ارسباران
ارسباران نام منطقهای کوهستانی در استان آذربایجان شرقی است. این منطقه جنگلی نسبت بهجنگلهای شمال ایران کمی ناشناخته باقی مانده است
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : يکشنبه 1396/09/19 ساعت 22:20
اما باید توجه داشت که شباهتهای زیادی بین این دو جنگل وجود دارد و هر دو ساختاری هیرکانی دارند. سالانه گردشگران زیادی از این منطقه طبیعی و آثار تاریخی آن بازدید میکنند اما بهنظر میرسد که میزان شناخت عمومی نسبت به آن پایین است و منطقه مذکور پتانسیل بالایی برای مقاصد گردشگری دارد. همراه باشید تا جنگلهای ارسباران و ویژگیهای مختلف آن آشنا شویم.
اطلاعات جغرافیایی
جنگل های ارسباران، منطقه ای گردشگری و زیبا زیر لایه ای از مه -
جنگل ارسباران در شمال استان آذربایجان شرقی واقع شده است و یکی از زیباترین مناطق شمال غرب کشور بهحساب میآید. در گذشته ارسباران بهمحدوده وسیعی از رود ارس حدفاصل جلفا تا مغان و کوههای سبلان، بزقوش و سهند گفته میشد اما در حال حاضر بنابر دلایل مختلف مثل تخریب جنگل و موارد این چنینی، جنگل مذکور در رمزهای شهرستان کلبیر، ورزقان و اهر محدود شده است.
جنگل ارسباران در کل وسعتی در حدود ۸۰ هزار و ۴۲۷ متر دارد که در کناره جنوبی رود ارس گسترانده شده است و دارای ویژگیهای طبیعی و حیوانی زیادی است. سه طرف منطقه مذکور را نیز سه رود ارس در شمال، ایلگنهچای در غرب و کلیبرچای در شرق احاطه کرده است و سمت جنوب جنگل ارسباران نیز به ارتفاعات سایگرام محدود میشود.
چندی پیش سازمان یونسکو این منطقه را بهعنوان زیستکره معرفی کرد. این زیستکره علاوه بر این که تحت تاثیر اقلیم مدیترانهای قرار دارد در شعاع اقلیمهای خزری و قفقازی نیز واقع شده است و چون ارتفاع زیادی دارد، آب و هوای متفاوتی در آن حاکم است. بر اساس میانگینی ۲۰ ساله که از میزان بارش شهرستان کلیبر بهدست آمده است، در این منطقه سالانه ۴۶۱ میلیمتر بارش وجود دارد که اغلب آن نیز بهصورت برف است و همین موضوع باعث میشود که جویبارهای مختلفی در منطقه ایجاد شده و بهرودخانه ارس بریزند. گفتنی است که بخش از تغذیه آبی این منطقه نیز مربوط به مه-بارش میشود که بر اساس آن تودهای مرطوب روی بخشی از منطقه حاکم میشود.
همانطور که گفته شد در جنگلهای ارسباران طبیعت گیاهی و جانوری نسبتا غنیای وجود دارد و از لحاظ گیاهی این منطقه در برخورد سه اقلیم خزری، قفقازی و مدیترانهای واقع شده است و البته قانونمندی خاصی را نیز در توزیع پوشش گیاهی این منطقه شاهد هستیم. گفتنی است که اغلب بخشهای جنوبی این منطقه پوشیده از مرتع هستند و بیشتر در بخشهای شمالی و بین ارتفاعات ۸۰۰ تا ۲۲۰ متری شاهد حضور جنگل هستیم. در ارتفاعها بیش از ۲۲۰ متر و کمتر از ۸۰۰ متر نیز مراتع وسیعی گسترانده شدهاند. جنگلهای این منطقه نیز اغلب پرتراکم هستند. کوههای موجود در منطقه ارسباران تراکم و در همتنیدگی زیادی دارند و دلیل نامگذاری برخی از این کوهها بهقرهداغ همین موضوع بوده است. زیرا قره در زبان ترکی بهمعنای انبوه و کثرت است و این واژه بهکثرت کوههای منطقه اشاره دارد. البته باید توجه داشت که در ترکی "قره" بهرنگ مشکی نیز گفته میشود و با این اوصاف "قرهداغ" کوه مشکی رنگ ترجمه میشود و در کتاب "مسالک و الممالک" نامی از کوه سیاه آورده شده که در اطراف آن ترکان زندگی میکردند. اما بهنظر میرسد که این کوه سیاه، کوه منقشلاق در سواحل شمالی خزر بوده است که ترکان اطراف آن نیز مربوط به استان اردبیل میشود.
ارسباران در حال حاضر بهعنوان پارک ملی شناخته میشود و تنوع جانوری زیادی نیز در آن وجود دارد. اما باید توجه داشت که این منطقه بهدلیل شکنندگی و چشماندازهای بکر در سال ۱۳۵۰ و ۱۳۵۲ بهعنوان منطقه ممنوعه و سپس منطقه حفاظت شده، تحت حفاظت و نظارت اعلام شد. ۲۲۰ گونه پرنده، ۳۸ گونه خزنده، ۵ گونه دوزیست، ۴۸ گونه پستاندار و ۲۲ گونه ماهی در این منطقه زندگی میکنند که از پسدانداران جنگل ارسباران میتوان به کَل، بز، گراز، خرس قهوهای، وشق (سیاهگوش) و پلنگ اشاره کرد. مرغ قفقازی سیاه یا همان قره خروس قفقازی، کبک، دراج، قرقاول، پرندگان شکاری مختلف و تعداد بیشماری پرنده آبزی و خشکیزی از جمله پرندگان این منطقه هستند. یکی از اصلیترین ماموریتهای پارک ملی ارسباران حفاظت و احیای نسل مارال (نوعی آهو) است. در همین جهت چندی پیش ۷ راس مارال از پارک ملی گلستان بهاین منطقه انتقال یافت و در زمینی بهوسعت هفت هکتار در مرکز تحقیقاتی اینالو رها شدند.
منبع:مقاله جهانگردی
کتاب اطلاعات توریستی کشورهای جهان.سایت کارناوال