك هێناويه‌تى و به پێى مه رجى موسليم و بوخارى به دروستى ده زانێ. زه هه بيش له كورته ى موسته دره ك دا هێناويه‌تى و به پێى مه رجى ئه وان به دروستى ده زانێ. قسه يه كى حه زره تى عه ليش هه يه كه وه‌ك ئه‌م حه‌د‌یسه ده چێ: «سوێند به و كه سه ى كه دانه ى قه ڵه شاندو روحى مرۆڤی خوڵقاند، ئه‌مه په يمانێكه له لايه ن پێغه‌مبه‌ره وه‌كه هه ر ئيماندار منى خۆش ده وێ و دووروو دوژمنايه تيم له گه ڵ ده كا».

20ـ پێغه‌مبه‌ر به عه‌لی فه‌رموو: «يا علێ انت سيد في الدُّنيا، سيد في الاخرةِ، حَبيبُكَ حَبيبى و حبيبى حبيبُ اللّه و عَدُوَّك عدوُّى و عدوّى عدوّاللّه والويلُ لِمَنْ ابغَضَكَ مِن بَعْدى. - ئه‌ی عه‌لی له دنياو ئاخيره ت دا سه روه رو گه‌وره‌ى، دۆستى تۆ، دۆستى منه و دۆستى من دۆستى خوايه. دوژمنى تۆ دوژمنى منه و دوژمنى من دوژمنى خوايه، واى به حاڵ ئه‌وكه سه ى كه له دواى من رقى له تۆ ئه بێته وه».

حاكم له به رگى سێى موسته دره ك، لاپه ره ى 128، ده يگێرێته وه و به پێى مه رجى موسليم و بوخارى به دروستى ده زانێ.

21ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رموويه‌تى: «ئه‌ی عه‌لی! خۆزگه به و كه سه ى تۆى خۆش بوێ و سه باره ت به تۆ راست بڵێ و بێچاره ئه‌وكه سه ى دوژمنايه تيت له گه ڵ ده كاو درۆت پێوه هه ڵده به ستێ».

حاكم له به رگى سێى موسته دره ك، لاپه ره ى 513 هێناويه‌تى و ده‌ڵێ: به ڵگه ى ئه‌م حه‌د‌یسه دروسته، به ڵام بوخارى و موسليم نه يانهێناوه.

22ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمووى: «مَنْ اراد أنْ يَحْيى حياتى و يَمُوتَ مَيْتَتى و يَسكُنَ جنَّة الخُلدِ الَّتى و عَدَنى رَبّى فَلَيَتولَّ علىَّ بن ابيطالب فَاِنَّهُ لَنْ يُخْرِجكُم مِنْ هُدى و لَنْ يُدخِلَكُم فِى ضَلالَة - هه ركه س ده يه هوێ ژين و مه رگى وه‌كو من بێ و بچێته ئه‌وبه هه شته هه ميشه يى يه كه خوا به ڵێنى پێداوم، ولايه تى عه‌لی كورى ئه بيتاليب قه بوڵ بكا، چونكه ئه‌وقه ت ئێوه له رێگه ى هيدايه ت ده رناكاو له رێى ونيتان ناخا.

23ـ پێغه‌مبه‌ر د‌ه‌فه‌رمێ: «هه ركه س ئيمانى پێم هێناوهو منى به راست زانيوه، پێى ده سپێرم كه ولايه تى عه‌لی قه بول بكا، چونكه هه ركه س ولايه تى ئه‌وقه بوڵ بكا، ولايه تى منى قه بوڵ كردووه و هه ركه س ولايه تى منى قه بوڵ بێ، ولايه تى خواى قه بوڵه. هه ركه س ئه وى خۆش بوێ، منى خۆش ويستووه و هه ركه س منى خۆش بوێ، خواى خۆش ويستووه، ئه‌وكه سه ى دوژمنايه تی و رقى ئه وى له دڵ دابێ، دوژمنايه تى منى له دڵ دايه و هه ركه س دوژمنايه تى منى له دڵدا بێ، دوژمنايه تى خواى له دڵه».

24ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمويه‌تى: «هه ركه س پێى خۆشه ژين و مه رگى وه‌كو من بێ و بچێته به هه شتى عه ده ن كه خوا داره كانى هه ڵپاچيوه، ده بێ له پاش من ولايه تى عه‌لی و وه لى يه كه ى قه بوڵ بكات و په يره وى له ئه‌ھلى به‌یت بكا، ئه وان عه‌تره‌تى منن و له خاكى من خوڵقاون و خوا فام و زانستى منى پێداون. قور به سه ر ئه‌وكه سانه ى ئۆمه تم كه باوه ر به فه زڵ و گه‌وره‌يى ئه وان نه كه ن و پێوه ندى من له نێوياندا هه ڵبرن، خوا قه ت شه فاعه تى من نه سيبيان ناكا».

25ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمويه‌تى: «هه ركه س پێى خۆشه مه رگ و ژينى وه‌كو من بێ و بچێته به هه شتێ كه خوا به ڵێنى پێ داوم - كه به هه شتى هه رمانه - ده بێ ولايه تى عه‌لی و دودمانه كه ى له دواى من، قه بوڵ بكا. ئه وان، ئێوه له درگاى هيدايه ت ده رناكه ن و بۆ مه ڵبه ندى رێ و لادراوى ناتابه ن».

26ـ پێغه‌مبه‌ر به عه ممارى فه‌رموو: «ئه‌ی عه ممار! هه ر كات ديتت عه‌لی به رێگايهك دا ده رواو خه ڵكى ديكه به رێگايه كى تر دا، له گه ڵ عه‌لی برۆو، كارت به خه ڵك نه بێ، ئه‌وناتخاته نشێو و له رێگاى هيدايه ت، ده رت ناكا».

27ـ له حه‌د‌یسى ئه بوبه كردا هاتووه‌كه پێغه‌مبه‌ر فه‌رموويه‌تى: «له دادپه روه رى دا، د‌ه‌ستى من و عه‌لی يه كسانه».

28ـ پێغه‌مبه‌ر به فاتمه ى فه‌رموو: «ئه‌ی فاتمه، ئايا به‌م زه‌ماوه‌نده رازى نيت: خوا چاوێكى له خه ڵكى زه مين كردو دوو نه فه رى هه ڵبژارد، يه كيان باوكت و ئه وى ديكه، مێرده كه ت».

29ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمويه‌تى: «انا المنذر و على الهاد، و بك يا على يهتدى المهتَدُون مِنْ بَعْدى - من ئاگاداركه ره وم و عه‌لی هيدايه تكه ر، ئه‌ی عه‌لی! له پاش من كه سانێك كه هيدايه تيان ده وێ به هۆى تۆوه هيدايه ت ده كرێن.

30ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمويه‌تى: «يا على لايَحِل لاَحد اَنْ يَجْنُبَ فِى الْمسجِدِ غَيرى و غَيْرك - ئه‌ی عه‌لی! بێجگه له من و تۆ بۆ كه س حه ڵاڵ نيه كه له مزگه وتا جه نابه ت ببێت.

حه‌د‌یسێكى ديكه ى وه‌ك ئه‌مه ش هه يه كه ته به رانى له دايكى سه لمه و به زار، له سه عد، له پێغه‌مبه‌رى ده گێرنه وه: «بێجگه له من و عه‌لی بۆ كه سى تر حه ڵاڵ نيه له م مزگه وته دا جه نابه ت بێ».

31ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمويه‌تى: «انا و هذا (يعنى علياً) حُجَّةُ على اُمتى يوم القيامة» - من و ئه‌مه (يانى عه‌لی) له رۆژى په سڵان دا حوججه ت و ده ليلى ئۆمه تين». خه تيب ئه‌مه ى له ئه نه س گێراوه ته وه.

32ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمويه‌تى: له سه ر درگاى به هه شت نووسراوه: «لا اله الاّ اللّه، محمد رسولُ اللّه، علىّ اَخو رسولِ الله» - خوايه ك بێجگه له خواى تاقانه نيه، محه ممه د پێغه‌مبه‌رى خوايه و عه‌لی برايه تى.

33ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رموويه‌تى: له سه ر كۆڵه كه ى عه رش نووسراوه: «خوايه ك بێجگه له خواى تاقانه نيه، موحه ممه د ره سولى خوايه و به هۆى عه‌لی يه وه ئه وم يارمه تى دا».

34ـ ديسان د‌ه‌فه‌رمێ: «هه ركه س ده يه وێ چاو له ئيراده ى نوح، زانستى ئادهم، سه برى ئيبراهيم، زيره كى موساو زوهدى عيسا بكات، ته ماشاى عه‌لی كورى ئه بى تالب بكا».

به يه ه قى له سه‌حیحه كه ى خۆى دا و ئيمام ئه حمه دى حه نبه ل له موسنه د دا ئه‌م حه‌د‌یسه هێناويانه.

35ـ پێغه‌مبه‌ر به عه‌لی فه‌رموو: «ئه‌ی عه‌لی، له تۆ دا نيشانه يه كى عيسا هه يه، ئه ويش ئه وه يه كه يه هود دوژمنايه تى يان له گه ڵ كرد به راده يه ك كه بۆختانيان به دايكى كرد. نه ساراش هێنده يان خۆشويست كه ئه ويان له پله و پايه يه ك دانا كه نه يبوو».

36ـ ديسان فه‌رموويه‌تى: «السَّبقَ ثلاثةˇ، السابِقُ الى موسى يُوشَعُ بن نُون و السَّابِق الى عيسى صِاحِبُ ياسين والسابقُ الى محمد علێ بن ابى طالب – سبقه ت كه ره كان سێ كه سن: سبقه ت كه ر بۆ لاى موسا، يوشه ع كورى نون، سبقه ت كه ر بۆ لاى عيسا، ساحه بى ياسين، سبقه ت كه ر بۆ لاى محه ممه د، عه‌لی كورى ئه بى تالبه.

37ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمويه‌تى: «راست بێژه كان (صديقين) سێ كه سن: حه بيبى نه ججار، ئيماندارى ئالى ياسين كه گوتى ئه‌ی هۆزه كه م! په يره وى له نوێنه رانى خوا بكه ن. حه رقيل، ئيماندارى ئالى فيرعه‌ون كه گوتى: ئايا كه سێك ده كوژن كه ده‌ڵێ په روه ردگارى من خوايه؟. عه‌لی كورى ئه بى تالب كه له هه موويان چاترو گه‌وره‌تره».

38ـ پێغه‌مبه‌ر به عه‌لی گوت: «له پاش من، ئۆمه ته كه م خێرا زوڵمت لێ ده كاو تۆ به پێى ئايينى من ده ژيت و له سه ر سوننه تى من ده كوژريێت. هه ركه س تۆى خۆش بوێ منى خۆش ويستووه و هه ركه س دوژمنايه تى له گه ڵ تۆ دا بكا، دوژمنى منه. ده بينم كه ردێنت به خوێنى سه رت سوور ده بێ». عه ليش ده‌ڵێ: «له و شتانه ى كه پێغه‌مبه‌ر ئاگادارى كردم، ئه وه يه كه له پاش من ئۆمه ته كه م زوڵمت لێ ده كه ن».

كورى عه بباسيش ده‌ڵێ كه پێغه‌مبه‌ر به عه‌لی فه‌رموو: به زوويى له پاش من ده كه ويته چه رمه سه رى و ناره حه تى. گوتى: ئايا له و كاته دا دينه كه م سڵامه ته؟ فه‌رمووى: به ڵێ دينه كه ت سڵامه ته».

39ـ رۆژێ پێغه‌مبه‌ر له نێو ئه سحابه دا فه‌رمووى: «له نێو ئێوه دا كه سێك هه يه كه له سه ر ته ئويلى قورئان، شه ر ده كا، هه روه‌ك من له سه ر هاتنى شه رم كرد. هه موو سه ريان هه ڵێنا. ئه بوبه كر و عومه ريش له وێ بوون. ئه بوبه كر پرسى منم؟ فه‌رمووى: نا. عومه ر: ووتى منم؟ فه‌رمووى: نا. ئه‌وكه سه يه كه خه ريكى دروونى كه وشه، واته: عه‌لی. (له و كاته دا عه‌لی خه ريكى پينه كردنى كه وشێك بوو).

ئه‌بوسه‌عيدى خدرى ده‌ڵێ: هاتينه لاى عه‌لی و ئه‌م مزگێنى يه مان پێدا. ئه‌وته نانه ت سه ريشى هه ڵنه هێنا. ده تگوت ئه‌م شته ى چه ن جاران له پێغه‌مبه‌ر بيستووه».

حه‌د‌یسى ئه بو ئه يوبى ئه نسارى له كاتى خه لافه تى عومه ر دا وه‌ك ئه‌مه يه. ئه‌وده‌ڵێ: پێغه‌مبه‌ر فه رمانى به عه‌لی دا كه له گه ڵ په يمان شكێنان (ناكثين)، له هه‌ق هه ڵگه راوان (قاسطين) و له دين لاده ران (مارقين) شه ر بكات و بيان كوژێ.

حه‌د‌یسى عه ممارى ياسريش ده‌ڵێ كه پێغه‌مبه‌ر فه‌رمويه‌تى: «يا عَلىّ سَتُقاتِلُكَ الفئةُ الباغيةُ و انتَ على الحق فَمن لَمْ يَنْصرك يَومئذ فَلَيس منى» ئه‌ی عه‌لی! به زوويى د‌ه‌سته يه كى ياغى و زاڵم شه رت له گه ڵ ده كه ن، به ڵام تۆ هه ر له سه ر راسته قينه ى. له و رۆژه دا هه ركه س يارمه تيت نه دا، له من نيه.

ئه بوزه ريش ده‌ڵێ كه پێغه‌مبه‌ر فه‌رمووى: «سوێند به و كه سه ى گيانم له د‌ه‌ستى دايه، له نێو ئێوه دا كه سێك هه يه كه له سه ر ته ئويلى قورئان شه ر ده كا، هه ر وه‌ك من له به ر هاتنى شه رم كرد».

محه مه د كورى عوبه يدڵڵا كورى ئه بى رافع، له باوكى له باپيره ى ده گێرێته وه‌كه پێغه‌مبه‌ر فه‌رمووى: «له پاش من د‌ه‌سته يه ك له گه ڵ عه‌لی شه ر ده كه ن. جيهاد له گه ڵ ئه وانه وه‌كو ئه ركى خوايى پێويسته، هه ركه سێكيش هێزى جيهادى نيه، به زمان شه ر بكات، هه ركه س ئه وه شى نه توانى ده بێ به دڵى شه ريان له گه ڵ بكات».

ئه خزه رى ئه نساريش ده‌ڵێ: پێغه‌مبه‌ر فه‌رمووى: «من له به ر هاتنى قورئان شه ر ده كه م و عه‌لی له سه ر ته ئويله كه ى به شه ر دێت».

40ـ پێغه‌مبه‌ر فه‌رمووى: ئه‌ی عه‌لی ئيمتيازى من له سه ر تۆ پێغه‌مبه‌رايه تى يه، چونكه له پاش من پێغه‌مبه‌رايه تى يه ك نيه. تۆش حه وت ئيمتيازت له سه ر خه ڵك هه يه: هه وهڵ كه سى كه ئيمانت به خوا هێناوه، با وه فاتر له هه موويان به په يمانى

خوا، راوه ستاوتر له هه موويان له فه‌رمانه‌كانى خوادا، له هه موو كه س زياتر له دابه ش كردنى به‌یتولمال دا يه كسانى له به ر چاوده گرى، بۆ خه ڵكى له هه موو كه س دادپه روه رترو له ئيمتيازه كان دا له لاى خوا له هه موويان سه رترى.

ئه بو سه عيدى خدريش ده‌ڵێ: پێغه‌مبه‌ر فه‌رمووى: «ئه‌ی عه‌لی! تۆ حه وت تایبه‌تمه نديت هه يه كه له كه سى تر دا نيه، تۆ هه وهڵ ئيمان هێنه ر به خوا، با وه فاتر به په يمانه كه ى راوه ستاوتر له كاره كه ى، دڵفراوانتر سه باره ت به خه ڵك، ئاگاتر له داوه رى دا و له ئيمتياز دا له هه موويان سه رترى».

ئه‌مه ئه‌وچل حه‌د‌یسه بوو كه به ڵێنى گوتنيم دابوو. به ڵام بێجگه له مانه ش زۆر حه‌د‌یسى ديكه هه ن كه لێره دا جێى نيه. ئه وانيش وه‌ك ئه‌مانه يه ك د‌ه‌ست و يارمه تيده رن و كۆكردنه‌وه‌ی هه موويان،

يه ك واتا ده گه يه نن و ئه ويش ئه‌مه يه كه عه‌لی له م ئۆمه ته دا دواى پێغه‌مبه‌ر هه وه لين كه سه و له پاش ئه‌ورێبه رايه تى خه ڵك هه روه‌ك بۆ پێغه‌مبه‌ر بوو بۆ عه‌لی يه.

هه ر بۆيه ئه‌م حه‌د‌یسانه ته واتورى واتايى يان هه يه، گه رچى ته واتورى بێژى يان نه ش بێ، هه ر ئه‌مه ش بۆ تۆ به ڵگه يه كى ته واو روونه.